Arfer effeithiol Archives - Page 58 of 69 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 
 

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd Llanandras yn nhref sirol fach Llanandras, ar y ffin rhwng Cymru a Lloegr yn awdurdod lleol Powys.  Daw’r disgyblion sy’n mynychu’r ysgol o’r dref ei hun a’r ardaloedd gwledig o amgylch.  Mae 168 o ddisgyblion rhwng tair ac un ar ddeg oed ar gofrestr yr ysgol.  Ceir saith o ddosbarthiadau, ac mae’r dosbarthiadau yn y Cyfnod Sylfaen yn rhai oedrannau cymysg.  

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Mae Ysgol Gynradd Llanandras yn ysgol fyfyriol ag ynddi ddiwylliant o hunan-wella.  Mae’n ymdrechu i wella’r addysgu a’r dysgu, ac i roi’r cyfleoedd gorau i ddisgyblion gyflawni deilliannau cadarnhaol.  Fel ysgol gymunedol sy’n gwasanaethu tref wledig, mae wedi ymrwymo i ddatblygu partneriaethau gyda rhanddeiliaid a’r gymuned leol; mae ganddi ystod eang o bartneriaethau sy’n cefnogi dysgu a lles disgyblion yn llwyddiannus.  Mae’r ysgol yn flaenweithgar wrth chwilio am gyfleoedd datblygu proffesiynol i staff mewn ysgolion clwstwr lleol ac mewn ysgolion ymhellach i ffwrdd lle ceir tystiolaeth o arfer ragorol.  Mae gan yr ysgol aelod dynodedig o’r uwch dîm rheoli sydd â chyfrifoldeb am ddatblygu partneriaethau.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae Ysgol Gynradd Llanandras wedi datblygu partneriaethau effeithiol iawn sydd wedi arwain at y disgyblion yn cyflawni safonau, deilliannau a lles da iawn.  Ceir grwpiau llais y disgybl gweithgar ac effeithiol yn yr ysgol, ac maent yn grymuso’r disgyblion ac yn eu galluogi i gyfrannu at ddatblygu’r ysgol.

Mae’r cyngor ysgol wedi ymestyn ei ddealltwriaeth o ddemocratiaeth trwy bresenoldeb dirprwy faer y dref yng nghyfarfodydd y cyngor ysgol.  Yn y cyfarfodydd, mae’r dirprwy faer yn arwain trafodaethau ynglŷn â phrosesau a phrotocolau cyfarfodydd cyngor y dref; yn sgil hyn, mae disgyblion yn datblygu dealltwriaeth ddyfnach o rôl swydd etholedig.  Mae hyn wedi cefnogi gweledigaeth yr ysgol o gael grwpiau llais y disgybl pwrpasol sy’n cael effaith amlwg ar ansawdd yr addysgu, y dysgu a lles y disgyblion.

Mae’r cyngor ysgol yn cynnal cyfarfodydd gyda chyngor myfyrwyr yr ysgol uwchradd leol hefyd, gan ddatblygu cyfleoedd ar y cyd felly.  Er enghraifft, mae pob un o aelodau’r cyngor ysol (y Cyfnod Sylfaen i gyfnod allweddol 4) wedi cwblhau arolygon ar y ddarpariaeth a chyfleusterau i blant a phobl ifanc yn y dref.  Fe wnaethant rannu’r wybodaeth hon gyda chyngor y dref gyda’r nod o sicrhau gwelliannau yn y dyfodol.

Mae’r cyngor ysgol yn arwain ‘teithiau dysgu’ a gweithgareddau ‘gwrando ar ddysgwyr’.  Mae staff a’r uwch dîm rheoli yn defnyddio’r wybodaeth a gasglwyd o wneud hyn i nodi blaenoriaethau i wella’r addysgu a’r dysgu.  Er enghraifft, nododd y disgyblion agweddau ar dechnoleg gwybodaeth a chyfathrebu (TGCh) y gallai’r ysgol eu defnyddio i gefnogi elfennau dysgu mewn gwersi.  O ganlyniad, mae athrawon bellach yn cynllunio ar gyfer defnyddio TGCh mewn ffordd fwyfwy creadigol a phwrpasol.  Fe wnaeth y teithiau dysgu nodi cryfderau a meysydd i’w datblygu hefyd yn ymwneud â medrau Cymraeg disgyblion a’r defnydd o Gymraeg bob dydd.

Mae’r ysgol yn ymwneud yn weithgar â phrosiect y Gymdeithas Alzheimer, ‘Ffrindiau Dementia’.  Mae pob un o’r staff a’r llywodraethwyr wedi cael hyfforddiant ‘Ymwybyddiaeth o Ddementia’ gan hwylusydd.  Roedd hyn yn golygu gweithio trwy dasgau bob dydd ac ystyried yr heriau y mae’r rhai sy’n dioddef o ddementia yn eu hwynebu.  Mae plant yng nghyfnod allweddol 2 uwch wedi derbyn hyfforddiant, ac erbyn hyn maent yn cyfranogi mewn ystod o weithgareddau yn yr ysgol a’r gymuned sy’n datblygu cymunedau cyfeillgar i ddementia, fel pentrefi, trefi a dinasoedd lle mae mwy o bobl yn deall dementia, gan leihau ofn ac osgoi felly.  Er enghraifft, mae un prosiect wedi canolbwyntio ar y modd y mae synhwyrau, fel sain, yn gallu gweithio fel sbardun i atgofion.  Mae disgyblion a dioddefwyr wedi bod yn dysgu caneuon o’r degawdau gwahanol.  O ganlyniad, mae dealltwriaeth ragorol gan ddisgyblion yn yr ysgol ynglŷn â sut y gall eu cyfraniadau gynorthwyo lles rhai eraill yn eu cymuned leol y mae eu profiadau yn wahanol i’w rhai hwythau.

Mae’r ysgol yn cynllunio cyfleoedd i ddatblygu ymgysylltiad â theuluoedd bob tymor.  Mae’n cynnal prynhawniau agored i rieni a gofalwyr i ymweld ac i weld yr ysgol gyfan ar waith.  Mae hefyd yn gwahodd rhieni a gofalwyr i gael cinio gyda’u plant.  Caiff rhieni a gofalwyr gyfleoedd i ymweld ag ystafelloedd dosbarth eu plant a gweithio ochr yn ochr â’u plant a meithrin cysylltiadau gyda’r athrawon a staff cymorth.  Mae staff yn gwahodd aelodau teulu i ymweld ag ystafelloedd dosbarth pan fyddant yn cyflwyno agwedd benodol ar y cwricwlwm, fel Cymraeg, darllen neu TGCh.  Mae hyn yn cryfhau cysylltiadau rhwng y teulu a’r ysgol ac yn rhoi gwybodaeth i rieni am arferion, safonau a’r ddarpariaeth yn yr ystafelloedd dosbarth.

Mae rhannu arfer dda yn eitem reolaidd ar agenda cyfarfodydd staff.  Hefyd, mae’r ysgol wedi datblygu rhwydwaith cymorth cyfoedion, sy’n galluogi staff i weithio ochr yn ochr â’i gilydd i arsylwi a datblygu arfer orau.  I ymestyn hyn, mae staff yn nodi cyfleoedd sydd ar gael mewn ysgolion eraill a fydd yn datblygu agweddau ar safonau, darpariaeth a lles.  Mae hyn wedi cynnwys staff ac aelodau’r uwch dîm rheoli yn ymweld ag ysgolion ar draws yr awdurdod lleol, y consortiwm rhanbarthol a Chymru. Mae enghreifftiau’n cynnwys ymweld ac arsylwi arfer orau mewn perthynas â TGCh a’r Fframwaith Cymhwysedd Digidol, marcio, rhoi adborth, ymateb i waith disgyblion, a datblygu rhifedd trwy ddefnyddio tasgau cyfoethog.  

Beth fu effaith y gwaith hwn ar y ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

• Mae lefel ymgysylltiad disgyblion a diddordeb disgyblion mewn dysgu yn uchel.  Dangosant agweddau cadarnhaol iawn at ddysgu ac maent yn ymgysylltu’n dda mewn gwersi ac wrth ddatblygu’r ysgol gyfan.  Mae’r disgyblion yn gweithio’n gadarnhaol wrth gyfrannu at brosiectau sy’n gysylltiedig â’r gymuned.  O ganlyniad, mae presenoldeb wedi bod yn dda iawn dros y 3 blynedd diwethaf, ac mae’r ysgol yn y 25% uchaf o gymharu ag ysgolion tebyg.
• Mae ymddygiad mewn gwersi ac o amgylch yr ysgol yn rhagorol.  Mae’r disgyblion yn gwrtais ac yn dangos parch at oedolion a’i gilydd.  Rhoddir pwyslais mawr gan yr ysgol ar werth syniadau disgyblion a’u cyfraniadau at ddatblygu’r ysgol gyfan.  Yn sgil yr ymdeimlad o berchenogaeth a chyfrifoldeb ar y cyd, mae bron pob disgybl wedi datblygu’n fwy hunanlywodraethol a myfyriol mewn perthynas â’u dysgu a’u lles.
• Mae rhieni a gofalwyr yn datblygu mwy o ddealltwriaeth o ddysgu eu plant.  Mae hyn wedi arwain at gynnydd yn hyder, medrau a chyfranogiad rhieni eu hunain.  Er enghraifft, mae 98% o rieni yn mynychu nosweithiau rhieni yn rheolaidd, ac mae dros 95% o rieni yn mynychu digwyddiadau ysgol fel yr Eisteddfod flynyddol, dathliadau Dydd Gŵyl Dewi a chynyrchiadau’r ysgol, yn rheolaidd.  

