Erthyglau Newyddion Archive - Page 10 of 18 - Estyn

Archives: Erthyglau Newyddion

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae gan lawer o’r 72 o ysgolion ffederal yng Nghymru lai na 150 o ddisgyblion, ac mae tua hanner ohonynt yn ysgolion cyfrwng Cymraeg.  Trwy gyfuno adnoddau, mae llawer o ysgolion wedi goresgyn heriau denu staff, rheoli cyllid a niferoedd disgyblion yn gostwng.  

Dywed Claire Morgan, Cyfarwyddwr Strategol,

Mae llawer o fanteision i ffedereiddio ysgolion pan fydd yn digwydd am y rhesymau cywir ac yn cael ei wneud yn briodol.

Cyn ymrwymo i ffedereiddio, dylai arweinwyr ystyried y nodau hirdymor a sut bydd cydweithio â’i gilydd yn ffurfiol o fudd i berfformiad disgyblion.

Mae angen i ffederasiynau gydweithio’r un mor agos â rhieni, dysgwyr a staff o bob un o’r ysgolion dan sylw hefyd, i wrando a gweithredu ar eu safbwyntiau er mwyn osgoi camsyniadau am y bartneriaeth.

Gall ein hadroddiad a’i arfer dda gael eu defnyddio gan ysgolion sy’n ystyried ffedereiddio, ac i helpu’r rhai sydd eisoes yn rhannu trefniadau llywodraethu.

Yn Sir Gaerfyrddin, mae staff sy’n rhan o ffederasiwn o dair ysgol cyfrwng Cymraeg wledig yn ystyried eu hunain yn un tîm.  Mae arweinyddiaeth gref yn Ysgol Carwe, Ysgol Ponthenri ac Ysgol Gwynfryn wedi helpu athrawon a chynorthwywyr i ddeall gwaith y tair ysgol a rhannu strategaeth a nodau ar draws eu cymuned.

Mae ysgolion ffederal sy’n canolbwyntio’n gryf ar wella deilliannau i ddisgyblion ac yn gwrando’n ofalus ar safbwyntiau eu cymuned yn gallu elwa ynghynt yn sgil cydweithio â’i gilydd.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae hyfforddiant gan hwb cymorth a ariennir gan Lywodraeth Cymru wedi helpu’n rhannol i gynyddu ymwybyddiaeth ysgolion o effaith profiadau niweidiol yn ystod plentyndod, a’r modd y gallant gynnwys yr holl staff i gefnogi plant sy’n agored i niwed.

Dywed Jassa Scott, Cyfarwyddwr Strategol, Mae ysgolion yn chwarae rhan bwysig mewn helpu plant adeiladu’u cadernid a gallu i oresgyn caledi difrifol y gallant fod yn ei ddioddef.  Mae ysgolion sy’n darparu’r cymorth gorau yn adnabod eu disgyblion yn dda ac yn deall eu nodweddion bregus. Maent yn darparu amgylchedd anogol lle gall yr holl ddisgyblion deimlo’n ddiogel a hapus.  

Canfu Iechyd Cyhoeddus Cymru fod un o bob saith oedolyn yng Nghymru wedi cael pedwar neu fwy o brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod pan oeddent yn ifanc, ond gydag ymyrraeth gynnar, gellir lleihau effaith profiadau trawmatig.”

Mae staff yn yr ysgolion mwyaf cefnogol, fel Ysgol Gynradd Gymunedol Rhosymedre, yn gweithio’n agos gyda gwasanaethau cyhoeddus eraill a sefydliadau allanol i gefnogi disgyblion sy’n agored i niwed a theuluoedd.  Mae’r ysgol yn gwneud atgyfeiriadau at wasanaethau plant, nyrs yr ysgol, gwasanaethau iechyd ac asiantaethau fel Gweithredu dros Blant. Mae’r gwasanaethau hyn yn cynorthwyo’r ysgol i ddiwallu anghenion eu plant sy’n agored i niwed a’u teuluoedd.

Mae ysgolion cynradd yn fwy tebygol o fod wedi cynnwys eu holl staff yn y gwaith hwn. Mae Estyn yn argymell bod pob ysgol uwchradd yn mabwysiadu dull gweithredu tebyg ac yn hyfforddi ac yn annog eu holl staff i ddeall a chefnogi disgyblion sydd wedi cael profiadau niweidiol yn ystod plentyndod, nid y rhai sy’n ymwneud â gwaith bugeiliol yn unig. Mae’n argymell hefyd y dylai awdurdodau lleol rannu gwybodaeth berthnasol am ddisgyblion sy’n agored i niwed a’u teuluoedd yn fwy prydlon gydag ysgolion.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae arolygwyr Estyn wedi nodi ystod eang o arfer dda yn yr adroddiad.  Gall ysgolion cynradd, ysgolion uwchradd ac ysgolion pob oed ddefnyddio’r arfer hon i’w helpu i wella’u cymorth ar gyfer disgyblion ag AAA a pharatoi ar gyfer newidiadau yn y ddeddfwriaeth.

