Erthyglau Newyddion Archive - Page 5 of 18 - Estyn

Archives: Erthyglau Newyddion

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Canfu Estyn fod llywodraethwyr yn aml yn dibynnu’n ormodol ar y wybodaeth a ddarperir gan arweinwyr ysgolion, yn enwedig y cynnydd y mae’r ysgol yn ei wneud tuag at fodloni eu blaenoriaethau. 
 
Mae’r canfyddiadau’n dangos bod y rhan fwyaf o lywodraethwyr yn gweithio’n gynhyrchiol gydag uwch arweinwyr mewn ysgolion, ond nad yw mwyafrif ohonynt yn eu herio’n ddigonol. Er bod y rhan fwyaf o lywodraethwyr yn ymroddgar a brwdfrydig, nid oes ganddynt ddealltwriaeth ddigon eang o’u rôl mewn sicrhau disgwyliadau uchel ym mhob agwedd ar waith yr ysgol.
 
Dywed Owen Evans, Prif Arolygydd, 

Gall llywodraethwyr fod â rôl bwysig mewn cynorthwyo uwch arweinwyr ysgol, a’u dwyn i gyfrif. Mae ein hadroddiad thematig diweddaraf yn dangos, er bod llywodraethwyr ysgol ledled Cymru yn ymgymryd ag agweddau ar eu rolau yn dda, mae eu gallu i herio uwch arweinwyr ar feysydd allweddol, fel perfformiad addysgol, yn ddiffygiol.

Mae rôl llywodraethwyr mewn dwyn arweinwyr i gyfrif ynglŷn â monitro gwelliant, yn ei hanfod. Dylai hyn gynnwys sefydlu disgwyliadau clir, sicrhau llinellau cyfrifoldeb diffiniedig, rhoi systemau ar waith ar gyfer monitro’n briodol, a sicrhau bod gwerthuso’n arwain at gamau sy’n sicrhau gwelliant.

Mae ein canfyddiadau’n dangos enghreifftiau cryf o lywodraethwyr yn herio uwch arweinwyr yn effeithiol ac yn helpu gyrru gwelliant ysgol gyfan – ond mae’r rhain yn y lleiafrif. Bydd sicrhau bod llywodraethwyr yng Nghymru yn cael cyfleoedd rheolaidd a gwerthfawr i arsylwi’n uniongyrchol y cynnydd y mae eu hysgol yn ei wneud tuag at fodloni ei blaenoriaethau yn allweddol iddyn nhw’n gweithredu fel “ffrindiau beirniadol”.
 
Canfu arolygwyr, yn yr ysgolion lle mae her ar ei gryfaf, fod llywodraethwyr yn defnyddio’r wybodaeth a gyflwynwyd iddynt gan arweinwyr ochr yn ochr â’u profiadau eu hunain a thystiolaeth uniongyrchol. Roedd y llywodraethwyr hyn yn gallu ffurfio cwestiynau’n well a oedd yn herio arweinwyr ar wahanol agweddau ar waith yr ysgol. Mae’r gwaith hwn yn gryf iawn yn Ysgol Gynradd Doc Penfro ac Ysgol Plas Brondyffryn yn Sir Ddinbych.
 
Mewn llawer o ysgolion, dywed llywodraethwyr eu bod yn herio arweinwyr ysgolion yn effeithiol. Fodd bynnag, mewn gormod o ysgolion, nid yw penaethiaid yn cytuno bod yr her gan lywodraethwyr yn gadarn nac yn ddefnyddiol. Mae’n ymddangos bod her yn fwyaf effeithiol pan fydd yna lywodraethwyr â chefndir addysgol neu lywodraethwyr profiadol sydd â dealltwriaeth dda iawn o ysgol lwyddiannus.
 
Mae Owen Evans yn parhau, 

Rwy’n gwerthfawrogi mewnbwn penaethiaid, llywodraethwyr a rhanddeiliaid eraill a gymerodd ran yn ein sampl o ysgolion ledled Cymru. Mae’r adroddiad heddiw yn rhannu canfyddiadau ac argymhellion pwysig, ac rwy’n annog llunwyr polisi a’r sector addysg i roi sylw iddyn nhw. Gall corff llywodraethol ysgol chwarae rôl bwysig mewn cynnal a gwella safonau – ond mae gwaith i’w wneud.
 