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae Ysgol Gynradd Llanandras wedi rhannu ei harfer gyda’r partneriaid cysylltiedig.  Mae staff yn croesawu’r cyfle i rannu’u profiadau gydag ysgolion eraill, ac yn cyfrannu at ddatblygu gweithio mewn partneriaeth. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 

Gwybodaeth am yr ysgol

Sefydlwyd Ysgol Oakleigh House ym 1919 ac mae’r grŵp ysgolion rhyngwladol, Cognita, wedi bod yn berchen arni er 2007.  Mae Ysgol Oakleigh House wedi ei lleoli yn ardal Uplands yn Abertawe, ac mae’n cynnig addysg annibynnol i fechgyn a merched rhwng 2½ ac 11 oed.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Fel ysgol annetholus, mae Oakleigh House yn cydnabod bod ganddynt blant o ystod gallu eang ond mae’r ysgol yn disgwyl i bob disgybl anelu’n uchel a chyflawni ei orau.  Mae’r ysgol yn credu y dylai pob plentyn anelu at gyflawni pethau nad oeddent yn disgwyl eu cyflawni erioed.  Beth bynnag yw eu man cychwyn, caiff plant eu hannog i gyrraedd eu targedau ac ‘ychydig bach mwy’.  Mae’r ysgol wedi mabwysiadu, ac addasu, meddylfryd o dwf, ar sail y gred y gall gwybodaeth dyfu a datblygu dros gyfnod.

Nod yr ysgol yw sicrhau bod y strategaethau y maent yn eu defnyddio i gefnogi dysgu eu disgyblion yn briodol ar gyfer pob plentyn, beth bynnag fo’i allu.  Mae’r strategaethau hyn wedi eu cynllunio i ddatblygu medrau dysgu plant, gan gynnwys rhesymu, mentro, gwydnwch a dyfalbarhad, yn ogystal ag ehangu eu defnydd a’u dealltwriaeth o eirfa a gwybodaeth gyffredinol am y byd o’u cwmpas.  Mae’r ysgol yn cynnig yr un cymorth ac anogaeth i bob disgybl, ac mae’n gweithio i sicrhau bod ‘ein harfer a’n darpariaeth yn addas i anghenion pawb’.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Fel rhan o waith yr ysgol tuag at ennill ‘Gwobr Her NACE Cymru’, cyflwynwyd y staff i waith Carol Dweck (2012) a chysyniad meddylfryd twf.  Fe wnaethant archwilio’r gwahaniaeth rhwng meddylfryd sefydlog a meddylfryd twf ac fe gawsant eu hannog i ystyried sut y gallent ddylanwadu ar y ffordd yr oedd disgyblion yn meddwl amdanyn nhw eu hunain; yn benodol, i feddwl am sut i agor meddyliau disgyblion i gredu ynddyn nhw eu hunain a bod yn barod i ‘fentro’ bob amser.  Y nod oedd helpu staff i adnabod ffyrdd y gallent annog y disgyblion i fod yn fwy gwydn wrth wynebu her, i ddeall ein bod yn dysgu oddi wrth ein camgymeriadau, a bod yn fwy annibynnol ym mhob agwedd ar eu dysgu. 

Roedd yr ysgol am i ddisgyblion sylweddoli bod pob cam yn eu dysgu yn rhan o nod mwy ac nid y nod ei hun.  Yn hytrach na chanolbwyntio ar weithgareddau her tuag at y disgyblion mwy abl yn unig, newidiodd ethos yr ysgol i hyrwyddo ‘her i bawb’ – y gred y gall pob disgybl gyflawni mwy nag y mae’n ei ddisgwyl ohono ef ei hun, gyda meddylfryd twf.

Roedd y disgyblion yn cael eu haddysgu i fod yn hyblyg wrth ymdrin â thasg neu agwedd a oedd yn heriol, yn eu barn nhw, gyda staff yn eu hannog i ddod o hyd i ateb yn annibynnol cyn gofyn i’r athro am gymorth.  Yn aml, mae staff yn defnyddio’r dull ‘6B’a grëwyd mewn ffurfiau gwahanol, sy’n seiliedig ar waith Dweck, fel:
• Byddwch yn Ddewr: peidiwch â gadael i ddiffyg hyder eich dal yn ôl
• Byddwch yn Llonydd: arhoswch a meddwl; weithiau, byddwch yn meddwl am yr ateb
• Gofynnwch i Gyfaill: a yw cyfaill yn gallu ei esbonio i chi yn gliriach?
• Bwrw golwg yn ôl: edrychwch ar y bwriad dysgu neu’r meini prawf, neu edrychwch yn ôl ar waith blaenorol
• Amryw Bethau: cofiwch ddefnyddio’r adnoddau neu’r offer yn yr ystafell ddosbarth i’ch helpu
• Gofynnwch i’r Bos: os ydych chi wedi archwilio’r holl opsiynau eraill ac yn cael trafferth o hyd, yna mae’n bryd gofyn i oedolyn am gymorth’

Cafodd disgyblion eu hannog i ddefnyddio iaith gadarnhaol meddylfryd twf ym mhob gweithgaredd yn y dosbarth, o gwmpas yr ysgol ac mewn bywyd bob dydd, ac fe gafodd y disgyblion iau eu hannog i ddweud ‘Rydw i’n gallu ei wneud’ cyn gweithgaredd.  Roedd staff yn atgyfnerthu’r athroniaeth hon trwy’r iaith ddatblygiadol a oedd yn cael ei defnyddio ganddynt wrth farcio a rhoi adborth, gan ganmol disgyblion am ddangos blaengaredd, cwblhau tasg anodd a gweithredu yn unol â chyngor ac awgrymiadau ar sut y gallent wella.

Beth fu effaith y gwaith hwn ar y ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Fel rhan o adborth rheolaidd gan ddisgyblion ar ansawdd yr addysgu, mae disgyblion wedi dweud bod eu hagweddau at yr ysgol ac atyn nhw eu hunain wedi newid.  Mae disgyblion wedi dweud eu bod wedi gallu cymryd rheolaeth o’u dysgu eu hunain a’u bod yn llai pryderus ynghylch gwneud camgymeriadau.  Maent yn mwynhau archwilio tasgau penagored ac wrth eu bodd pan fyddant yn dangos i’w cyfoedion a’r athro beth y maent yn gallu ei wneud, beth y maent yn ei wybod, a sut maent yn gwybod.  Yn ystod gwersi, mae disgyblion yn atgoffa ei gilydd am y 6B a strategaethau eraill y gallant eu defnyddio i helpu eu hunain i lwyddo.  Maent yn credu eu bod yn ymgymryd â heriau yn fwy, a’u bod yn fwy agored i ymgymryd â chyfrifoldebau a rolau arwain mewn gweithgareddau grŵp, nad ydynt o bosibl wedi eu hystyried o’r blaen.

Dywed staff eu bod wedi dod yn fwy ‘hyblyg a chraff’ yn eu haddysgu ac yn eu disgwyliadau o ddeilliannau disgyblion: ‘does dim terfyn ar yr hyn y gall unrhyw ddisgybl ei gyflawni’.  Mae staff wedi datblygu eu harfer eu hunain i roi cyfleoedd gwerthfawr i ddisgyblion gymhwyso a datblygu eu medrau dysgu annibynnol.  Er enghraifft, yn ogystal â gweithgareddau her yn y cwricwlwm, mae staff wedi mynd ati i chwilio am gyfleoedd eraill i ddisgyblion sy’n agor eu meddyliau i her, fel diwrnodau posau a gweithdy her torch Olympaidd.  Yn aml, yn y gweithgareddau hyn, mae disgyblion a oedd fel arfer yn dawedog neu’n amharod i gymryd rhan, bellach yn dangos yr hyder i gymryd rhan ac ymgymryd â rolau arwain.  Mae staff wedi gallu annog y disgyblion hyn i ddefnyddio’r un hyder wrth iddynt ddysgu yn yr ystafell ddosbarth.

Enillodd yr ysgol ei ‘Gwobr Her NACE Cymru’ ym Medi 2016.  Cydnabu adroddiad y Wobr fod yr ysgol yn darparu “profiadau dysgu sydd â ffocws cryf ar feddwl a datrys problemau”.  Cydnabu’r adroddiad fod yr athrawon yn defnyddio “technegau holi datblygedig a phenagored sy’n herio ac ysgogi meddwl a chwilfrydedd” a bod “dysgwyr yn cael eu gwerthfawrogi a’u bod yn teimlo’n ddiogel i fentro heb ofni methu”.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol wedi rhannu ei harfer ag ysgolion eraill yng ngrŵp Cognita yn genedlaethol ac yn Ewrop.

Dweck Carol (2012) Mindset: how you can fulfil your potential. London, Robinson

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 

Gwybodaeth am yr ysgol

Lleolir Ysgol Parcyrhun ar gyrion tref Rhydaman yn Sir Gaerfyrddin.  Mae gan yr ysgol ffrwd Gymraeg a ffrwd Saesneg a defnyddir y ddwy iaith ym mywyd yr ysgol o ddydd i ddydd.  Mae gan yr ysgol uned arbennig ar gyfer disgyblion sydd â nam ar eu clyw.  Ar hyn o bryd, mae 196 disgybl ar gofrestr yr ysgol.  Fe’u rhennir yn 8 dosbarth oed cymysg.

