Erthyglau Newyddion Archive - Page 7 of 18 - Estyn

Archives: Erthyglau Newyddion

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Heddiw, bydd Estyn yn cyhoeddi adroddiad ar gyfer pobl ifanc i’w cynorthwyo i deimlo’n fwy hyderus am adnabod a herio aflonyddu rhywiol ac ymddygiad amhriodol gan ddisgyblion eraill. Bydd yr adroddiad hwn sy’n addas ar gyfer pobl ifanc yn cynorthwyo ysgolion i adnabod a herio aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion, a bydd yn helpu staff a disgyblion i atgyfnerthu negeseuon am beth sy’n ymddygiad derbyniol, ac i’r gwrthwyneb.

Mae’n dilyn adroddiad a gyhoeddwyd gan Estyn ym mis Rhagfyr 2021 a amlygodd brofiadau o aflonyddu rhywiol ymhlith disgyblion ysgolion uwchradd yng Nghymru. Mae’r adroddiad, o’r enw Dydyn ni ddim yn dweud wrth ein hathrawon – Profiadau o aflonyddu rhywiol ymhlith disgyblion ysgolion uwchradd yng Nghymru, yn cynnwys mewnwelediad gan 1,300 o ddisgyblion ysgolion uwchradd yng Nghymru rhwng 12 ac 18 oed. Dywed disgyblion fod aflonyddu rhwng cyfoedion yn digwydd ar-lein a’r tu allan i’r ysgol yn bennaf, ond maent yn teimlo ei bod yn bwysig fod athrawon a staff ysgolion yn deall pa mor gyffredin ydyw. 

Dywedodd disgyblion wrth arolygwyr fod heclo, rhywun yn gofyn iddynt am luniau noeth, pobl yn gwneud sylwadau cas neu homoffobig a chywilyddio corff wedi dod yn broblem fawr, a dywedon nhw eu bod eisiau i athrawon gymryd camau rhagweithiol ac ataliol i ddelio ag aflonyddu rhywiol ymhlith pobl ifanc.

Mae’r adroddiad newydd sy’n addas ar gyfer pobl ifanc wedi’i gynllunio i fod yn hygyrch i bobl ifanc, ac yn canolbwyntio ar negeseuon allweddol gwaith ymchwil Estyn a gyhoeddwyd ym mis Rhagfyr 2021, ynghyd â chyfeirio disgyblion yn ddefnyddiol at ragor o wybodaeth a chymorth. Mae hefyd yn darparu ystod o bwyntiau trafod y gall ysgolion a chynghorau ysgolion eu defnyddio i archwilio’r materion. Yn yr adroddiad ym mis Rhagfyr, dywedodd disgyblion wrth arolygwyr mai dim ond 2 o 10 disgybl sydd wedi cael profiad o aflonyddu rhywiol sy’n dweud wrth athro, ac oherwydd ei fod yn digwydd mor aml, mae llawer yn ei ystyried yn ymddygiad ‘normal’. Mae Estyn eisiau cynorthwyo ysgolion i herio hyn â thrafodaeth agored.

Dywed Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Mawrhydi yn Estyn,

Rydyn ni’n falch y bydd ein hadroddiad diweddaraf yn cynorthwyo cymunedau ysgolion ledled Cymru i ddeall a herio aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion yn well, a gwybod ble i fynd am gyngor.

Dysgwyr sydd wrth wraidd ein gwaith, ac mae’r adroddiad hwn yn cynnwys mewnwelediadau gan ddarparwyr ledled Cymru gyfan a fydd yn cynnig syniadau gwerthfawr i wella ymagwedd ysgolion. Canfuom ni fod yr ysgolion gorau yn gwneud yn siŵr fod parch yn brif flaenoriaeth.

Ni ddylai fod rhaid i bobl ifanc ddelio ag aflonyddu rhywiol o unrhyw fath, ac rydyn ni’n bryderus ynghylch canfyddiadau ein hadroddiad diweddar, sy’n dangos bod y mater hwn yn dod yn broblem fawr i bobl ifanc ac ysgolion a’i fod yn digwydd yn amlach nag yr ydym yn meddwl. Rhaid herio’r ymddygiad hwn ar draws cymdeithas.

Mae angen i ni gyd weithio gyda’n gilydd i newid agweddau ac ymddygiad ynghylch aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion, a bydden ni’n annog ysgolion i ddatblygu ymagwedd ‘ysgol gyfan’ at addysg a herio’r mater hwn.
 

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae ysgolion wedi cael eu cefnogi i ddatblygu eu gweledigaeth ar gyfer addysgu a’r Cwricwlwm i Gymru, gan gynnwys meddwl am ei egwyddorion sylfaenol, yn ôl adroddiad a gyhoeddwyd heddiw gan Estyn. 

Fodd bynnag, byddai ysgolion yn croesawu cyfleoedd dysgu proffesiynol mwy ymarferol gan gonsortia, partneriaethau eraill ac awdurdodau lleol i’w helpu i ddeall sut gallant ddylunio a chyflwyno eu cwricwlwm newydd.

Dywed y Prif Arolygydd, Owen Evans,

Mae’r cwricwlwm newydd yn elfen hanfodol o ddyfodol addysg Cymru. Er bod y consortia yn llwyddo i gynnig cefnogaeth gyffredinol i ysgolion sy’n ymgysylltu â’r cwricwlwm newydd, mae angen gwaith pellach i sicrhau bod ysgolion unigol yn cael y gefnogaeth bwrpasol sydd eu hangen arnynt. Nid oes modd gwahanu addysgu a’r cwricwlwm, ac mae’r gefnogaeth gyffredinol i wella ansawdd addysgu ac arweinyddiaeth yn rhy amrywiol. Yn rhy aml, nid yw hyn yn targedu’r agweddau penodol y mae angen eu gwella, sy’n gallu effeithio ar gynnydd a dysgu disgyblion. 

Yn olaf, er bod y consortia rhanbarthol ac awdurdodau lleol yn ceisio barn rhanddeiliaid ac yn defnyddio ymgynghorwyr allanol i adolygu eu gwaith, at ei gilydd, mae angen iddynt wneud mwy i werthuso effaith eu dysgu proffesiynol ar gyfer y cwricwlwm ac addysgu.