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae adroddiad Estyn, Datblygu medrau darllen Saesneg disgyblion o 10 i 14 mlwydd oed, yn amlygu bod yr ysgolion gorau yn addysgu strategaethau sy’n helpu disgyblion i ddeall yr hyn y maent yn ei ddarllen, a datblygu medrau siarad a gwrando. Ond lleiafrif yn unig o ysgolion uwchradd sy’n gweithredu’r strategaethau hyn yn gyson mewn gwersi Saesneg ac ar draws y cwricwlwm. Mewn ysgolion cynradd ac uwchradd, fel ei gilydd, lleiafrif o arweinwyr yn unig sy’n monitro a gwerthuso effaith y rhain yn ddigon da.

Mae’r arolygiaeth yn argymell y dylai ysgolion ddarparu dysgu proffesiynol o ansawdd uchel ar gyfer athrawon ar y strategaethau sy’n helpu disgyblion yn fwyaf effeithiol i ddatblygu medrau darllen.  

Dywed Owen Evans, y Prif Arolygydd,

‘Mae gwella medrau darllen disgyblion yn flaenoriaeth genedlaethol. Er i’r pandemig gael effaith negyddol, yn enwedig ar y rhai oedd dan anfantais oherwydd tlodi, rydyn ni’n gweld bod safonau darllen yn gwella eto. Ysgolion sydd wedi nodi diffygion mewn medrau penodol ac yn canolbwyntio ar lenwi’r bylchau sy’n gwneud y cynnydd gorau.

‘Mae ein canfyddiadau’n dangos bod yr athrawon gorau yn gweu gwrando, siarad, darllen ac ysgrifennu gyda’i gilydd yn fedrus fel bod pob medr o fudd i’r medrau eraill.

‘Rydyn ni’n argymell y dylai arweinwyr ysgolion, gyda chefnogaeth gan eu clystyrau a’u partneriaid gwella, ddarparu cyfleoedd i staff ddysgu am strategaethau addysgu wedi’u seilio ar dystiolaeth i ddatblygu medrau darllen disgyblion ar draws y cwricwlwm.’

Mae’r arolygiaeth yn amlygu rhai heriau, yn enwedig mewn ysgolion uwchradd lle mae’r trefniadau gwersi mwy cymhleth a niferus yn ei gwneud yn anos datblygu medrau darllen yn gydlynus nag ydyw mewn ysgolion cynradd.

Mae astudiaethau achos yn yr adroddiad yn rhannu’r modd y mae rhai ysgolion wedi mynd i’r afael â’r her yn dda. Mae’n cynnwys Ysgol Gynradd Parc Cyfarthfa ym Merthyr Tudful sy’n paratoi eu plant i fod yn ddysgwyr gydol oes, trwy ddatblygu siaradwyr hyderus a darllenwyr hyfedr. Cyflwynodd yr ysgol strategaethau yn eu sesiynau darllen a oedd yn meithrin rolau gwrando a siarad disgyblion. Mae disgyblion yn yr ysgol yn hyderus a huawdl, ac maent yn mynegi cariad at ddarllen yn yr ystafell ddosbarth, a’r tu allan.

Mae’r adroddiad yn gwneud cyfres o argymhellion ar gyfer arweinwyr ysgolion, y rhai sy’n gweithio yn yr ystafell ddosbarth, partneriaid gwella ysgolion a Llywodraeth Cymru. Mae Estyn hefyd yn annog monitro a gwerthuso strategaethau mewn ysgolion yn agos, cynllunio rhwng ysgolion cynradd ac uwchradd ar gyfer cyfnod pontio disgyblion, a bod Llywodraeth Cymru yn parhau i hyrwyddo a datblygu ei hymagwedd ysgol gyfan at y pecyn cymorth cenedlaethol ar lafaredd a darllen.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae’r arolygiaeth yn adolygu sut bydd yn arolygu o fis Medi 2024 ymlaen. Erbyn hynny, bydd wedi arolygu pob ysgol, coleg a darparwr arall o leiaf unwaith yn ystod yr wyth blynedd diwethaf.
Dywed y Prif Arolygydd, Owen Evans, 

