Gwella llythrennedd a rhifedd disgyblion trwy hunanwerthuso athrawon
Gwybodaeth am yr ysgol
Mae Ysgol Gynradd Gilfach Fargoed yn gwasanaethu cymuned Gilfach ger Bargoed yn awdurdod lleol Caerffili. Mae 155 o ddisgyblion amser llawn rhwng 3 ac 11 oed ar y gofrestr. Mae tua 30% o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, sydd uwchlaw cyfartaleddau lleol a chenedlaethol. Mae gan ryw 15% o ddisgyblion anghenion dysgu ychwanegol, ac mae gan ychydig iawn o ddisgyblion ddatganiad o anghenion addysgol arbennig. Mae bron pob un o’r disgyblion o ethnigrwydd gwyn Prydeinig ac yn dod o gartrefi lle siaredir Saesneg fel y brif iaith.
Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector
Mae gweithdrefnau hunanarfarnu trylwyr, sy’n cynnwys cymuned yr ysgol gyfan, yn sicrhau hinsawdd sy’n datblygu a gwella’n barhaus ar gyfer yr holl randdeiliaid.
Mae arweinwyr yn monitro cynnydd yn erbyn y cynllun datblygu ysgol yn helaeth ac yn rheolaidd i arfarnu llwyddiant mentrau. Mae strategaethau trylwyr ar gyfer hunanarfarnu a chynllunio gwelliant yn nodweddion rheolaidd yng ngweithgareddau’r ysgol ac yn elfen bwysig o waith pob un o’r staff. Mae elfennau hynod effeithiol yn cynnwys gwrando ar ddysgwyr yn rheolaidd, arsylwadau gwersi ffocysedig a theithiau dysgu, adolygu llyfrau’n drylwyr, a sylw trylwyr i ddata.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd y nodwyd ei fod yn arfer sy’n arwain y sector
I ddechrau, nododd yr uwch dîm arweinyddiaeth (UDA) y meysydd allweddol canlynol sy’n gwneud hunanarfarnu effeithiol, sef:
- Arsylwi Addysgu a Dysgu
- Craffu ar Waith
- Gwrando ar Ddysgwyr
- Dadansoddi Data
- Ystyried Barn Rhanddeiliaid
- Cynllunio Craffu
- Dadansoddi Ansawdd yr Amgylchedd Dysgu
Mae cynnydd dysgwyr yn cyfrannu at y meysydd allweddol hyn. Mae arweinwyr yn rhoi sylw trylwyr i fonitro’r cynnydd hwn ac asesu effaith ymyriadau.
Mae arweinwyr yn ymgymryd â rhaglen flynyddol fanwl o weithgareddau hunanarfarnu, sy’n nodi’r camau gweithredu, yr unigolion sy’n gyfrifol a’r effaith ar hunanarfarnu. Mae pob aelod o gymuned yr ysgol yn cymryd rhan yn y rhaglen hunanarfarnu hon, ac mae eu rolau wedi eu nodi’n glir. Gan fod cynnydd disgyblion yn cael mwy o flaenoriaeth nag unrhyw beth arall yn y broses hunanarfarnu, mae’r rhaglen yn cynnwys gweithdrefnau asesu helaeth yr ysgol. Mae arweinwyr yn trefnu gweithgareddau allweddol yn rheolaidd, sy’n cael effaith benodol ac ystyrlon ar y broses hunanarfarnu. Mae pob tasg asesu y mae staff yn ymgymryd â hi, sydd naill ai’n safonedig neu’n fewnol, yn arwain at dargedau neu gamau gweithredu penodol i gefnogi gwelliant ysgol a chynnydd disgyblion.
Mae staff yn olrhain cynnydd pob disgybl yn fanwl, ac yn monitro’r rheiny sydd mewn perygl o fethu cyrraedd targedau neu y mae’r ysgol yn eu hystyried yn “Ddysgwyr sy’n Agored i Niwed” hyd yn oed yn agosach, ac yn ffurfio rhan o drafodaethau rheolaidd am gynnydd disgyblion yn ystod cyfarfodydd staff. Mae staff yn profi pob disgybl sy’n cael ymyrraeth bob hanner tymor, ac yn defnyddio canlyniadau’r rhain, yn ogystal â gwybodaeth ynghylch cynnydd, i asesu effeithiolrwydd pob ymyrraeth a darparu targedau unigol, ychwanegol ar gyfer y disgybl hwnnw. Mae targedau rheoli perfformiad yn cysylltu’n uniongyrchol â thargedau heriol o ran cynnydd disgyblion a gwelliant ysgol gyfan.
Mae’r ysgol wedi ymdrechu i wella rôl llywodraethwyr yn y broses hunanarfarnu, ac mae bellach yn cynnal diwrnod blynyddol lle caiff yr holl staff a llywodraethwyr gyfle i gyfarfod i adolygu’r cynllun datblygu ysgol, gan sicrhau bod llywodraethwyr yn cymryd rhan weithredol mewn hunanarfarnu’r ysgol.
Mae’r rhaglen fanwl ‘Gwrando ar Ddysgwyr’, sy’n dadansoddi ymatebion ac yn darparu data ystyrlon i gefnogi hunanarfarnu, yn ogystal â’r gwaith arall ar farn rhanddeiliaid, yn sicrhau bod pob aelod o gymuned yr ysgol yn llywio hunanarfarnu yn effeithiol.
Beth fu effaith y gwaith hwn ar ddarpariaeth a safonau disgyblion?
Gwnaed gwelliannau sylweddol mewn safonau llythrennedd a rhifedd dros y flwyddyn ddiwethaf. Er enghraifft, ym Medi 2014, roedd oedran darllen tua 24% o ddisgyblion islaw eu hoedran cronolegol. Erbyn Medi 2015, roedd y ffigur hwn yn llai na hanner hyn.
Gwnaed gwelliannau sylweddol gan ddisgyblion ar ymyriadau:
Y Cyfnod Sylfaen
Yn nhymor yr hydref, o’r disgyblion hynny sy’n cael ymyriadau llythrennedd, gwnaeth 65% gynnydd gwell na’r disgwyl o ran eu hoedrannau darllen. Gwnaeth cant y cant o ddisgyblion gynnydd gwell na’r disgwyl mewn rhifedd.
Cyfnod Allweddol 2
Yn nhymor yr hydref, o’r disgyblion hynny sy’n cael ymyriadau llythrennedd, gwnaeth 77% gynnydd gwell na’r disgwyl o ran eu hoedrannau darllen. Gwnaeth naw deg y cant o ddisgyblion gynnydd gwell na’r disgwyl mewn rhifedd.
Yn sgil ymdrechu i sicrhau bod gan ddysgwyr o leiaf lefelau da o gymhwysedd mewn llythrennedd a rhifedd, roedd canlyniadau’r ysgol mewn profion cenedlaethol gryn dipyn yn uwch na’r disgwyl. Mae uwchlaw lefel yr awdurdod lleol, y teulu o ysgolion tebyg a Chonsortiwm De Ddwyrain Cymru ar gyfer sgorau safonedig >95 ym mhob grŵp blwyddyn heblaw un, sydd wedi cael ei dargedu’n benodol ar gyfer ymyrraeth ychwanegol.
Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?
Mae’r ysgol wedi rhannu ei harfer dda o fewn ei chlwstwr o ysgolion tebyg.
Dolenni defnyddiol
Adnoddau eraill gan y darparwr hwn
