Sut mae Ysgol Uwchradd Llanisien yn gweithio i sicrhau bod yr holl ddisgyblion yn cael cyfle teg i elwa ar brofiadau dysgu
Gwybodaeth am yr ysgol
Mae Ysgol Uwchradd Llanisien yn ysgol gyfun â chymuned amlddiwylliannol sy’n gwasanaethu gogledd Caerdydd. Mae 1,738 o ddisgyblion ym Mlynyddoedd 7 i 13 ar gofrestr yr ysgol, sy’n cynyddu (wedi cynyddu o 1,560 adeg yr arolygiad blaenorol). Mae tua 31% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim.
Mae gan yr ysgol ddwy Ganolfan Adnoddau Arbennig ar gyfer disgyblion sydd â datganiad ar gyfer awtistiaeth neu nam ar y clyw, ac mae darpariaeth sy’n tyfu ymhellach ar gyfer ADY (8.4% o boblogaeth y disgyblion, gan gynnwys 105 o ddatganiadau o angen addysgol). Mae nifer y disgyblion sy’n siarad Saesneg fel Iaith Ychwanegol (SIY) wedi cynyddu’n sydyn, ac mae 302 ohonynt ar hyn o bryd. Cynrychiolir 53 o wahanol fathau o ethnigrwydd yng nghymuned yr ysgol, a siaredir 63 o wahanol ieithoedd cartref.
Gweledigaeth a chenhadaeth yr ysgol yw ‘creu amgylchedd cefnogol a chynhwysol sy’n meithrin twf unigol a llwyddiant personol.’ Nod arweinwyr yw cadw lles a chynnydd yr holl blant dan anfantais wrth wraidd yr holl benderfyniadau a wneir.
Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol
Yn dilyn newid sylweddol i’r dalgylch oherwydd bod ysgol uwchradd arall yn nwyrain Caerdydd wedi cau, mae Ysgol Uwchradd Llanisien yn gwasanaethu disgyblion o ardaloedd mwyaf difreintiedig y ddinas, a bu cynnydd nodedig yn nifer y disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Ochr yn ochr â hyn, mae’r argyfwng costau byw wedi cael effaith sylweddol ar deuluoedd yn y gymuned ac wedi’u gadael yn cael trafferth talu’r costau sy’n gysylltiedig â chael mynediad i’r ysgol, gan gynnwys cost gwisg ysgol, adnoddau a chludiant. Mae cost cludiant yn heriol i deuluoedd. Ar hyn o bryd, cost y bws ysgol yw £3.60 y dydd, i bob plentyn sy’n byw o fewn tair milltir. Mae hyn yn cynnwys disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim.
O ganlyniad i’r heriau hyn, rhoddodd yr ysgol flaenoriaeth i waith i leihau effaith tlodi ar gyrhaeddiad disgyblion. Roedd hyn yn cynnwys gweithio i wella presenoldeb ac agweddau cadarnhaol at ddysgu. Aeth yr ysgol i’r afael hefyd â’r cynnydd mewn pryderon ynghylch diogelu a lles, mynediad at wasanaethau cymorth priodol, mynediad at ddarpariaeth briodol, a chyfle i gymryd rhan mewn cwricwlwm priodol a difyr. Mae’r ysgol yn derbyn tua £450k o gyllid y Grant Datblygu Disgyblion (GDD) bob blwyddyn. Mae arweinwyr yn ymdrechu i ddyrannu’r GDD yn ogystal â chyllid grant arall mewn ffordd fanwl gywir a thargedig.