Mae gwneud yn siŵr fod arolygu’n cael effaith gadarnhaol ar fywydau pob dysgwr yng Nghymru wrth wraidd ein gwaith. Gan nad barnau yw’r pennawd yn y rhan fwyaf o adroddiadau arolygu erbyn hyn, gall ysgolion a darparwyr addysg a hyfforddiant eraill ganolbwyntio’n well ar gryfderau a meysydd i’w datblygu.
Nawr, rydym yn cymryd y camau nesaf fel bod ein gwaith yn parhau i gefnogi gwelliant. Wrth i ni symud tuag at y flwyddyn academaidd sy’n dechrau ym mis Medi 2024, rydym yn dechrau adolygu beth fydd ein hymagwedd o’r adeg honno ymlaen.
Cyn hir, byddwn yn cynnwys ein holl randdeiliaid mewn ymgynghoriadau – proses sydd eisoes wedi dechrau yn y sector ieuenctid – er mwyn i ni allu cynnwys syniadau pawb.

O fis Medi 2024 ymlaen, bydd arolygiadau Estyn:

  • yn fwy cynnil ac yn canolbwyntio mwy ar beth sy’n ysgogi gwelliant.
  • yn hylaw i bob darparwr ac yn ategu eu prosesau gwerthuso a gwella eu hunain.
  • yn archwilio sut y gellir teilwra gweithgareddau arolygu ehangach i gefnogi gwelliant ar draws darparwyr a sectorau unigol yn well.
  • yn cysylltu ag ysgolion a darparwyr eraill yn fwy rheolaidd ac yn cynnig adborth mwy cyfredol i rieni a gofalwyr.
  • yn dod ag arolygiadau allanol a phrosesau gwerthuso mewnol darparwyr yn nes at ei gilydd.
  • yn defnyddio adnoddau lle mae eu hangen fwyaf, er enghraifft gyda lleoliadau y mae angen cefnogaeth a monitro arnynt i wella.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Rydym yn ystyried effaith gweithredu diwydiannol ar ein gwaith ar sail achos wrth achos, ond bydd ein ffocws ar ddysgwyr o hyd. Rydym wedi cysylltu â’r holl ddarparwyr yr effeithir arnynt, ac wedi mabwysiadu ymagwedd hyblyg a sensitif.

Lle mae gweithredu streicio yn effeithio ar leoliadau, byddwn yn gwneud addasiadau addas i’n trefniadau ni. Lle mae lleoliadau ar gau, neu ar gau yn rhannol, gallai hyn gynnwys cynyddu nifer aelodau’r tîm neu ymestyn y gweithgarwch.

Rydym wedi nodi bod gweithredu nad yw’n gyfystyr â streicio’n digwydd hefyd o 1 Chwefror, ac rydym wedi briffio ein staff yn llawn a byddant yn gwneud addasiadau priodol wrth gyflawni ein gwaith.

Os oes unrhyw ymholiadau gennych, anfonwch neges e-bost i .

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae Estyn yn croesawu’r cynlluniau i ddatblygu ystod ehangach o wybodaeth i gefnogi trefniadau gwell ar gyfer gwerthuso a gwella. Rydym yn falch o nodi y bydd y gwaith hwn yn cael ei ddatblygu ar y cyd ag ymarferwyr, awdurdodau lleol, rhanbarthau a phartneriaethau.
 
Mae Estyn yn rhoi arfer yn yr ystafell ddosbarth wrth wraidd ein gwaith, ond mae gwybodaeth werthusol yn werthfawr i ysgolion wrth iddynt ddiffinio eu blaenoriaethau. Ers 2017, mae Estyn wedi gweithio i leihau’r ffocws ar wybodaeth am berfformiad yn ystod arolygiadau o ysgolion uwchradd, ysgolion pob oed a gwasanaethau addysg llywodraeth leol. Er ein bod yn croesawu unrhyw wybodaeth sy’n cael ei rhannu â ni yn ystod arolygiad, nid ydym yn adrodd ar ddangosyddion unigol ac ni fyddwn yn seilio barn ar un ffynhonnell  dystiolaeth sef, yr un achos hwn, gwybodaeth diwedd cyfnod allweddol.