Mae’r adroddiad yn cynnwys cameos arfer ddiddorol, fel sut datblygodd Consortiwm Canolbarth y De fodel i gynorthwyo eu hysgolion ac UCDau i ddeall y broses ar gyfer dylunio’r cwricwlwm. Mae’r model wedi helpu swyddogion y consortiwm i gynorthwyo ysgolion i ddatblygu prosesau dylunio ac wedi rhoi cyfle i ysgolion fanteisio ar ddysgu proffesiynol sy’n addas iddynt ar wahanol gyfnodau datblygu’r cwricwlwm.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Yn gyntaf, hoffwn ddiolch i chi am y cyfle i siarad yn y digwyddiad hwn, a diolch i chi Weinidog am eich araith a’ch angerdd am y cwricwlwm newydd. Dwi wedi bod yn y swydd am gwta 48 diwrnod, felly, fel dwi’n dweud wrth fy nghydweithwyr drwy’r amser, peidiwch â disgwyl unrhyw berlau o ddoethineb.

Yn gynta’, hoffwn i dalu teyrnged i fy rhagflaenydd, Meilyr Rowlands, a hefyd i fy nghydweithiwr, Claire Morgan, a wnaeth ddal y llyw dros y misoedd diwetha’. Mae’n fraint cael cerdded i mewn i sefydliad cryf, talentog ac un sy’n gweithredu’n broffesiynol ar draws y wlad. Dwi hefyd yn gwybod bod y ‘galwad’ o Estyn yn achosi’r un gofid i rai ohonoch chi â mynd i’r deintydd, fel y darganfyddes i dros y Nadolig pan wnaeth ffrind oedd yn brifathro (wna’ i ddim ei enwi) gynnig llongyfarchiadau i fi ar y swydd ond efo’r gorchymyn, ‘don’t feel you need to call’.

Yr hyn hoffwn i sôn amdano prynhawn ’ma yw fy nhaith yma efallai, ac ychydig am ein hymagwedd eleni o ran mynd yn ôl i gynnal arolygiadau, ond gyda chlust gyd-deimladwy. Hoffwn i siarad am y cwricwlwm, ei bwysigrwydd a sut mae Estyn yn addasu, fel y mae’n rhaid i ni gyd addasu, ac yn olaf, am rai newidiadau mewn ymagwedd gennym ni yn Estyn.

Mae fy nhaith i yma wedi bod yn un anuniongyrchol, a dweud y lleiaf. O fy nhref enedigol, Aberystwyth, trwy ogledd a de Cymru, Lloegr a’r Alban, nid yw fy ngyrfa wedi bod yn un syml. Dwi ddim yn ceisio cuddio’r ffaith nad ydw i’n dod o gefndir arolygu, ond yn hytrach rhywun sydd wedi gweithio ar draws y sector preifat, y trydydd sector a’r sector cyhoeddus, yn fwyaf diweddar yn arwain S4C drwy’r newidiadau mwyaf mae wedi’u gweld ers cyn cof, mae’n siŵr. Wrth gwrs, dwi wedi bod yn gysylltiedig ag addysg am nifer o flynyddoedd yn Llywodraeth Cymru ac, yn fwya’ diweddar, roeddwn i’n  gadeirydd Bwrdd Datblygu Addysg Caerdydd. Mae gen i hanes o arwain newid, ac fe fydda’ i, dros gyfnod, yn edrych ar bob agwedd ar ein gwaith a sut gallwn ni wella  ein heffaith. Ond bydd angen cefnogaeth fy nghydweithwyr arna’ i, a bydd angen eich cefnogaeth chi arna’ i lawn cymaint wrth i ni drafod syniadau newydd a ffyrdd newydd o weithio, gan gadw elfennau gorau ein gwaith ond hefyd treialu ffyrdd newydd o weithio. Yn hynny o beth, dwi’n edrych ymlaen at gyfarfod â chi dros y misoedd a’r blynyddoedd i ddod wrth i fi ddysgu a dechrau cyflwyno syniadau ynglŷn â sut rydym yn mynd i addasu i wasanaethu dyfodol addysg yma yng Nghymru.

Cyn i fi ddechrau, hoffwn i ddiolch i chi gyd, ynghyd â’ch staff, am y gwaith gwych rydych chi wedi’i wneud yn ystod y ddwy flynedd diwethaf i gefnogi lles a chynnydd dysgwyr. Mae’r arweinyddiaeth a ddangoswyd dim ond i gadw pethau i fynd wedi bod yn sylweddol, ac mae’r arloesi, yn enwedig o ran cyfathrebu digidol a dysgu cyfunol, wedi bod yn syfrdanol. Rydych yn dal i ymateb yn rhyfeddol, a hynny yn nhraddodiad gorau’r proffesiwn, yn fy marn i.  

Bu’n gyfnod o gryn newidiadau i Estyn hefyd. Fe wnaethon ni oedi ein gweithgareddau arferol o blaid cynorthwyo’r sectorau a datblygu’r cwricwlwm. Dwi’n credu mai dyna oedd y penderfyniad cywir ac un sydd wedi ein galluogi i feithrin perthynas wahanol gyda llawer ohonoch chi. Yn wir, dros y flwyddyn neu ddwy ddiwethaf, mae’r profiad o dreulio mwy o amser ar ymgysylltiad llai manwl, yn canolbwyntio ar gefnogaeth, wedi ein rhoi ni mewn lle da ac wedi gwella ein perthynas gydag ymarferwyr, ac mae hwn yn rhywbeth yr hoffwn i adeiladu arno i’r dyfodol.

Rydym wedi gweld galluoedd arweinwyr yn tyfu wrth i ni ymdopi â heriau annisgwyl a’r angen i ailwerthuso arferion normal. Mae’r pandemig wedi eich gorfodi i feddwl yn wahanol am bopeth rydych yn ei wneud, cwestiynu ffyrdd hen sefydledig o weithio, a chymryd camau pendant.  

Mae’r pandemig wedi arwain hefyd at ddatblygu dysgu pur a dysgu cyfunol ar-lein, ac mae hynny’n rhywbeth rwy’n credu y mae angen i ni gyd ddal gafael arno wrth i ni ddychwelyd i’r hyn fydd yn ‘normal newydd’.

