Erthyglau Newyddion Archive - Page 3 of 18 - Estyn

Archives: Erthyglau Newyddion

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon
Mae person sydd â chymorth clyw yn cael sgwrs gyda phlentyn ifanc yn eistedd ar draws y bwrdd, mewn ystafell gyda goleuadau cynnes.

Mae adroddiad sy’n cael ei gyhoeddi heddiw gan Estyn yn ystyried pa mor dda y mae ysgolion, lleoliadau ac awdurdodau lleol yn gweithredu ac ymgorffori agweddau ar Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg (Cymru) 2018 (ADYTA) a’r Cod ADY cysylltiedig.

Mae’r adroddiad, Y system anghenion dysgu ychwanegol: Cynnydd ysgolion, lleoliadau ac awdurdodau lleol o ran cefnogi disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol , yn amlygu ymrwymiad cryf a gwydnwch staff mewn ysgolion, lleoliadau, ac awdurdodau lleol o ran cefnogi disgyblion ag ADY. Fodd bynnag, mae hefyd yn tynnu sylw at anghysondebau o ran pa mor effeithiol y mae diwygiadau wedi cael eu gweithredu, a’r heriau sy’n wynebu rhanddeiliaid. Mae’r adroddiad hwn yn adeiladu ar ganfyddiadau o adolygiad thematig diweddar Estyn, Y system anghenion dysgu ychwanegol newydd.

Mae canfyddiadau’n dangos bod llawer o ddisgyblion yn gwneud cynnydd addas o’u mannau cychwyn pan fydd diwygio ADY wedi cael ei weithredu’n llwyddiannus. Roedd ysgolion a lleoliadau gyda diwylliant cynhwysol yn canolbwyntio’n dda ar ddysgu a lles pob un o’r disgyblion. Roedd rôl y Cydlynydd Anghenion Dysgu Ychwanegol (CydADY) yn hynod effeithiol pan oedd yn cael ei hintegreiddio mewn uwch dimau arweinyddiaeth, lle roeddent yn cyfrannu’n strategol at wella darpariaeth a deilliannau ar gyfer disgyblion ag ADY.

Er gwaethaf cynnydd, mae’r adroddiad yn nodi heriau sylweddol. Mae’r rhain yn cynnwys:

  • Amrywioldeb yn ansawdd arweiniad awdurdodau lleol ar gyfer addysgu a dysgu cynhwysol
  • Dehongliad anghyson o’r Cod ADY, yn enwedig o ran datblygu Cynlluniau Datblygu Unigol (CDUau)
  • Cymorth teg cyfyngedig ar gyfer darpariaeth ADY cyfrwng Cymraeg o ganlyniad i heriau o ran recriwtio ac adnoddau

Mae’r adroddiad hefyd yn cydnabod datblygiadau cadarnhaol mewn lleoliadau blynyddoedd cynnar nas cynhelir a ariennir. Gwelwyd bod Swyddogion Arweiniol Anghenion Dysgu Ychwanegol y Blynyddoedd Cynnar (SAADYBC) yn darparu cymorth amserol ac effeithiol ar gyfer plant iau ag ADY sy’n dod i’r amlwg neu ADY wedi’i nodi.

Dywedodd Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Fawrhydi:

“Mae’n galonogol gweld ymroddiad staff ysgolion ac awdurdodau lleol wrth weithredu diwygio ADY. Fodd bynnag, mae ein canfyddiadau’n dangos bod angen gwneud mwy i sicrhau cysondeb a thegwch mewn darpariaeth, yn enwedig ar gyfer dysgwyr cyfrwng Cymraeg ac o ran egluro cymhwyso’r Cod ADY.

“Rydym ni’n gobeithio y bydd yr adroddiad hwn yn cynorthwyo ysgolion, awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru i adeiladu ar yr arferion cadarnhaol a gafodd eu nodi a mynd i’r afael â’r heriau sy’n weddill, yn enwedig o ran cryfhau addysg gynhwysol ar draws yr holl leoliadau.”

Mae’r adroddiad yn cynnwys argymhellion ar gyfer arweinwyr ysgolion, awdurdodau lleol, a Llywodraeth Cymru. Mae’n amlygu arferion effeithiol ac yn darparu awgrymiadau ar gyfer gwella darpariaeth ADY, yn cynnwys cryfhau dysgu proffesiynol, ymestyn cymorth cyfrwng Cymraeg, a gwella prosesau sicrhau ansawdd.

