Erthyglau Newyddion Archive - Page 2 of 18 - Estyn

Archives: Erthyglau Newyddion

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae ymweliadau interim yn nodwedd newydd yn ein fframwaith arolygu ar gyfer ysgolion cynradd, ysgolion uwchradd, ysgolion pob oed ac unedau cyfeirio disgyblion (UCDau). Mae’r ymweliadau hyn, a gyflwynwyd ym mis Medi 2024, yn rhoi cyfle i arweinwyr ysgolion gael trafodaethau proffesiynol gydag arolygwyr am eu cynnydd, eu heriau, a meysydd i’w gwella.

Yn wahanol i arolygiadau craidd, nid bwriad ymweliadau interim yw llunio casgliad cyffredinol am effeithiolrwydd ysgol, ond byddant yn cynorthwyo arweinwyr i adolygu cynnydd ers yr arolygiad craidd diwethaf ac ystyried eu camau nesaf ar gyfer gwella. Bydd arolygwyr yn cyfarfod ag arweinwyr ysgolion yn ystod ymweliad  interim i drafod hunanwerthuso, blaenoriaethau, a’r camau a gymerwyd i wella addysgu a dysgu.

Pam mae ymweliadau interim wedi cael eu cyflwyno?

Awgrymodd adborth gan randdeiliaid y byddent yn croesawu ymgysylltu amlach gan Estyn gydag ysgolion ac UCDau. Bydd hyn yn ein helpu i ddod i adnabod ysgolion yn well a’u cefnogi â’u proses gwerthuso a gwella.

Mae ymweliadau interim yn darparu man cyswllt rheolaidd gydag arolygwyr ar gyfer ysgolion ac UCDau, gan gynnig mewnwelediadau a myfyrdodau proffesiynol sy’n gallu llywio gwelliannau yn y dyfodol. Mae’r dull hwn yn caniatáu ar gyfer darlun cliriach o sut mae ysgolion yn gwneud cynnydd rhwng arolygiadau craidd.

Beth yw manteision ymweliadau interim?

Ymweliadau interim:

  • cefnogi trafodaethau proffesiynol am gryfderau a meysydd i’w datblygu
  • darparu adborth adeiladol i helpu ffurfio strategaethau gwella ysgolion
  • helpu llywio ffocws yr arolygiad craidd nesaf.

Beth mae penaethiaid yn ei ddweud am ymweliadau interim?

Mae adborth gan bennaeth cynradd a gymerodd ran mewn ymweliad interim yn ddiweddar yn awgrymu bod y broses yn wahanol i arolygiad craidd. Gwelon nhw fod yr ymweliad yn brofiad cadarnhaol a myfyriol, gan roi dealltwriaeth gliriach iddynt o gynnydd a blaenoriaethau eu hysgol.

I gael mwy o wybodaeth, gan gynnwys mewnwelediadau gan arweinwyr ysgolion, ewch i:

Arolygiadau craidd ac ymweliadau interim

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Heddiw, mae Estyn yn cyhoeddi Adroddiad Blynyddol y Prif Arolygydd 2023-24, syn amlinellu darlun cymysg ar gyfer darpariaeth addysg a hyfforddiant yng Nghymru wrth i’r arolygiaeth amlygu arfer gref yn ogystal â meysydd allweddol y mae angen eu gwella.

Yn ôl y Prif Arolygydd, Owen Evans, mae llawer i’w ddathlu yn y sector, ond mae problemau parhaus fel cynllunio ar gyfer hunanwella yn faes hollbwysig i addysgwyr ganolbwyntio eu hymdrechion arno o hyd. Mae’r adroddiad yn pwysleisio mai dim ond lleiafrif o ddarparwyr sy’n dangos arfer gref sy’n sbarduno gwelliant, tra nad yw eraill yn gwerthuso effaith addysgu ar ddysgu yn ddigon manwl.

Yn ogystal â hyn, mae’r Prif Arolygydd yn amlygu’r angen am ffocws clir ar fedrau sylfaenol ar draws y cwricwlwm. Mae bylchau nodedig o ran sut mae darparwyr yn cynllunio i ddatblygu medrau llythrennedd, rhifedd a digidol dysgwyr ar hyn o bryd.   

Mae’r adroddiad yn amlygu ymdrechion clodwiw gan ysgolion i ymwreiddio gwrth‑hiliaeth yn eu hethos a’u harferion, yn ogystal ag arfer gref o ran hybu’r Gymraeg a diwylliant Cymreig. Mae materion hirsefydlog fel absenoldebau dysgwyr a recriwtio athrawon a staff cymorth ar draws nifer o arbenigeddau yn parhau i beri heriau ychwanegol i arweinwyr addysg.

