Arwain y ffordd ar-lein
Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector
Ysgol arbennig ar gyfer hyd at 135 o ddisgyblion rhwng 11 ac 19 oed yw Ysgol Maes Hyfryd. Agorwyd yr ysgol ym Medi 2009 yn dilyn ad-drefnu darpariaeth addysgol arbennig yn Sir y Fflint. Mae’r ysgol yn gweithredu ar ddau safle. Mae’r brif ysgol, a adeiladwyd yn bwrpasol, yn rhannu campws gydag Ysgol Uwchradd y Fflint. Mae canolfan adnoddau addysgu ychwanegol ar gyfer hyd at 12 disgybl, sef Cyswllt, yn Ysgol Uwchradd Elfed, Bwcle.
Mae gan ddisgyblion yn Ysgol Maes Hyfryd ystod eang o anghenion addysgol arbennig. Mae’r rhain yn cynnwys anawsterau dysgu cymedrol, difrifol a chymhleth, yn cynnwys anhwylderau’r sbectrwm awtistig. Mae gan lawer o ddisgyblion anawsterau cyfathrebu, ymddygiadol neu synhwyraidd cysylltiedig. Mae gan bob disgybl ddatganiadau o anghenion addysgol arbennig.
Mae tua hanner disgyblion Ysgol Maes Hyfryd yn treulio rhan o’r wythnos mewn dosbarthiadau prif ffrwd yn datblygu eu medrau a’u hannibyniaeth, ac maent yn dilyn cyrsiau prif ffrwd achrededig.
Mae Ysgol Maes Hyfryd yn ysgol arbennig sydd wedi buddsoddi yn y technolegau diweddaraf i’w defnyddio gan ddisgyblion a staff. Nod yr ysgol yw gwella’r defnydd o dechnoleg gwybodaeth a chyfathrebu (TGCh) yn sylweddol mewn dosbarthiadau, gwella effeithiolrwydd yr addysgu a’r dysgu, a pharatoi disgyblion â’r medrau fydd eu hangen arnynt yn y dyfodol. Mae e-ddiogelwch, diogelwch ar y rhyngrwyd a bwlio seiber yn faterion pwysig sy’n effeithio ar fywydau pobl ifanc heddiw. Mewn adroddiad i Lywodraeth Cymru: ‘Gweddnewid Ysgolion gyda TGCh’, dyfynnwyd ymchwil gan Becta (2006), a orffennodd trwy ddweud mai’r ‘enghraifft fwyaf cyffredin o dorri rheolau yw edrych ar ddeunydd anaddas ar-lein’.
Mae darparu mynediad da i adnoddau ac offer dysgu ar-lein yn cyfrannu’n sylweddol at sicrhau bod technoleg gwybodaeth a chyfathrebu’n effeithio ar ddysgu disgyblion a chodi safonau. Ar yr un pryd, mae sicrhau diogelwch ar-lein yn her i bob ysgol. Nod Ysgol Maes Hyfryd yw ennyn diddordeb dysgwyr a staff yn weithredol i greu amgylchedd dysgu ar-lein sy’n rhoi grym i ddysgwyr tra’n eu cadw’n ddiogel.
Ar lefel awdurdod lleol, mae gweithdrefnau i gloi’r system i lawr a gosod wal dân ar wefannau anaddas, ond roedd yn hanfodol i’r ysgol ddod o hyd i ffordd o fonitro’r sefyllfa o ddydd i ddydd. Archwiliodd Ysgol
Maes Hyfryd ystod o ddewisiadau a phenderfynodd ddefnyddio offeryn ar-lein sy’n monitro diogelwch cyfrifiaduron yn ogystal â chefnogi addysgu technoleg gwybodaeth a chyfathrebu.
Disgrifiad o natur strategaeth neu weithgaredd
Y system
Mae’r ysgol yn defnyddio offeryn meddalwedd ar y we i reoli ystafelloedd dosbarth, a ddyluniwyd i athrawon ryngweithio â disgyblion a’u haddysgu’n unigol, fel grŵp a dosbarth llawn. Mae’r athro TGCh yn monitro’r defnydd o gyfrifiaduron ym mhob dosbarth ac yn rhyngweithio gyda disgyblion trwy negeseuon cyflym, cyfarwyddyd clywedol ac arddangosiadau grŵp. Mae hyn yn golygu y gellir rhoi cymorth i ddisgyblion unigol. Tynnir cipluniau o sgriniau i helpu monitro pa mor effeithiol y defnyddir TGCh ar draws y cwricwlwm. Mae hefyd yn offeryn gwerthfawr i’r technegydd sy’n cywiro problemau o bell ac yn monitro gweithgareddau disgyblion amser cinio ac amser egwyl.