Mae ychydig dros 25% o’r disgyblion yn gymwys i dderbyn cinio ysgol am ddim.  Mae gan 42% o ddisgyblion anghenion dysgu ychwanegol sy’n cynnwys 12 disgybl sydd wedi’u cofrestru yn yr uned arbennig.  Daw 6% o’r disgyblion o gartrefi lle siaredir y Gymraeg ar yr aelwyd, ac mae 8% o gefndir lleiafrif ethnig.

Mae’r pennaeth yn ei swydd ers mis Ionawr 2009.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Mae gan arweinwyr ddisgwyliadau uchel ar gyfer codi safonau trwy sicrhau bod athrawon yn darparu addysg o’r safon uchaf.  Nod yr ysgol yw datblygu ethos o addysgu rhagorol a fydd yn galluogi disgyblion i ddatblygu eu medrau llythrennedd yn llwyddiannus.  Trwy weithredu gweithdrefnau hunanarfarnu cadarn, nodwyd yr angen i ddatblygu’r medrau hyn trwy fanteisio ar bob cyfle i ddatblygu llythrennedd yn drawsgwricwlaidd.  Mae darparu addysgu rhagorol yn sail meddylfryd yr ysgol ac fe lwyddwyd i greu ethos agored o fonitro, gwerthuso ac adlewyrchu er mwyn gweithredu’r weledigaeth.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Sefydlwyd gweithdrefnau effeithiol sy’n cynnwys cyd-gynllunio, gwerthuso ac adlewyrchu ar arfer dysgu ymhlith yr athrawon.  Wrth gynllunio ar gyfer cyflwyno’r Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd rhoddwyd pwyslais ar ddatblygu adnoddau pwrpasol trwy greu gemau ac adnoddau gwreiddiol i ddarparu cyfleoedd rheolaidd i ddatblygu medrau disgyblion. 

Y bwriad wrth lunio’r gemau hyn oedd i;

• godi safonau llythrennedd y disgyblion ar draws y cwricwlwm
• fanteisio ar bob cyfle i godi safonau llythrennedd
• danio chwilfrydedd a mwynhad disgyblion wrth ddysgu
• ddatblygu athrawon i fod yn ymarferwyr rhagorol

Llwyddwyd i greu gemau hwylus ac ysgogol sy’n plethu’n gelfydd gyfleoedd i ddisgyblion ymarfer eu medrau llafar, darllen ac ysgrifennu yn feunyddiol.  Mae’r gemau yn datblygu yn ôl oed a gallu’r disgyblion, o’r dosbarth meithrin hyd at flwyddyn 6 lle y defnyddir yr adnodd i dargedu uwch-fedrau darllen.  Erbyn hyn, mae’r gemau yn rhan arferol o ddysgu pob dydd ac wedi datblygu o ran ansawdd a ffurf.  Mae athrawon y ddwy ffrwd yn cyd-weithio ac yn rhannu adnoddau ac maen nhw’n mireinio’r gemau yn ôl gofynion y dasg, y medrau penodol i’w datblygu a lefel yr her. 

Yn ogystal â monitro gan aelodau’r uwch dîm rheoli, rhoddwyd cyfleoedd rheolaidd i’r athrawon fonitro dysgu a gwaith ei gilydd.  Trafodwyd canlyniadau’r monitro ffurfiol ac anffurfiol yng nghyfarfodydd staff a rhennir arferion da, adnoddau effeithiol a syniadau gwreiddiol gan bawb.  Llwyddwyd i greu banc o gemau gwahaniaethol dros amser, sy’n datblygu medrau llythrennedd y disgyblion yn effeithiol.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Trwy ddatblygu a defnyddio’r amryw gemau iaith dros gyfnod, gwelwyd effaith gadarnhaol ar nifer o agweddau.  Mae’r ysgol yn ystyried bod disgyblion wedi gwneud cynnydd rhagorol o ran eu deilliannau, gyda phob un yn meddu ar fedrau llythrennedd ardderchog sydd, o ganlyniad, yn sicrhau mynediad cyflawn iddynt i’r cwricwlwm.  Llwydda’r gemau i ennyn diddordeb disgyblion a chreu agwedd gadarnhaol at ddysgu ac ethos hapus a sbardunol ar lawr y dosbarth.  Cefnogir cyflwyniad y gemau yn aml gan staff cynorthwyol sy’n manteisio ar bob cyfle i ymestyn medrau’r disgyblion o fewn tasg benodol.  Erbyn hyn, mae disgyblion yr ysgol yn gwbl gyfarwydd â gofynion y gemau llythrennedd ac yn medru eu cynnal yn annibynnol.  Effaith ychwanegol yw’r datblygiad hynod gadarnhaol a welwyd ym medrau annibynnol, cydweithredol a chanolbwyntio’r disgyblion.

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Nodwyd Ysgol Parc-yr-hun yn Ysgol Ddysgu Proffesiynol a gwahoddwyd yr ysgol i rannu arfer rhagorol trwy ysgrifennu achos enghreifftiol ar gyfer rhwydwaith Ysgolion Dysgu Proffesiynol y consortiwm rhanbarthol, ERW.  Yn ogystal â hyn, nodwyd gan yr ymgynghorydd her, bod gan yr ysgol arfer ragorol o ran dysgu ac addysgu.  Crëwyd fideo enghreifftiol ar gyfer safwe ERW er mwyn rhannu dysgu rhagorol a hybu datblygiad staff ar draws y rhanbarth.  Bu sawl ysgol ar draws y rhanbarth yn ymweld â’r ysgol i’r perwyl hwn. 

Mae’r ysgol eisoes wedi rhannu ei gweledigaeth ynglŷn â chodi safonau llythrennedd a rhagoriaeth addysgu trwy annerch staff ar ddigwyddiad hyfforddiant i gydlynwyr y Cyfnod Sylfaen yn Sir Gaerfyrddin a drefnwyd gan swyddogion yr awdurdod lleol.  Disgwylir i’r ysgol barhau i ddatblygu a rhannu ei harfer dda gydag ysgolion eraill. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Mae’r ysgol yn cydweithio â Llywodraeth Cymru ac ysgolion eraill i fwrw ymlaen â datblygiadau yn ymwneud â’r cwricwlwm a dysgu proffesiynol arloesol.  Hybir amgylchedd arbrofol lle nad oes ofn methu ymysg y staff a’r dysgwyr.  Mae cyfran y teuluoedd bregus sy’n gysylltiedig â’r ysgol wedi cynyddu yn ddiweddar.  Mae’r ysgol wedi eu hadnabod ac wedi ymateb i’w hanghenion yn effeithiol trwy gydweithio â nifer o bartneriaethau strategol gan gynnwys rhieni, ysgolion eraill a nifer o asiantaethau proffesiynol eraill.

Yn sgil gwaith ymchwil, bu’r ysgol yn ystyried “beth sydd angen ar blentyn i ffynnu?”  Nodwyd pum maes (medrau llythrennedd a rhifedd, gwybodaeth gyffredinol, grŵp eang o ffrindiau, cyfranogiad i fywyd ysgol ac agwedd tuag at ysgol) a chynhaliwyd asesiadau syml a oedd yn arddangos cryfderau a’r ffordd ymlaen.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Yn deillio o’r asesiadau, amlygwyd gwahaniaeth nodedig rhwng cyfraniad dysgwyr sy’n gymwys i dderbyn prydau ysgol am ddim i fywyd ysgol a’u cyfoedion.  Penderfynodd yr ysgol fod angen gwneud y defnydd gorau o arbenigedd ei phartneriaethau strategol gan drefnu amrywiaeth o ymyraethau dychmygus i leihau’r bwlch.  Mae esiamplau da o’r rhain yn cynnwys: 

  • mabwysiadu egwyddorion cadarn a brofwyd yn ystod ymweliad â Chanolfan Ragoriaeth y Blynyddoedd Cynnar yn Lloegr wrth anwytho plant meithrin, gan eu gosod mewn teuluoedd o dan ofal ymarferydd cyson

  • newid yr amgylchedd dysgu ffisegol yn y dosbarth meithrin i adlewyrchu natur ofalgar y cartref

  • cynnal gŵyl chwaraeon clwstwr i blant cyfnod allweddol 2 nad oedd wedi cynrychioli eu hysgolion gyda ffocws ar chwarae’n deg a datblygu medrau llythrennedd a rhifedd

  • ymateb i lais y dysgwyr gan gynnig amrywiaeth o glybiau allgyrsiol yn ystod yr awr ginio, er enghraifft, clwb tenis bwrdd, cyfnewid sticeri, crosio a gwnïo

  • newid system gwobrwyo’r ysgol i ddathlu ymdrech yn ogystal â chyrhaeddiad

  • trefnu ymweliad â phrifysgol i deuluoedd er mwyn codi dyheadau

  • rhedeg Clwb Ieuenctid i deuluoedd mewn cydweithrediad ag asiantaethau proffesiynol allanol

  • gweithgareddau pontio penodol i ddysgwyr bregus i feithrin medrau bywyd ehangach