Cliciwch yma i weld yr adroddiad

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Bu Estyn yn datblygu’r ffordd y mae’n gweithio. Er mai atebolrwydd yn y sectorau addysg a hyfforddiant yng Nghymru yw ein hegwyddor sylfaenol o hyd, rydym wedi ymrwymo i gefnogi sectorau i wella. Rydym yn defnyddio ein harbenigedd a’n dulliau cyfathrebu yn gynyddol, gan gynnwys ein gwefan ar ei newydd wedd, i gyfeirio at arfer orau a ganfuwyd yn ein rhaglen genedlaethol. Mae’r dysgwr wrth wraidd popeth a wnawn ac, yn yr ysbryd hwnnw, rydym wedi newid ein logo i adlewyrchu hynny.

Mewn ymarfer ar draws Estyn cyfan, dan arweiniad cyfranogwyr carfan gyntaf ein Rhaglen Arweinyddiaeth, rydym wedi datblygu arwyddair syml sy’n adlewyrchu’r hyn sy’n bwysig i ni. Yn y bôn, dylai ddod â’n cenhadaeth, ein gwerthoedd a’n ffocws at ei gilydd fel sefydliad.

Ar ôl pleidlais ymhlith yr holl staff ac ar ôl cryn drafod, cytunom ar arwyddair y gobeithiwn ei fod yn cyfleu’r hyn rydym yn credu ynddo a’r hyn y mae’r sectorau rydym yn eu gwasanaethu yn credu ynddo.

“For learners, for Wales | Dros ddysgwyr, dros Gymru”

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae adroddiad ar y cyd newydd a gyhoeddwyd heddiw gan yr arolygiaethau iechyd, gofal ac addysg yng Nghymru yn tynnu sylw at y ffaith bod angen gwneud gwelliannau ar unwaith i’r cymorth iechyd meddwl sydd ar gael i blant a phobl ifanc.

Yn ystod ein gwaith, clywsom gan 215 o blant a phobl ifanc, 200 o rieni a gofalwyr yn ogystal â 252 o weithwyr proffesiynol. Dywedodd dros hanner y plant a phobl ifanc rhwng 11 a 16 oed y gofynnwyd iddynt nad oeddent yn gwybod ble i gael cymorth, a dywedodd nifer ohonynt wrthym nad oedd help bob amser ar gael pan roedd ei angen arnynt.

Er bod peth cynnydd wedi’i wneud, mae canfyddiadau Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru (AGIC), Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC) ac Estyn yn nodi bod nifer o blant a phobl ifanc yn ei chael hi’n anodd o hyd i gael gafael ar yr help sydd ei angen arnynt, pan fydd ei angen arnynt.

Mae’r adroddiad yn tynnu sylw at ymroddiad gweithwyr proffesiynol sy’n gweithio’n galed i gefnogi plant a phobl ifanc, er gwaethaf y cynnydd o ran y galw am wasanaethau. Mae datrysiadau arloesol, fel adnoddau ar-lein a chymorth drwy apiau, ynghyd â lleoliadau croesawgar fel Hybiau Argyfwng a Chaffis Ieuenctid, yn rhoi opsiynau hyblyg i bobl ifanc geisio cymorth. Fodd bynnag, mae angen cymryd camau pellach i sicrhau bod pob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru yn cael y cymorth cywir, ar yr adeg gywir.

Mae ein gwaith wedi dangos bod angen i sefydliadau weithio’n well gyda’i gilydd, yn enwedig wrth fynd i’r afael â’r heriau parhaus o ran cael gafael ar gymorth iechyd meddwl arbenigol ledled Cymru.

Mae’r canfyddiadau allweddol yn cynnwys y canlynol:

  • Gwella darpariaeth Cymorth ac Atal Cynnar: Mae ysgolion, llwyfannau ar-lein a grwpiau gwirfoddol yn darparu mwy o gymorth iechyd meddwl nag erioed er mwyn atal yr angen am fewnbwn arbenigol gan Wasanaeth Iechyd Meddwl Plant a’r Glasoed (CAMHS), ond nid yw rhai plant a phobl ifanc yn cael cymorth amserol ac effeithiol o hyd.
  • Bylchau o ran Gofal Arbenigol: Er gwaethaf amseroedd aros byrrach ar gyfer asesiadau cychwynnol CAMHS, mae gofal dilynol yn her enfawr o hyd i bob plentyn a pherson ifanc. Mae hyn yn arbennig o wir am y rhai gydag anghenion cymhleth, gan gynnwys pobl ifanc niwrowahanol a’r rhai sydd â phrofiad o fod mewn gofal, nad ydynt yn cael gofal amserol ac effeithiol yn aml.
  • Anghysondeb o ran y gallu i gael gafael ar wasanaeth: Mae anghysondebau o ran y meini prawf a’r trothwyon cymhwysedd ar gyfer cael gafael ar wasanaethau CAMHS, sy’n golygu bod nifer o deuluoedd a gweithwyr proffesiynol yn teimlo’n rhwystredig gyda’r prosesau cyfathrebu a’r diffyg eglurder ynghylch sut y caiff y penderfyniadau hyn eu gwneud. Roedd hefyd yn destun pryder nodi nad oedd y rhai sy’n siarad Cymraeg yn gallu cyfathrebu yn eu dewis iaith yn hawdd wrth gael gofal a chymorth iechyd meddwl.
  • Cynnydd o ran y Cymorth mewn Argyfwng: Mae mentrau newydd fel Gwasanaethau Noddfa a Hybiau Argyfwng yn cynnig opsiynau amgen i ofal mewn ystafell achosion brys i blant a phobl ifanc mewn argyfwng. Fodd bynnag, mae galw uchel yn golygu mai dim ond pan fyddant wedi cyrraedd y pen y bydd nifer yn cael gafael ar gymorth o hyd.
  • Beth sydd angen ei newid: Mae’r adroddiad yn codi pryderon am gyllid, prosesau cyfathrebu gwael rhwng gwasanaethau a diffyg gofal cydgysylltiedig. Mae’n galw am bartneriaethau cryfach rhwng awdurdodau iechyd ac awdurdodau lleol er mwyn sicrhau bod plant a phobl ifanc yn cael y gofal cywir ar yr adeg gywir.