Un o fy mhenderfyniadau cynta’ i yn Estyn, ar yr ail ddiwrnod, os cofia’ i’n iawn, oedd cytuno i ohirio ein harolygiadau peilot hyd nes ar ôl hanner tymor. Dwi’n deall yn iawn fod llawer o alwadau yn cystadlu am eich sylw. Nid y lleiaf ohonyn nhw newidiadau i’r cwricwlwm, ymdopi â’r newidiadau yn y gyfundrefn cymwysterau, gwella ansawdd addysgu, ond ie, yn aml, dim ond ceisio cadw pethau i fynd wrth i’r pandemig fynd drwy ei gamau amrywiol, a chithau’n gweld eich bod chi’n brin o athrawon ar nos Sul.

Bu’n rhaid i ni wynebu ein heriau ein hunain. Newidion ni ffocws ein gwaith i ymagwedd lai manwl, ond gan gynnal ein ffocws ar roi cymorth mwy manwl i ysgolion, pan roedd angen. Mae’n nodedig, yn ystod y pandemig, bod gwaith yn mynd rhagddo i sicrhau bod nifer o ysgolion wedi dod allan o gategorïau gweithgarwch dilynol, a hoffwn longyfarch yr arweinwyr a’r staff o’r ysgolion hyn. Hefyd, addason ni i’r ffaith nad ydym wedi cael setiau data craidd, a bod yna fylchau yn llyfrau disgyblion, yn naturiol; ond bu modd i ni barhau i gyflawni ein gwaith a ffurfio gwerthusiadau cadarn. Canolbwyntion ni ar brosesau a darpariaeth yr ysgol, ac unrhyw dystiolaeth o effaith y gallen ni ei gweld. Mae pob un o’r ysgolion ac unedau cyfeirio disgyblion mewn categori wedi cael AEM bugeiliol sydd wedi bod mewn cysylltiad â’r ysgol trwy gydol y pandemig. Mae hyn wedi ein helpu i ddeall cyd-destun a heriau pob ysgol yn well, ac addasu ein gwaith yn unol â hynny.  

Mae ein gwaith arolygu ac ymgysylltu yn ystod 2021−2022 wedi canolbwyntio ar gefnogi adnewyddu a diwygio, a byddwn yn parhau i wneud hynny, ond rwy’n credu’n gryf fod angen i ni fynd yn ôl i’r arfer o roi sicrwydd ac arolygu. Er y byddwn yn gydymdeimladwy, mae’n rhaid i ni gynllunio nawr hefyd i sefydlu’r hyn a ddaw yn normal newydd, yn barod ar gyfer digwyddiadau annisgwyl, ond yn brofiadol o ran sut i ddelio â nhw. 

Er mwyn dangos yr ymagwedd hon, yn ein fframwaith newydd, a fydd yn cael ei dreialu gyda nifer fach o ddarparwyr yn nhymor y gwanwyn, byddwn yn canolbwyntio ar sicrhau bod ein dulliau arolygu yn cefnogi meddylfryd cadarnhaol. Ar ddechrau pob arolygiad, byddwn yn trafod sut ydych yn teimlo mae’r pandemig wedi effeithio arnoch chi. A byddwn ni’n gwrando.  

Bydd y fframwaith yn cynnwys pwysleisiau newydd cynnil, a’r prif newidiadau fydd ffocws cryfach ar: 

  • arweinyddiaeth ystwyth ac ymatebol  
  • y diwylliant ar gyfer diogelu, nid y polisïau a’r trefniadau yn unig 
  • cyswllt cryfach rhwng dysgu proffesiynol ac ansawdd addysgu​  

I gefnogi hyn, mae’n rhaid i’n hymagwedd ni at arolygu fod yn:  

  • Deg a diduedd, ond hefyd yn
  • Gefnogol – byddwn yn gweithio i arwain darparwyr i roi gwelliannau ar waith sy’n fuddiol i ddysgwyr.
  • Yn bwysig, byddwn yn annog arloesi ac yn cydnabod bwriadau da. Byddwn yn cefnogi diwygio addysgol. Byddwn hefyd, ac yn hollbwysig rwy’n meddwl, yn canmol arloesi, hyd yn oes os ydych yn methu. Mae gan Estyn ei ran i chwarae i wneud Cymru yn fan diogel i roi cynnig ar ffyrdd newydd ac i archwilio ymagweddau newydd. Dydyn ni ddim yma i fygu eich arloesedd.     
  • Byddwn yn fyfyriol ac â meddwl agored. Byddwn yn gwrando ar ystod eang o randdeiliaid ac yn myfyrio ar eu hymatebion.
  • Byddwn yn dryloyw – byddwn yn wybodus ac yn cyfathrebu’n glir, yn uniongyrchol ac yn gryno. Mwy am hynny nes ymlaen. Byddwn yn defnyddio methodolegau arolygu effeithlon ac effeithiol, ond yn hollbwysig, byddwn yn eu defnyddio i ymateb i sefyllfa unigryw’r darparwr. Byddwn yn cynllunio gweithgarwch arolygu ac yn adrodd ar gryfderau a gwendidau mewn ffyrdd sy’n adlewyrchu amgylchiadau penodol pob darparwr unigol. Gobeithiwn y bydd hyn yn hyrwyddo ymddiriedaeth a pharch ar y naill ochr.  

Rydym yn gobeithio bod ein gwaith gydag ysgolion ac unedau cyfeirio disgyblion sy’n peri pryder yn ystod yr ychydig dymhorau diwethaf wedi rhoi sicrwydd ynglŷn â’n hymagwedd a’n dealltwriaeth o’r heriau parhaus sy’n wynebu’ch ysgolion. 

Gyda llaw, a ga’ i achub ar y cyfle hwn i ddiolch i’r rheiny ohonoch chi sydd wedi cysylltu i enwebu eich ysgol fel arolygiad peilot, a hefyd y rheiny ohonoch chi sydd wedi mynychu’r cyntaf o’n digwyddiadau hyfforddiant diweddaru i arolygwyr cymheiriaid. Mae eich rôl fel arolygwyr cymheiriaid yn parhau i fod yn rhan allweddol o’n hymagwedd arolygu, ac mae’n faes lle’r hoffwn ein gweld ni’n cynyddu ein darpariaeth hyfforddi ynddo.