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r prosiect wedi cyfrannu at les y disgyblion gan effeithio’n gadarnhaol ar hyder a chyflawniad y rhan fwyaf o ddysgwyr, yn enwedig y dysgwyr sy’n gymwys i dderbyn prydau ysgol am ddim.  Yn ôl yr ysgol, yn ddiweddar iawn, mae’r bwlch ar y deilliant a’r lefel ddisgwyliedig rhwng y disgyblion hyn a’u cyfoedion wedi lleihau.  Mae ymddygiad rhan fwyaf y disgyblion yn dda iawn trwy’r ysgol ac maent yn ymateb yn gadarnhaol iawn i weithgareddau i gyfoethogi eu profiadau.  Wrth ddod i adnabod y dysgwyr a’u teuluoedd yn gynnar iawn, mae’r ysgol yn sicrhau gofal a magwraeth o ansawdd uchel.  O ganlyniad, mae’r dysgwyr ifanc yn ymgartrefu’n hyderus ar ddechrau eu taith addysgiadol.  Mae rhannu profiadau ag eraill wedi cryfhau’r ddarpariaeth ar gychwyn yr ysgol i safon uchel iawn ac wedi cyfrannu at sicrhau bod ethos y Cyfnod Sylfaen yn parhau yn gadarn hyd at ddiwedd blwyddyn 2.  Wrth rannu’r gweithgareddau uchod trwy brosiect ‘Anelu at Ragoriaeth’, mae’r ysgol yn llwyddo i ledaenu arfer dda addysgeg a gwaith partneriaethau ar draws y consortiwm rhanbarthol ac ymhellach.  Mae hyn yn effeithio’n gadarnhaol ar safonau addysgu a dysgu o fewn yr ysgol. 

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

  • Arwain prosiect “Anelu at Ragoriaeth” ar draws de-ddwyrain Cymru – cyfle i athrawon o amrywiaeth o ysgolion i rannu arfer dda trwy arsylwi gwersi, siarad â dysgwyr a theithiau dysgu.Ffocws yr ysgol yn ystod y rhaglen oedd ymgysylltu ac ysgogi dysgwyr

  • Cydweithio gydag ysgolion y clwstwr i drefnu amrywiaeth o weithgareddau gyda’r bwriad o gynyddu cyfranogiad i fywyd ysgol a chyfoethogi profiadau plant bregus

  • Dathlu gwaith y disgyblion a’u teuluoedd trwy ei arddangos ar wefannau cymdeithasol yr ysgol.

  • Cyflwyno’r arfer mewn Cynhadledd Penaethiaid de-ddwyrain Cymru.

  • Lledaenu’r arfer ofalgar ar draws sefydliad gofal plant Menter Iaith Caerffili 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 
 

Gwybodaeth gyd-destunol fras am y darparwr/y bartneriaeth:

Coleg addysg bellach yw Coleg Pen-y-bont ar Ogwr sydd â thua 2,600 o ddysgwyr amser llawn.  Mae’n cyflogi tua 600 o staff.  O ran dysgwyr amser llawn, mae’r coleg yn un o’r colegau addysg bellach llai yng Nghymru.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector:

Yn 2013, roedd y tîm arweinyddiaeth yn wynebu ystod eang o heriau, gan gynnwys toriadau ariannol, deilliannau dysgwyr, morâl staff ac adfer hyder gyda phartneriaid a’r gymuned ehangach.   

Dechreuodd y pennaeth presennol yng Ngholeg Pen-y-bont ar Ogwr yn 2013, ac roedd hyn yn gyfle i adolygu prosesau a strwythur i fodloni’r heriau roedd y coleg yn eu hwynebu.  Er 2012-2013, mae cyllid rheolaidd y coleg ar gyfer addysg bellach gan Lywodraeth Cymru wedi gostwng 15%, sydd, o ychwanegu gofynion chwyddiant a gofynion eraill, wedi dod yn doriad 24% mewn termau real.  Mae’r coleg wedi gwneud penderfyniadau anodd ond angenrheidiol i addasu costau cynyddol cyflogau a phensiynau staff a thoriad digynsail mewn cyllid.  Mae hyn wedi arwain at ddwy raglen ddiswyddo [gwirfoddol] fawr, sydd wedi cael eu rheoli’n dda iawn, gan osgoi diswyddiadau gorfodol tra’n cynnal cysylltiadau rhagorol â chyflogeion.

Ar ôl penodi’r pennaeth newydd yn 2013, dechreuodd y coleg ar raglen wella radical.  Roedd y corff llywodraethol a’r uwch dîm arweinyddiaeth (UDA) yn glir y byddai angen i staff a dysgwyr ymgysylltu’n llawn â’r broses newid. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd a nodwyd yn arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector:

Mae arweinyddiaeth yn un o’r blaenoriaethau allweddol yn y strategaeth dysgu a datblygu, ac mae’r coleg wedi buddsoddi’n sylweddol yn y rhaglen ddatblygu ar gyfer yr holl arweinwyr, gyda’r nod o wella medrau arweinwyr i ymgysylltu â dysgwyr a staff ar draws y coleg.  Mae hyn wedi cynnwys hyfforddiant pwrpasol gyda darparwyr allanol ac mae pob un o’r uwch reolwyr wedi mynychu cwrs preswyl heriol.  Mae siaradwyr gwadd yn mynychu cyfarfodydd rheoli’n rheolaidd i rannu arfer orau o’r sectorau cyhoeddus a phreifat.  Datblygwyd fframwaith cymhwysedd rheoli hefyd, sy’n ategu amcanion y cynllun strategol.

Sefydlwyd cenhadaeth a gwerthoedd newydd y coleg gan gyfres o weithdai staff.  Daeth datganiad cenhadaeth newydd y coleg, ‘Byddwch yn bopeth y gallwch’ yn uniongyrchol gan staff ac fe’i atgyfnerthir yn yr holl friffiau gan y pennaeth.  Dyma yw ein gwerthoedd allweddol:

  • Canolbwyntio ar Bobl
  • Ysbrydoledig
  • Brwdfrydig
  • Arloesol

Mae’r gweithdai wedi arwain at gynllun strategol symlach lle mae blaenoriaethau’n glir ac mae’r eglurder yn y cynllun strategol yn treiddio trwy’r sefydliad.  Mae’r cynllun strategol bellach yn canolbwyntio ar dri maes cyflawni allweddol – ‘y tair E’ – Mae’r tair E yn sefyll am fod yn Rhagorol (Excellent), yn Ddifyr (Engaging) ac yn Effeithlon (Efficient).  Tri amcan yn unig sydd ym mhob maes – cyfanswm o naw. 

Mae cyfathrebu ar draws y sefydliad yn hynod gryf, er bod hyn yn her ar draws coleg sydd â sawl safle.  Mae’r strwythur cyfarfodydd yn cefnogi diwylliant o lefel uchel o her a chymorth.  Mae’r pennaeth a rheolwyr eraill yn cynnal gweithdai rheolaidd gydag ystod o grwpiau dysgwyr ac mae eu hadborth yn atgyfnerthu’r negeseuon cadarnhaol yn Arolwg Llais y Dysgwr Llywodraeth Cymru.  Caiff y materion a godir gan ddysgwyr eu hystyried yn rheolaidd gan reolwyr a rhoddir blaenoriaeth allweddol i adborth.

Cynhelir gweithdai rheolaidd gan y pennaeth a’r uwch dîm arweinyddiaeth gyda staff o bob rhan o’r coleg i sicrhau bod pob un o’r staff yn cael eu cynnwys mewn gosod cyfeiriad y coleg.  Mae hyn hefyd yn sicrhau llif gwybodaeth ddwy ffordd rhwng y pennaeth, yr uwch dîm arweinyddiaeth a’r staff.  Mae llywodraethwyr yn mynychu gweithdai staff yn rheolaidd, ac mae hyn yn rhoi cyfle i staff gyfarfod â llywodraethwyr, ac i lywodraethwyr ddeall safbwyntiau staff mewn ffordd agored a thryloyw.  Mae cysylltiadau diwydiannol yn gryf iawn a threuliwyd llawer o amser yn datblygu perthynas weithio gref â’r undebau.

Beth fu effaith y gwaith hwn ar ansawdd y ddarpariaeth a safonau dysgwyr:

Mae cenhadaeth a gwerthoedd y sefydliad wedi helpu i greu diwylliant cadarnhaol yn y coleg ac mae’n sicrhau bod y penderfyniadau a wneir yn canolbwyntio ar les dysgwyr presennol a dysgwyr y dyfodol.  Mae diwylliant o “her uchel / cymorth uchel” yn treiddio ar draws y sefydliad.

Mae’r arweinyddiaeth wedi cael effaith sylweddol ar ansawdd y ddarpariaeth a safonau dysgwyr.  Mae’r coleg wedi gwella yn ôl ystod eang o ddangosyddion perfformiad allweddol.  Mae’r rhain yn cynnwys tueddiadau tair blynedd cadarnhaol mewn cyfraddau cwblhau llwyddiannus ar gyfer dysgwyr, o’r isaf yn y sector i fod ymhlith yr uchaf.  O ran perfformiad ariannol, mae’r coleg wedi symud o ddiffyg o £1.6 miliwn yn 2012-2013 i warged o £67,000 yn 2014-2015, er gwaethaf toriad cyllid termau real a chostau diswyddo.

