Arfer effeithiol Archives - Page 63 of 69 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth gyd-destunol fras am y darparwr/y bartneriaeth (seiliwch y wybodaeth hon ar adran cyd-destun yr adroddiad gan gynnwys nodweddion sy’n berthnasol i’r astudiaeth achos)

Sefydlwyd Coleg Catholig Dewi Sant gan Archesgobaeth Caerdydd yn goleg chweched dosbarth Catholig ym 1987. Mae’r coleg ar un campws yng ngogledd-ddwyrain Caerdydd. Mae Coleg Dewi Sant yn rhoi cyfleoedd dysgu i ryw 1,550 o ddysgwyr amser llawn. Mae bron yr holl ddysgwyr rhwng 16 a 19 oed. Nid oes dysgwyr rhan-amser. Mae ychydig o dan 80% wedi ymrestru ar lefel 3, gyda 60% o’r rhain ar gyrsiau Safon Uwch/UG a 27% o’r rhain yn cymysgu cyrsiau Safon Uwch/UG â chyrsiau galwedigaethol Lefel 3. Mae tua 18% wedi ymrestru ar lefel 2 a rhyw 3% ar lefel 1. Daw rhan fwyaf y dysgwyr yn y coleg o Gaerdydd, ond daw tua 13% o fannau pellach i ffwrdd, gan gynnwys Casnewydd, Rhondda Cynon Taf, Caerffili a Phen-y-bont ar Ogwr. Mae tua 54% o’r dysgwyr yn ferched a 46% yn fechgyn. Daw tua 22% o’r dysgwyr o grwpiau lleiafrif ethnig. Daw tua 45% o’r dysgwyr o ardaloedd o amddifadedd addysgol.

Nodwch sut mae’r maes arfer ragorol/arfer sy’n arwain sector, a nodwyd yn ystod yr arolygiad, yn berthnasol i gwestiwn allweddol, dangosydd ansawdd a/neu agwedd arbennig

Cwestiwn allweddol: 1, 2 a 3
Dangosydd ansawdd: 1.1-Safonau; 2.2-Addysgu; 3.2- Gwella ansawdd.
Agwedd: 1.1.4 – medrau; 2.2.2 – asesu dysgu ac asesu ar gyfer dysgu; 3.2.1 – hunanasesu

Cyd-destun a chefndir i arfer ragorol/arfer sy’n arwain sector

Tan 2010, bu’r coleg yn gweithredu system dracio ar bapur yn seiliedig ar adegau adrodd sefydlog drwy gydol y flwyddyn academaidd. Dim ond ciplun o gynnydd y myfyrwyr yr oedd y drefn hon yn ei roi, yn seiliedig ar ddata asesu, targed a phresenoldeb. Y gwendid amlwg oedd bod data’n dyddio’n gyflym a bod y dysgwyr yn ymddieithrio yn sgil y data darfodedig yr oedd yn ei ddarparu. Bu’r coleg hefyd yn casglu llawer iawn o wybodaeth am y dysgwr ar adegau amrywiol a theimlwyd y dylai fod ar gael yn haws i’r dysgwyr ac i randdeiliaid eraill. Aeth uwch dîm rheoli’r coleg ati felly i ddyfeisio meini prawf perfformiad allweddol a geisiwyd o eGDU pwrpasol.

Byddai angen i eGDU Dewi Sant;

  • ddarparu data dibynadwy a chadarn i ddysgwyr, tiwtoriaid personol a thiwtoriaid pwnc ar ffurf sy’n hwyluso datblygu targedau heriol i ddysgwyr ac i’r timau cwrs;
  • bodloni anghenion dysgwyr unigol drwy nodi cyswllt cryf rhwng nodau gyrfa, hyfforddiant ac addysg;
  • sicrhau bod cymorth dysgu’n effeithio mor gadarnhaol â phosibl ar ddysgwyr drwy gael at ddata byw;
  • manteisio ar y cyswllt cryf rhwng cyflwyno’r cwricwlwm a chymorth bugeiliol;
  • sicrhau bod dysgwyr yn cael eu trin yn gyflawn o ran y cymorth a’r datblygiad a gânt;
  • nodi’r dysgwyr sy’n fwyaf tebygol o adael drwy greu ‘pwyntiau sbardun’ i ddata presenoldeb a chyrhaeddiad; a
  • darparu arf rheoli i fonitro ac asesu perfformiad y coleg o ran effaith ar ddysgwyr, perfformiad a lles.

Ar y dechrau, ceisiwyd gofynion yr holl randdeiliaid allweddol gan gynnwys dysgwyr, staff cwricwlwm, staff bugeiliol a rheolwyr. Drwy ddarparwr system gwybodaeth reoli’r coleg, trefnwyd ymweliadau â cholegau disglair yn Lloegr i weld eu e-GDUau.