Bydd ein harolygiadau peilot yn gyfle pwysig i ni fireinio ein methodoleg arolygu. Byddwn yn dysgu gyda’n gilydd. Gobeithiwn y bydd dileu graddau crynodol yn gwneud arolygu yn brofiad â llai yn y fantol, a byddwn yn sicrhau ffocws cryfach ar werthusiadau ac adborth a gyflwynir gan y tîm. Yr allwedd i ni yw bod ein gwaith yn hygyrch, yn adeiladol ac yn waith a all hwyluso newid cadarnhaol.  

I’r rheiny sy’n chwilio am fanylion y camau nesaf:

  • bydd ein harolygiadau yn nhymor y gwanwyn yn dechrau o 28 Chwefror 2022 (Peilotau cam 1 – tua 20 o ysgolion ac unedau cyfeirio disgyblion
  • Byddwn yn dileu graddau crynodol, ond byddwn yn darparu naratif cryfach gyda ffocws dyfnach ar gryfderau a meysydd i’w gwella
  • Bydd mwy o ffocws ar gynnydd ar y Cwricwlwm i Gymru ac addasu i’r newidiadau yn sgil y Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol
  • Ac yn olaf, bydd mwy o ffocws ar ddiwylliant diogelu 

Byddwn yn parhau i beilota arolygiadau i mewn i’r haf, ond bydd un gwahaniaeth hollbwysig, sef y byddwn yn dewis yr ysgolion hynny ar sail ystod o feini prawf, gan gynnwys yr amser sydd wedi mynd heibio ers eu harolygiad craidd diwethaf (Peilotau cam 2). Mae’n werth pwysleisio y bydd y tymor hwn yn gweld yr ysgolion cyntaf rydym wedi’u dewis yn hytrach na thrwy wirfoddolwyr.

Rydym yn rhagweld y bydd arolygiadau’n cael eu cyflwyno’n llawn o fis Medi 2023 – Haf 2024 (diwedd y cylch 8-mlynedd).

Fydd hi ddim yn syndod mai un o brif themâu ein gwaith parhaus fydd ein cefnogaeth ar gyfer y Cwricwlwm i Gymru.

Roeddwn i’n gweithio yn Llywodraeth Cymru yn y cyfnod pan roedd y cwricwlwm newydd yn awgrym yn unig gan y Gweinidog ar y pryd. Cefais y fraint o weithio gyda Graham a rhai eraill wrth iddo ysgrifennu’r glasbrint. Dwi’n cofio ei waith maes, yn siarad gydag addysgwyr ledled Cymru wrth iddo gasglu’i feddyliau ynghyd ynglŷn â beth oedd o’i le a sut gallai cwricwlwm newydd ailfywiogi addysg yng Nghymru. Fe wnaeth sgwrs ar hap gyda chydweithiwr yr wythnos hon f’atgoffa am ei fyfyrdodau am weithlu a oedd yn cael eu clymu i lawr gan arweiniad ar bob agwedd ar y cwricwlwm, yn cael eu clymu i lawr gan yr anallu i ddylunio’u ffyrdd eu hunain o weithio ac i ddefnyddio’u profiad a’u medrau eu hunain, ac yn bwysicaf oll o bosibl, ofn mentro.

Ychydig o flynyddoedd yn ddiweddarach, a dyma ble’r ydw i. Mae gan Estyn ran allweddol i sicrhau bod y cwricwlwm newydd yn llwyddiant. Fel y sector addysg cyfan, bu angen i Estyn addasu, ac addasu y byddwn ni. Rydym yn deall na fydd ymagwedd ‘yr un peth i bawb’ at y cwricwlwm newydd yn gweithio. Byddwn yn cydnabod y bydd pob ysgol wedi cymhwyso egwyddorion y cwricwlwm newydd gan ddibynnu ar eu sefyllfa leol eu hunain a’u gweledigaeth. Rydym yn deall bod rhai ar y blaen a bod rhai ar ei hôl hi ar eu taith. Rydym yn cydnabod hefyd na fydd y cwricwlwm yn llwyddiant oni bai bod ysgolion yn dysgu oddi wrth ysgolion, ac yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt hefyd i weithredu’r newidiadau gofynnol. Mae’n adeg pan fo angen i ni gyd ddangos ychydig o arweinyddiaeth i sicrhau bod hyn yn gweithio.

Dwi wedi sôn droeon ein bod yn cydymdeimlo â chi o ran yr hyn mae’r sector cyfan wedi bod drwyddo dros y flwyddyn neu ddwy ddiwethaf. Nawr yw’r amser, serch hynny, i fod yn cynllunio ac yn gweithio i’r dyfodol. Fel y dywedais i, mae’n rhaid i ni addasu hefyd.

Rydym ni’n addasu, fel y soniais i’n barod, ac efallai y gallaf ymhelaethu ychydig am sut byddwn i’’n mynd i’r afael â gwerthuso datblygiad y cwricwlwm.

  • Byddwn yn gwerthuso’r graddau y mae profiadau dysgu yn ysgogi ac yn herio ystod lawn y disgyblion
  • Byddwn yn mynd i’r afael ag arloesi a hyblygrwydd o ran ymagwedd mewn ffordd gadarnhaol
  • Byddwn yn ystyried pa mor dda mae’r cwricwlwm yn adeiladu’n systematig ac yn gydlynus
  • Byddwn yn ystyried y graddau mae’r cwricwlwm yn darparu ehangder a manylder addas o ran profiadau i ddisgyblion ar draws ystod o brofiadau dysgu a phynciau 
  • A byddwn yn ystyried sut mae arweinwyr wedi sefydlu rhesymwaith strategol, clir ar gyfer y cwricwlwm o ran ei fuddion i ddisgyblion i’w  paratoi i ddysgu trwy gydol eu bywydau a chwarae rhan lawn mewn cymdeithas 

Yn symud ymlaen ac yn ola’, falle cwpl o eiriau am rai o fy mlaenoriaethau inne fel y Prif Arolygydd newydd.

Fel rhywun sydd newydd fod yn rhan o siwrne addysgol awdurdod Caerdydd, ble cadeiriais i Fwrdd Datblygu Addysg y ddinas, rwy’n adnabod y pwysau mae arolygiad yn eu creu. Ond dwi hefyd wedi gweld, os ydyn ni’n gofyn y cwestiynau cywir, deall eich sefyllfa a wedyn cynnig ciplun o’r profiad sydd wedi ei adeiladu o fewn Estyn, dyle’r holl broses fod yn un sy’n heriol ond hefyd yn un adeiladol ac, erbyn y diwedd, yn un positif sy’n galluogi unrhyw sefydliad addysgol i wella. Dyna yw fy uchelgais i ar gyfer ein holl waith. Fel rhan o sicrhau hyn, dwi’n credu bod ‘na welliannau y gallwn ni eu gwneud wrth dargedu a phecynnu ein gwaith, yn enwedig o gwmpas ein gwaith thematig.