Mae canlyniadau’r arolwg staff yn dystiolaeth o’r diwylliant cadarnhaol ac ethos sy’n canolbwyntio ar bobl.  Er gwaethaf cyfnod o doriadau difrifol mewn staffio, mae disgwyliadau yn y coleg yn parhau i fod yn uchel ac mae staff wedi ymgymryd â’r heriau newydd, fel sy’n amlwg yn y gwelliant mewn deilliannau a pherfformiad ariannol fel ei gilydd.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 
 

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd Palmerston yn Y Barri ym Mro Morgannwg.  Mae 227 o ddisgyblion ar y gofrestr rhwng tair ac un ar ddeg oed.  Mae wyth dosbarth yn yr ysgol, ac mae’r rhan fwyaf ohonynt yn ddosbarthiadau un oedran.  Yn ychwanegol, mae gan yr ysgol ganolfan adnoddau ar gyfer disgyblion ag anableddau corfforol a meddygol cymhleth a ariennir gan yr awdurdod lleol.  Mae’r disgyblion hyn yn integreiddio’n llawn i ddosbarthiadau prif ffrwd ac yn manteisio ar gwricwlwm wedi ei addasu. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

O ganlyniad i hunanarfarnu trylwyr, penderfynodd yr ysgol flaenoriaethu ei dealltwriaeth ddyfnach o ran y rôl y gallai adborth effeithiol ei chael i wella safonau yng ngwaith disgyblion.  Fel rhan o’r daith hon, dewisodd yr ysgol ganolbwyntio ar wahanol elfennau ‘Asesu ar gyfer Dysgu’, ar ôl sylweddoli na ellir cynnal asesiad priodol oni bai fod disgyblion yn meddu ar ddealltwriaeth glir o’r elfennau hyn a’r modd y maent yn cyfuno â’i gilydd.  Mae hyn wedi arwain at gyfres o sesiynau llwyddiannus i hyfforddi staff.  Trwy gydweithio, datblygodd y staff ddull cyson ar gyfer marcio sy’n cynnwys camau nesaf clir.  Elfen hanfodol o lwyddo yw sicrhau bod y disgyblion yn gweithredu yn unol â’r cyngor y mae staff yn ei roi iddynt.  Cafodd targedau a luniwyd gan yr athrawon a’r disgyblion eu defnyddio’n uniongyrchol o feini prawf llwyddiant gwahaniaethol sy’n datblygu’n raddol o ran eu her.  Mae adolygiadau rheolaidd o’r elfennau hyn yn galluogi staff i fireinio a datblygu effeithiolrwydd y sylwadau hyn ac mae’r effaith yn amlwg yng ngwaith disgyblion ac yn eu dealltwriaeth o sut i wella. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mynd â marcio ac adborth i’r lefel nesaf – gan sicrhau bod dysgu carlam yn digwydd trwy gynnwys y disgyblion. 

Am y ddwy flynedd ddiwethaf, mae’r ysgol wedi cyflwyno rhaglen hyfforddi staff sy’n canolbwyntio’n dda ar wahanol elfennau Asesu ar gyfer Dysgu bob mis.  Maent yn cynnwys: datblygu amcanion dysgu clir, ymglymiad disgyblion, meini prawf llwyddiant dilyniadol, asesu cyfoedion/hunanasesu a holi o ansawdd da.  Mae’r rhain i gyd yn elfennau allweddol i sicrhau adborth effeithiol sy’n cefnogi dysgu carlam.  Mae’r sesiynau hyn yn rhoi cyfleoedd rheolaidd i staff weithio gyda’i gilydd, trafod a chynllunio ar gyfer ffocws ar y cyd o fewn eu grŵp ymddiriedaeth.  Ar ôl y sesiynau hyn, mae arsylwadau cymheiriaid mewn grwpiau bach yn galluogi staff i ymarfer eu medrau, myfyrio ar eu harfer eu hunain a chymryd rhan mewn deialog onest trwy adborth ar ffurf arddull hyfforddi. 

Er mwyn datblygu ansawdd adborth ysgrifenedig, penderfynodd staff newid eu dull o graffu ar lyfrau.  Yn y gorffennol, roedd craffu ar lyfrau disgyblion yn cynnwys yr Uwch Dîm Arweinyddiaeth, wedi’i ddilyn gan adborth cyffredinol i staff.  Ddwy flynedd yn ôl, dechreuodd yr ysgol adolygu’r broses hon i alluogi ffordd fwy cynhwysol ac effeithiol o ymgorffori gwelliant.  Roedd y broses hon yn golygu bod staff yn rhannu eu llyfrau yn ystod cyfarfod staff ac yn cynnal archwiliad wedi’i seilio ar ganllawiau Estyn fel man cychwyn.  Fe wnaeth staff gydnabod elfennau yr oedd angen eu gwella, a thrwy ailedrych arnynt yn rheolaidd a chymryd rhan mewn deialog onest, fe wnaethant ddatblygu cynllun gweithredu priodol i wneud hynny.

Trwy gydol y daith hon, datblygodd  staff ddull adborth sy’n gadarnhaol, yn benodol ac yn dangos y camau nesaf yn glir i ddisgyblion.  Defnyddiant ddangosydd gweledol i amlygu agweddau ar waith da mewn un lliw, a ffyrdd ymlaen mewn lliw arall.  Ar ôl arbrofi â’r dull hwn, rhoddodd yr arweinwyr gyfle i staff rannu eu canfyddiadau â nhw.  Canfu staff fod eu hamser yn cael ei ddefnyddio’n well trwy amlygu llai a defnyddio iaith sy’n fwy cryno.  Dangosodd adolygiad diweddarach o lyfrau nad oedd rhai disgyblion yn gweithredu yn unol â sylwadau o hyd, felly cytunodd staff ddefnyddio un cwestiwn manwl gywir fel cam nesaf y byddai’n rhaid i ddisgyblion ei ddilyn.  Trwy ganiatáu amser i ddisgyblion ar ddechrau gwers a sesiwn benodol ar ddiwedd yr wythnos, o’r enw ‘Dydd Gwener Adrodd yn ôl’, roedd athrawon yn cael mwy o amser i adolygu dysgu ochr yn ochr â nhw, a oedd wedi bod yn faes pryder i rai staff.  Trwy roi mwy o berchnogaeth i ddisgyblion o’u dysgu trwy gyfeirio at y meini prawf llwyddiant, cawsant eu galluogi i lunio eu targedau eu hunain mewn ffordd ystyrlon mewn gwersi.  Gall athrawon a disgyblion ddathlu cyflawniad nawr, sy’n ymwneud yn fanwl â’r meini prawf llwyddiant ac yn creu ffordd effeithiol ymlaen.  Hyd yn oed yn fwy hanfodol, mae disgyblion bellach yn gweithredu yn unol â’r sylwadau hyn ac mae cynnydd yn amlwg. 

Beth fu effaith y gwaith hwn ar y ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

  • Mae bron pob un o’r disgyblion yn gwybod beth yw eu targedau personol yn dda ac maent yn deall beth mae angen iddynt ei wneud i’w cyflawni.
  • Mae pob un o’r athrawon yn monitro cynnydd disgyblion yn effeithiol ac yn defnyddio’r wybodaeth hon yn dda i gynllunio profiadau dysgu heriol sy’n arwain at welliannau yng ngwaith disgyblion. 
  • Mae bron pob un o’r disgyblion yn gwneud cynnydd, sydd o leiaf yn dda, ac mae lleiafrif ohonynt yn gwneud cynnydd eithriadol o dda yn ystod eu cyfnod yn yr ysgol.
  • Mae bron pob un o’r disgyblion ag Anghenion Dysgu Ychwanegol yn gwneud cynnydd da iawn mewn perthynas â’u targedau personol.
  • Mae’r addysgu yn dda o leiaf, ac yn aml yn rhagorol.
  • Mae defnyddio egwyddorion Asesu ar gyfer Dysgu ar bob cam o daith ddysgu’r disgyblion wedi annog disgyblion i arwain eu dysgu eu hunain ac felly ymgorffori gweledigaeth yr ysgol i greu dysgwyr hyderus, sicr ac annibynnol.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae Palmerston wedi rhannu’r arfer hon y tu hwnt i’r ysgol trwy gynadleddau a hyfforddiant arfer orau ar gyfer Gwasanaeth Addysg ar y Cyd Consortiwm Canolbarth y De.  Mae’r ysgol yn darparu hyfforddiant ar gyfer rhwydwaith Cynorthwywyr Cymorth Dysgu o fewn ysgolion y clwstwr lleol.  Mae hefyd wedi rhannu ei thaith trwy arwain sesiynau cyfnos ar gyfer ysgolion eraill yn y consortiwm rhanbarthol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 

Gwybodaeth am yr ysgol

Sefydlwyd Coleg Unedig y Byd, Coleg Iwerydd ym 1962.  Y coleg yw aelod sefydlu Colegau Unedig y Byd, sef grŵp o 17 o ysgolion a cholegau annibynnol rhyngwladol.  Mae’n goleg cydaddysgol preswyl ar gyfer myfyrwyr o bob cwr o’r byd sydd wedi’i leoli ar arfordir De Cymru yng Nghastell Sain Dunwyd. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Fel sefydliad addysgol rhyngwladol, sydd wedi’i seilio ar genhadaeth, mae Coleg Unedig y Byd, Coleg Iwerydd yn anelu at sicrhau bod cenhadaeth Coleg Unedig y Byd i “wneud addysg yn rym i uno pobl, cenhedloedd a diwylliannau ar gyfer heddwch a dyfodol cynaliadwy” wedi’i hymgorffori’n ddwfn yn yr amgylchedd dysgu ac ym mhrofiadau dysgu 370 o fyfyrwyr sy’n dod o dros 80 o wahanol wledydd.  I gyflawni’r amcan addysgol delfrydol hwn, sydd hefyd yn bragmataidd, mae’r coleg yn ceisio darparu ystod eang o brofiadau dysgu sy’n galluogi myfyrwyr i estyn allan, gweithio gyda phartneriaid, ac ymgysylltu â’r byd, yn fyd-eang ac yn lleol fel ei gilydd.