Dywed Jassa Scott, Cyfarwyddwr Strategol,

Mae anghenion addysgol arbennig gan dros un o bob pum disgybl mewn ysgolion yng Nghymru, felly mae’n hanfodol bod pob ysgol yn addasu’r modd y mae’n addysgu ac yn cefnogi’r disgyblion hyn er mwyn eu galluogi i gyflawni llwyddiant ochr yn ochr â’u cyfoedion.

Mae nodi’n gynnar ac arweinyddiaeth gref yn allweddol i ddarparu cymorth effeithiol, ynghyd â chynnwys teuluoedd ac asiantaethau allanol.  Mae’r adroddiad hwn yn cynnwys cyfoeth o astudiaethau achos i helpu ysgolion wella eu harfer nawr a pharatoi ar gyfer y newidiadau mewn deddfwriaeth yn y dyfodol.

Canfu arolygwyr gymorth cryf a hollgynhwysol ar gyfer disgyblion ag AAA rhwng ysgol arbennig ac ysgol gynradd ac uwchradd yng Nghaerffili.  Yma, mae Ysgol a Chanolfan Adnoddau Trinity Fields yn gweithio gyda’r awdurdod lleol a’r ddwy ysgol arall i ddatblygu dosbarthiadau lloeren fel bod disgyblion yn gallu ymuno â gwersi yn yr ysgolion prif ffrwd.  Mae hyn wedi arwain at welliannau nodedig mewn ymddygiad, mwynhad mewn dysgu a rhyngweithio cymdeithasol.  Mae disgyblion a staff yn yr ysgolion prif ffrwd wedi datblygu dealltwriaeth well o weithio gyda phlant ag AAA.

Mae astudiaeth achos arall yn yr adroddiad yn amlygu sut mae Ysgol Bae Baglan, sef ysgol pob oed yng Nghastell-nedd Port Talbot, wedi sicrhau bod anghenion y disgyblion hyn yn ganolog i gynllunio strategol a chynnwys staff allweddol ar draws yr ysgol i gydgysylltu darpariaeth.  Maent yn cefnogi staff drwy gyfathrebu cryf gan y tîm AAA, gwybodaeth fanwl am anghenion disgyblion unigol a chanllawiau ac adnoddau ymarferol.  O ganlyniad, mae’r holl ddisgyblion yn derbyn gofal, cymorth ac arweiniad o ansawdd uchel ac mae’r rheini ag AAA yn gwneud cynnydd cryf. 

Mae Estyn yn argymell bod ysgolion yn canolbwyntio’n gryfach ar y targedau yng nghynlluniau datblygu unigol disgyblion er mwyn hyrwyddo’u cynnydd mewn dysgu a’u hannibyniaeth.  Hefyd, mae angen i hunanwerthuso ysgolion roi mwy o sylw i’r cynnydd a wneir gan y grŵp hwn o ddisgyblion.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae ymgynghoriad sy’n para mis, a lansiwyd heddiw gan Estyn, yn gofyn am farn athrawon, uwch arweinwyr, llunwyr polisi a phawb sydd â diddordeb mewn addysg ar gynigion ar newidiadau i’r ffyrdd y bydd ysgolion a darparwyr eraill yn cael eu harolygu o Fedi 2017. 

Dywed Meilyr Rowlands, y Prif Arolygydd:

“Mae gan arolygiadau ran annatod mewn sicrhau bod ein system addysg y gorau y gall fod.   Y llynedd, fe wnaethom ni ofyn am eich barn ar newidiadau i’r ffordd rydym yn arolygu addysg a hyfforddiant, ac fe gawsom ni dros 2,000 o ymatebion.  Fe wnaethom wrando ar eich adborth a datblygu cynigion.  Hoffem gael eich barn ar y cynigion manwl hyn nawr.”

“Mae hyn yn gyfle arall i ddylanwadu ar newidiadau i arolygiadau yng Nghymru.  Rwy’n annog pawb sydd â diddordeb mewn addysg i gymryd rhan yn yr ymgynghoriad.”

Mae holiadur yr ymgynghoriad ar gael ar wefan Estyn yn http://www.estyn.llyw.cymru/ymgynghoriad .

Rydym hefyd yn croesawu adborth ar y broses arolygu y tu allan i’r holiadur, y gellir ei anfon trwy’r e-bost neu’i bostio i Estyn.  Mae’r cyfnod ymgynghori yn para tan ddydd Mercher 30 Tachwedd 2016.