Fel rhan o’r cynllun adfer ar ôl y pandemig, rhoddodd yr ysgol flaenoriaeth i iechyd a lles meddyliol a chorfforol disgyblion, hefyd. Doedd disgyblion ddim wedi cymryd rhan yn strwythurau ac arferion iach calendr yr ysgol, ac roedd staff eisiau ailsefydlu perthnasoedd rhwng grwpiau cyfoedion a rhwng staff a disgyblion. Nod yr ysgol oedd ailsefydlu ymdeimlad o hunaniaeth a pherthyn yng nghymuned yr ysgol a datblygu medrau cymdeithasol effeithiol. Uchelgais arweinwyr oedd rhoi’r un cyfle i bawb, a sicrhau bod pawb yn cael tegwch i gymryd rhan mewn cyfleoedd allgyrsiol a chyfoethogi. Mae’r arlwy allgyrsiol wedi esblygu i gynnig darpariaeth amrywiol sy’n bodloni diddordebau a galluoedd amrywiol y disgyblion. Caiff anghenion dysgu ychwanegol ehangach yng nghymuned yr ysgol eu hystyried hefyd er mwyn sicrhau bod natur gynhwysol i’r ddarpariaeth.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch
Dyma rai o’r ffyrdd y mae’r ysgol yn gweithio i leddfu effaith tlodi a sicrhau tegwch:
Darpariaeth allgyrsiol
Mae staff yn Ysgol Uwchradd Llanisien yn credu’n gryf yn yr effaith gadarnhaol y gall gweithgareddau allgyrsiol ei chael ar bresenoldeb, lles a pherfformiad academaidd disgyblion. Mae’r ysgol yn cynnig ystod eang iawn o weithgareddau allgyrsiol gyda’r nod o gyfoethogi profiadau disgyblion a chodi eu dyheadau. Mae staff yn credu bod y gweithgareddau hyn hefyd yn galluogi disgyblion i 'ddod o hyd i’w lle' yn yr ysgol. Mae’r rhaglen allgyrsiol yn darparu gweithgareddau cyfoethogi cyn yr ysgol, yn ystod amser cinio, ac ar ôl yr ysgol, gan ddarparu cyfleoedd ar wahanol adegau o’r dydd ar gyfer disgyblion sydd â chyfrifoldebau eraill y tu allan i’r ysgol. Er mwyn sicrhau bod yr holl ddisgyblion yn gallu elwa ar y rhaglenni ar ôl yr ysgol, mae’r ysgol yn ariannu bws ychwanegol am 4pm ar gyfer y nifer fawr o ddisgyblion sy’n byw ymhellach o’r ysgol.
Mae sampl o’r rhaglen allgyrsiol yn cynnwys:
- Hyfforddiant cryfder a chyflyru yn gynnar yn y bore (7:30am)
- Clybiau amser cinio sy’n cynnwys Band Garej a Chlwb Trafod Athroniaeth
- Amrywiaeth eang o glybiau ar ôl yr ysgol, gan gynnwys clwb rhedeg, pêl-droed a rygbi i fechgyn a merched, pêl-rwyd, hoci ac athletau
- Amrywiaeth eang o weithgareddau ar ôl yr ysgol sy’n cynnwys Perfformwyr Shakespeare, Badminton Cynhwysol, Corau Iau a Hŷn, Clwb Celf, Clwb Ysgrifennu Creadigol, Cerddorfa, Cyngor Eco, Clwb Drama, Clwb Daeargelloedd a Dreigiau, Côr Arwyddo i’r Rhai sydd â Nam ar eu Clyw, dosbarthiadau dal i fyny ac adolygu yng nghyfnod allweddol 4
- Y Côr Hŷn yn cael cyfle i ganu ar y teledu yn yr oriau brig yng Nghanolfan Mileniwm Cymru, ac wedyn canu o flaen y Teulu Brenhinol fel rhan o Jiwbilî’r Frenhines
Cyfleoedd arweinyddiaeth myfyrwyr ar gyfer cyfoethogi
Mae’r ysgol yn sicrhau bod disgyblion o bob grŵp, gan gynnwys disgyblion bregus, yn ymgymryd â chyfrifoldebau o fewn yr ysgol. Mae disgyblion iau yn gwirfoddoli i fod yn llyfrgellwyr, neu’n gweithredu fel cyfeillion i gefnogi pontio. Mae ystod o grwpiau arweinyddiaeth myfyrwyr hefyd yn rhoi cyfle i ddisgyblion ddatblygu eu medrau arwain a chyfoethogi bywyd yr ysgol. Mae enghreifftiau o’r rhain yn cynnwys grwpiau LHS Pride, Cynaliadwyedd a’r Amgylchedd, Cymuned, Elusen, a Chyfathrebu â Myfyrwyr.