Dywed y Prif Arolygydd, Owen Evans,

“Rydym yn dra ymwybodol o’r pwysau a’r heriau y mae darparwyr addysg yn eu hwynebu ar hyn o bryd, ond mae angen gwella hunanwerthuso mewn ysgolion a darparwyr eraill i gryfhau’r system. Mae angen arweinwyr cryf arnom i ysgogi’r gwelliant hwn, gan fod methiant i wneud hynny’n atal cynnydd gormod o ddysgwyr.”

Mae adroddiad blynyddol PAEF yn edrych yn ôl ar ganfyddiadau arolygiadau ac adroddiadau thematig dros y flwyddyn academaidd ddiwethaf. Ar ôl cyhoeddi crynodebau sector Estyn ym mis Hydref, mae adroddiad llawn mis Ionawr yn cynnig cyd-destun manwl ac yn rhoi mewnwelediad llawer dyfnach i’r hyn sy’n gweithio’n dda a’r hyn y mae angen ei wella ar draws un ar bymtheg o sectorau addysg a hyfforddiant yng Nghymru. Mae ysgolion, lleoliadau meithrin nas cynhelir, colegau, prentisiaethau dysgu yn y gwaith, dysgu oedolion yn y gymuned a gwaith ieuenctid ymhlith y sectorau sydd wedi’u cynnwys.

Gyda’r nod o roi adborth defnyddiol i’r gweithlu addysg a hyfforddiant, mae’r adroddiad blynyddol hefyd yn rhoi crynodeb o bob un o’r adroddiadau thematig cenedlaethol a luniwyd gan Estyn eleni ac, i gefnogi gwelliant ymhellach, mae’n cyfeirio at adroddiadau arolygu ac astudiaethau achos gan ddarparwyr a arolygwyd ac y canfuwyd eu bod yn gwneud yn arbennig o dda.

Mae’r adroddiad hefyd yn gwerthuso pa mor dda mae darparwyr yn mynd i’r afael â rhai o’r heriau penodol y mae dysgwyr yng Nghymru yn eu hwynebu trwy gyfres o grynodebau o themâu allweddol cyfamserol.

Mae’r themâu allweddol eleni yn cynnwys:

  • gwrth-hiliaeth
  • gweithredu Cwricwlwm i Gymru
  • hunanwerthuso a gwella
  • heriau recriwtio
  • arfer dda o ran hybu’r Gymraeg

Parhaodd y Prif Arolygydd, Owen Evans:

“Mae’r adroddiad eleni yn dangos bod gan y sectorau addysg a hyfforddiant yng Nghymru gryfderau sylweddol, ond hefyd nifer o feysydd y mae angen eu gwella o hyd. Rydym yn ymrwymo i gefnogi gwelliant trwy ein gweithgareddau ac yn gobeithio y bydd yr adroddiad ei hun a’r adnoddau ategol yn helpu darparwyr i fyfyrio’n adeiladol a sbarduno gwelliannau ar gyfer ein dysgwyr ledled Cymru.”

Yn ogystal ag ystod o astudiaethau achos arfer orau, mae cyfres o bodlediadau yn cyd-fynd ag adroddiad Estyn eleni, sy’n dod â darparwyr ar draws y sectorau at ei gilydd i drafod rhai o’r heriau ac arfer orau yn unol â themâu allweddol gwrth-hiliaeth a gweithredu Cwricwlwm i Gymru.

Gallwch weld yr adroddiad llawn yma.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon
Portread o berson gwenu gyda gwallt llwyd, wedi'i wisgo'n broffesiynol, yn sefyll o flaen baner hyrwyddo sy'n darllen 'Barod Parod Ôl-16' gyda lluniau amrywiol o fyfyrwyr yn y cefndir.

Yn Estyn, rydym yn ymrwymo i helpu darparwyr i wella ansawdd addysg a hyfforddiant, gan sicrhau deilliannau cadarnhaol i bob dysgwr yng Nghymru. Mae arolygiadau’n rhan annatod o’r broses hon, gan werthuso safonau cyfredol, nodi cryfderau ac amlygu meysydd lle gellir tyfu. Ein nod yw cynorthwyo darparwyr ar eu taith tuag at ragoriaeth.

Rydym yn deall y gall arolygiadau deimlo’n heriol o bryd i’w gilydd, ond maent wedi’u llunio i fod yn brofiad cydweithredol. Mae’n ein harolygwyr yma i weithio gyda chi ac nid ydym yn disgwyl perffeithrwydd. Yn hytrach, hoffem weld gwir adlewyrchiad o’ch arferion bob dydd a phrofiadau dysgwyr.