Gan y bydd y data a fydd ar gael yn haf 2023 ar gyfer un flwyddyn yn y lle cyntaf, efallai byddwn yn ystyried sut mae ysgolion ac awdurdodau lleol yn defnyddio’r wybodaeth hon i gefnogi eu cynllunio eu hunain ar gyfer gwerthuso a gwella, ond ni fyddwn yn gwneud unrhyw werthusiadau ar sail un flwyddyn yn unig o wybodaeth a gasglwyd yn genedlaethol ac a ddilyswyd yn allanol. Am y tro, byddwn yn parhau â’r ymagwedd rydym wedi’i mabwysiadu ers i ni ailddechrau arolygiadau yn 2022.

Datganiad y Gweinidog

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Education and training in Wales continues to feel the effects of the pandemic, according to the Estyn Chief Inspector’s Annual Report 2021-22. Most learners’ progress has, to varying extents, been negatively affected and the problem is being compounded by issues in recruiting suitably qualified staff. In response, the inspectorate has this year provided resources to help those working in education and training to support the continuing focus on improvement.  

Curriculum reform remains a challenge and whilst there is good news around how schools are adapting, progress remains variable. Owen Evans, Chief Inspector, says,

Despite the continued effort to tackle the after-effects of the pandemic, there has been a considerable emphasis on developing a new curriculum in schools. What we are seeing from our inspection activity and other engagement with schools is that the most successful leaders have continued to relentlessly emphasise the quality of teaching and its impact on learning. This helps them to address many of their current challenges, including curriculum reform.

Teachers should rely on their own teaching skills and experience to make that difference and use available resources, such as the self-evaluation prompts in my Annual Report and the Welsh Government guidance on the Curriculum for Wales.

The report highlights case studies from successful education and training providers around Wales, including Whitmore High School, Barry. Here, staff firmly believe in values that place learners first and provide them with consistently good teaching as well as many opportunities outside lessons. In Bridgend College, independent living skills learners benefit from a curriculum that offers realistic work opportunities based on their aspirations.

The report highlights how schools can make a difference to the national priorities such as Welsh language education, another area which felt the impact of lockdowns on skills development. It also builds on how Estyn’s research aims to promote greater collaboration across post-16 provision and emphasises equity as a priority across all sectors, an area in which Estyn has also stepped up its focus.

Owen Evans continues,

Alleviating the impact of poverty on educational attainment is of huge importance. The work of schools and other providers is only one part of the solution to tackling child poverty, but they can play an important role. Today’s report has valuable examples of how providers who are particularly effective in this area tackle its impact.
 

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Rhaid i ysgolion wneud yn siŵr fod asesiadau athrawon yn llywio addysgu ac yn helpu disgyblion i ddeall a gwneud cynnydd yn eu dysgu eu hunain, yn ôl adroddiad a gyhoeddwyd heddiw gan Estyn. Mae llawer o arweinwyr ysgol yn mynegi ansicrwydd am sut i ymdrin ag asesu yng nghyd-destun y Cwricwlwm i Gymru.

Gall adroddiad heddiw, Yr ymagwedd newidiol at asesu, helpu ysgolion i symud tuag at asesu sy’n cefnogi dysgu disgyblion. Wrth i rai ysgolion fabwysiadu’r Cwricwlwm i Gymru, ac ysgolion eraill yn parhau i baratoi, mae’r arolygiaeth yn argymell y dylai ysgolion ymdrin ag asesu mewn ffordd sy’n dyfnhau dealltwriaeth athrawon o ddysgu disgyblion, a sut gallant wneud cynnydd.

Ymwelodd arolygwyr â sampl o ysgolion ledled Cymru y cydnabuwyd yn flaenorol bod ganddynt arfer gryf mewn addysgu.