Addysgu a Monitro
Mewn TGCh, mae disgyblion yn dilyn y Cwricwlwm Cenedlaethol yng nghyfnodau allweddol 3 a 4 a chynlluniau gwaith sy’n gysylltiedig ag achrediad OCR ar Lefel Mynediad i Gymwysterau Cenedlaethol OCR Lefel 2. Mae’r feddalwedd hon yn cynorthwyo staff i asesu pa mor dda y mae myfyrwyr yn defnyddio’r medrau y maent yn eu caffael mewn gwersi TGCh ar draws pynciau eraill. Gall yr athro TGCh ddadansoddi a dehongli data trwy arsylwi medrau myfyrwyr, addasu’r cwricwlwm yn briodol a rhoi cyfarwyddiadau a gweithgareddau dysgu sy’n bodloni anghenion unigol disgyblion.
Mae staff yn gweld yr offeryn meddalwedd yn hawdd i’w ddefnyddio. Mae wedi gwneud rheoli cyfrifiaduron yn fwy effeithiol, ac mae hyn wedi gwella sylw a rhyngweithio disgyblion yn sylweddol. Mae disgyblion yn deall bod yr holl gyfrifiaduron ar gael i’r athro. Mae hyn yn atal bwlio seiber a lawrlwytho deunydd anghyfreithlon neu amhriodol. Mae’n gwneud addysgu TGCh yn fwy effeithiol, gyda defnydd gwell o amser gwersi a pherfformiad gwell gan ddisgyblion.
Defnyddir yr offeryn meddalwedd i:
- ddarlledu a rhannu gwybodaeth;
- recordio sgrin y tiwtor ar gyfer ei chwarae’n ôl mewn gwersi;
- dangos sgrin y disgybl i ddisgyblion eraill ar gyfer asesu cyfoedion;
- gwneud nodiadau ar arddangosiadau byw;
- monitro a chofnodi gweithgarwch disgyblion, defnyddio cymwysiadau, argraffu a gwefannau; a
- chymryd amser ac enwi cipluniau stamp o sgriniau disgyblion at ddibenion asesu.
Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?
Mae’r system yn helpu cadw’r disgyblion yn ddiogel. Mae’n rhoi gwybod i’r athro pan gaiff geiriau allweddol eu teipio, yn rhestru gwefannau penodol sydd wedi’u gwahardd ac yn rhoi gwybod i’r athro os yw disgyblion yn ceisio cael mynediad at safleoedd sydd wedi’u gwahardd.
Mae’r offeryn ar y we yn galluogi’r athro i reoli cyfrifiaduron o un weithfan ganolog. Gall yr athro neu’r rheolwr rhwydwaith greu cyfyngiadau ar y rhyngrwyd a chymwysiadau i gynnal diogeledd. Mae hon yn rhan bwysig wrth gynnal e-ddiogelwch yn yr ystafell ddosbarth.
Mae’r dystiolaeth a gasglwyd gan yr ysgol trwy ddefnyddio clipiau fideo a saethiadau sgrin wedi dangos bod cymhelliant, canolbwyntio ac annibyniaeth dysgwyr wedi gwella, yn ogystal â’u medrau mewn meddwl beirniadol a gwaith tîm.
Mae’r offeryn meddalwedd yn monitro faint o gyfrifiaduron a ddefnyddir bob dydd, medrau trosglwyddadwy disgyblion unigol a datblygu gallu disgyblion mewn TGCh. Ers i’r ysgol ddechrau defnyddio’r dull newydd hwn, bu cynnydd sylweddol yn nifer y cyfrifiaduron a ddefnyddir ym mhob maes pwnc, gyda disgyblion yn cymryd rhan fwy uniongyrchol yn y gweithgareddau dysgu.
Mae TGCh wedi helpu i wella dull dysgu sy’n canolbwyntio mwy ar y disgybl a hyrwyddo annibyniaeth ar draws yr ysgol.
Dolenni defnyddiol
Adnoddau eraill gan y darparwr hwn
Gwaith ymgysylltu: Diweddariad ar y sector ysgolion arbennig ac unedau cyfeirio disgyblion (UCDau) – gwanwyn 2021
Paratoi ar gyfer y Cwricwlwm i Gymru – astudiaethau achos a chameos gan ysgolion uwchradd, ysgolion pob oed ac ysgolion arbennig
Athroniaeth cynhwysiant