Yr hyn rydym yn edrych amdano yn ystod arolygiadau

  • Wythnos arferol o weithgarwch: Hoffem arsylwi profiadau eich dysgwyr a staff o ddydd i ddydd. Cynlluniwch ar gyfer eich dosbarthiadau, sesiynau neu weithdai yn ôl yr arfer yn ystod yr arolygiad – does dim angen gorbaratoi.
  • Arsylwadau yn y fan a’r lle: Mae ein harolygwyr yn canolbwyntio ar yr hyn sy’n digwydd mewn amser real ac yn gwrando’n weithredol ar eich dysgwyr i ddeall eu safbwyntiau.
  • Amlygu cryfderau a meysydd i’w gwella: Mae arolygiadau’n gyfle i ddathlu’r hyn sy’n gweithio’n dda a nodi ffyrdd i wella profiad y dysgwr ymhellach.

Nid oes angen creu gwaith papur ychwanegol na dilyn dulliau addysgu neu asesu penodol. Yr hyn sydd bwysicaf yw sut mae’ch dulliau’n cefnogi cynnydd a datblygiad dysgwyr. Rydym yn chwilio am arferion dilys sy’n gwneud gwahaniaeth.

Barod yn Barod! ar gyfer arolygiad Estyn

Rydym yn credu bod darparwyr ledled Cymru eisoes yn barod ar gyfer arolygiad Estyn. Trwy ganolbwyntio ar ddarparu addysg a hyfforddiant o ansawdd uchel bob dydd, rydych chi’n dangos y parodrwydd rydym yn chwilio amdano.

Eisiau gweld sut olwg sydd ar arolygiad Estyn, mewn gwirionedd? Gwyliwch y fideos hyn gan Goleg Caerdydd a’r Fro a Grŵp Llandrillo Menai i gael adlewyrchiad gonest o’r broses:

I ddysgu mwy am sut rydych chi’n Barod yn Barod! ar gyfer arolygiad Estyn, ewch i dudalen yr ymgyrch yma:

Barod yn Barod! (ôl-16)

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Ymunwch â ni’n fyw am 3:45yh ar 29 Ionawr 2025 am drafodaeth ynglŷn ag arfer effeithiol a chanfyddiadau allweddol o’n hadroddiad thematig diweddar; Adroddiad Thematig: Pontio a chynnydd disgyblion – Estyn

Bydd awdur yr adroddiad, Andrew Thorne AEF yn cael cwmni cynrychiolwyr o Ysgol Llywelyn ac Ysgol Uwchradd Rhyl i rannu eu profiadau. Bydd hefyd cyfle i ofyn cwestiynau ynglŷn â’r adroddiad, neu’r pwnc yn ehangach.

Cofrestrwch nawr!

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Ymunwch â ni’n fyw am 4pm ar 16 Ionawr 2025 am drafodaeth ynglŷn ag arfer effeithiol a chanfyddiadau allweddol o’n hadroddiad thematig diweddar;

Adroddiad thematig: Y system anghenion dysgu ychwanegol

Bydd awdur yr adroddiad, Lyn West AEF yn cael cwmni cynrychiolwyr o Feithrinfa Homestead ac Ysgol Uwchradd Whitmore i rannu eu profiadau. Bydd hefyd cyfle i ofyn cwestiynau ynglŷn â’r adroddiad, neu’r pwnc yn ehangach.

Recordiad ar gael yn fuan!

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon
A person typing on a laptop with various digital icons overlaid, including an AI symbol, a book, a graduation cap, a target, and a magnifying glass, representing technology, education, and artificial intelligence.

Bydd Estyn, yr arolygiaeth addysg a hyfforddiant yng Nghymru, yn arwain adolygiad i ddeall sut mae Deallusrwydd Artiffisial Cynhyrchiol yn cael ei ddefnyddio ar hyn o bryd mewn ysgolion ledled Cymru.

Bydd yr adolygiad yn archwilio’r defnydd cyfredol o becynnau Deallusrwydd Artiffisial Cynhyrchiol ac yn archwilio’r manteision posibl i ysgolion, gan ystyried yr heriau y gallent eu hwynebu hefyd. 

Mae cam cyntaf yr adolygiad yn cynnwys arolwg ar gyfer ysgolion ac unedau cyfeirio disgyblion yn gofyn am eu barn a’u profiad, ac yna bydd ymgysylltu manylach ag athrawon.  Disgwylir i’r adroddiad ar ganfyddiadau’r gwaith ymchwil gael ei gyhoeddi yn yr haf.

I gefnogi ysgolion sy’n ystyried neu’n dechrau defnyddio Deallusrwydd Artiffisial Cynhyrchiol, cyhoeddwyd canllawiau newydd. Mae’r canllawiau’n rhan o becyn ehangach o gymorth i ysgolion sydd ar gael ar Hwb  a ddatblygwyd gyda chymorth  arbenigwyr diogelwch ar-lein blaenllaw, gan gynnwys UK Safer Internet Centre, Common Sense Education, Praesidio Safeguarding a Internet Matters.

Dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg, Lynne Neagle:

“Mae deallusrwydd artiffisial yn cyflwyno posibiliadau mawr i ysgolion; mae’r dechnoleg yn esblygu’n gyflym, ac mae’n hanfodol bod ysgolion yn cael eu cefnogi i ddelio â’r newidiadau.

Trwy gael dealltwriaeth o’r arferion da sy’n cael ei ddefnyddio eisoes, gallwn helpu ysgolion i fanteisio’n gyfrifol ar y cyfleoedd y gallai AI eu cynnig, a pharhau i flaenoriaethu diogelwch a lles staff a dysgwyr.

Mae Estyn mewn sefyllfa dda i gynnal yr adolygiad hwn, o ystyried eu dealltwriaeth ddofn o’r sector addysg yng Nghymru. Fel llywodraeth, rydym yn parhau i weithio gyda phartneriaid, gan gynnwys awdurdodau lleol, ac ymgysylltu â sefydliadau diogelwch ar-lein blaenllaw i sicrhau bod ysgolion yn cael eu harwain gan y cyngor arbenigol gorau.”

Dywedodd Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Fawrhydi yn Estyn :

“Rydym yn falch iawn o lansio’r broses bwysig hon i gasglu barn gan weithwyr addysg proffesiynol i ddeall yn well sut mae athrawon a disgyblion eisoes yn defnyddio Deallusrwydd Artiffisial Cynhyrchiol mewn ysgolion ac unedau cyfeirio disgyblion ledled Cymru.

Mae gan Ddeallusrwydd Artiffisial Cynhyrchiol y potensial i drawsnewid addysg os caiff ei ddefnyddio’n gyfrifol ac mae ei ddefnydd ymhlith addysgwyr a dysgwyr yn cynnyddu ar raddfa gyflym iawn. Bydd cael dealltwriaeth gliriach o integreiddio Deallusrwydd Artiffisial mewn ysgolion ar lefel genedlaethol yn galluogi’r Llywodraeth i gefnogi ac arwain y gymuned addysg yn well wrth ddefnyddio’r dechnoleg bwerus hon.

Rydym yn annog arweinwyr ysgolion, athrawon a staff cymorth i rannu eu profiadau ac ymgysylltu â’r arolwg sydd bellach yn fyw. Rydym yn edrych ymlaen at gyfarfod â darparwyr dros y misoedd nesaf i siarad yn fanylach am eu gwaith o ran defnyddio Deallusrwydd Cynhyrchiol yn eu lleoliadau.

Mae Deallusrwydd Artiffisial Cynhyrchiol yn cyflwyno cyfleoedd go iawn i drawsnewid y sector addysg a phrofiad dysgwyr ac addysgwyr”.

Ochr yn ochr â’r adolygiad, sefydlwyd is-grŵp Deallusrwydd Artiffisial o Ddysgu Digidol Cymru i sicrhau mewnbwn gan y sector ac mae rhwydwaith o arbenigwyr o bob rhan o’r sector addysg, diwydiant a’r trydydd sector yn helpu i drafod y cyfleoedd a’r heriau sydd ynghlwm â Deallusrwydd Artiffisial.

I gymryd rhan yn yr adolygiad, rhannwch eich barn a’ch profiadau o Ddeallusrwydd Artiffisial Cynhyrchiol mewn ysgolion ac UCDau yn yr arolwg isod:

Arolwg ar gyfer ysgolion ac UCDau

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon
Mae person sydd â chymorth clyw yn cael sgwrs gyda phlentyn ifanc yn eistedd ar draws y bwrdd, mewn ystafell gyda goleuadau cynnes.

Mae adroddiad sy’n cael ei gyhoeddi heddiw gan Estyn yn ystyried pa mor dda y mae ysgolion, lleoliadau ac awdurdodau lleol yn gweithredu ac ymgorffori agweddau ar Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg (Cymru) 2018 (ADYTA) a’r Cod ADY cysylltiedig.

Mae’r adroddiad, Y system anghenion dysgu ychwanegol: Cynnydd ysgolion, lleoliadau ac awdurdodau lleol o ran cefnogi disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol , yn amlygu ymrwymiad cryf a gwydnwch staff mewn ysgolion, lleoliadau, ac awdurdodau lleol o ran cefnogi disgyblion ag ADY. Fodd bynnag, mae hefyd yn tynnu sylw at anghysondebau o ran pa mor effeithiol y mae diwygiadau wedi cael eu gweithredu, a’r heriau sy’n wynebu rhanddeiliaid. Mae’r adroddiad hwn yn adeiladu ar ganfyddiadau o adolygiad thematig diweddar Estyn, Y system anghenion dysgu ychwanegol newydd.