Dwi wir yn credu ein bod yn cynhyrchu gwaith o safon. Mae’r addroddiadau ar Aflonyddu Rhywiol ymhlith Cyfoedion a hefyd ar Drochi Iaith yn esiamplau pwerus o beth rydym yn gallu cyflawni. Ac os ydych chi heb darllen y ddau, bydden i’n eich annog chi i gael cipolwg. Ond rwy’n deall iawn y pwysau rydych chi gyd yn wynebu o ddydd i ddydd a’r diffyg amser sydd ar draws addysg. Felly mae’n rhaid i Estyn gynnig crynodeb cywir o’n canfyddiadau i sicrhau bod y negeseuon pwysig o’ch blaenau.

Gofynnais i ychydig o gydweithwyr yr wythnos ddiwethaf faint ohonyn nhw oedd wedi darllen ein hadroddiad blynyddol o glawr i glawr, ac roedd cryn dipyn o shifflo’n anesmwyth. Fydd hi ddim yn syndod i chi felly, gobeithio, bod gwaith eisoes ar droed i wneud adroddiad eleni’n fwy hygyrch, ac yn fwy defnyddiol, gobeithio. Hefyd, rwy’n gobeithio y byddwch chi’n dechrau gweld symudiad tuag at ddarparu adolygiadau ac adroddiadau mwy hygyrch, gyda chrynodebau byr a fersiynau wedi’u teilwra ar gyfer ein rhanddeiliaid amrywiol, chi y proffesiwn, ond hefyd i ddysgwyr ac yn wir, rhieni a llywodraethwyr, a hyd yn oed llunwyr polisi.

Effaith yw fy mhrif nod, a thrwy gamau o’r fath, dwi’n gobeithio y gall Estyn adeiladu ar ei waith i ddarparu’r sicrwydd a’r cymorth sydd ei angen arnoch chi wrth i ni gyd geisio gwella o ddiwrnod i ddiwrnod er budd dysgwyr ledled Cymru.

Diolch yn fawr.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Yn yr arfer orau a welwyd mewn lleoliadau meithrin nas cynhelir, ysgolion a chanolfannau iaith, mae plant yn teimlo’n ddiogel, eu bod yn cael eu croesawu a’u bod yn barod i ddysgu Cymraeg heb ofn methu.

Ond mae’r arolygiaeth wedi darganfod nad yw hwyrddyfodiaid i ddysgu Cymraeg yn cael yr un gefnogaeth i fanteisio ar addysg cyfrwng Cymraeg.

Dywed y Prif Arolygydd, Owen Evans,

Trochi iaith mewn addysg cyfrwng Cymraeg yw’r ffordd bwysicaf un i gyflawni Cymraeg 2050 a chreu siaradwyr Cymraeg newydd.

Heddiw, rydym wedi rhannu sut gall ymarferwyr greu profiadau dysgu bywiog, anogol a chadarnhaol.

Ond mae mwy i’w wneud o hyd. Mae awdurdodau lleol a chonsortia rhanbarthol eisoes yn gweithio ar eu gweledigaeth strategol ar gyfer addysg drochi Cymraeg. Heddiw, rydym yn argymell eu bod yn gwneud yn siŵr y gall pob dysgwr fanteisio’n gyfartal ar addysg drochi, ni waeth pa mor gynnar neu hwyr y byddant yn ymuno ag addysg cyfrwng Cymraeg.

Mae Estyn yn amlygu arfer dda, fel yng Nghanolfan Trochi Iaith Caerdydd, sydd wedi cryfhau ei chefnogaeth i blant sy’n hwyrddyfodiaid i ddysgu Cymraeg. Mae’n defnyddio dulliau addysgu fel actio mewn cymeriad a pharu geirfa â symudiadau corfforol i helpu plant i fwynhau ac atgyfnerthu datblygu iaith.

Mae’r adroddiad heddiw, sef ‘Addysg Drochi Cymraeg: Strategaethau a dulliau i gefnogi dysgwyr 3-11 mlwydd oed’, yn edrych ar gefnogaeth i’r rhai 3 i 7 mlwydd oed mewn ysgolion cyfrwng Cymraeg a dwyieithog (trochi cynnar) ac i blant hŷn sy’n dechrau dysgu Cymraeg yn hwyrach (trochi hwyr).

Mae hefyd yn argymell y dylai lleoliadau nas cynhelir ac ysgolion adeiladu ar arfer effeithiol a chynllunio gweithgareddau cyson i helpu dysgwyr i gaffael medrau iaith yn fwriadus ac yn gydlynus.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae nifer y disgyblion sy’n cael eu haddysgu mewn ysgolion pob oed wedi mwy na dyblu er 2017, ac mae awdurdodau lleol ac arweinwyr ysgolion wedi goresgyn heriau a rhwystrau penodol i sefydlu ysgolion newydd yn llwyddiannus. Fodd bynnag, yn ôl adroddiad a gyhoeddir heddiw gan Estyn, ni chaiff y sector hwn sy’n tyfu ei gydnabod yn ddigon fel sector ar wahân.

Mae Estyn yn argymell y dylid cymhwyso’r dysgu a enillwyd trwy eu cyflwyno’n llwyddiannus i greu canllawiau cenedlaethol ar gyfer ysgolion pob oed. Byddai hyn yn cefnogi eu sefydlu yn well, yn lleihau dyblygu ac yn cryfhau eu heffaith ar ddisgyblion a’r gymuned. Ar hyn o bryd, mae ysgolion pob oed yn cefnogi ei gilydd yn dda trwy rwydwaith cenedlaethol i rannu heriau ac arfer orau.

Dywed y Cyfarwyddwr Strategol, Claire Morgan,

Mae ysgolion pob oed yn fwyaf llwyddiannus pan fyddan nhw’n cynnwys y gymuned yn llawn wrth eu sefydlu. Yn yr ysgolion hyn, mae arweinwyr a’r awdurdod lleol yn rhannu’r manteision gyda rhieni, staff a llywodraethwyr, ac yn rhoi gwybodaeth reolaidd iddyn nhw am gynlluniau ad-drefnu.