Rydym yn gobeithio y bydd y canfyddiadau yn yr adroddiad hwn yn sicrhau gwelliant i blant, pobl ifanc a’r rhai sydd agosaf atynt i wneud yn siŵr eu bod yn cael gwell profiad o gael gafael ar wasanaethau fel CAMHS (Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant a’r Glasoed), gydag amseroedd aros byrrach a chliriach.

Dywedodd Alun Jones, Prif Weithredwr Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru: “Mae’r adroddiad hwn yn nodi’r angen i wella gwasanaethau iechyd meddwl i’n plant a’n pobl ifanc ar unwaith. Er ein bod yn canmol ymroddiad gweithwyr proffesiynol sy’n gweithio’n ddiflino i ddarparu cymorth, mae nifer o blant a phobl ifanc yn ei chael hi’n anodd cael gafael ar y gofal sydd ei angen arnynt o hyd. Ni allwn ganiatáu i’r ymdeimlad o ddiymadferthwch ymhlith plant a phobl ifanc barhau; dylai pob plentyn wybod ble i fynd i gael help a chymorth amserol, ni waeth lle y mae yng Nghymru.

Mae’r canfyddiadau yn nodi’r cynnydd a wnaed a’r bylchau sylweddol sy’n parhau. Rhaid i ni wella cydweithrediad ymhlith byrddau iechyd ac awdurdodau lleol er mwyn creu system fwy cydgysylltiedig. Nid gwella gwasanaethau yn unig sydd dan sylw yma; rhaid sicrhau bod pob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru yn cael y cymorth iechyd meddwl cywir sydd ei angen.

Rydym yn ddiolchgar i’r holl blant a phobl ifanc, rhieni, gofalwyr, gweithwyr proffesiynol a rhanddeiliaid a gyfrannodd at yr adolygiad hwn.”

Dywedodd Prif Arolygydd Arolygiaeth Gofal Cymru, Gillian Baranski:

“Nid ystadegyn yn unig yw cymorth iechyd meddwl i’n plant a’n pobl ifanc; mae’n alwad am weithredu. Mae’n bryder mawr nad yw dros hanner plant a phobl ifanc Cymru yn gwybod ble i gael help. Rydym yn cydnabod y straen sylweddol y mae hyn yn ei roi ar unigolion, teuluoedd a’n gweithwyr proffesiynol ymroddedig ym maes iechyd, addysg a’r awdurdodau lleol. Er bod mentrau fel Hybiau Argyfwng yn cynnig gobaith, mae’n rhaid i ni wneud mwy. Rydym yn ymrwymedig i feithrin system gydweithredol well rhwng gwasanaethau, gan fynd i’r afael â’r bylchau o ran gofal a gweithio’n ddiflino i greu system cymorth iechyd meddwl sy’n dryloyw, hygyrch ac yn effeithiol i bob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru.

Dywedodd Prif Arolygydd Ei Fawrhydi dros Addysg a Hyfforddiant yng Nghymru, Owen Evans:

“Mae canfyddiadau’r adroddiad hwn yn nodi bod angen gwneud mwy i wella cymorth iechyd meddwl i blant a phobl ifanc yng Nghymru. Er bod dulliau arloesol yn cael eu cyflwyno gan weithwyr proffesiynol ymroddedig, mae gormod o bobl ifanc yn methu cael gafael ar y cymorth sydd ei angen arnynt mewn modd amserol. Yn yr adroddiad, rydym yn nodi’r angen i’r holl bartneriaid weithio gyda’i gilydd yn effeithiol i wella gwasanaethau ar unwaith i bob plentyn a pherson ifanc yng Nghymru. Rydym yn ddiolchgar i’r holl blant a phobl ifanc, teuluoedd, gweithwyr proffesiynol a rhanddeiliaid a gyfrannodd at yr adolygiad hwn.”