Mae canfyddiadau’n dangos bod llawer o ddisgyblion yn gwneud cynnydd addas o’u mannau cychwyn pan fydd diwygio ADY wedi cael ei weithredu’n llwyddiannus. Roedd ysgolion a lleoliadau gyda diwylliant cynhwysol yn canolbwyntio’n dda ar ddysgu a lles pob un o’r disgyblion. Roedd rôl y Cydlynydd Anghenion Dysgu Ychwanegol (CydADY) yn hynod effeithiol pan oedd yn cael ei hintegreiddio mewn uwch dimau arweinyddiaeth, lle roeddent yn cyfrannu’n strategol at wella darpariaeth a deilliannau ar gyfer disgyblion ag ADY.

Er gwaethaf cynnydd, mae’r adroddiad yn nodi heriau sylweddol. Mae’r rhain yn cynnwys:

  • Amrywioldeb yn ansawdd arweiniad awdurdodau lleol ar gyfer addysgu a dysgu cynhwysol
  • Dehongliad anghyson o’r Cod ADY, yn enwedig o ran datblygu Cynlluniau Datblygu Unigol (CDUau)
  • Cymorth teg cyfyngedig ar gyfer darpariaeth ADY cyfrwng Cymraeg o ganlyniad i heriau o ran recriwtio ac adnoddau

Mae’r adroddiad hefyd yn cydnabod datblygiadau cadarnhaol mewn lleoliadau blynyddoedd cynnar nas cynhelir a ariennir. Gwelwyd bod Swyddogion Arweiniol Anghenion Dysgu Ychwanegol y Blynyddoedd Cynnar (SAADYBC) yn darparu cymorth amserol ac effeithiol ar gyfer plant iau ag ADY sy’n dod i’r amlwg neu ADY wedi’i nodi.

Dywedodd Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Fawrhydi:

“Mae’n galonogol gweld ymroddiad staff ysgolion ac awdurdodau lleol wrth weithredu diwygio ADY. Fodd bynnag, mae ein canfyddiadau’n dangos bod angen gwneud mwy i sicrhau cysondeb a thegwch mewn darpariaeth, yn enwedig ar gyfer dysgwyr cyfrwng Cymraeg ac o ran egluro cymhwyso’r Cod ADY.

“Rydym ni’n gobeithio y bydd yr adroddiad hwn yn cynorthwyo ysgolion, awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru i adeiladu ar yr arferion cadarnhaol a gafodd eu nodi a mynd i’r afael â’r heriau sy’n weddill, yn enwedig o ran cryfhau addysg gynhwysol ar draws yr holl leoliadau.”

Mae’r adroddiad yn cynnwys argymhellion ar gyfer arweinwyr ysgolion, awdurdodau lleol, a Llywodraeth Cymru. Mae’n amlygu arferion effeithiol ac yn darparu awgrymiadau ar gyfer gwella darpariaeth ADY, yn cynnwys cryfhau dysgu proffesiynol, ymestyn cymorth cyfrwng Cymraeg, a gwella prosesau sicrhau ansawdd.

Cliciwch yma i weld yr adroddiad

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Bu Estyn yn datblygu’r ffordd y mae’n gweithio. Er mai atebolrwydd yn y sectorau addysg a hyfforddiant yng Nghymru yw ein hegwyddor sylfaenol o hyd, rydym wedi ymrwymo i gefnogi sectorau i wella. Rydym yn defnyddio ein harbenigedd a’n dulliau cyfathrebu yn gynyddol, gan gynnwys ein gwefan ar ei newydd wedd, i gyfeirio at arfer orau a ganfuwyd yn ein rhaglen genedlaethol. Mae’r dysgwr wrth wraidd popeth a wnawn ac, yn yr ysbryd hwnnw, rydym wedi newid ein logo i adlewyrchu hynny.

Mewn ymarfer ar draws Estyn cyfan, dan arweiniad cyfranogwyr carfan gyntaf ein Rhaglen Arweinyddiaeth, rydym wedi datblygu arwyddair syml sy’n adlewyrchu’r hyn sy’n bwysig i ni. Yn y bôn, dylai ddod â’n cenhadaeth, ein gwerthoedd a’n ffocws at ei gilydd fel sefydliad.

Ar ôl pleidlais ymhlith yr holl staff ac ar ôl cryn drafod, cytunom ar arwyddair y gobeithiwn ei fod yn cyfleu’r hyn rydym yn credu ynddo a’r hyn y mae’r sectorau rydym yn eu gwasanaethu yn credu ynddo.