Mae Coleg Unedig y Byd, Coleg Iwerydd yn croesawu’n frwd y ddihareb i “feddwl yn fyd-eang a gweithredu’n lleol”.  Fodd bynnag, mae’n mireinio’r dull hwn i annog myfyrwyr i feddwl a gweithredu ar y pryd yn lleol ac yn fyd-eang fel ei gilydd.  Mae’r coleg yn meithrin myfyrwyr i fod yn ddinasyddion moesegol a gwybodus y byd.  Mae’n eu hannog i gyfrannu’n weithredol at y cyd-destun lleol y maent yn rhan ohono yn ystod eu dwy flynedd yn y coleg.  Mae profiadau myfyrwyr yn ystod eu cyfnod yng Ngholeg Unedig y Byd, Coleg Iwerydd, ac yng Nghymru, yn gyfnod tyngedfennol yn yr hyn y mae’r coleg yn disgwyl fydd yn daith gydol oes tuag at ddinasyddiaeth weithredol a dylanwadu ar newid cadarnhaol mewn cymdeithas.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae dull allymestyn ac ymgysylltu â phartneriaethau Coleg Unedig y Byd, Coleg Iwerydd yn ceisio gweithio gyda sefydliadau o’r un anian, sefydliadau addysgol a sefydliadau anllywodraethol ledled y byd. Mae’r rhain yn cynnwys Oxfam, Gwasanaethau Gwirfoddol Dramor, Ysgolion Unedig y Byd, a Seeds of Peace.  Mae’r cysylltiadau a phartneriaethau hyn yn cael effaith fuddiol ar y ffordd y mae myfyrwyr yn gweld y byd.  Maent yn cyflwyno strwythurau i helpu myfyrwyr i ddatblygu dealltwriaeth ddyfnach ac wedyn manteisio ar y cyfleoedd i ‘wneud gwahaniaeth’ yn y byd o’u cwmpas.  Mae partneriaeth â’r sefydliad entrepreneuriaeth gymdeithasol ryngwladol Ashoka yn cynnig cyfleoedd i fyfyrwyr gyflwyno cynlluniau prosiect hunangynhyrchiol fel rhan o’r fenter ‘Entrepreneuriaid Cymdeithasol Ifanc’ gan y sefydliad.  Mae prosiectau tebyg sy’n gweithio gyda menter Colegau Unedig y Byd, GoMakeADifference (GOMAD) yn darparu cyllid ‘sbarduno’ i fyfyrwyr roi eu cynlluniau ‘creu newid’ ar waith, yn aml yn eu mamwledydd eu hunain.

Mae’r coleg hefyd yn cydnabod pwysigrwydd partneriaethau allymestyn lleol yng Nghymru.  Mae Coleg Iwerydd yn ymdrechu i ddatblygu cysylltiadau â sefydliadau yng Nghymru a sefydliadau gan gynnwys Swyddfa’r Comisiwn Ewropeaidd yng Nghymru, British Council Cymru, a Llywodraeth Cymru.  Mae cynrychiolwyr o’r grwpiau hyn yn darparu darlithoedd, gweithdai a chyfleoedd ymweliadau allanol perthnasol ar gyfer myfyrwyr.  Mae’r coleg wedi datblygu partneriaeth eithriadol o gryf gyda sefydliad anllywodraethol ym Mro Morgannwg, Vale for Africa, sy’n gweithio gyda chymuned ddifreintiedig yn Tororo, Wganda. http://www.valeforafrica.org.uk/ .

Ar y lefel leol ganolraddol, mae myfyrwyr Coleg Iwerydd yn gweithio gyda phlant ifanc o ysgolion cyfun ac ysgolion cynradd yn Llanilltud Fawr, y Bont-faen, Pen-y-bont ar Ogwr a’r Barri.  Mae’r cysylltiadau hyn yn cyfrannu at rannu profiadau a mewnwelediad buddiol ar draws diwylliannau.  Mae Coleg Iwerydd wedi sefydlu ‘Rhaglen Ysgolion Cysylltiedig’ hefyd gydag ysgolion partner ledled Cymru a gweddill y DU.  Mae’r bartneriaeth hon yn helpu i wella ymgysylltu rhyng-ddiwylliannol, ac i ddatblygu rhwydweithiau o bobl ifanc yn gweithio gyda’i gilydd i greu newid cadarnhaol.

Beth fu effaith y gwaith hwn ar ansawdd y ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae dull addysgol allymestyn a phartneriaeth Coleg Unedig y Byd, Coleg Iwerydd wedi’i seilio ar y delfryd bod yn rhaid iddynt ddod i adnabod, deall a gweithio gyda phobl eraill y mae eu profiad yn wahanol i’w profiad nhw eu hunain, er mwyn i fyfyrwyr ymgysylltu â’r byd.  Mae’r amgylchedd dysgu yng Ngholeg Unedig y Byd, Coleg Iwerydd, â’i genedligrwydd niferus, yn ganolbwynt ar gyfer ymgysylltu rhyng-ddiwylliannol o’r fath.  Caiff y buddion i fyfyrwyr eu gwella gan yr ymdrechion penderfynol a strwythuredig a wna’r coleg i groesawu’n llawn y byd sydd ar garreg drws Coleg Iwerydd, ac ym ‘meddylfryd byd-eang’ y myfyrwyr eu hunain.

 
Yn yr arolygiad diweddar o’r coleg, nododd arolygwyr:

• Fod yr ethos teuluol rhyngwladol eithriadol o dda yn annog disgyblion yn hynod lwyddiannus i fyfyrio ar eu rôl mewn cymdeithas a’r modd y gall eu gweithredoedd effeithio ar fywydau pobl eraill, a’u trawsnewid
• Y caiff disgyblion gyfleoedd helaeth i ddechrau, arwain a chymryd rhan mewn prosiectau datblygu lleol a byd-eang sy’n ymgorffori gweledigaeth y coleg y dylai disgyblion ‘gael eu grymuso i wneud gwahaniaeth cadarnhaol yn ein byd’ 
• Bod cymryd rhan yn y gweithgareddau hyn yn paratoi disgyblion yn dda i effeithio ar newid ac yn ategu uchelgais y coleg y dylai addysg fod yn ‘drawsnewidiol’

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r coleg wedi rhannu ei arfer â’r partneriaid dan sylw a gyda cholegau eraill o fewn grŵp Colegau Unedig y Byd. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 
 

Cyd-destun a chefndir yr arfer sy’n arwain y sector:

Mae Ysgol Gynradd Malpas Court wedi’i lleoli yn ninas Casnewydd.  Mae gan yr ysgol 226 o ddisgyblion, gan gynnwys 37 o ddisgyblion rhan-amser yn y dosbarth meithrin.  Mae deg athro amser llawn ar gyfer naw dosbarth.  Mae canolfan adnoddau ar gyfer 16 o ddisgyblion o’r ardal ehangach sydd â nam iaith a lleferydd. 

Mae tua 40% o ddisgyblion yn gymwys ar gyfer prydau ysgol am ddim.  Mae hyn ymhell uwchlaw’r cyfartaledd cenedlaethol (19%).  Mae tua 40% o ddisgyblion yn ymuno neu’n ymadael â’r ysgol yn ystod y flwyddyn academaidd.  Nid oes unrhyw ddisgyblion yn siarad Cymraeg mamiaith ac mae Saesneg yn iaith ychwanegol i 14% o ddisgyblion.  Mae’r ysgol yn nodi bod gan oddeutu 50% o ddisgyblion anghenion dysgu ychwanegol.  Mae hyn yn sylweddol uwch na’r cyfartaledd cenedlaethol (25%).  Mae gan 21 o ddisgyblion ddatganiadau o anghenion addysgol arbennig.

Ymgymerodd y pennaeth â’i swydd yn 2007.  Arolygwyd yr ysgol ddiwethaf yn Hydref 2011. 

Ar hyn o bryd, mae’r ysgol yn ‘ysgol arloesi’r cwricwlwm’.  Mae hyn yn golygu ei bod yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru ac ysgolion eraill sy’n arloesi’r cwricwlwm i ddatblygu cwricwlwm newydd i Gymru a’i roi ar brawf.

Mae’r ysgol yn ysgol gynhwysol, groesawgar, amlieithog mewn ardal Cymunedau yn Gyntaf, lle mae pob disgybl yn cael ei werthfawrogi’n unigryw.  Mae’r Ganolfan Iaith a Lleferydd sefydledig yn darparu ar gyfer disgyblion y Cyfnod Sylfaen a chyfnod allweddol 2 o bedwar awdurdod lleol cyfagos.  Mae’r cyfoeth o wybodaeth ac arbenigedd a ddefnyddir yn y Ganolfan Namau Iaith Penodol yn bodloni anghenion y dysgwyr â Namau Iaith Penodol yn rhagorol; mae gan y dysgwyr hyn raglenni iaith arbenigol sydd wedi gwneud gwelliannau, fel y gwelir o ddeilliannau cychwynnol a therfynol.
 