Mae holl ddisgyblion y chweched dosbarth yn cymryd rhan yn y Rhaglen Datblygu Arweinyddiaeth lle maent yn ymgymryd â gweithgareddau sy’n ddefnyddiol i’r ysgol ac yn cyfoethogi cymuned yr ysgol. Mae enghreifftiau o’u gwaith yn cynnwys darllen gyda disgyblion iau y mae Saesneg yn newydd iddynt neu weithredu fel llysgenhadon pwnc arbenigol i gynorthwyo disgyblion iau mewn gwersi.
Buddsoddi mewn diwylliant
Caiff y diwylliant cadarnhaol yn yr ysgol ei gefnogi ymhellach gan y ‘cwricwlwm cymeriad’ a gyflwynir trwy sesiynau cofrestru gyda’r nod eglur o ddatblygu pum gwerth yr ysgol, sef cyfrifoldeb, gonestrwydd, parch, gwydnwch ac uchelgais.
Cymorth lles
Mae ‘Canolfan Les LHS’ yn darparu amgylchedd diogel ac anogol ar gyfer disgyblion, gan gynnwys Gofalwyr Ifanc, trwy gydol y diwrnod ysgol. Mae’r tîm diogelu wedi’i ganoli yma ac mae staff hyfforddedig yn cyflwyno rhaglenni ymyrraeth i gynorthwyo disgyblion sy’n wynebu rhwystrau emosiynol a chymdeithasol rhag dysgu. Mae’r ysgol hefyd yn cyflogi pum Arweinydd Cyflawniad Disgyblion sydd ynghlwm wrth bob grŵp blwyddyn ac yn gweithio’n agos gyda disgyblion bregus a’u teuluoedd.
I gynorthwyo dysgwyr bregus yn ystod eu cyfnod pontio i Flwyddyn 7, mae gan yr ysgol ganolfan anogaeth. Mae athro arbenigol a chynorthwywyr addysgu yn cynorthwyo disgyblion y nodwyd eu bod yn debygol o gael trafferth ag addysg brif ffrwd amser llawn ar ddechrau Blwyddyn 7. Mae disgyblion yn derbyn darpariaeth gyfunol sy’n ymgorffori cyfran o wersi prif ffrwd ac yn eu harfogi i ymgysylltu ag addysg brif ffrwd amser llawn cyn gynted ag y bo modd.
Datblygwyd gwefan yr ysgol i gyfeirio rhanddeiliaid at wasanaethau cymorth lle byddant yn dod o hyd i wybodaeth am brydau ysgol am ddim, y Lwfans Cynhaliaeth Addysg, a chymorth ariannol arall. Caiff y wybodaeth hon ei chyfleu’n rheolaidd i rieni trwy blatfformau cyfathrebu eraill yr ysgol.
Cludiant ysgol
Yn ogystal â throsglwyddiadau ysgol wedi’u hamserlennu’n rheolaidd, mae’r ysgol yn ariannu bws ychwanegol am 4pm i sicrhau bod yr holl ddisgyblion yn gallu mynd i glybiau adolygu ac allgyrsiol ar ôl yr ysgol. Mae staff yn sylweddoli bod llawer o ddisgyblion yn byw mewn ardaloedd ymhell i ffwrdd o’r ysgol, a bod y pris safonol am y bws yn £3.60 y dydd, sy’n mynd yn rhy ddrud i lawer.