“For learners, for Wales | Dros ddysgwyr, dros Gymru”

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae adroddiad ar y cyd newydd a gyhoeddwyd heddiw gan yr arolygiaethau iechyd, gofal ac addysg yng Nghymru yn tynnu sylw at y ffaith bod angen gwneud gwelliannau ar unwaith i’r cymorth iechyd meddwl sydd ar gael i blant a phobl ifanc.

Yn ystod ein gwaith, clywsom gan 215 o blant a phobl ifanc, 200 o rieni a gofalwyr yn ogystal â 252 o weithwyr proffesiynol. Dywedodd dros hanner y plant a phobl ifanc rhwng 11 a 16 oed y gofynnwyd iddynt nad oeddent yn gwybod ble i gael cymorth, a dywedodd nifer ohonynt wrthym nad oedd help bob amser ar gael pan roedd ei angen arnynt.

Er bod peth cynnydd wedi’i wneud, mae canfyddiadau Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru (AGIC), Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC) ac Estyn yn nodi bod nifer o blant a phobl ifanc yn ei chael hi’n anodd o hyd i gael gafael ar yr help sydd ei angen arnynt, pan fydd ei angen arnynt.

Mae’r adroddiad yn tynnu sylw at ymroddiad gweithwyr proffesiynol sy’n gweithio’n galed i gefnogi plant a phobl ifanc, er gwaethaf y cynnydd o ran y galw am wasanaethau. Mae datrysiadau arloesol, fel adnoddau ar-lein a chymorth drwy apiau, ynghyd â lleoliadau croesawgar fel Hybiau Argyfwng a Chaffis Ieuenctid, yn rhoi opsiynau hyblyg i bobl ifanc geisio cymorth. Fodd bynnag, mae angen cymryd camau pellach i sicrhau bod pob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru yn cael y cymorth cywir, ar yr adeg gywir.

Mae ein gwaith wedi dangos bod angen i sefydliadau weithio’n well gyda’i gilydd, yn enwedig wrth fynd i’r afael â’r heriau parhaus o ran cael gafael ar gymorth iechyd meddwl arbenigol ledled Cymru.

Mae’r canfyddiadau allweddol yn cynnwys y canlynol:

  • Gwella darpariaeth Cymorth ac Atal Cynnar: Mae ysgolion, llwyfannau ar-lein a grwpiau gwirfoddol yn darparu mwy o gymorth iechyd meddwl nag erioed er mwyn atal yr angen am fewnbwn arbenigol gan Wasanaeth Iechyd Meddwl Plant a’r Glasoed (CAMHS), ond nid yw rhai plant a phobl ifanc yn cael cymorth amserol ac effeithiol o hyd.
  • Bylchau o ran Gofal Arbenigol: Er gwaethaf amseroedd aros byrrach ar gyfer asesiadau cychwynnol CAMHS, mae gofal dilynol yn her enfawr o hyd i bob plentyn a pherson ifanc. Mae hyn yn arbennig o wir am y rhai gydag anghenion cymhleth, gan gynnwys pobl ifanc niwrowahanol a’r rhai sydd â phrofiad o fod mewn gofal, nad ydynt yn cael gofal amserol ac effeithiol yn aml.
  • Anghysondeb o ran y gallu i gael gafael ar wasanaeth: Mae anghysondebau o ran y meini prawf a’r trothwyon cymhwysedd ar gyfer cael gafael ar wasanaethau CAMHS, sy’n golygu bod nifer o deuluoedd a gweithwyr proffesiynol yn teimlo’n rhwystredig gyda’r prosesau cyfathrebu a’r diffyg eglurder ynghylch sut y caiff y penderfyniadau hyn eu gwneud. Roedd hefyd yn destun pryder nodi nad oedd y rhai sy’n siarad Cymraeg yn gallu cyfathrebu yn eu dewis iaith yn hawdd wrth gael gofal a chymorth iechyd meddwl.
  • Cynnydd o ran y Cymorth mewn Argyfwng: Mae mentrau newydd fel Gwasanaethau Noddfa a Hybiau Argyfwng yn cynnig opsiynau amgen i ofal mewn ystafell achosion brys i blant a phobl ifanc mewn argyfwng. Fodd bynnag, mae galw uchel yn golygu mai dim ond pan fyddant wedi cyrraedd y pen y bydd nifer yn cael gafael ar gymorth o hyd.
  • Beth sydd angen ei newid: Mae’r adroddiad yn codi pryderon am gyllid, prosesau cyfathrebu gwael rhwng gwasanaethau a diffyg gofal cydgysylltiedig. Mae’n galw am bartneriaethau cryfach rhwng awdurdodau iechyd ac awdurdodau lleol er mwyn sicrhau bod plant a phobl ifanc yn cael y gofal cywir ar yr adeg gywir.