Dywed Owen Evans, y Prif Arolygydd,

Mae cael asesu’n gywir yn flaenoriaeth i’r Cwricwlwm i Gymru. Rydyn ni’n gwybod bod profion yn rhan yn unig o’r broses o werthuso pa mor dda mae disgyblion yn dysgu. Dylai asesu yn yr ystafell ddosbarth ymateb i anghenion disgyblion unigol a bod yn rhan barhaus a naturiol o addysgu, nid yn ddull atebolrwydd.

Gall adroddiad heddiw helpu ysgolion i gynllunio sut maen nhw’n asesu gwaith disgyblion a datblygu eu hymagweddau i adlewyrchu’r Cwricwlwm i Gymru. Mae’n nodi arfer dda o ystod eang o ysgolion cynradd, uwchradd, pob oed ac arbennig. 

Mae astudiaethau achos yn yr adroddiad yn amlygu’r modd y mae ysgolion wedi datblygu ymagweddau effeithiol at asesu. Mae staff yn Ysgol Uwchradd Gatholig Joseff Sant, Casnewydd, yn sicrhau bod asesu yn hanfodol i addysgu. Mewn un ymagwedd, mae arweinwyr pwnc yn nodi adegau allweddol pan mae’n rhaid i athrawon wirio bod disgyblion wedi deall cyn iddynt barhau â’u dysgu. Hefyd, mae’r ysgol yn adolygu’n rheolaidd effaith yr hyn maen nhw’n ei wneud ac wedi ennyn cefnogaeth rhieni, disgyblion ac athrawon ar gyfer y system hon.

Mae argymhellion pellach yn yr adroddiad yn cynnwys datblygu dealltwriaeth athrawon ac arweinwyr o’r math hwn o asesiad, a sicrhau bod athrawon yn defnyddio’r wybodaeth sydd ganddynt i addasu eu haddysgu i gefnogi a herio’r holl ddisgyblion, fel y bo’n briodol.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae adroddiad newydd yn amlygu gwahaniaethau sylweddol mewn opsiynau dysgu ôl-16 sydd ar gael i’r rhai 16 oed. Caiff y rhain eu dylanwadu gan leoliad dysgwyr, eu dewis iaith a’u cyrhaeddiad addysgol blaenorol.

Mae canfyddiadau Estyn yn awgrymu bod angen i strwythurau cenedlaethol, rhanbarthol a lleol fynd i’r afael â’r anghysondebau rhwng o fewn ardaloedd daearyddol gwahanol a darparwyr addysg a hyfforddiant o ran y cwricwlwm sy’n cael ei gynnig i’r rhai 16 i 19 oed yng Nghymru.

Mae’r adroddiad newydd yn galw i bob cwricwlwm lleol gynnwys amrywiaeth addas o opsiynau dysgu i fodloni anghenion dysgwyr ôl-16. Mae’r canfyddiadau’n argymell datblygu cyfres fwy cydlynol o gymwysterau sy’n cynnwys cyfleoedd dilyniant o lefel mynediad i lefel 3 a thu hwnt. Mae angen gwneud mwy o waith i sicrhau y caiff opsiynau addysg galwedigaethol eu gwerthfawrogi cymaint â chymwysterau cyffredinol.

Mae’r adroddiad hefyd yn argymell y dylai pob dysgwr 14 i 16 oed gael gwybodaeth, cyngor ac arweiniad diduedd fel eu bod yn gwybod am yr holl opsiynau ôl-16 yn eu hardal leol. Mae Estyn yn amlygu bod gormod o ddysgwyr nad ydynt yn ymwybodol o gyfleoedd dysgu yn y gwaith, fel prentisiaethau.

Mae angen i fyfyrwyr cyfrwng Cymraeg allu manteisio ar ystod ehangach o gyrsiau. Mae’r adroddiad yn awgrymu y gellid rhoi gwaith cydweithredol sy’n cael ei ddefnyddio mewn rhai dosbarthiadau chweched a cholegau, fel cyfuno grwpiau addysgu neu ddefnyddio argaeledd athrawon yn effeithiol, ar waith mewn dosbarthiadau chweched a cholegau addysg bellach eraill i sicrhau mwy o addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg.