Gan mai ers ychydig o flynyddoedd yn unig y mae llawer o’r ysgolion hyn wedi eu sefydlu, mae’n anodd gwerthuso’u heffaith lawn. Ar sail y canlyniadau arolygu sydd gennym, mae’r darlun yn un amrywiol, gyda lles ac agweddau at ddysgu yn un o gryfderau arbennig y sector.

Mae Ysgol Llanhari, Rhondda Cynon Taf, wedi’i chynnwys yn yr adroddiad. Ehangwyd yr ysgol i gynnig addysg i ddisgyblion rhwng 3 ac 19 oed, ac mae ganddi ryw 700 o ddisgyblion. Mae’r ysgol wedi datblygu profiadau dysgu yn greadigol, gan ganolbwyntio’n gryf ar y Cwricwlwm i Gymru. Mae disgyblion yn mwynhau perchnogi a dylanwadu ar eu dysgu, sydd wedi cael effaith gadarnhaol ar eu lles a’u hymddygiad. Mae staff yn fwy hyderus hefyd i rannu arbenigedd ac arddel eu dysgu proffesiynol eu hunain.

Gall mwy o enghreifftiau ac argymhellion yn yr adroddiad helpu cefnogi ysgolion pob oed eraill, awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru i oresgyn heriau yn y sector a dysgu oddi wrth lwyddiannau.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Dywed pobl ifanc fod aflonyddu rhwng cyfoedion yn digwydd ar-lein a’r tu allan i’r ysgol yn bennaf, ond maent eisiau i athrawon a staff ysgol ddeall pa mor gyffredin ydyw. Mewn adroddiad a gyhoeddwyd heddiw gan Estyn, dywedodd disgyblion eu bod nhw eisiau i athrawon gymryd camau rhagweithiol ac ataliol i ddelio ag ef. 

Mewn grwpiau ffocws gyda 1,300 o ddisgyblion rhwng 12 ac 18 oed, dywedodd tua hanner ohonynt fod ganddynt brofiad personol o ryw fath o aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion. Dywed dwywaith cymaint o ferched na bechgyn iddynt fod yn destun naill ai aflonyddu wyneb yn wyneb neu ar-lein, yn cynnwys cael eu beirniadu am eu hymddangosiad neu fod rhywun yn gofyn iddynt rannu ffotograffau noeth.

Yn gyffredinol, mae ysgolion yn delio’n dda â digwyddiadau difrifol, ond gan nad yw disgyblion yn aml yn teimlo eu bod yn gallu rhoi gwybod am ddigwyddiadau, mae hyn yn cyfyngu ar eu dealltwriaeth o raddau’r broblem.

Mae aflonyddu rhywiol yn broblem gymdeithasol, ac mae ysgolion yn aml yn delio â materion sy’n deillio o’r tu allan i’r ysgol. Canfu Estyn fod angen i ysgolion uwchradd yng Nghymru ymgysylltu’n fwy effeithiol â disgyblion i gydnabod a bod yn rhagweithiol yn atal aflonyddu rhywiol rhag digwydd rhwng disgyblion. 

Dywed Claire Morgan, y Prif Arolygydd,

Fe wnaeth pob un disgybl a rannodd ei brofiadau â’n harolygwyr gymryd cam enfawr ymlaen i roi sylw i’r problemau hyn. Hoffwn ddiolch iddyn nhw am fod mor agored a dewr wrth gael sgyrsiau anodd. Rwy’n eithriadol o bryderus am ein canfyddiadau, ac yn gwybod y bydd athrawon, rhieni a disgyblion yn poeni hefyd. 

Mae llawer i’w wneud – mwy o hyfforddiant i staff, mabwysiadu ymagwedd ataliol ar draws pob ysgol, a mynd i’r afael â phroblemau ar lefel genedlaethol. Bydd yr adroddiad yn bwysig iawn i ysgolion wrth iddyn nhw baratoi ar gyfer agweddau Iechyd a Lles y Cwricwlwm i Gymru, ac yn benodol, addysg cydberthynas a rhywioldeb.

Clywodd arolygwyr fod disgyblion yn gwerthfawrogi cael gwersi addysg bersonol a chymdeithasol (ABCh) wedi’u cyflwyno’n dda, ond nid ydynt yn cael digon o gyfleoedd i drafod rhywioldeb a pherthnasoedd iach. 

Canfu’r adroddiad hefyd fod yr ysgolion mwyaf effeithiol yn hyrwyddo ethos cryf o barch ac yn dathlu amrywiaeth ar draws pob maes. Mae arweinwyr yn yr ysgolion hyn yn creu ymagwedd ysgol gyfan yn rhagweithiol i atal ymddygiad negyddol a niweidiol rhwng cyfoedion, a’i gwneud yn haws i bobl ifanc roi gwybod am brofiadau negyddol. 

Yn yr adroddiad, ceir cipluniau dienw o arfer dda y gall ysgolion eu defnyddio i fyfyrio ar eu hymagweddau eu hunain. Hefyd, mae Estyn wedi cyhoeddi adnoddau i gefnogi ysgolion i gynllunio eu darpariaeth ar gyfer agwedd Iechyd a Lles y Cwricwlwm i Gymru.

Mae Claire Morgan yn parhau,

Rwy’n gwerthfawrogi’r ymateb cadarnhaol gan benaethiaid a staff ysgol i’r adolygiad pwysig hwn. Ymgysyllton nhw’n dda â ni yn ystod cyfnod heriol. Rwy’n optimistaidd y bydd adroddiad heddiw yn drobwynt ac yn helpu ysgolion i roi cymorth gwell i bobl ifanc i gael perthnasoedd iach â chyfoedion, yn rhydd o aflonyddu rhywiol.
 

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae ymarferwyr mewn ysgolion, colegau a lleoliadau ledled Cymru yn dangos gwydnwch a dyfalbarhad rhyfeddol yn ystod y pandemig, yn ôl y Prif Arolygydd addysg a hyfforddiant yn ei Hadroddiad Blynyddol 2020−21 a gyhoeddir heddiw. Mae arweinwyr, athrawon – addysgwyr i gyd – wedi bod yn hyblyg a chreadigol, gan addasu’n barhaus mewn ffyrdd arloesol. 