Nodiadau i Olygyddion:

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Darganfu adroddiad Estyn, ‘Dysgu Oedolion yn y Gymuned yng Nghymru’, fod y 15 partneriaeth sy’n gyfrifol am ddysgu oedolion yn y gymuned yn parhau i ateb amrywiaeth eang o anghenion dysgu a lles, er y bu gostyngiadau mewn cyllid.

Dywed Meilyr Rowlands, y Prif Arolygydd:

“Mae dysgu oedolion yn y gymuned yn chwarae rhan bwysig ym mywyd dysgwyr dros 25 oed, yn enwedig y rhai â medrau cyflogadwyedd isel a, hefyd mewn lles pobl dros 65 oed.  Y flaenoriaeth i bartneriaethau dysgu oedolion yn y gymuned yw mynd i’r afael â thlodi trwy helpu pobl â lefel isel o fedrau i fod yn fwy cyflogadwy.  Mae partneriaethau dysgu oedolion yn y gymuned wedi dangos ymrwymiad cadarn i ddarparu ar gyfer y bobl sydd â’r angen mwyaf.”

Mae’r rhan fwyaf o bartneriaethau dysgu oedolion yn y gymuned wedi dangos eu bod yn wydn a dyfeisgar, ac maent wedi dod o hyd i ffyrdd arloesol o barhau i ddarparu cyrsiau.  Mae enghreifftiau o hyn yn cynnwys partneriaethau sy’n cyflwyno cyrsiau ar gyfer sefydliadau a ariennir, fel Cymunedau yn Gyntaf, mewn lleoliadau ‘un stop’ megis llyfrgelloedd.  Fodd bynnag, mae’r diffyg cymorthdaliadau sydd ar gael ar gyfer cyrsiau hamdden, fel celf a chrefft, wedi arwain at anghydraddoldeb yn y gallu i fanteisio ar ddysgu oedolion.  Mae rhai cyrsiau hamdden yn parhau ar sail adennill costau yn llawn, ond maent yn llai hygyrch wedyn i ddysgwyr ag incwm isel am nad ydynt efallai’n gallu fforddio ffioedd y cwrs.  I bobl hŷn yn arbennig, mae diffyg dosbarthiadau hamdden yn golygu colli cyfleoedd gwerthfawr i gymdeithasu a chadw’r meddwl a’r corff yn iach.

Darganfu’r adroddiad fod un o bob deg oedolyn sy’n dilyn ac yn cwblhau cwrs llythrennedd neu rifedd sylfaenol, TGCh neu Saesneg i siaradwyr ieithoedd eraill, yn peidio â rhoi cynnig ar y cymhwyster cysylltiedig neu maent yn aflwyddiannus ynddo.  Mae hyn oherwydd bod gan lawer o ddysgwyr sy’n oedolion ymrwymiadau eraill yn eu bywyd sydd efallai yn eu hatal rhag rhoi cynnig ar y cymhwyster, fel gweithio sifftiau neu ofalu am berthnasau.  

Yn ogystal, mae’r adroddiad yn cynnwys argymhellion i bartneriaethau dysgu oedolion yn y gymuned a Llywodraeth Cymru.  Dylai partneriaethau dysgu oedolion yn y gymuned barhau i sicrhau ansawdd yr addysgu a’r dysgu er mwyn rhoi gwerth am arian i ddysgwyr sy’n oedolion.  Dylai Llywodraeth Cymru hefyd adolygu ei pholisi a’i strategaeth ariannu ar gyfer y sector dysgu oedolion yn y gymuned.

Nodiadau i Olygyddion:

Ynglŷn â’r adroddiad

  • Comisiynwyd adroddiad Estyn ‘Dysgu Oedolion yn y Gymuned yng Nghymru’ gan Lywodraeth Cynulliad Cymru ac mae ar gael yn llawn yn ar https://www.estyn.llyw.cymru/adroddiadau-thematig
  • Comisiynodd Llywodraeth Cymru adolygiad allanol o ddysgu oedolion yn y gymuned yng Nghymru i helpu i lywio datblygiad polisi at y dyfodol.  Cyhoeddwyd hwn ar 21 Hydref 2016 ac mae i’w weld ar: http://gov.wales/topics/educationandskills/learningproviders/communitylearning/review-of-adult-community-learning-wales/?lang=cy 
  • Mae’r canfyddiadau a’r argymhellion yn yr adroddiad hwn yn defnyddio tystiolaeth o gyfarfodydd ag arweinwyr strategol a gweithredol o’r holl bartneriaethau dysgu oedolion yn y gymuned yng Nghymru, gydag uwch arweinwyr o WEA/YMCA Cymru, a Llywodraeth Cymru, ynghyd â chraffu ar ddata deilliannau wedi’i wirio, cynlluniau cyflwyno gwasanaethau, ffeiliau cwricwlwm a dogfennau perthnasol eraill.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Yn yr ysgolion hyn:
• mae cyfranogiad gan ddisgyblion yn rhan annatod o weledigaeth ac ethos yr ysgol;
• mae strwythurau clir ar waith i gael gwybod barn disgyblion;
• caiff disgyblion amrywiaeth o gyfleoedd i ddylanwadu ar benderfyniadau sy’n effeithio arnynt; ac
• mae staff a disgyblion yn gallu manteisio ar hyfforddiant o ansawdd da i’w helpu i ddatblygu’r medrau y mae eu hangen i sicrhau bod lleisiau disgyblion yn cael eu clywed