Mae staff y Ganolfan Namau Iaith Penodol yn rhoi rhaglenni arbenigol priodol i ddisgyblion ac yn rhannu eu harbenigedd â staff a disgyblion y brif ffrwd.  Mae’r staff yn y ganolfan iaith a lleferydd yn nodi disgyblion mewn dosbarthiadau prif ffrwd sydd ag Anghenion Llefaredd, Iaith a Chyfathrebu sy’n effeithio’n fawr ar eu safonau cymdeithasol, emosiynol ac academaidd.  Roedd angen datblygu strategaethau cyfathrebu arbenigol yn y dosbarthiadau prif ffrwd er mwyn ennyn diddordeb a chyfoethogi pob dysgwr. 

Yn 2015, enillodd Malpas Court statws ‘Ysgolion Cyfeillgar i Gyfathrebu’ (CFS) a hi oedd yr ysgol gyntaf yng Nghymru i gyflwyno i diwtoriaid rhaglen arbenigol yn 2013, gan eu hannog i hyfforddi’n diwtoriaid cyfeillgar i gyfathrebu er mwyn cyflwyno Ysgolion Cyfeillgar i Gyfathrebu ledled Cymru.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Fe wnaeth y tîm arwain rhoi’r grym i’r ysgol gyfan ddatblygu’r strategaethau hyn ar draws y cyfnod cynradd i gefnogi plant ag Anghenion Llefaredd, Iaith a Chyfathrebu, gan gynnwys Anhwylderau’r Sbectrwm Awtistig, Anhwylder Gorfywiogrwydd a Diffyg Sylw, Anhwylderau Dysgu Penodol ac Anawsterau Ymlyniad.
 
Sicrhaodd arweinwyr fod staff wedi cael hyfforddiant ar therapïau arbenigol, y maent yn eu defnyddio mewn gwasanaethau ac wrth gyfarch ar draws yr ysgol.  Mae cynorthwywyr addysgu hyfforddedig yn cyflwyno rhaglenni arbenigol, gan arwain at nodi Anghenion Llefaredd, Iaith a Chyfathrebu yn gynnar.  Defnyddiant y rhain i gefnogi therapïau iaith oddefol a mynegiannol, gan ymestyn dysgu trwy ddefnyddio adnoddau penodol a gwneud i’r dysgu fod yn berthnasol ac yn gyffrous.  Mae’r disgyblion sy’n cael eu nodi’n ddisgyblion ag anawsterau ynganu yn y dosbarthiadau meithrin a derbyn yn datblygu ffonoleg gan ddefnyddio rhaglenni cymeradwy.  Mae amserlenni gweledol ym mhob ystafell ddosbarth ac mae staff yn mynd i’r afael ag anghenion penodol fel anhwylderau’r sbectrwm awtistig gan ddefnyddio dulliau cymeradwy.  Mae staff yn asesu disgyblion gan ddefnyddio rhaglen fasnachol, sy’n datgan pa mor dda y maent yn deall cwestiynau.  Mae staff yn defnyddio amrywiaeth o gynlluniau codio i ddatblygu strwythur brawddegau a dull arwyddo cydnabyddedig i ddatblygu gramadeg.  Mae hyn wedi ymestyn llefaredd strwythuredig sy’n cefnogi ysgrifennu estynedig yn dda.  Mae staff yn defnyddio adnoddau arbenigol yn dda i gefnogi’r defnydd ar eirfa penodol i bwnc, gan alluogi disgyblion i ddeall sut i gyflwyno gwybodaeth yn glir. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae ennill statws ‘Ysgolion Cyfeillgar i Gyfathrebu’ wedi cynyddu ystod y wybodaeth, medrau a strategaethau ar gyfer yr holl staff.  Mae’r holl ddisgyblion yn elwa o well gwybodaeth a medrau staff.  Mae tuedd barhaus o ddeilliannau da ym maes Llefaredd i’w gweld trwy amrywiaeth o restri gwirio arbenigol masnachol.  Mae disgyblion yn ymddiddori ac yn frwdfrydig ynghylch eu gallu i gyfathrebu, gan wella’u lles a’u hymddygiadau ar gyfer dysgu a datblygu’n ddysgwyr gwydn, dyfeisgar, myfyriol ac ymatebol.  Mae’r ysgol o’r farn bod bron pob un o’r disgyblion yn dangos defnydd a dealltwriaeth briodol o’r iaith trwy ddefnyddio’r strategaethau penodol hyn. 

Sut ydych chi wedi rhannu’ch arfer dda?

Mae Malpas Court yn Ymarferwr Arweiniol Prosiect Braenaru Anghenion Dysgu Ychwanegol Llywodraeth Cymru ar draws Cymru, gan gefnogi ysgolion sy’n dod i’r amlwg.  Fe wnaeth cyflwyniad ar ‘Ysgolion Cyfeillgar i Gyfathrebu’ i holl gydlynwyr anghenion dysgu ychwanegol Casnewydd yn 2014 nodi ysgolion penodol yr oedd angen cymorth â lleferydd, iaith a chyfathrebu arnynt.  Cafodd yr ysgolion hyn, sydd â dosbarthiadau canolfannau anghenion addysgol penodol, gefnogaeth yn 2014-2015.  Mae adnoddau a strategaethau arbenigol o ganolfan Namau Iaith Penodol yr ysgol wedi cefnogi a datblygu iaith a lleferydd mewn amrywiaeth o ysgolion prif ffrwd, gan annog cyfranogiad ac ennill achrediad ‘Ysgolion Cyfeillgar i Gyfathrebu’.  Mae’r deilliannau’n cynnwys staff sydd wedi’u hyfforddi i safon a gydnabyddir yn genedlaethol, gan alluogi trawsnewid o ran lleferydd, iaith a chyfathrebu ar lefel ysgol gyfan.

Mae rhieni’r disgyblion o’r pedwar awdurdod lleol cyfagos sydd ag Anghenion Llefaredd, Iaith a Chyfathrebu yn mynychu’r grŵp cymorth i rieni ym Malpas Court.  Mae hyfforddiant ar iaith arwyddion, ymddygiad, hyfforddiant cymdeithasol a hyfforddiant cyfathrebu yn rhoi’r hyder i rieni gefnogi eu plentyn gartref.  Mae arweinwyr yn bwriadu gwreiddio ac ymestyn arfer dda barhaus yr ysgol ei hun a pharhau i ledaenu ei harbenigedd i ysgolion eraill trwy amrywiaeth o strategaethau ac adnoddau sy’n canolbwyntio ar y blynyddoedd cynnar.  Nod yr ysgol yw defnyddio’i gwybodaeth i godi safonau yn ei rôl fel Ysgol Fraenaru ar gyfer y Maes Dysgu a Phrofiad, Iechyd a Lles, wrth gynllunio’r cwricwlwm newydd i Gymru. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gynradd Parkland yn Sgeti, Abertawe, yn ysgol cyfrwng Saesneg sydd â 651 o ddisgyblion, gan gynnwys 124 o ddisgyblion rhan-amser. Mae 28% o ddisgyblion yn siarad Saesneg fel iaith ychwanegol, sydd uwchlaw’r cyfartaledd cenedlaethol. Mae tua 12% o’r disgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim, sydd islaw’r cyfartaledd cenedlaethol, ac mae gan ryw 7% o ddisgyblion anghenion dysgu ychwanegol, sydd hefyd islaw’r cyfartaledd cenedlaethol. Mae’r ysgol yn cynnal cyfleuster addysgu arbenigol i gynorthwyo disgyblion ym Mlynyddoedd 3 i 6 sydd ag anghenion dysgu ychwanegol ar draws yr awdurdod lleol.     

Mae uwch dîm arweinyddiaeth yr ysgol yn cynnwys y pennaeth, dau ddirprwy bennaeth, pedwar arweinydd sector ac un CydADY.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r ysgol yn blaenoriaethu dysgu proffesiynol ac mae ganddi brosesau amrywiol sy’n cyd-fynd â’r cynllun gwella a’r model Ysgolion fel Sefydliadau sy’n Dysgu. Mae dysgu proffesiynol wedi’i gysylltu’n agos â gweledigaeth yr ysgol sef; ‘Gyda’n Gilydd, Rydym yn Ffynnu’ (‘Together We Thrive’) ac yn cynnwys cymuned yr ysgol gyfan mewn datblygu a gwella. Bu ffocws yn ddiweddar ar gynorthwyo staff i ddatblygu medrau meddwl disgyblion, yn unol â’r Cwricwlwm i Gymru, sy’n cydnabod rôl addysgeg mewn meithrin medrau metawybyddol ar gyfer llwyddo yn y dyfodol. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Defnyddiwyd prosesau dysgu proffesiynol i ddatblygu addysgeg ar draws yr ysgol i gefnogi datblygu a defnyddio medrau metawybyddol disgyblion – gwelir manylion am y rhain isod. 

Clwb Llyfrau: Cynhelir Clybiau Llyfrau rheolaidd gyda’r holl staff addysgu. Rhoddir amser dynodedig i athrawon ddarllen ac ymgysylltu â chyhoeddiadau amrywiol, yn cynnwys erthyglau, llyfrau, podlediadau, a fideos. Mae’r tîm prifathrawiaeth yn dewis y cyhoeddiadau hyn yn ofalus ac yn darparu cwestiynau tywysedig i helpu athrawon i roi ffocws i’w meddwl. Wedyn, mae staff yn cael trafodaethau am y cynnwys a chânt eu hannog i nodi pwynt allweddol y gallant ei gymhwyso i’w harfer. 