Os ydych chi neu rywun rydych yn ei adnabod yn wynebu cyfnod anodd a bod angen cymorth arnoch, cliciwch ar y dolenni gwybodaeth ac adnoddau isod:

Mind

Young Minds

GIG 111 Cymru Pwyso Dau

Adroddiad ar y cyd Iechyd Meddwl Plant a Phobl Ifanc
Adroddiad ar y cyd Iechyd Meddwl Plant a Phobl Ifanc – fersiwn cryno

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon
Mae plentyn mewn siwmper coch yn dringo wal ddringo pren mewn iard gefn.

Rhaid i awdurdodau lleol weithio’n fwy effeithiol gyda darparwyr addysg y blynyddoedd cynnar i fynd i’r afael ag effaith tlodi ar blant, yn ôl adroddiad sy’n cael ei gyhoeddi heddiw gan Estyn. Mae’r adroddiad yn archwilio pa mor dda y mae lleoliadau’r blynyddoedd cynnar ac ysgolion yn defnyddio’u hadnoddau a’u cyllid i helpu plant o gefndiroedd difreintiedig i oresgyn rhwystrau rhag dysgu a lles.

Mae adroddiad Estyn, Effaith tlodi ar gyrhaeddiad addysgol, cymorth, darpariaeth a phontio ar gyfer addysg gynnar, yn datgelu bod mynediad at addysg gynnar yn amrywio’n helaeth ledled Cymru, gan arwain at annhegwch i deuluoedd, yn enwedig wrth ddewis darpariaeth feithrin. Mae’r adroddiad yn dangos, er bod llawer o ddarparwyr y blynyddoedd cynnar yn meithrin perthnasoedd cefnogol â theuluoedd ac yn mynd i’r afael ag anghenion dybryd, yn aml, nid ydynt yn cael arweiniad penodol gan awdurdodau lleol ar sut i ddiwallu anghenion datblygiadol plant sy’n cael eu heffeithio gan dlodi ac anfantais.

Mae canfyddiadau Estyn yn dangos bod llawer o ddarparwyr y blynyddoedd cynnar yn meithrin perthnasoedd cryf a chefnogol â phlant a theuluoedd, gan wneud gwahaniaeth sylweddol mewn cymunedau sy’n wynebu tlodi a chaledi. Mae’r lleoliadau hyn yn darparu cymorth ymarferol i deuluoedd mewn angen, yn aml mewn cydweithrediad ag elusennau a sefydliadau lleol i gynnig nwyddau hanfodol fel bwyd, teganau, a gwisg ysgol. Mae’r cymorth teilwredig hwn wedi helpu creu amgylcheddau meithringar a chynhwysol sydd o fudd i ddatblygiad cymdeithasol ac emosiynol plant.

Fodd bynnag, mae’r adroddiad yn amlygu materion â system gyllid y Grant Datblygu Disgyblion Blynyddoedd Cynnar (GDDBC). Roedd llawer o leoliadau blynyddoedd cynnar nas cynhelir yn defnyddio’r cyllid hwn yn effeithiol i gefnogi medrau iaith a chymdeithasol plant. Fodd bynnag, roedd fformiwlâu cyllid anghyson yn golygu nad oedd lleoliadau mewn ardaloedd â chyfraddau tlodi uchel bob amser yn derbyn cymorth digonol, gan gyfyngu ar yr adnoddau sydd ar gael i fynd i’r afael ag anfantais yn effeithiol.

Yn y rhan fwyaf o ysgolion, mae cyllid y GDDBC wedi helpu cynnal darpariaeth y blynyddoedd cynnar trwy ganiatáu ar gyfer staff ychwanegol mewn ystafelloedd dosbarth. Mae rhai ysgolion wedi defnyddio’r grant i gefnogi ymyriadau penodol ar gyfer lleferydd, iaith, a lles emosiynol. Fodd bynnag, mewn achosion lle roedd cyllid yn cael ei gyd-gyfrannu gyda chyllid GDD cyffredinol, roedd yn anos sicrhau bod cymorth yn cael ei dargedu’n benodol at blant sy’n cael eu heffeithio fwyaf gan dlodi.