Bwyd, bwyta’n iach a threfniadau cinio
Mae ‘Canolfan Les LHS’ yn cynnig darpariaeth brecwast am ddim, yn ogystal â gofal yn ystod amser egwyl ac amser cinio. Caiff unrhyw eitemau sydd heb eu gwerthu o’r ffreutur amser cinio eu rhoi i’r tîm lles i’w dosbarthu i ddisgyblion, sy’n gallu mynd â phecynnau bwyd adref gyda nhw yn ddisylw ar ddiwedd y dydd.
Fel rhan o arlwy pwnc Technoleg Bwyd, mae’r ysgol hefyd yn darparu cynnyrch bwyd, sydd wedi cael ei blannu a’i dyfu yn nhwnnel poli’r ysgol, sy’n golygu bod yr adnoddau ar gael i ddisgyblion eu defnyddio mewn gwersi.
Mae’r ysgol yn atgoffa rhieni’n rheolaidd y gallant wneud cais am brydau ysgol ar unrhyw adeg yn ystod y flwyddyn academaidd os bydd yr amgylchiadau’n newid. Nid yw’r ysgol yn defnyddio arian parod o gwbl, ac mae’n defnyddio technoleg ôl bawd, sy’n golygu na fydd disgyblion eraill yn gallu gweld pwy sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim.
Cynhyrchion iechyd
Mae digonedd o gynhyrchion mislif ar gael i ddisgyblion yn rhad ac am ddim trwy Gynllun Cynhyrchion Mislif Llywodraeth Cymru. Mae’r ysgol yn darparu cynhyrchion eraill hefyd fel gel cawod.
Gwisg ysgol
Mae siop gwisg ysgol sefydledig yn gweithredu bob dydd. Er bod hyn yn dileu unrhyw esgusodion i rai disgyblion a allai fod yn herio rheolau gwisg ysgol, mae hefyd yn helpu dileu unrhyw gywilydd i ddisgyblion eraill nad oes ganddynt arian i brynu’r wisg ysgol gywir. Mae hyn hefyd yn galluogi staff i fonitro unrhyw ddisgyblion a allai fod yn ei chael yn anodd, fel y gallant ddarparu cymorth ychwanegol lle bo modd, fel cynnig gwisg ysgol yn rhad ac am ddim i’r teuluoedd hyn.
Mae’r ysgol yn darparu siopau dros dro ar gyfer gwerthu gwisgoedd ysgol ail law o ansawdd da. Hefyd, caiff y cynllun cyfnewid blasers ei gefnogi’n fawr gan ddisgyblion Blwyddyn 11 sy’n rhoi eu blasers ar ddechrau tymor yr haf ar gyfer disgyblion yn y grwpiau blwyddyn is.
Prom Cynaliadwy
Mae siop prom gynaliadwy’r ysgol yn galluogi disgyblion i fenthyca unrhyw eitem yn rhad ac am ddim. Mae hyn wedi bod yn llwyddiant aruthrol o ran galluogi disgyblion a fyddai fel arall wedi methu fforddio mynychu’r prom i wneud hynny.
Darperir technoleg
Gwaharddodd yr ysgol ddefnydd o ffonau symudol dros bum mlynedd yn ôl, ac mae arweinwyr o’r farn fod hyn wedi bod yn drawsnewidiol o ran lleihau ymddygiad bwlio a chynyddu perthnasoedd iach a lles gwell myfyrwyr yn ystod amser egwyl ac amser cinio. Pan fydd angen, mae’r ysgol yn darparu dyfeisiau ar gyfer addysgu a dysgu, felly caiff unrhyw broblemau ynghylch peidio â chael y ddyfais ddiweddaraf, neu unrhyw ddyfais o gwbl, eu dileu. Dyrennir dyfais i bob disgybl chweched dosbarth i sicrhau eu bod yn gallu gweithio’n annibynnol y tu allan i’r ysgol.