Datblygwyd e-gynllun dysgu unigol (e-GDU) Dewi Sant yn system ar-lein a gynlluniwyd i helpu dysgwyr i ymgymryd yn barhaus ag asesu a chynllunio eu cynnydd. Erbyn hyn, mae’n helpu dysgwyr i ddeall yn gadarn eu perfformiad cyfredol, yr hyn y maent am ei gyflawni a sut gallent gyrraedd y nod. Wrth wraidd hyn y mae darparu data asesu, graddau targed a data presenoldeb byw. Drwy nodi nodau dysgu clir, mae’r e-GDU yn annog dysgwyr i gael mwy o berchenogaeth a chyfrifoldeb dros eu dysgu eu hunain. Mae‟n fecanwaith hanfodol i’r swyddogaeth fugeiliol yn y coleg gan ei fod yn galluogi tiwtoriaid bugeiliol i wneud eu gwaith yn hyfforddwyr dysgu, gan alluogi trafodaethau manwl am berfformiad a chynnydd y dysgwyr ar draws eu rhaglen astudio.

Mae’r e-GDU yn galluogi’r holl randdeiliaid i fonitro cynnydd dysgwyr drwy fewnrwyd y coleg. Gall myfyrwyr gael at helaethrwydd o ddata y mae’r coleg yn ei gasglu, gan ddarparu mwy o ddealltwriaeth a pherchenogaeth o’u hunain yn ddysgwyr. Er enghraifft, mae’r e-GDU yn rhoi gwybodaeth am ddulliau dysgu a ffefrir gan y dysgwyr a’u lefelau medrau sylfaenol; gan ychwanegu at y rhaglen fugeiliol a’r cymorth medrau. Gall y dysgwyr weld y wybodaeth sydd gan y coleg am eu hanghenion dysgu ychwanegol, gan sicrhau bod y trefniadau arholi ac asesu yn berthnasol. Un datblygiad arwyddocaol yw defnyddio’r e-GDU i ysgrifennu tystlythyrau a datganiadau UCAS. Mae’r myfyrwyr yn gallu gweld eu tystlythyrau UCAS pwnc a’r graddau a ragwelir iddynt, sy’n hwyluso ysgrifennu eu datganiadau personol. Caiff datganiadau UCAS eu cyfathreb’n electronig drwy’r e-GDU gan reoli a monitro proses UCAS yn well felly.

Disgrifio natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector

Mae’r fenter hon yn cysylltu â llawer o agweddau ar y fframwaith ansawdd a hefyd ar draws mwy nag un cwestiwn allweddol. Mae’r e-GDU yn dadansoddi proffil dysgu dysgwr yn llawn dros amser. Mae hyn yn cynnwys data personol ar gyrhaeddiad a chyflawniad blaenorol, anghenion dysgu ychwanegol, ffactorau risg sefydlog a dynamig, presenoldeb, contractau a chytundebau dysgwyr, cynllunio addysg uwch, yn ogystal â chyflawniad, asesu, adborth ansoddol a chynnydd cyfredol.

Mae blaenoriaethau ar gyfer datblygu yn y dyfodol yn cael eu gosod gan yr Uwch Dîm Arwain, ar y cyd â’r grwpiau perthnasol. Mae datblygiad pellach ar y gweill ar gyfraniad dysgwyr at brosesau hunanarfarnu a chynllunio cyn gweithredu. Mae mynediad i ddysgwyr, drwy i-Phones a dyfeisiau tebyg, wedi’i alluogi a bydd yn cael ei hyrwyddo. Nodwyd y blaenoriaethau hyn drwy adborth gan ddysgwyr. Mae’r rhieni wedi gofyn am fynediad drwy borth ar wahân sydd bellach yn cael ei datblygu. Bydd hwn yn galluogi’r cylch adrodd i fod yn broses barhaus yn hytrach na ‘chiplun’ ar bapur. Bydd y rhieni’n gallu cael trafodaethau ar-lein â staff yn seiliedig ar ddata’r e-GDU. Y bwriad yw y gall y staff fynd i mewn i’r system drwy ddyfeisiau cludadwy safonol a fydd yn cael eu prynu gan y coleg. Bwriedir y bydd y rhain yn cwtogi ar ddefnyddio adnoddau traul ac yn lleihau prosesau biwrocrataidd yn unol â pholisi’r coleg ar gynaliadwyedd amgylcheddol a rheoli llwyth gwaith.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ansawdd y ddarpariaeth a safonau’r dysgwyr