Mae adroddiad Estyn, ‘Cyfranogiad Disgyblion: canllaw arfer orau’, yn amlygu sut mae cyfranogiad effeithiol o fudd i ddisgyblion ac yn helpu ysgolion i wella.  Mae’r adroddiad yn cynnwys saith astudiaeth achos arfer dda i helpu pob ysgol i wella cyfranogiad eu disgyblion.

Dywed Meilyr Rowlands, y Prif Arolygydd:

“Mae gan lais cadarn disgyblion fuddion clir i ysgolion a dysgwyr.  Rwy’n annog pob ysgol i ddarllen yr arfer orau sydd i’w gweld yn yr adroddiad hwn i’w helpu i wella’r effaith a ddaw yn sgil sicrhau bod lleisiau disgyblion yn cael eu clywed.”

Yn ôl yr adroddiad, gall cyfranogiad cadarn gan ddisgyblion gynorthwyo â gwella’r ysgol trwy helpu’r ysgol i amlygu blaenoriaethau at y dyfodol a gwneud penderfyniadau mwy gwybodus am les, profiadau dysgu ac ansawdd addysgu.  Trwy eu cyfraniad, mae disgyblion yn datblygu medrau personol a chymdeithasol gwerthfawr fel medrau gwrando a gweithio gydag eraill.

Mae’r adroddiad yn amlygu’r arfer dda yn Ysgol Gynradd Hafod yn Abertawe, lle mae pob disgybl yn cael cyfleoedd rheolaidd i ddylanwadu ar benderfyniadau’r ysgol.  Bob wythnos, mae grŵp llais y disgybl yn mynd â blychau awgrymiadau o amgylch yr ysgol cyn cynnal ‘gwasanaeth aur’ yn wythnosol, pan fydd y grŵp yn rhoi adborth i weddill yr ysgol.  O ganlyniad, mae disgyblion yn hyderus bod yr ysgol yn gwrando ar eu barn ac maent wedi datblygu hunanhyder, hunan-barch a medrau gwrando.

Nodiadau i Olygyddion:

Ynghylch yr adroddiad
• Comisiynwyd adroddiad Estyn, ‘Cyfranogiad Disgyblion: canllaw arfer orau’, gan Lywodraeth Cymru ac mae ar gael yn llawn ar https://www.estyn.llyw.cymru/adroddiadau-thematig
• Mae canfyddiadau’r adroddiad yn seiliedig ar ddadansoddiad o ganfyddiadau arolygiadau a chyfweliadau dilynol dros y ffôn a amlygodd arfer dda ym maes cyfranogiad disgyblion.  Mae’r adroddiad yn defnyddio dadansoddiad o bymtheg arolygiad ysgol gynradd, pum arolygiad ysgol uwchradd a phedwar arolygiad ysgol arbennig.  Cynhaliwyd cyfweliadau dilynol dros y ffôn â naw ysgol.  Mae’r sampl yn manteisio ar arferion o bob un o’r pedwar consortiwm rhanbarthol ac yn ystyried cefndir economaidd-gymdeithasol, maint yr ysgol a chyd-destunau ieithyddol.  Mae’r adroddiad hefyd yn ystyried canllawiau a chyhoeddiadau arfer dda gan Lywodraeth Cymru a Chomisiynydd Plant Cymru.

Astudiaethau achos ar gyfranogiad disgyblion
• Ysgol Arbennig Heronsbridge, Pen-y-bont ar Ogwr
• Ysgol Uwchradd Aberteifi, Ceredigion
• Ysgol Gynradd Llanllechid, Gwynedd
• Ysgol Gynradd Gymunedol Casblaidd, Sir Benfro
• Ysgol Penmaes, Powys
• Ysgol Gynradd Hafod, Abertawe
• Ysgol Gymunedol Cefn Hengoed, Abertawe

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae adroddiad Estyn, ‘Rheoli presenoldeb gweithlu ysgolion yn effeithiol mewn ysgolion cynradd’  yn argymell y dylai Llywodraeth Cymru hyrwyddo eu dogfen arweiniad yn ehangach fel y gall mwy o ysgolion cynradd roi ei gwybodaeth ddefnyddiol ar waith.