Cymorth astudio
Mae’r ysgol yn darparu pecynnau adolygu cynhwysfawr ar gyfer yr holl ddisgyblion ym Mlynyddoedd 10 ac 11. Mae hyn yn cynnwys padiau A4, pensiliau lliw, aroleuwyr, pecynnau ‘post-it’, pennau ysgrifennu, pensiliau, prennau mesur, cardiau adolygu a mwy. Mae’r ysgol hefyd yn darparu’r holl ddeunyddiau adolygu yn rhad ac am ddim. Darperir y rhain yn electronig ond mae pecynnau papur ar gael, hefyd.
Mae’r ysgol yn talu cost ystod o eitemau ar gyfer myfyrwyr dan anfantais i sicrhau eu bod yn gallu cael mynediad llawn at y cwricwlwm. Mae hyn yn cynnwys gwersi cerddoriaeth a gwaith maes daearyddiaeth. Mae’r ysgol hefyd yn gweithio gydag elusen leol i ddarparu gwersi academaidd i fyfyrwyr sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?
Mae disgyblion yn dangos lefelau uchel o ofal a pharch am bobl eraill. Maent hefyd yn mynegi ymdeimlad cryf o hunaniaeth a pherthyn ac yn dweud eu bod yn teimlo y cânt eu gwerthfawrogi gan y staff yn yr ysgol. Ceir lefelau uchel o gyfranogiad rheolaidd yn y clybiau ar ôl yr ysgol, sy’n cael effaith gadarnhaol ar iechyd a lles disgyblion, ac mae’n helpu magu eu hyder. Cafodd cyn-ddisgyblion brofiadau mor gadarnhaol yn eu grwpiau allgyrsiol fel eu bod yn dewis dychwelyd i roi help llaw a chymorth fel cyn-ddisgyblion. Mae staff yn gwerthfawrogi’r perthnasoedd y maent yn eu datblygu gyda disgyblion yn ystod gweithgareddau allgyrsiol ac yn mynegi ymdeimlad cryf o foddhad wrth eu gweld yn cyflawni. Cefnogir cyfranogi ac ymgysylltu mewn gwersi gan yr arlwy allgyrsiol, hefyd.
Bu gostyngiad mewn gwaharddiadau cyfnod penodol a phresenoldeb ac ymgysylltiad gwell ar gyfer disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Roedd cyfraddau presenoldeb yn gryf ac yn gwella yn y tair blynedd cyn y pandemig, ac maent yn adfer yn dda ers dychwelyd i’r ysgol yn amser llawn.
Mae deilliannau ar gyfer disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn parhau i wella. Mae tuedd ar i fyny hefyd yn nifer y disgyblion sy’n gymwys i gael prydau ysgol am ddim sy’n aros yn y chweched dosbarth yn yr ysgol, gan ddangos dyhead gwell. Mae’r ysgol yn parhau i gynorthwyo myfyrwyr chweched dosbarth â’r costau sy’n gysylltiedig ag addysg.
Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?
Mae’r ysgol wedi rhannu ei systemau a’i phrosesau gydag ystod o rwydweithiau proffesiynol o fewn yr awdurdod lleol, a’r tu allan. Mae’r ysgol yn defnyddio cyfryngau cymdeithasol a’r wasg genedlaethol i hyrwyddo a rhannu ei gwerthoedd craidd, sef amrywiaeth, tegwch a chynhwysiant, a’r ddarpariaeth allgyrsiol a gynigir. Mae’r diwylliant i gadw lles a chynnydd yr holl blant dan anfantais wrth wraidd yr holl benderfyniadau a wneir yn cael ei ailadrodd trwy’r datganiad cenhadaeth, llenyddiaeth yr ysgol, a thrwy bob cyfarfod gyda’r holl randdeiliaid, yn cynnwys myfyrwyr, staff, rhieni a llywodraethwyr.
Dolenni defnyddiol
Tagiau adnoddau
Defnyddiwch y tagiau isod i chwilio am fwy o adnoddau gwella ar y pynciau canlynol
Adnoddau eraill gan y darparwr hwn
Arfer dda mewn mathemateg yng nghyfnod allweddol 4 - Hydref 2013
pdf, 439.42 KB Added 01/10/2013