Dywed Claire Morgan, y Prif Arolygydd,

Mae wedi bod yn flwyddyn anodd iawn arall, ac mae pawb sy’n gweithio ym maes addysg a hyfforddiant wedi ymateb i’r heriau unwaith eto. 

Ni ellir pwysleisio effaith lles dysgwyr, staff ac arweinwyr ar addysg ddigon. Mae parhau i roi blaenoriaeth i’w lles yn hanfodol er mwyn sicrhau y gall dysgwyr yng Nghymru ddal ati i ddysgu.

Mae’r pandemig wedi gwneud i bawb feddwl o’r newydd am lawer o agweddau ar addysgu, darpariaeth a lles ar gyfer y presennol a’r dyfodol – gwella dysgu digidol, cryfhau cysylltiadau gyda chymunedau a rhieni, a gwerthuso cynnydd dysgwyr dros gyfnod. 

Mae’n hanfodol ein bod yn parhau i gipio a nodi ein dysgu a’n dealltwriaeth gyfunol ac yn adeiladu ar y cynnydd cadarnhaol.
 

Gwnaeth llawer o ddarparwyr benderfyniadau anodd yn ystod y pandemig a fydd yn eu helpu yn y dyfodol. Yn benodol, mae’r Adroddiad Blynyddol yn pwysleisio bod angen i ysgolion ddefnyddio’r un feddylfryd a roddodd yr egni iddynt feddwl o’r newydd am addysgu a dysgu, wrth iddynt gynllunio a pharatoi ar gyfer y Cwricwlwm i Gymru. 

Ond mae’r Prif Arolygydd yn dweud hefyd fod angen monitro rhai meysydd yn fanwl ar gyfer effeithiau tymor hwy. Bydd angen cymorth parhaus ar gyfer cynnydd dysgwyr mewn meysydd fel eu hannibyniaeth, a’u medrau cyfathrebu a medrau cymdeithasol. Amlygir medrau Cymraeg disgyblion fel pryder posibl hefyd, yn ogystal â heriau wrth asesu mewn ysgolion uwchradd, colegau AB a dysgu yn y gwaith.

Mae Ysgol Gyfun Y Strade, Sir Gaerfyrddin, yn un o’r cameos y mae’r adroddiad yn ei rannu o arfer ddiddorol a ddangoswyd gan ddarparwyr yn ystod y pandemig. Ychwanegodd ‘Botwm Becso’ at ei gwefan i ddisgyblion ei ddefnyddio unrhyw awr o’r dydd neu’r nos i roi gwybod am eu pryderon neu ofidiau. Mae’r wybodaeth yn gyfrinachol ac mae’n mynd yn syth at y pennaeth cynorthwyol sy’n gyfrifol am les, sydd wedyn yn cysylltu â’r disgybl ac yn penderfynu ar y ffordd orau i’w helpu.

Dywed Claire Morgan, PAEM, i gloi,

Ni ddylem danamcangyfrifi effaith y pandemig parhaus ar ein hathrawon ac addysgwyr eraill. Wrth i ni nesáu at dymor newydd ac wrth i mi drosglwyddo’r awenau i Brif Arolygydd newydd, byddwn yn parhau i wneud yn siŵr bod ein cynlluniau arolygu yn hyblyg ac yn cefnogi adnewyddu a diwygio.
 

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Yn ôl adroddiad a gyhoeddwyd heddiw gan Estyn, mae angen i ysgolion cynradd, uwchradd ac unedau cyfeirio disgyblion gynnig mwy o gyfleoedd i ddisgyblion ddysgu am hanes a diwylliant lleol, Cymru a Phobl Ddu, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig, gan gynnwys sut mae cymunedau gwahanol wedi cyfrannu at Gymru a’r byd. 

Er bod enghreifftiau o arfer dda yn cael eu rhannu yn yr adroddiad, mae’r dystiolaeth a gasglwyd o sampl o ysgolion yn dangos nad oes gan fwyafrif o ddisgyblion lawer o wybodaeth am y digwyddiadau hanesyddol sydd wedi ffurfio eu hardal leol. Nid ydynt yn creu cysylltiadau rhwng unigolion a digwyddiadau yn hanes Cymru â hanes byd-eang, ac mae angen mwy o gefnogaeth a dysgu proffesiynol ar athrawon. 

Canfu arolygwyr fod ysgolion mewn ardaloedd amlethnig yn rhoi blaenoriaeth i addysgu am hanes unigolion a chymunedau Du, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig yn fwy nag ysgolion mewn ardaloedd eraill. Lle caiff yr agwedd hon ei chynllunio’n dda, mae addysgu’n canolbwyntio ar ddatblygu dealltwriaeth disgyblion o hanes lleol, hanes Cymru a hanes rhyngwladol o safbwyntiau amryfal. Fodd bynnag, yn y rhan fwyaf o ysgolion, mae gan ddisgyblion wybodaeth a dealltwriaeth gyfyngedig o’r pynciau hyn.

Dywed y Prif Arolygydd, Claire Morgan, ‘Adnewyddodd y mudiad Mae Bywydau Du o Bwys y ffocws ar addysg wrth-hiliaeth ac addysgu am hanes a diwylliant Pobl Ddu, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig. Mae ein hadolygiad yn edrych ar sut mae amrywiaeth yn cael ei haddysgu mewn ysgolion yng Nghymru. Er bod arweinwyr ysgolion yn cydnabod y cyfleoedd a ddaw yn sgil y Cwricwlwm i Gymru, mae’n amlwg bod angen gwneud mwy i sicrhau bod addysgu a dysgu’n cynrychioli holl gymunedau Cymru a’u cysylltiadau rhyngwladol. 

Rydym yn argymell bod Llywodraeth Cymru ac awdurdodau lleol yn rhoi mwy o gefnogaeth i helpu ysgolion i ddatblygu hyfforddiant ac adnoddau i greu cwricwlwm sy’n adlewyrchu diwylliant, amgylchedd a hanes Cymru.

Mae astudiaethau achos yn yr adroddiad yn amlygu, pan gânt y cyfle i wneud hynny, bod disgyblion yn mwynhau dysgu am hanes, hunaniaeth a diwylliant lleol a Chymru, a chyfraniad unigolion o leiafrifoedd ethnig i hanes. 