Dywed Meilyr Rowlands, y Prif Arolygydd:
“Mae angen i ysgolion cynradd wneud yn siŵr eu bod yn arfarnu effaith absenoldeb athrawon.   Gall monitro ac olrhain y rhesymau dros absenoldeb athrawon helpu i godi ymwybyddiaeth am effaith bosibl absenoldeb ar ddysgwyr.  Dylen nhw hefyd fonitro gwaith athrawon cyflenwi yn rheolaidd i sicrhau bod disgyblion yn gwneud cynnydd priodol.”

Canfu arolygwyr yn y mwyafrif o ysgolion fod athrawon cyflenwi yn defnyddio dogfennau’r ysgol i gynllunio gwersi, ond pan na fydd y wybodaeth gynllunio hon ar gael, mae athrawon cyflenwi yn canolbwyntio ar gadw plant yn brysur, yn hytrach na chynllunio gwersi sy’n adeiladu ar wybodaeth a medrau disgyblion.  

Yn ychwanegol, canfu’r adroddiad fod bron pob ysgol gynradd yn monitro absenoldeb athrawon yn effeithiol pan fyddant yn absennol o’r ystafell ddosbarth oherwydd salwch, ond nid am resymau eraill fel hyfforddiant, cynadleddau, neu ddyletswyddau ysgol eraill.  Mae hyn yn golygu mai ychydig iawn o ysgolion sy’n gallu dweud pa mor aml y caiff disgyblion eu haddysgu gan rywun heblaw eu hathro dosbarth.  Mae’r adroddiad yn argymell y dylai Llywodraeth Cymru ddarparu arweiniad ar fonitro effaith athrawon sy’n absennol o’r ystafell ddosbarth am resymau heblaw salwch.

Mae Estyn yn argymell hefyd y dylai Llywodraeth Cymru lunio arweiniad ar reoli absenoldeb penaethiaid yn effeithiol a dylent hefyd sicrhau yr eir i’r afael â darpariaeth staff cyflenwi yn y sector cyfrwng Cymraeg.  Dylai awdurdodau lleol drefnu bod hyfforddiant ar reoli presenoldeb y gweithlu ar gael  ar gyfer pob pennaeth a dylent hefyd roi data meincnodi i ysgolion er mwyn iddynt allu cymharu eu cyfraddau presenoldeb yn erbyn rhai eraill.  Dylai ysgolion roi adborth i athrawon cyflenwi ar eu perfformiad hefyd, a sicrhau eu bod nhw bob amser yn gallu defnyddio dogfennau cynllunio gwersi fel bod disgyblion yn gallu gwneud cynnydd yn eu dysgu.

Nodiadau i Olygyddion:

Ynglŷn â’r adroddiad
• Comisiynwyd adroddiad Estyn ‘Rheoli presenoldeb gweithlu ysgolion yn effeithiol mewn ysgolion cynradd’ gan Lywodraeth Cynulliad Cymru, ac mae ar gael yn llawn yn https://www.estyn.llyw.cymru/adroddiadau-thematig
• Mae canfyddiadau’r adroddiad yn defnyddio tystiolaeth o arolygiadau ac o 60 o ymatebion i holiaduron a anfonwyd at sampl gynrychioliadol o benaethiaid ysgol gynradd, cyrff llywodraethol a chynrychiolwyr awdurdodau lleol.  Bu arolygwyr yn cyfweld â sampl o benaethiaid, cynrychiolwyr awdurdodau lleol, a chynrychiolwyr o ddwy asiantaeth gyflenwi.

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Dywed y Prif Arolygydd, Meilyr Rowlands,

“Mae’r hyn sydd angen ei wneud i godi safonau mewn addysg yng Nghymru yn dod yn fwy eglur a bydd gwella addysgu’n cael effaith hirdymor ar ansawdd a safonau yn yr ystafell ddosbarth.  Mae gan yr athrawon gorau ddisgwyliadau uchel, maent yn herio’u disgyblion ac maent yn meddwl am eu harfer eu hunain yn feirniadol.  Mae ar arweinwyr addysg angen ffocws cryf ar ddarparu cyfleoedd addas ar gyfer datblygiad proffesiynol staff ar bob lefel i feithrin addysgu a dysgu hyderus a chreadigol.”