Dywedodd Owen Evans, Prif Arolygydd Ei Fawrhydi dros Addysg a Hyfforddiant yng Nghymru:

“Daw ein canfyddiadau ar adeg pan mae strategaeth glir yn cael ei dilyn i ddysgwyr hyd at 16 oed trwy’r Cwricwlwm i Gymru newydd. Mae’r adroddiad newydd hwn yn dangos bod angen gwneud mwy o waith i sicrhau bod opsiynau dysgu i’r rhai 16 i 19 oed yng Nghymru yn fwy diduedd. Mae’r Comisiwn Addysg Drydyddol ac Ymchwil newydd yn cydnabod bod angen dull mwy cyfunol ar draws gwasanaethau ôl-16.”

“Rydym yn gobeithio y bydd yr adroddiad a’i argymhellion yn helpu i gynorthwyo Llywodraeth Cymru â’i gwaith â’r Comisiwn a chyrff eraill, fel Cymwysterau Cymru a Gyrfa Cymru, i ddatblygu dull mwy cydlynol ar gyfer addysg a hyfforddiant ôl-16.”
 

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Wedi’i chyhoeddi’r wythnos hon, mae’r stori fer wedi’i chreu i esbonio beth sy’n digwydd pan fydd gwasanaeth gofal plant yn cael ei arolygu.

Darllenwyd y llyfr “Ein Meithrin Ni” (Our Nursery) yn uchel i blant Ysgol Feithrin Pont-y-pŵl gan brif arolygwyr Estyn ac Arolygiaeth Gofal Cymru ar fore Iau, 29 Medi 2022.

Wedi’i hysgrifennu gan y nofelydd Cymraeg, Manon Steffan Ros, a’i ddarlunio gan Paul Nicholls, mae’r llyfr yn tawelu meddyliau’r plant fod yr ymweliad yn ddiwrnod arferol a bod yr arolygwyr yn gyfeillgar ac yn edrych ymlaen at siarad â nhw. 

Cynhaliwyd y lansiad yn Ysgol Feithrin Pont-y-pŵl oherwydd canfuwyd bod y lleoliad yn enghraifft o arfer effeithiol yn y ffordd yr oedd yn rhoi chwarae yn yr awyr agored wrth galon y dysgu, yn ystod ei arolygiad diwethaf ym mis Mawrth. 
Ynghyd â Estyn, rydym yn arolygu rhai gwasanaethau gofal plant a chwarae yng Nghymru ar y cyd, i leihau’r baich ar ddarparwyr yn ystod arolygiad. Mae hyn er mwyn cynorthwyo ymarferwyr a phlant drwy’r broses arolygu, yn ogystal â rhannu’r arferion gorau.

Dywedodd Prif Arolygydd AGC, Gillian Baranski:

Gellir defnyddio’r stori hyfryd, syml hon yn ystod amser cylch i ddangos i’r plant beth mae ein harolygwyr ni’n ei wneud pan fyddan nhw’n ymweld, a hefyd i annog y plant i rannu â’n harolygwyr yr hyn y maen nhw’n falch ohono. 

Mae gweithio gyda’n cydweithwyr yn Estyn i helpu’r dysgwyr ieuengaf oll i ddweud eu dweud am eu gofal a’u haddysg, yn un o fuddion niferus ein rhaglen arolygu ar y cyd.

Dywedodd Prif Arolygydd Estyn, Owen Evans:

Rydym ni’n falch iawn o fod wedi gweithio gydag Arolygiaeth Gofal Cymru i gyhoeddi’r llyfr stori hyfryd hwn. Mae’n adlewyrchu ein hymrwymiad, ochr yn ochr ag AGC i sicrhau ein bod yn gweithredu’n gynhwysol, yn dryloyw ac yn gyfeillgar.

Rydym ni’n ymdrechu i sicrhau bod dysgwyr wrth galon ein harolygiadau, ac mae’n glir i ni nad yw hi’n byth yn rhy gynnar i gynnwys plant yn y broses arolygu. Bydd y llyfr hwn yn adnodd gwych i hybu ymwybyddiaeth o’r broses arolygu, a sbarduno sgyrsiau amdani.