Dywedodd Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Fawrhydi:

“Mae ein hadroddiad yn amlygu pwysigrwydd mynediad teg at addysg y blynyddoedd cynnar a chymorth i deuluoedd sy’n wynebu tlodi. Mae’n glir fod llawer o ddarparwyr y blynyddoedd cynnar yn gwneud gwaith hanfodol i helpu plant dan anfantais, ond mae angen cymorth mwy targedig i wneud gwahaniaeth ystyrlon.”

Mae’r adroddiad yn darparu argymhellion ar gyfer awdurdodau lleol, arweinwyr ysgolion a Llywodraeth Cymru i wella effeithiolrwydd y cymorth a’r cyllid ar gyfer darparwyr y blynyddoedd cynnar. Mae’n cynnwys awgrymiadau i dargedu cyllid GDDBC yn well a chynnig mwy o gyfleoedd dysgu proffesiynol ar gyfer staff i’w helpu i ddiwallu anghenion plant sy’n cael eu heffeithio gan dlodi.

Yn ogystal â’i ganfyddiadau a’i argymhellion, mae’r adroddiad yn cynnwys enghreifftiau o arfer dda i gynorthwyo darparwyr y blynyddoedd cynnar yn eu gwaith, gan helpu sicrhau bod plant o gefndiroedd difreintiedig yn cael y dechrau gorau posibl mewn bywyd.

Cliciwch yma i weld yr adroddiad

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Ymunwch â ni’n fyw am 4pm ar 21 o Dachwedd 2024 am drafodaeth ynglŷn ag arfer effeithiol a chanfyddiadau allweddol o’n hadroddiad thematig diweddar Adroddiad Thematig: Datblygu medrau darllen Cymraeg disgyblion 10-14 oed – Estyn 

Bydd awdur yr adroddiad, Heledd Thomas AEF yn cael cwmni cynrychiolwyr o Ysgol Gynradd Gymraeg Llangennech ac Ysgol Dyffryn Ogwen i rannu eu profiadau. Bydd hefyd cyfle i ofyn cwestiynau ynglŷn â’r adroddiad, neu’r pwnc yn ehangach.  

Cofrestrwch nawr!

Estyn yn fyw

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon
A group of secondary school children working around a desk, with one student smiling at the camera

Heddiw, mae Estyn yn cyhoeddi ei fewnwelediadau cynnar o Adroddiad Blynyddol y Prif Arolygydd 2023–24, gan roi crynodeb amserol o beth sy’n gweithio’n dda a beth sydd angen ei wella ar draws pob sector addysg a hyfforddiant yng Nghymru.

Nod Estyn yw sicrhau bod canfyddiadau Prif Arolygydd Ei Fawrhydi yn hygyrch ac yn ddefnyddiol i ddarparwyr addysg a hyfforddiant trwy adroddiad blynyddol ar-lein sy’n hawdd ei ddarllen a’i ddeall ac sydd ar gael i bawb cyn gynted ag y bo modd.

Heddiw, mae Estyn wedi cyhoeddi crynodebau yn benodol i sector ar draws un ar bymtheg o sectorau, gan gynnwys ysgolion, colegau, dysgu yn y gwaith, gwasanaethau addysg llywodraeth leol, gwaith ieuenctid athrawon ac addysg yn y sector cyfiawnder, ymhlith eraill, gan amlinellu beth sy’n gweithio’n dda a beth sydd angen ei gryfhau. 

Mae’r mewnwelediadau cynnar, sydd wedi’u tynnu ynghyd o ganfyddiadau arolygiadau Estyn yn ystod 2023-2024, yn myfyrio ar y prif heriau a’r llwyddiannau ym mhob sector. I gynorthwyo darparwyr i wella yn eu lleoliadau eu hunain, mae’r crynodebau sector yn cyfeirio at adroddiadau arolygu ac astudiaethau achos gan ddarparwyr a arolygwyd ac y canfuwyd eu bod yn gwneud yn arbennig o dda.  

Cyn ei Adroddiad Blynyddol llawn, a fydd yn cael ei gyhoeddi ym mis Ionawr, dywedodd y Prif Arolygydd, Owen Evans:

“Wrth i ni gwblhau ein hail fis yn arolygu dan ein trefniadau newydd, mae’n bwysig ein bod yn myfyrio ar y dirwedd addysg a hyfforddiant yn ei chyfanrwydd ac yn amlygu’r meysydd sy’n cynnig heriau a chyfleoedd i ddarparwyr ledled Cymru.

“Mae fy adroddiad mewnwelediadau cynnar yn dwyn ynghyd y wybodaeth werthfawr rydym wedi’i chasglu o arolygu mwy na 400 o ddarparwyr addysg a hyfforddiant dros y deuddeng mis diwethaf. Mae’n fraint cael golwg genedlaethol ar nifer o sectorau addysg a hyfforddiant ledled Cymru a chaiff ein mewnwelediadau eu cyflwyno mewn ffordd sy’n nodi themâu a heriau cyffredinol er mwyn ceisio cefnogi gwelliant.