“Trwy barhau i wella dysgu proffesiynol a chydweithio rhwng ysgolion y gallwn gael gwared ar yr amrywioldeb sy’n bodoli o hyd yn ein system addysg.”

Mae’r Prif Arolygydd yn annog ysgolion a lleoliadau addysg eraill i ofyn i’w hunain i ba raddau mae eu sefydliad wedi sefydlu diwylliant sy’n annog ac yn meithrin datblygiad staff a dysgu proffesiynol.  Mae pennod gyntaf yr Adroddiad Blynyddol yn cynnwys deg set o gwestiynau i helpu gyda’r hunanarfarnu hwn.

Mewn ysgolion fel Ysgol Gynradd Severn, Caerdydd, sydd wedi gwella ansawdd eu haddysgu, mae staff yn teimlo eu bod wedi’u grymuso a’u cymell i herio arfer addysgu bresennol a myfyrio ar y ffordd orau o wella addysgu yn eu hysgol.  Mae astudiaethau achos ychwanegol yn yr Adroddiad Blynyddol yn amlygu ffyrdd arloesol sydd wedi gwella ansawdd yr addysgu a’r dysgu, yr arweinyddiaeth a’r perfformiad mewn ysgolion ac mewn darparwyr addysg eraill. 
 
Rhagor o ganfyddiadau o arolygiadau 2015-2016:

  • Mae cyfran y safonau da neu ragorol (92%) mewn lleoliadau nad ydynt yn ysgolion, i blant o dan bump oed, yn parhau’n debyg yn fras i’r llynedd.  Fodd bynnag, mae safonau Cymraeg yn faes i’w ddatblygu o hyd mewn mwyafrif o leooliadau cyfrwng Saesneg ac, yn gynyddol, mewn lleoliadau cyfrwng Cymraeg.
  • Mae safonau’n dda neu’n well mewn rhyw saith o bob deg ysgol gynradd a arolygwyd eleni.  Nodwyd bod arfer ragorol ar gyfer o leiaf un dangosydd ansawdd gan ychydig dros un o bob pump ysgol gynradd.  Mae medrau llythrennedd disgyblion yn parhau i wella ac mae safonau rhifedd yn dda neu’n well mewn saith o bob deg ysgol gynradd.  Fodd bynnag, mewn rhyw draean o ysgolion cynradd a arolygwyd eleni, mae disgyblion mwy abl yn tangyflawni am nad yw eu gwaith yn ddigon heriol.  Mae arweinyddiaeth a rheolaeth yn dda neu’n well mewn bron tri chwarter o ysgolion cynradd, ond yn yr ysgolion sy’n weddill, nid oes brys ar arweinwyr i wneud gwelliannau.
  • Mae gan ysgolion uwchradd fwy o amrywioldeb nag ysgolion cynradd o hyd, gyda mwy o ragoriaeth ond mwy o arfer anfoddhaol hefyd.  Mae addysgu’n dda neu’n well mewn lleiafrif yn unig o ysgolion uwchradd a arolygwyd eleni.  Mewn mwyafrif o wersi yn yr ysgolion hyn, nid yw disgwyliadau’n ddigon uchel, yn enwedig ar gyfer disgyblion mwy abl.  Mae’r arweinyddiaeth a’r rheolaeth yn dda neu’n well mewn rhyw hanner o ysgolion uwchradd, ond yn y gweddill, nid yw arweinyddiaeth yn cael digon o effaith ar wella ansawdd y dysgu ac addysgu, a safonau.
  • Roedd safonau’n dda mewn pedair o’r ysgolion arbennig a arolygwyd eleni, ac yn ddigonol yn y ddwy ysgol arall.  Cafodd pob un o’r pedair uned cyfeirio disgyblion (UCDau) a arolygwyd eleni eu gosod mewn categori gweithgarwch dilynol statudol.  Mae gwendidau sylweddol yn arweinyddiaeth a rheolaeth pob un o’r UCDau hyn.
  • Mewn addysg ôl-orfodol, nodwyd bod arfer ragorol gan y ddau goleg Addysg Bellach a dau o’r tri darparwr dysgu yn y gwaith a arolygwyd.  Mae arweinwyr yn y darparwyr hyn wedi datblygu partneriaethau effeithiol gydag amrywiaeth o gyflogwyr, ysgolion a chymunedau lleol sy’n cyfoethogi profiadau dysgwyr.
  • Mae Consortia rhanbarthol yn adnabod y rhan fwyaf o’u hysgolion yn dda ac yn categoreiddio’r ysgolion hyn yn briodol.  Ar y cyfan, mae consortia yn herio ysgolion yn gadarn o ran eu perfformiad, eu darpariaeth a’u harweinyddiaeth, ond dylent fod yn gwneud rhagor i fynd i’r afael â’r amrywioldeb rhwng ysgolion, yn enwedig ysgolion uwchradd.  Hefyd, mae angen arfarnu gweithgareddau gwella ysgolion yn well.