Llyfrgell ymchwil / darllen: Sefydlodd yr ysgol gronfa ddigidol sy’n cynnwys crynodebau wedi’u hysgrifennu gan staff am gyhoeddiadau y maent wedi eu defnyddio. Mae aelodau o staff yn nodi gwybodaeth allweddol yn gysylltiedig â metawybyddiaeth ac yn myfyrio ar sut gallant ymgorffori eu canfyddiadau mewn arfer yn y dyfodol. Mae’r llyfrgell hon yn gwbl hygyrch i staff, sy’n gallu defnyddio’r rhestr gynnwys i lywio at grynodebau penodol sy’n cefnogi eu dysgu proffesiynol. 

Dysgu proffesiynol / lledaenu: Defnyddir cyfleoedd dysgu proffesiynol allanol i ddatblygu arbenigedd staff. Mae aelodau staff wedi’u dewis yn ofalus yn mynychu sesiynau hyfforddi, ac mae’r ysgol yn sicrhau bod y wybodaeth a enillir yn cael ei rhannu a’i lledaenu ymhlith pob un o’r staff. Hefyd, neilltuodd yr ysgol sawl diwrnod HMS i gefnogi dealltwriaeth a hyder pob un o’r staff. 

Ymchwil Weithredu: Mae arweinwyr yn ennyn pob un o’r staff addysgu a’r staff cymorth mewn ymchwil weithredu – i fyfyrio ar eu harferion eu hunain, nodi meysydd i’w gwella a rhoi newidiadau ar waith yn seiliedig ar dystiolaeth. Gofynnodd yr ysgol am arweiniad a hyfforddiant gan brifysgol leol. Mae mentoriaid profiadol o’r brifysgol yn cynorthwyo’r timau ymchwil weithredu trwy fireinio cwestiynau ymchwil, cynllunio dulliau ymchwil, a dadansoddi data wedi’i gasglu. Mae eu harbenigedd yn sicrhau ymchwil trylwyr ac o ansawdd uchel. Trefnir sesiynau TeachMeet i roi amser i dimau ymchwil weithredu gyfarfod, olrhain cynnydd, a chynllunio’r camau nesaf. Mae gweithgareddau cydweithio a rhannu gwybodaeth yn galluogi aelodau staff i gyflwyno’u canfyddiadau, rhannu arferion gorau, a derbyn adborth, gan feithrin diwylliant o ddysgu a gwelliant parhaus. At ei gilydd, mae gan y brifysgol leol a’r ysgol rôl sylweddol mewn cefnogi defnydd staff o ymchwil weithredu ac o ran datblygu addysgeg bwrpasol i gefnogi datblygiad medrau meddwl disgyblion. 

Platfform fideo: Mae’r ysgol yn defnyddio system fideo sy’n cael ei defnyddio gan staff i adolygu eu harfer eu hunain ac arfer eu cymheiriaid. Mae ffocws y sesiynau fideo yn canolbwyntio ar yr addysgeg a ddefnyddir i ddatblygu medrau meddwl disgyblion. Mae arweinwyr yn adolygu sesiynau wedi’u recordio i nodi meysydd cryfder ac anghenion cymorth ymarferwyr. Wedyn, mae arweinwyr yn grwpio staff yn strategol i adolygu sesiynau ei gilydd er mwyn iddynt ddysgu oddi wrth ei gilydd. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

  • Mae staff yn darparu cyfleoedd hynod effeithiol yn rheolaidd i ddisgyblion fyfyrio ar eu dysgu a chael ymreolaeth wrth wneud gwelliannau. Ymgorfforir hyn ar draws yr ysgol. 

  • Mae staff yn modelu medrau meddwl hynod effeithiol yn rheolaidd ar draws y cwricwlwm ar lefelau sy’n ddatblygiadol briodol. 

  • Mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion yn mynegi eu meddwl yn llwyddiannus cyn, yn ystod ac ar ôl gweithgareddau dysgu ar draws y cwricwlwm. 

  • Mae’r rhan fwyaf o ddisgyblion yn deall eu cryfderau a’u meysydd i’w gwella. 

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol wedi croesawu staff o lawer i ysgolion lleol i rannu eu harfer. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 
 

Gwybodaeth am yr ysgol

Lleolir Ysgol Cynwyd Sant ym Maesteg, Bwrdeistref Pen-y-bont ar Ogwr.  Mae 306 disgybl rhwng 3 ac 11 oed ar y gofrestr gan gynnwys 40 oed meithrin.  Cymraeg yw prif gyfrwng gwaith a bywyd yr ysgol.  Ychydig o ddisgyblion ddaw o gartrefi lle siaradir y Gymraeg.  Mae tua 13% yn gymwys i dderbyn prydau ysgol am ddim.  Mae 16% o ddisgyblion yn rhai sydd ag anghenion dysgu ychwanegol.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Mae’r ysgol yn darparu profiadau celfyddydol rhagorol i’r disgyblion.  Cafodd hyn ei gydnabod gan Estyn mewn adroddiad Arfer Dda Mewn Celfyddydau Creadigol yn 2015.  Ysgol Cynwyd Sant oedd yr ysgol gyntaf ym Mhen-y-bont i gael ei hadnabod gyda’r statws ysgol Greadigol gan y Cyngor Celfyddydau yn 2015 ac fel arloeswr yn y maes yn 2016.  Mae hyn yn arwain at waith creadigol eithriadol ar lawr y dosbarth, rhannu arferion gorau gydag ysgolion eraill, a datblygiad proffesiynol staff o safon uchel iawn.  Mae’r ysgol hefyd wedi sefydlu stiwdio i ddarparu profiadau celfyddydol aml-gyfrwng o safon uchel iawn i’r disgyblion.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae’r ysgol yn cyd-weithredu’n effeithiol iawn â’r Cyngor Celfyddydau i gynllunio gweithgareddau cyffrous er mwyn datblygu medrau llythrennedd disgyblion cyfnod allweddol 2 a oedd wedi tangyflawni yn y Cyfnod Sylfaen.  Rhoddir sylw penodol i ddatblygu medrau llafaredd, yn ogystal â hunan hyder a chreadigrwydd y garfan hon o ddisgyblion.  Mae’r strategaethau addysgu yn gosod ffocws clir ar ddatblygu aelodau staff fel ymarferwyr creadigol.  Mae’r cynlluniau gwaith yn talu sylw buddiol i ddatblygu medrau meddwl y disgyblion trwy eu hannog i fod yn greadigol.  Er mwyn ysbrydoli anian greadigol y staff a’r disgyblion, creda’r ysgol yn gryf bod angen cael gwared â’r ofn o fod yn anghywir yn gyntaf.  Mae hyn wrth wraidd addysgeg yr ysgol er mwyn datblygu cymuned ddysgu greadigol sy’n barod i fentro.  Enghraifft dda o hyn yw’r cyfresi o ffilmiau byr a grëwyd gan y disgyblion o dan y teitlau ‘Dewch i ddysgu sut i …’.  Pen llanw’r gwaith oedd noson ffilm yn neuadd yr ysgol gyda’r rhieni’n gynulleidfa, i ddathlu gwaith y disgyblion, ac i gyflwyno ‘DVD’ i bob un. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Roedd pob plentyn wedi gwneud cynnydd da iawn yn eu medrau llafar yn dilyn y prosiect.  Gwelwyd cynnydd nodedig yng nghyflawniad bechgyn a disgyblion bregus.  Yn dilyn y prosiect, cyrhaeddodd 82% o’r disgyblion eu targedau tymor yn gynt na’r disgwyl ac roedd 100% wedi gwneud cynnydd da iawn yn yr elfen berfformio.  Yn dilyn hyn, aeth yr ysgol ati i osod targedau mwy heriol er mwyn gwella medrau llafar y disgyblion ymhellach, trwy ddarparu gweithgareddau creadigol sydd o safon uchel iawn.

Ystyriwyd barn y disgyblion yn dilyn pob sesiwn ac roedd staff yn addasu’r cynlluniau’n i sicrhau lefel ymrwymiad uchel a chymhelliant ymestynnol.  O ganlyniad, gwelwyd cynnydd nodedig yn hunanhyder y disgyblion.  Yn ogystal, gwnaeth y disgyblion mwy abl gynnydd da iawn yn eu medrau technoleg gwybodaeth a chyfathrebu wrth iddynt ddatblygu medrau newydd yn ymwneud â defnyddio sgrin werdd.

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

• Cymryd rhan mewn digwyddiadau cenedlaethol ar y cyd â’r Cyngor Celfyddydau
• Paratoi astudiaethau achos ar ran y Cyngor Celfyddydau
• Yn fewnol, wrth ddarparu cyfleoedd effeithiol iawn i ddatblygu medrau creadigol bron pob disgybl ar draws y cwricwlwm
• Dathlu gwaith y disgyblion trwy ei arddangos ar wefan yr ysgol
• Arddangos y ffilmiau ar sgrin yng nghyntedd yr ysgol ar gyfer ymwelwyr
• Nosweithiau ffilm i rieni
• Hwyluso sesiynau rhannu arfer dda yn draws sirol
• Gwneud cyflwyniadau ac arwain gweithdai mewn cynadleddau Cau’r Bwlch