“Bydd fy adroddiad blynyddol llawn yn cael ei gyhoeddi ym mis Ionawr a bydd yn cynnig mewnwelediad pellach i’n blaenoriaethau addysg a hyfforddiant cyfredol yma yng Nghymru, gan roi mwy o fanylion am ganfyddiadau ein harolygiadau, ynghyd â dadansoddiad o nifer o themâu ehangach gan gynnwys addysgu a’r cwricwlwm, recriwtio a chadw, a gwrth-hiliaeth.”  

Darllenwch grynodebau’r sectorau yma.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Cyfeiriodd Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg (Lynne Neagle AS) ar y gwaith da a wneir yn ein canolfannau trochi hwyr ledled Cymru yng Nghyfarfod Llawn y Senedd yr wythnos hon.

Rydym yn llwyr gefnogi’r ffocws ar rôl bwysig canolfannau trochi mewn datblygu medrau darllen Cymraeg ac yn amlygu hyn yn ein hadroddiad thematig diweddar: Datblygu medrau darllen Cymraeg disgyblion 10-14 oed

Mae’r datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg i’w weld isod:

“Hoffwn achub ar y cyfle hwn heddiw i amlygu a dathlu’r gwaith sy’n cael ei wneud yn ein canolfannau trochi hwyr ledled Cymru, a’r rhan rydym ni fel Llywodraeth Cymru yn ei chwarae o ran cefnogi’r gwaith hwnnw…

Mae dros 4,000 o ddysgwyr wedi elwa ar raglenni trochi hwyr dwys er 2021. Mae arferion addysgu trochi hwyr hefyd wedi’u defnyddio i atgyfnerthu medrau Cymraeg ymhlith dysgwyr llai hyderus, yn enwedig ar ôl y pandemig.

Fe wnaeth adroddiad thematig Estyn a gyhoeddwyd yn ddiweddar ar ddatblygu medrau darllen Cymraeg disgyblion 10-14 oed gydnabod y rôl y mae canolfannau trochi hwyr yn ei chwarae mewn datblygu medrau Cymraeg effeithiol ymhlith dysgwyr sy’n trosglwyddo o’r sector cyfrwng Saesneg. Mae’r cyllid i awdurdodau lleol hefyd wedi cynorthwyo i gadw a recriwtio dros 60 o ymarferwyr trochi hwyr, yn ogystal â galluogi defnydd creadigol o dechnoleg i gyfoethogi’r profiad dysgu. Mae Cyngor Gwynedd, er enghraifft, wedi arwain y gwaith o ddatblygu pentref rhithwir ‘Pentref Aberwla’, gan ddefnyddio technoleg realiti rhithwir, a fydd yn cael ei chyflwyno’n genedlaethol dros gyfnod.” 

Mae manylion llawn am gyfeiriad Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg i’w gweld yma: Agenda Y Cyfarfod Llawn ar Dydd Mawrth, 8 Hydref 2024, 13.30 (senedd.cymru)

I ddarganfod mwy am ein hymagwedd at arolygu trefniadau trochi Cymraeg mewn awdurdodau lleol, cliciwch yma.

Mae ein hadroddiad arolygu diweddar ar drefniadau trochi Cymraeg yng Nghyngor Dinas Casnewydd i’w weld yma.

Am ragor o enghreifftiau o arfer da yn y sector hyn, darllenwch ein hadroddiad thematig diweddar: Addysg Drochi Cymraeg – Strategaethau a dulliau i gefnogi dysgwyr 3-11 mlwydd oed – Estyn (llyw.cymru)

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon
Plant mewn ysgol feithrin yn ymgynull gyda athro ar gyfer amser stori.

Mae Estyn yn cydnabod yr angen i flaenoriaethu gwella medrau darllen dysgwyr yng Nghymru. Mae Estyn hefyd yn cydnabod bod yr addysgu a’r dysgu gorau mewn darllen yn gallu cynnwys ystod o fethodolegau ac arferion, gyda ffoneg fel bloc adeiladu allweddol. Er y byddem yn disgwyl gweld arfer yn seiliedig ar ffoneg yn cael ei chynnwys mewn ysgolion, nid yw Estyn yn cymeradwyo unrhyw un ymagwedd benodol at addysgu darllen, ond mae’n defnyddio ystod o dystiolaeth i werthuso pob ymagwedd gyda ffocws ar ei heffaith ar gynnydd dysgwyr.