Mae rhagair y Prif Arolygydd i’r adroddiad yn cynnwys y canfyddiadau allweddol mewn addysg a hyfforddiant o flwyddyn academaidd 2015-2016.

Nodiadau i Olygyddion

Cyhoeddir yr adroddiad ar: https://www.estyn.gov.wales/annual-report

Cyhoeddir holl ganfyddiadau arolygiadau 2015-2016 ar: http://data.estyn.gov.wales 

Astudiaethau achos arfer orau:

 Ynys Môn
Cylch Meithrin Bodffordd 

Pen-y-bont ar Ogwr
Coleg Penybont
Bwrdd Hyfforddi’r Diwydiant Adeiladu (CiTB)
Caerffili
Ysgol Gynradd Cwmfelinfach
Ysgol Gyfun Cwm Rhymni

Caerdydd
Ysgol Uwchradd Caerdydd
Ysgol Gynradd Kitchener
Ysgol Gynradd Rhydypenau
Ysgol Gynradd Severn

Sir Gaerfyrddin
Ysgol Gyfun Bryngwyn

Conwy
Ysgol Glan Gele

Sir Ddinbych
Ysgol Plas Brondyffryn

Sir y Fflint
Coleg Cambria
Ysgol Gynradd Gymunedol Cornist Park

Sir Fynwy
Ysgol Haberdashers Mynwy i Ferched
Sticky Fingers

Castell-nedd Port Talbot
Ysgol Gymunedol Tonnau
Ysgol Gynradd Gymraeg Castell Nedd

Sir Benfro
Ysgol Gymunedol Monkton Priory

Powys
Ysgol Gymraeg Dyffryn y Glowyr

Rhondda Cynon Taf
Ysgol Gynradd Craig Yr Hesg
Ysgol Gyfun Treorci

Abertawe
Ysgol Gymunedol Cefn Hengoed
Ysgol Gyfun Pontarddulais

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Roedd y gwobrau yn cydnabod y 28 o ysgolion, colegau a lleoliadau eraill y barnwyd eu bod yn rhagorol ar gyfer un o’r barnau cyffredinol neu’r ddwy farn gyffredinol ar gyfer perfformiad presennol a rhagolygon gwella yn y flwyddyn academaidd 2015-2016.

Dywed Meilyr Rowlands,

Mae’n bwysig dathlu’r rhagoriaeth a gyflawnir gan waith caled ac ymrwymiad mewn addysg yng Nghymru.  Gall cydnabod a rhannu’r rhagoriaeth hon helpu i ysbrydoli gwelliant yn yr ystafell ddosbarth ac, yn yr ysbryd hwn, mae Estyn wedi cyhoeddi llyfryn byr yn tynnu sylw at rai o nodweddion llwyddiannus y 28 o ysgolion a darparwyr addysg eraill a gyflawnodd ragoriaeth yn ystod arolygiadau 2015-2016.

Y rhai a dderbyniodd wobrau:

Abertawe
Ysgol Gymunedol Cefn Hengoed
Ysgol Gyfun Pontarddulais
Ysgol Gynradd Penllergaer
Ysgol Gynradd San Helen

Bro Morgannwg
Ysgol Gynradd Albert
Ysgol Gynradd Dinas Powys

Caerdydd
Ysgol Gynradd Birchgrove
Ysgol Gynradd Kitchener
Ysgol Gynradd Severn

Caerffili
Ysgol Gynradd Cwmfelinfach
Ysgol Gynradd Gilfach Fargoed

Casnewydd
Ysgol Gynradd Maendy
Ysgol Gymraeg Ifor Hael

Castell-nedd Port Talbot
Partneriaeth Sgiliau Galwedigaethol

Ceredigion
Cylch Chwarae Aberporth (Cymdeithas Cylchoedd Chwarae Cyn-ysgol Cymru)

Conwy
Ysgol Bryn Elian

Gwynedd
Ysgol Gynradd Cae Top
Ysgol Morfa Nefyn

Merthyr Tudful
Ysgol Gynradd Parc Cyfarthfa

Pen-y-bont ar Ogwr
Coleg Pen-y-bont ar Ogwr
Bwrdd Hyfforddi’r Diwydiant Adeiladu(CITB)
Ysgol Iau Llangewydd

Sir Gaerfyrddin
Ysgol Gymraeg Teilo Sant

Sir y Fflint
Coleg Cambria
Toy Box

Sir Fynwy
Ysgol Haberdashers i Ferched, Trefynwy

Torfaen
Ysgol Feithrin Brynteg

Wrecsam
Meithrinfa Rossett House

Archives: Erthyglau Newyddion

Rhannu'r dudalen hon

Mae’r adroddiad, Cynnydd dysgwyr ym meysydd dysgu medrau byw’n annibynnol mewn colegau addysg bellach, yn ystyried pa mor dda mae colegau AB yn darparu rhaglenni dysgu i bobl ifanc ag amrywiaeth eang o anawsterau dysgu canolig i ddifrifol.