Mae copi digidol o’r llyfr stori i’w weld ar ein gwefan.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae arwyddion cynnar o Adroddiad Blynyddol y Prif Arolygydd 2021–22 yn dangos bod y sector addysg a hyfforddiant yng Nghymru yn parhau i ddelio ag effeithiau’r pandemig. Mae eleni’n nodi newid sylweddol i’r modd mae Estyn yn adrodd ar gynnydd.

Mewn ymgais newydd i rannu canfyddiadau’r Adroddiad Blynyddol cyn gynted â phosibl, heddiw, mae Estyn wedi amlinellu’r hyn sy’n gweithio’n dda a beth sydd angen ei gryfhau ar draws un ar bymtheg o sectorau, gan gynnwys ysgolion, colegau, dysgu yn y gwaith ac addysg gychwynnol athrawon, ymhlith eraill, yn ogystal ag ar draws themâu fel y Cwricwlwm i Gymru a diwygio anghenion dysgu ychwanegol.

Mae’r canfyddiadau hefyd yn cynnig mewnwelediadau i effaith tlodi ar gyrhaeddiad a gwelliannau mewn darparwyr a oedd yn y categorïau mesurau arbennig neu welliant sylweddol.  

Cyn ei Adroddiad Blynyddol llawn, a fydd yn cael ei gyhoeddi ddechrau’r flwyddyn nesaf, dywed y Prif Arolygydd, Owen Evans,

Mae’r mewnwelediadau cynnar hyn yn helpu i wneud synnwyr o’r cryfderau a’r heriau ar gyfer addysg a hyfforddiant wrth i ni ddechrau blwyddyn academaidd newydd. Rydyn ni wedi cyhoeddi cofweinyddion hefyd i helpu hunanwerthuso mewn meysydd lle’r ydym wedi nodi angen i wella.

Mae’r adnoddau sy’n cael eu cyhoeddi ochr yn ochr â’r canfyddiadau cryno hyn yn cynorthwyo’r rhai sy’n gweithio mewn addysg i ganolbwyntio ar rai o’r meysydd i’w gwella a amlygwyd.

Mae’r arolygiaeth wedi rhannu cofweinyddion ar gyfer hunanwerthuso ym mhob math o addysg a hyfforddiant i gefnogi:

  • arweinwyr mewn lleoliadau nas cynhelir i werthuso ansawdd eu darpariaeth
  • ysgolion cynradd, uwchradd ac arbennig a gynhelir ac unedau cyfeirio disgyblion i gynllunio ar gyfer y Cwricwlwm i Gymru
  • ysgolion pob oed i fanteisio i’r eithaf ar fuddion cynnig darpariaeth bob oed
  • datblygu arweinyddiaeth mewn ysgolion annibynnol a cholegau arbenigol annibynnol
  • datblygu medrau rhifedd dysgwyr addysg bellach mewn cyd-destun galwedigaethol
  • swyddogion mewn gwasanaethau addysg llywodraeth leol i ystyried pa mor effeithiol maent yn gwerthuso eu gwaith ac yn nodi meysydd i’w gwella
  • gwerthuso ansawdd profiadau dysgu mewn addysg gychwynnol athrawon
  • partneriaethau dysgu oedolion i wella cydweithio
  • gwerthuso ansawdd mentora mewn addysg gychwynnol athrawon
  • darparwyr Cymraeg i oedolion i wella medrau siarad dysgwyr
  • darparwyr dysgu yn y gwaith i wella gweithio mewn partneriaeth

Mae Owen Evans yn parhau,

Dysgwyr, wrth gwrs, yw ein blaenoriaeth fwyaf. A gallan nhw gael dylanwad pwysig ar eu haddysg eu hunain. Dyna pam rydyn ni hefyd wedi cyhoeddi gweithgaredd i gynghorau ysgol mewn ysgolion cynradd ac uwchradd i’w helpu i drafod pynciau pwysig, fel hanes Pobl Ddu, Asiaidd ac Ethnig Lleiafrifol a’u cymunedau, a sut i ddylanwadu ar beth a sut maen nhw’n dysgu.