Yn ein profiad ni, mae’r ysgolion mwyaf effeithiol yng Nghymru yn defnyddio ymagwedd gytbwys at addysgu darllen. Mae’r ysgolion hyn yn defnyddio ystod o strategaethau fel bod bron pob un o’r dysgwyr yn darllen â rhuglder a dealltwriaeth. Mae gan yr ysgolion hyn ymagwedd ysgol gyfan at ddatblygu medrau darllen dysgwyr ac mae ganddynt ddiwylliant darllen sefydledig. Pan fydd plant yn dechrau yn yr ysgol, mae’r athrawon gorau yn rhoi pwyslais ar ddatblygu medrau cyn-darllen ac wedyn yn adeiladu ar hyn trwy addysgu ffoneg yn eglur ac yn raddol. Mae athrawon yn annog dysgwyr i ddefnyddio ystod o strategaethau fel rhan o’r ymagwedd gytbwys hon. Wrth i ddysgwyr symud trwy’r ysgol, mae athrawon yn eu cynorthwyo i gaffael medrau darllen a dilyniant geirfa uwch trwy barhau i ddatblygu eu dealltwriaeth fel y sylfaen ar gyfer yr holl ddysgu.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae angen i ysgolion gydweithio’n fwy effeithiol i sicrhau bod disgyblion yn gwneud cynnydd mwy cyson wrth iddynt symud o’r ysgol gynradd i’r ysgol uwchradd, yn ôl adroddiad newydd gan Estyn. Mae’r adroddiad, Pontio a chynnydd disgyblion, yn edrych ar ba mor dda y mae ysgolion yn gweithio gyda’i gilydd i gefnogi dysgu a lles disgyblion yn ystod y cyfnod pontio pwysig hwn.  

Er bod ysgolion i raddau helaeth yn llwyddiannus yn cefnogi llesiant disgyblion yn ystod trefniadau ymsefydlu, mae’r adroddiad newydd hwn yn amlygu eu bod yn aml yn ei chael yn anodd sicrhau bod dysgu disgyblion yn parhau’n llyfn wrth iddynt symud o addysg gynradd i addysg uwchradd.  

Mae’r adroddiad yn canfod bod lleiafrif o glystyrau ysgol wedi dechrau datblygu dealltwriaeth gyffredin o gynnydd dysgu, er enghraifft trwy ffurfio grwpiau o athrawon i adolygu gwaith disgyblion. Fodd bynnag, megis dechrau y mae’r mentrau hyn ac nid ydynt eto wedi cael effaith gref ar wella parhad dysgu rhwng ysgolion cynradd ac uwchradd.  

Mae arweinwyr ysgol wedi nodi heriau, megis cydlynu gwaith amryfal ysgolion cynradd gydag un ysgol uwchradd, gwahanol ddehongliadau o’r cwricwlwm, a pheidio â chael digon o amser nac adnoddau i gydweithio’n effeithiol. Mae’r adroddiad yn nodi, er gwaethaf potensial ysgolion pob oed (sy’n addysgu disgyblion o 3 i 16 oed) i ddarparu profiad dysgu parhaus, mae lleiafrif yn dal i drin cyfnodau cynradd ac uwchradd ar wahân yn hytrach nag fel profiad unedig.  

Er gwaethaf yr heriau hyn, mae’r adroddiad yn amlygu enghreifftiau o arfer dda lle mae rhai clystyrau o ysgolion wedi amlinellu’n llwyddiannus yr hyn y dylai disgyblion ei wybod, ei ddysgu a’i brofi ar draws meysydd dysgu a phrofiad. Mae hefyd yn dangos sut mae clystyrau yn dechrau defnyddio hyn i gefnogi cynnydd disgyblion rhwng ysgolion cynradd ac uwchradd.  

Dywedodd Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Fawrhydi:

“Mae ein hadroddiad yn dangos er bod ysgolion yn ymdrechu i gefnogi disgyblion wrth iddynt bontio o addysg gynradd i addysg uwchradd, mae angen gwneud mwy i sicrhau profiad dysgu llyfn. Mae cryfhau cydweithrediad rhwng ysgolion yn hanfodol i helpu disgyblion i barhau i symud ymlaen yn eu dysgu wrth iddynt symud o un cyfnod i’r llall. 

“Mae’n galonogol gweld bod Llywodraeth Cymru eisoes yn cydnabod hyn, gyda’r cyhoeddiad ym mis Gorffennaf eu bod am gyflwyno cymorth symlach, ac yn fwy hygyrch i helpu ysgolion i gynllunio eu cwricwlwm.  

“Gobeithiwn y bydd yr adroddiad hwn yn annog arweinwyr ysgolion, awdurdodau lleol, a Llywodraeth Cymru i gymryd camau pellach i wella strategaethau pontio. Drwy gydweithio, gallwn sicrhau bod disgyblion yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt i lwyddo drwy gydol eu haddysg.” 