Rydym yn gobeithio y bydd y canfyddiadau yn yr adroddiad hwn yn sicrhau gwelliant i blant, pobl ifanc a’r rhai sydd agosaf atynt i wneud yn siŵr eu bod yn cael gwell profiad o gael gafael ar wasanaethau fel CAMHS (Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant a’r Glasoed), gydag amseroedd aros byrrach a chliriach.

Dywedodd Alun Jones, Prif Weithredwr Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru: “Mae’r adroddiad hwn yn nodi’r angen i wella gwasanaethau iechyd meddwl i’n plant a’n pobl ifanc ar unwaith. Er ein bod yn canmol ymroddiad gweithwyr proffesiynol sy’n gweithio’n ddiflino i ddarparu cymorth, mae nifer o blant a phobl ifanc yn ei chael hi’n anodd cael gafael ar y gofal sydd ei angen arnynt o hyd. Ni allwn ganiatáu i’r ymdeimlad o ddiymadferthwch ymhlith plant a phobl ifanc barhau; dylai pob plentyn wybod ble i fynd i gael help a chymorth amserol, ni waeth lle y mae yng Nghymru.

Mae’r canfyddiadau yn nodi’r cynnydd a wnaed a’r bylchau sylweddol sy’n parhau. Rhaid i ni wella cydweithrediad ymhlith byrddau iechyd ac awdurdodau lleol er mwyn creu system fwy cydgysylltiedig. Nid gwella gwasanaethau yn unig sydd dan sylw yma; rhaid sicrhau bod pob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru yn cael y cymorth iechyd meddwl cywir sydd ei angen.

Rydym yn ddiolchgar i’r holl blant a phobl ifanc, rhieni, gofalwyr, gweithwyr proffesiynol a rhanddeiliaid a gyfrannodd at yr adolygiad hwn.”

Dywedodd Prif Arolygydd Arolygiaeth Gofal Cymru, Gillian Baranski:

“Nid ystadegyn yn unig yw cymorth iechyd meddwl i’n plant a’n pobl ifanc; mae’n alwad am weithredu. Mae’n bryder mawr nad yw dros hanner plant a phobl ifanc Cymru yn gwybod ble i gael help. Rydym yn cydnabod y straen sylweddol y mae hyn yn ei roi ar unigolion, teuluoedd a’n gweithwyr proffesiynol ymroddedig ym maes iechyd, addysg a’r awdurdodau lleol. Er bod mentrau fel Hybiau Argyfwng yn cynnig gobaith, mae’n rhaid i ni wneud mwy. Rydym yn ymrwymedig i feithrin system gydweithredol well rhwng gwasanaethau, gan fynd i’r afael â’r bylchau o ran gofal a gweithio’n ddiflino i greu system cymorth iechyd meddwl sy’n dryloyw, hygyrch ac yn effeithiol i bob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru.

Dywedodd Prif Arolygydd Ei Fawrhydi dros Addysg a Hyfforddiant yng Nghymru, Owen Evans:

“Mae canfyddiadau’r adroddiad hwn yn nodi bod angen gwneud mwy i wella cymorth iechyd meddwl i blant a phobl ifanc yng Nghymru. Er bod dulliau arloesol yn cael eu cyflwyno gan weithwyr proffesiynol ymroddedig, mae gormod o bobl ifanc yn methu cael gafael ar y cymorth sydd ei angen arnynt mewn modd amserol. Yn yr adroddiad, rydym yn nodi’r angen i’r holl bartneriaid weithio gyda’i gilydd yn effeithiol i wella gwasanaethau ar unwaith i bob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru. Rydym yn ddiolchgar i’r holl blant a phobl ifanc, teuluoedd, gweithwyr proffesiynol a rhanddeiliaid a gyfrannodd at yr adolygiad hwn.”

Os ydych chi neu rywun rydych yn ei adnabod yn wynebu cyfnod anodd a bod angen cymorth arnoch, cliciwch ar y dolenni gwybodaeth ac adnoddau isod:

Mind

Young Minds

GIG 111 Cymru Pwyso Dau

Adroddiad ar y cyd Iechyd Meddwl Plant a Phobl Ifanc
Adroddiad ar y cyd Iechyd Meddwl Plant a Phobl Ifanc – fersiwn cryno

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon
Mae plentyn mewn siwmper coch yn dringo wal ddringo pren mewn iard gefn.