Meddai Meilyr Rowlands, y Prif Arolygydd,

“Mae’n hanfodol bod colegau AB yn paratoi pobl ifanc ag anawsterau dysgu ar gyfer bywyd ar ôl iddynt adael y coleg ac yn helpu i roi iddynt y medrau y bydd arnynt eu hangen i fyw bywyd annibynnol.
 

“Dylai colegau lunio rhaglenni dysgu digon heriol sydd â chydbwysedd priodol rhwng cymwysterau a gweithgareddau eraill fel bod dysgu yn bwrpasol ac yn cyfateb yn dda i alluoedd y bobl ifanc.
 

“Mae adroddiad heddiw yn amlygu rhai enghreifftiau o lwyddiant, lle y mae colegau wedi gwneud gwahaniaeth go iawn i fywyd dysgwyr unigol trwy osod targedau ystyrlon a bod yn hyblyg wrth gynllunio’r cwricwlwm.”

Mae’r adroddiad yn cynnwys astudiaeth achos o Grŵp Llandrillo Menai, lle y gwnaeth staff ailarfarnu eu ffordd o osod targedau ar gyfer dysgwyr unigol.  Cyflwynwyd asesiad cychwynnol chwe wythnos ar ddechrau cyrsiau er mwyn cael gwybodaeth gywir a pherthnasol am alluoedd dysgwyr.  Sicrhawyd bod nodau hirdymor dysgwyr yn ganolog i gynlluniau dysgu.  Darganfu arolygwyr fod staff wedi gallu darparu cymorth cydlynus ar gyfer cynnydd unigolion y tu mewn a’r tu allan i’r coleg, ers gwneud y newidiadau.  Mae nifer o ddysgwyr wedi gwneud cyflawniadau nodedig.  Er enghraifft, mae un person ifanc a oedd yn ei chael hi’n anodd cymdeithasu â chyfoedion bellach yn mynychu clwb ieuenctid ac mae un arall a oedd un cael problemau wrth archebu a bwyta cinio yn y coleg bellach yn gallu gwneud hyn yn annibynnol.

Mae gan yr adroddiad bump argymhelliad allweddol i golegau AB er mwyn helpu i wella’u darpariaeth i bobl ifanc ag anawsterau dysgu ac anableddau.  Mae’r rhain yn cynnwys amlygu galluoedd a medrau ehangach dysgwyr yn ystod asesiadau cychwynnol, sicrhau bod cynlluniau dysgu unigol yn cyfrif yn ddigonol am y rhain a llunio rhaglenni dysgu sy’n fwy perthnasol a heriol.  Mae argymhellion i awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru hefyd.

        Nodiadau i’r Golygyddion:

        Ynghylch yr adroddiad

  • Yn 2015-16, cwblhaodd tua 1,400 o ddysgwyr raglenni dysgu i bobl ifanc ag anawsterau dysgu ac anableddau mewn 12 coleg yng Nghymru
  • Fe wnaeth tystiolaeth yr adroddiad gynnwys ymweliadau ag 11 o 12 maes dysgu medrau byw’n annibynnol mewn colegau AB (casglwyd gwybodaeth am y ddarpariaeth yng Ngholeg Merthyr Tudful yn ystod arolygiad yn 2016):
    • Coleg Penybont (gan gynnwys Tŷ Weston)
    • Coleg Caerdydd a’r Fro
    • Coleg Cambria
    • Coleg Ceredigion
    • Coleg Gwent
    • Coleg Sir Gâr
    • Coleg y Cymoedd
    • Coleg Gŵyr
    • Grŵp Llandrillo Menai
    • Grŵp Colegau NPTC
    • Coleg Sir Benfro
  • Mae colegau AB yn cynnig amrywiaeth o gyrsiau a chymwysterau. Mewn tua hanner y colegau hyn, cyfeirir at y rhain gyda’i gilydd fel rhaglenni medrau byw’n annibynnol, ond yn y colegau eraill, cânt eu grwpio mewn rhaglenni fel medrau bywyd neu astudiaethau sylfaenol. At ddibenion yr adroddiad, fe’u hystyrir gyda’i gilydd oll fel rhaglenni dysgu annibynnol ar gyfer pobl ifanc ag anawsterau neu anableddau.