Mae’r adroddiad yn cynnwys sawl argymhelliad ar gyfer arweinwyr ysgolion, awdurdodau lleol, a Llywodraeth Cymru. Mae’r rhain yn cynnwys clystyrau’n gweithio’n agosach i sicrhau bod dulliau o rannu gwybodaeth, addysgu, a’r cwricwlwm yn cefnogi disgyblion i ddatblygu gwybodaeth, sgiliau, profiadau ac ymddygiadau dysgu yn gynyddol o 3 i 16 oed, a darparu mwy o gyfleoedd hyfforddi i gefnogi cydweithio rhwng ysgolion. Mae hefyd yn cynnig offer ymarferol ac enghreifftiau o arferion da i helpu ysgolion i wella eu prosesau pontio a sicrhau bod disgyblion yn parhau i ddatblygu’n effeithiol wrth iddynt symud o’r ysgol gynradd i’r ysgol uwchradd. 

Cliciwch yma i weld yr adroddiad

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae medrau darllen llawer o ddisgyblion wedi dioddef o ganlyniad i’r pandemig. Mae adroddiad a gyhoeddwyd heddiw gan Estyn yn edrych yn benodol ar sut mae ysgolion cyfrwng Cymraeg a dwyieithog yn datblygu medrau darllen Cymraeg ac yn dangos bod amrywiadau eang ym medrau darllen disgyblion 10 i 14 oed o hyd mewn ac ar draws ysgolion cynradd, uwchradd a phob oed.

Mae adroddiad Estyn, Datblygu medrau darllen Cymraeg disgyblion 10-14 oed,  yn amlygu bod effaith negyddol y pandemig yn glir o hyd ar safon medrau darllen Cymraeg disgyblion yn gyffredinol, a bod rhai disgyblion wedi colli’r hyder i gyfathrebu a darllen yn Gymraeg.

Mae canfyddiadau’r adroddiad yn dangos bod y cyfleoedd mwyaf buddiol i ddatblygu medrau darllen i’w gweld mewn gwersi Cymraeg neu sesiynau iaith ac ym mhynciau’r dyniaethau. Roedd llawer o ysgolion cynradd ac ychydig o ysgolion uwchradd yn hyrwyddo darllen er pleser yn llwyddiannus. Fodd bynnag, at ei gilydd, gwelwyd bod profiadau i hyrwyddo darllen y tu allan i’r ystafell ddosbarth wedi lleihau’n sylweddol ers y pandemig, yn enwedig yn y sector uwchradd. 

Mae’r arolygiaeth yn argymell y dylai ysgolion gryfhau cyfleoedd i ddisgyblion ddatblygu amrywiaeth o fedrau darllen mewn pynciau ar draws y cwricwlwm, yn ogystal â’r Gymraeg.

Mae’r adroddiad yn amlygu rhai heriau, yn enwedig mewn ysgolion uwchradd lle mae cydlynu datblygiad cynyddol medrau darllen yn gyson ar draws yr ystod o bynciau ac athrawon yn anoddach nag mewn ysgolion cynradd.

Mae’r adroddiad yn cyflwyno nifer o argymhellion ar gyfer arweinwyr ysgolion, awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru. Yn ogystal â’r enghreifftiau o arfer dda, mae’r adroddiad yn cynnwys awgrymiadau ym mhob pennod i helpu ysgolion i gryfhau eu gwaith wrth ddatblygu medrau darllen disgyblion, yn ogystal â chynnig cyfres o becynnau cymorth i staff addysgu i gefnogi eu gwaith o ran hyrwyddo a chyfoethogi medrau darllen disgyblion.

Dywedodd Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Fawrhydi:

“Nid yw’n syndod ein bod yn gweld effaith negyddol y pandemig o hyd ar safon medrau darllen Cymraeg disgyblion, ond mae ein hadroddiad newydd yn amlygu arfer dda gan ysgolion ac yn cynnig nifer o awgrymiadau a phecynnau cymorth ymarferol i gynorthwyo athrawon i ddatblygu medrau darllen Cymraeg disgyblion. 

“Mae cyfleoedd clir i wella sut gall clystyrau o ysgolion gydweithio â’i gilydd i ddatblygu medrau darllen disgyblion a chreu cyfleoedd mwy pwrpasol i ddatblygu medrau darllen Cymraeg ar draws y cwricwlwm.

“Mae gwella safon medrau darllen disgyblion yn flaenoriaeth genedlaethol ac rydym yn gobeithio y bydd yr adroddiad hwn yn cynorthwyo ysgolion i gynllunio’n strategol a strwythuro cyfleoedd i gynyddu diddordeb, gwydnwch a hyder disgyblion wrth ddarllen yn Gymraeg.”

Cliciwch yma i weld yr adroddiad