Yn ystod blwyddyn academaidd 2021-22, dewisodd naw o fyfyrwyr TAR Cynradd ac wyth o fyfyrwyr TAR Uwchradd ymuno â grŵp datblygu’r Gymraeg, Pontio. Yn 2022-23, mae 13 o fyfyrwyr TAR Cynradd a phump o fyfyrwyr TAR Uwchradd yn dilyn elfen datblygu’r Gymraeg, Pontio, eu rhaglen, sy’n dangos bod cynnydd yn nifer y myfyrwyr sy’n siarad Cymraeg sy’n dymuno pontio eu medrau iaith.
Mae myfyrwyr Pontio yn meddu ar amgyffrediad da o’r Gymraeg yn draddodiadol, ond yn dymuno cwblhau eu hyfforddiant trwy gyfrwng y Saesneg. Mae nodi’r myfyrwyr hyn yn gynnar yn hollbwysig. Mae derbyniadau’n hysbysu tiwtoriaid Cymraeg am fyfyrwyr sy’n siarad Cymraeg sydd â phroffil Pontio cyn i’r rhaglen ddechrau, ac mae hyn yn galluogi tiwtoriaid i dargedu myfyrwyr yn unigol i drafod eu medrau Cymraeg, eu lefelau hyder a llwybrau posibl at y llwybr cyfrwng Cymraeg. Cefnogir grŵp Pontio mewn cyd-destun teilwredig fel bod y llwybr tuag at weithio yn y sector cyfrwng Cymraeg yn cael ei gadw’n agored. Nod yr ymyrraeth hon yw mynd i’r afael â’r prinder yn y gweithlu cyfrwng Cymraeg, fel y nodwyd gan Lywodraeth Cymru, CGA a phenaethiaid yn ein hysgolion partner.
Mae Datblygu’r Gymraeg yn digwydd mewn cyd-destun llyfn ac anffurfiol iawn yn y ddarpariaeth Pontio yn y brifysgol. Mae myfyrwyr a thiwtoriaid yn trafod anghenion a nodir trwy waith llafar ac ysgrifenedig. Mae pob sesiwn, yn enwedig ar gyfer myfyrwyr cynradd, yn canolbwyntio ar adnoddau iaith a methodoleg ar gyfer yr ystafell ddosbarth. Hefyd, mae pob sesiwn yn cynnwys gwaith iaith ar lefel y myfyrwyr eu hunain yn yr holl fedrau. Caiff y myfyrwyr eu haddysgu mewn grwpiau bach i feithrin amgylchedd cefnogol lle mae’r tiwtor yn deall anghenion, cymhelliant a gallu iaith athrawon dan hyfforddiant yn dda. Mae’r sesiynau hyn yn canolbwyntio ar hybu hyder a rhuglder llafar trwy gyfleoedd rheolaidd i sgwrsio â’r tiwtor ac â’i gilydd trwy gyfrwng y Gymraeg. I lawer o athrawon dan hyfforddiant, mae hyn yn gyfle i ailafael ar fedrau iaith a gollwyd.
Mae myfyrwyr yn olrhain eu cynnydd personol mewn medrau Cymraeg ac addysgeg ar dair adeg asesu allweddol bob blwyddyn, gan alluogi iddynt gofnodi safonau a gosod targedau. Mae hyn yn eu galluogi i ganolbwyntio ar agweddau craidd ar eu datblygiad iaith a chwarae rôl weithredol mewn gwella’u defnydd o Gymraeg llafar ac ysgrifenedig.
Mae siaradwyr gwadd yn cyfrannu at ddarpariaeth Pontio. Yn dilyn trafodaethau mewn cyfarfodydd recriwtio cyfrwng Cymraeg gyda phenaethiaid y bartneriaeth, cydnabyddir bod gan staff yn yr ysgol rôl allweddol mewn cefnogi’r grŵp pontio hwn, a chefnogi eu taith tuag at y sector cyfrwng Cymraeg. Gwahoddir pennaeth uwchradd i gyfarfod â’r grŵp i drafod y cyfleoedd sydd ar gael mewn ysgolion uwchradd cyfrwng Cymraeg. Mae cyflwyniadau hefyd yn cynnwys cyfweliadau â staff sydd wedi dysgu Cymraeg ac sydd bellach yn gweithio yn y sector cyfrwng Cymraeg. Mae pwysigrwydd modelau rôl fel pobl sy’n ysbrydoliaeth yn hanfodol wrth fagu hyder ac yn dangos bod athrawon eraill wedi dilyn y llwybr yn llwyddiannus o’r cyfrwng Saesneg i addysgu cyfrwng Cymraeg.
Gwahoddir cyd-fyfyrwyr o’r sector cyfrwng Cymraeg i gyfrannu at sesiynau Pontio hefyd. Mae hyn yn galluogi myfyrwyr i ennill dealltwriaeth o’r disgwyliadau ieithyddol yn y sector cyfrwng Cymraeg, ac ystod y cymorth a gynigir yn y sector hwn.
Cynigir cyfle i holl fyfyrwyr Pontio fynychu lleoliad cyfrwng Cymraeg, ond maent yn tueddu i fod yn ddihyder i gymryd y cam hwn â’r Gymraeg. Fodd bynnag, mae’r rhaglen TAR yn cynnwys profiad cyfoethogi am dair wythnos ar ddiwedd y rhaglen. Caiff myfyrwyr Pontio eu hannog i fynychu ysgol cyfrwng Cymraeg (cynradd neu uwchradd) i ennill profiad o addysgu a dysgu trwy gyfrwng y Gymraeg, heb fod pwysau o ran asesu a chynllunio ffurfiol. Mae’r gweithgareddau hyn yn cynnig strwythur wrth symud ymlaen tuag at y sector cyfrwng Cymraeg, gan alluogi myfyrwyr i fagu hyder trwy gydol eu taith yn y Gymraeg.