Mae’r e-GDU wedi effeithio’n amlwg ar gyflwyno’r cwricwlwm wrth ddarparu data dysgwyr a goladwyd. Mae data medrau sylfaenol, dulliau dysgu a chymwysterau wrth gyrraedd yn cael ei gasglu fesul dosbarth, gan wella cynlluniau gwers a sicrhau bod anghenion pob dysgwr yn cael eu bodloni. Mae polisi myfyrwyr a phresenoldeb y coleg hefyd yn cael ei gyflenwi drw’r e-GDU gyda’r gallu i gofnodi rhybuddion a rhoi contractau am fyfyrwyr da ar-lein. Mae’r tryloywder a geir drwy hyn yn hysbysu‟r holl randdeiliaid ac yn canolbwyntio ar ymddygiad cywirol. Mae’r presenoldeb ar draws y coleg wedi codi o 90% i 92% yn yr amser hwn. Mae’r staff cwricwlwm hefyd yn rhoi gwybod am newidiadau amlwg yn agwedd y myfyrwyr at eu hasesiad a gofnodir ar yr e-GDU. Mae’r ffaith bod yr asesu’n cael ei gofnodi’n fwy tryloyw yn cynyddu cymhelliant y myfyrwyr. Cryfheir y cyswllt rhwng ymdrech, perfformiad a chydnabyddiaeth wrth i’r myfyrwyr ymateb i’r adborth a gânt. Roedd adborth gan grŵp ffocws yn nodi bod y dysgwyr wedi derbyn yr e-GDU yn frwdfrydig yn y modd y mae’n cefnogi eu cynnydd ac yn rhoi adborth amdano.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth gyd-destunol fras am y darparwr

Mae Coleg Sir Benfro wedi cynnal twf mewn ymrestriadau myfyrwyr ers 1993. Mae’r ddarpariaeth yn cynnwys AB ac AU amser llawn a rhan amser, rhaglenni yn y gwaith a rhaglenni masnachol, allgymorth, cyrsiau cymunedol a dysgu ar-lein. Roedd mwy na 10,000 o fyfyrwyr amser llawn a rhan amser wedi ymrestru yn ystod 2009/10 ac mae’r Coleg yn disgwyl ffigwr recriwtio tebyg ar gyfer 2010/11.

Mae cyfanswm yr ymrestriadau myfyrwyr ar gyfer 2009/10 wedi ei wneud o’r categorïau canlynol:
Addysg Bellach Amser Llawn: 1758 Addysg Uwch Amser Llawn: 133
Addysg Bellach Rhan Amser: 7448 Addysg Uwch Rhan Amser: 337
Dysgu Seiliedig ar Waith: 665

Yn ychwanegol at hyn mae’r Coleg yn ymrestru dros 120 o fyfyrwyr rhyngwladol yn flynyddol.

Mae’r prif gampws yn nhref Hwlffordd (poblogaeth 17,000). Agorwyd adeilad Canolfan Arloesi gwerth £3.2 miliwn, yn arbenigo mewn uwch-dechnoleg, yn swyddogol ar y safle ym mis Tachwedd 2003. Mae Canolfan Adeiladu newydd hefyd wedi ei chodi ac agorwyd honno i fyfyrwyr ym mis Medi 2008 gan alluogi i’r Coleg dynnu’n ôl o’r eiddo oedd ganddo ar les ac a oedd yn llai addas oddi ar y safle. Cafwyd gwaith ailwampio ac estyniad ar yr adain beirianneg, gwerth £4 miliwn, yn ystod 2009 a chwblhawyd y gwaith adeiladu fis Ionawr 2010. Mae’r cyfleusterau hyn yn cynnig adnoddau ynni adnewyddol, olew a nwy gyda’r diweddaraf ar gyfer cyflwyno cwricwlwm i gwrdd ag anghenion diwydiant lleol. Ceir campws arall yn Aberdaugleddau lle mae cyrsiau cyfrifiadureg, adeiladu cychod a pheirianneg yn cael eu cyflwyno a defnyddir canolfannau eraill gan yr AALl a lleoliadau yn y gymuned i gyflwyno rhaglen STEP y Coleg. Yn y gorffennol mae’r Coleg wedi rhyddfreinio ei holl ddarpariaeth AU o Brifysgol Morgannwg er ei fod bellach yn datblygu ei berthynas gyda Phrifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant er mwyn darparu dilyniant i AU yn rhanbarthol ar ystod o raddau galwedigaethol eu gogwydd.