Yn Ysgol Gynradd Pilgwenlli, Casnewydd, mae prosiectau yn yr ardal leol yn helpu disgyblion i gydnabod y gymdeithas amrywiol maent yn byw ynddi, a deall y gall hunaniaethau Pobl Ddu, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig, a hunaniaethau Cymreig, ymblethu â’i gilydd.

Mae arweinwyr yn Ysgol Stanwell, Bro Morgannwg, yn ystyried pa mor dda mae’r ysgol yn cynrychioli ac yn cynnwys profiadau unigolion a chymunedau Du, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig ar draws y cwricwlwm. Mae hyn yn codi ymwybyddiaeth athrawon o bwysigrwydd cynrychiolaeth a chynhwysiant wrth iddynt gynllunio’r cwricwlwm. Mae adrannau’n datblygu cyfleoedd i ddisgyblion astudio pynciau fel rhagfarn ac ymfudo, a chyfraniad cymunedau lleiafrifoedd ethnig i hanes.

Mae’r adroddiad yn argymell y byddai athrawon yn elwa ar mwy o gyfleoedd dysgu proffesiynol yn ymwneud ag addysgu am amrywiaeth, gwrth-hiliaeth, a hanes a diwylliant lleiafrifoedd ethnig yng Nghymru. Dylid rhoi mwy o flaenoriaeth i ddatblygu hyfforddiant ac adnoddau yn ymwneud â’r pynciau hyn.
 

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Bydd arolygwyr yn ymweld ag ysgolion ddiwedd mis Medi a dechrau mis Hydref, gan gyhoeddi adroddiad ym mis Rhagfyr 2021. 

Hefyd, bydd arolygwyr o Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC) yn cyfrannu at ymweliadau ag ysgolion annibynnol â darpariaeth breswyl. 

Dywedodd y Gweinidog: “Mae unrhyw fath o aflonyddu rhywiol yn gwbl annerbyniol, ac ni ddylid ei oddef. Mae’n parhau i fod yn flaenoriaeth ar draws Llywodraeth Cymru fod pob plentyn a pherson ifanc yn cael ei gefnogi, a’u bod yn teimlo y gallan nhw roi gwybod am unrhyw bryderon sydd ganddynt.

“Bydd arolygwyr Estyn yn ymweld ag ysgolion yn ystod tymor yr hydref, a byddwn ni’n aros am y casgliadau a amlinellir yn eu hadolygiad.”

Ychwanegodd y Gweinidog: “Bydd canlyniad yr adolygiad yn arwain ein gwaith wrth i ni geisio gwneud mwy i gadw plant a phobl ifanc yn ddiogel – yn cynnwys ychwanegiad statudol Addysg Cydberthynas a Rhywioldeb at y Cwricwlwm newydd i Gymru, o 2022.”

Nodau’r adolygiad

Ystyried:

  • achosion o aflonyddu rhywiol¹ rhwng cyfoedion mewn ysgolion yng Nghymru
  • sut mae diwylliannau diogelu ysgolion yn annog a grymuso disgyblion i wrthwynebu eu cyfoedion a rhoi gwybod am bob math o aflonyddu rhywiol²
  • canllawiau a chymorth presennol ar gyfer ysgolion ac asiantaethau perthnasol eraill sy’n gweithio’n uniongyrchol gyda phlant a phobl ifanc 
  • arfer effeithiol a welir gan arolygwyr yn ystod ymweliadau i helpu ysgolion wrth iddynt baratoi ar gyfer y cwricwlwm newydd – yn enwedig ar gyfer Addysg Cydberthynas a Rhywioldeb.
     

Sail y dystiolaeth:

  • ymweliadau â sampl gynrychioliadol o ysgolion uwchradd ac ysgolion preswyl annibynnol ledled Cymru. Ni fydd yr ysgolion hyn yn cael eu henwi yn yr adroddiad. Bydd arolygwyr yn cyfarfod â phenaethiaid, uwch arweinwyr, athrawon, staff cymorth a grwpiau ffocws disgyblion, ac yn gofyn i ddisgyblion lenwi holiadur byr.
  • cyfweliadau ag asiantaethau sy’n gweithio gyda phlant a phobl ifanc / yn cefnogi ysgolion.
  • adolygiad cynhwysfawr o ymchwil, arweiniad, pecynnau cymorth sydd ar gael i gefnogi dioddefwyr, cyflawnwyr a staff ysgolion.

¹ mae cam-drin rhywiol yn digwydd rhwng plant o oedran neu gam datblygu tebyg.  Gall ddigwydd rhwng unrhyw nifer o blant, a gall effeithio ar unrhyw grŵp oedran (Adran Addysg (DfE), 2021a).  Gall fod yn niweidiol i’r plant sy’n ei arddangos, yn ogystal â’r rhai sy’n ei brofi.

² ymddygiad dieisiau parhaus o natur rywiol gan blentyn tuag at blentyn arall sy’n gallu digwydd ar-lein ac oddi ar-lein.  Mae aflonyddu rhywiol yn debygol o: darfu ar urddas plentyn, a/neu wneud iddo deimlo dan fygythiad, yn israddol neu’n llawn cywilydd a/neu greu amgylchedd gelyniaethus, ymosodol a rhywioledig. (Adran Addysg, Llywodraeth y Deyrnas Unedig, Sexual violence and sexual harassment between children in schools and colleges: advice for governing bodies, proprietors, headteachers, principals, senior leadership teams and designated safeguarding leads).

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Wrth i Meilyr Rowlands baratoi i adael Estyn ar ôl dros 6 blynedd fel Prif Arolygydd, a 22 o flynyddoedd yn yr arolygiaeth, hoffai gyfleu ei ddiolch.

 
Mae wedi bod yn anrhydedd aruthrol i arwain Estyn dros y chwe blynedd diwethaf, ac mae hefyd wedi bod yn fraint cael cydweithio â’r proffesiwn addysgu, llywodraeth leol a chenedlaethol, a gyda phartneriaid eraill yn ystod y cyfnod hwn. Hoffwn ddiolch yn arbennig i’r holl ymarferwyr am eu gwaith a’u gwydnwch rhyfeddol yn ystod y pandemig diweddar. Dymunaf bob llwyddiant i’m holynydd a’m cydweithwyr yn Estyn i’r dyfodol.