Rhaid i awdurdodau lleol weithio’n fwy effeithiol gyda darparwyr addysg y blynyddoedd cynnar i fynd i’r afael ag effaith tlodi ar blant, yn ôl adroddiad sy’n cael ei gyhoeddi heddiw gan Estyn. Mae’r adroddiad yn archwilio pa mor dda y mae lleoliadau’r blynyddoedd cynnar ac ysgolion yn defnyddio’u hadnoddau a’u cyllid i helpu plant o gefndiroedd difreintiedig i oresgyn rhwystrau rhag dysgu a lles.

Mae adroddiad Estyn, Effaith tlodi ar gyrhaeddiad addysgol, cymorth, darpariaeth a phontio ar gyfer addysg gynnar, yn datgelu bod mynediad at addysg gynnar yn amrywio’n helaeth ledled Cymru, gan arwain at annhegwch i deuluoedd, yn enwedig wrth ddewis darpariaeth feithrin. Mae’r adroddiad yn dangos, er bod llawer o ddarparwyr y blynyddoedd cynnar yn meithrin perthnasoedd cefnogol â theuluoedd ac yn mynd i’r afael ag anghenion dybryd, yn aml, nid ydynt yn cael arweiniad penodol gan awdurdodau lleol ar sut i ddiwallu anghenion datblygiadol plant sy’n cael eu heffeithio gan dlodi ac anfantais.

Mae canfyddiadau Estyn yn dangos bod llawer o ddarparwyr y blynyddoedd cynnar yn meithrin perthnasoedd cryf a chefnogol â phlant a theuluoedd, gan wneud gwahaniaeth sylweddol mewn cymunedau sy’n wynebu tlodi a chaledi. Mae’r lleoliadau hyn yn darparu cymorth ymarferol i deuluoedd mewn angen, yn aml mewn cydweithrediad ag elusennau a sefydliadau lleol i gynnig nwyddau hanfodol fel bwyd, teganau, a gwisg ysgol. Mae’r cymorth teilwredig hwn wedi helpu creu amgylcheddau meithringar a chynhwysol sydd o fudd i ddatblygiad cymdeithasol ac emosiynol plant.

Fodd bynnag, mae’r adroddiad yn amlygu materion â system gyllid y Grant Datblygu Disgyblion Blynyddoedd Cynnar (GDDBC). Roedd llawer o leoliadau blynyddoedd cynnar nas cynhelir yn defnyddio’r cyllid hwn yn effeithiol i gefnogi medrau iaith a chymdeithasol plant. Fodd bynnag, roedd fformiwlâu cyllid anghyson yn golygu nad oedd lleoliadau mewn ardaloedd â chyfraddau tlodi uchel bob amser yn derbyn cymorth digonol, gan gyfyngu ar yr adnoddau sydd ar gael i fynd i’r afael ag anfantais yn effeithiol.

Yn y rhan fwyaf o ysgolion, mae cyllid y GDDBC wedi helpu cynnal darpariaeth y blynyddoedd cynnar trwy ganiatáu ar gyfer staff ychwanegol mewn ystafelloedd dosbarth. Mae rhai ysgolion wedi defnyddio’r grant i gefnogi ymyriadau penodol ar gyfer lleferydd, iaith, a lles emosiynol. Fodd bynnag, mewn achosion lle roedd cyllid yn cael ei gyd-gyfrannu gyda chyllid GDD cyffredinol, roedd yn anos sicrhau bod cymorth yn cael ei dargedu’n benodol at blant sy’n cael eu heffeithio fwyaf gan dlodi.

Dywedodd Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Fawrhydi:

“Mae ein hadroddiad yn amlygu pwysigrwydd mynediad teg at addysg y blynyddoedd cynnar a chymorth i deuluoedd sy’n wynebu tlodi. Mae’n glir fod llawer o ddarparwyr y blynyddoedd cynnar yn gwneud gwaith hanfodol i helpu plant dan anfantais, ond mae angen cymorth mwy targedig i wneud gwahaniaeth ystyrlon.”

Mae’r adroddiad yn darparu argymhellion ar gyfer awdurdodau lleol, arweinwyr ysgolion a Llywodraeth Cymru i wella effeithiolrwydd y cymorth a’r cyllid ar gyfer darparwyr y blynyddoedd cynnar. Mae’n cynnwys awgrymiadau i dargedu cyllid GDDBC yn well a chynnig mwy o gyfleoedd dysgu proffesiynol ar gyfer staff i’w helpu i ddiwallu anghenion plant sy’n cael eu heffeithio gan dlodi.

Yn ogystal â’i ganfyddiadau a’i argymhellion, mae’r adroddiad yn cynnwys enghreifftiau o arfer dda i gynorthwyo darparwyr y blynyddoedd cynnar yn eu gwaith, gan helpu sicrhau bod plant o gefndiroedd difreintiedig yn cael y dechrau gorau posibl mewn bywyd.

Cliciwch yma i weld yr adroddiad