Mae cronfa gwsmeriaid y Coleg mor amrywiol ag y gellid ei disgwyl mewn sefydliad AB cyffredinol. Mae’r rhan fwyaf o fyfyrwyr amser llawn yn 16-19 oed er bod eithriadau e.e. Cyrsiau mynediad i ddysgwyr sy’n dychwelyd ac mae peth mewnlenwi ar gyrsiau amser llawn. Mae oedolion yn ymrestru ar gyfer cyrsiau galwedigaethol rhan amser, AU, amser llawn a rhan amser, ac ar batrwm o raglenni gyda’r nos a rhai yn y gymuned sy’n targedu dysgwyr sy’n anodd eu cyrraedd. Mae a wnelo’r trydydd brif gategori o gwsmeriaid â chyflogwyr a busnesau ac mae hwn yn faes mae’r Coleg wrthi’n ehangu arno ar hyn o bryd. Yn ychwanegol at yr uchod, mae’r Coleg eisoes yn cael mwy o alw am weithio mewn partneriaeth ar fentrau 14-16 oed gyda’r ysgolion; datblygu meysydd cwricwlwm arbenigol gan weithio gyda’r diwydiannau ynni presennol a’r rhai sy’n dod i’r amlwg; a’r angen am gefnogi datblygiadau lleol yn y sector twristiaeth trwy raglenni traws-Golegol.

Nodwch sut mae’r maes arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector, a nodwyd yn ystod yr arolygiad, yn berthnasol i gwestiwn allweddol, dangosydd ansawdd a/neu agwedd arbennig

Mae’r maes hwn o arfer ragorol/arfer sy’n arwain sector yn perthyn yn uniongyrchol i ddangosydd ansawdd allweddol 2.4 Yr Amgylchedd Dysgu. Mae’r Coleg wedi buddsoddi tua £8 miliwn yn yr ystad ers 2007 ac mae dau faes sydd wedi bod ar eu hennill yn benodol, sef Adeiladu a Pheirianneg, yn perthyn yn uniongyrchol i anghenion diwydiant lleol.

Cyd-destun a chefndir i arfer ragorol/arfer sy’n arwain sector

Yn y blynyddoedd diweddar mae Sir Benfro wedi gweld buddsoddi mawr yn y diwydiant ynni gan gwmnïau rhyngwladol. Dros amser mae’r Coleg wedi meithrin cysylltiadau helaeth gyda chyflogwyr lleol yn y sector blaenoriaeth hwn drwy Grŵp Datblygu Gweithlu’r Sector Ynni (PESWDG). Sefydlwyd y grŵp hwn yn 2006 mewn ymateb i Gynllun Gofodol Aberdaugleddau ac mae’n cynnwys y chwaraewyr pwysicaf yn y sectorau Ynni a Pheirianneg ac yn cwrdd bob yn eilfis. Mae’r PESWDG yn cynnwys cynrychiolwyr o ddiwydiannau’r sector ynni, gan gynnwys cynrychiolwyr cwmnïau cleientiaid, y prif gontractwyr, is-gontractwyr, cynrychiolwyr o COGENT, yr ECITB, Cyngor Sir Penfro, Gyrfaoedd Gorllewin Cymru, Menter Busnes Sir Benfro a Llywodraeth Cynulliad Cymru (Rheolwr Sgiliau Sector Ynni APADGOS). Mae’r grŵp hwn wedi datblygu cynllun cynhwysfawr i lywio ei gamau gweithredu ac wedi llwyddo i ennill arian o Ewrop i uwchsgilio’r gweithlu presennol.

Sefydlwyd fforwm cyflogwyr arall, sef Grŵp Cyflogwyr Adeiladu Peirianyddol, yn 2008 pan oedd cyfleusterau newydd yn cael eu dylunio yng Nghanolfan MITEC Aberdaugleddau i gyflwyno weldio, gosod pibellau a phlatio diwydiannol. Mae ymwneud y cyflogwyr mewn dylunio neu gyfarparu’r cyfleusterau hyn wedi cynorthwyo gyda datblygu perthynas ragorol gyda’r sector pwysig hwn.

Disgrifio natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector

Mae Coleg Sir Benfro yn ddiweddar wedi ymgymryd ag ailwampio’r cyfleusterau peirianneg sydd ganddo fel rhan o’i ymrwymiad i gyflwyno’r addysg a’r hyfforddiant o’r ansawdd uchaf i sectorau ynni a pheirianneg y sir. Mae darparu technoleg ac adnoddau safon y diwydiant yn gydran hanfodol o’r ymrwymiad hwn.

Ar wahân i’r purfeydd olew sydd yn Sir Benfro mae datblygiadau diweddar ym maes LNG gydag agor safleoedd LNG South Hook a Dragon. Yn ychwanegol at hyn, mae gorsaf bwer nwy newydd wrthi’n cael ei hadeiladu. Mae diwydiannau cadwyni cyflenwi yn mynd o nerth i nerth ar y cyd â’r datblygiadau hyn gan fynnu bod staff tîm peirianneg y Coleg yn cynnal eu galluedd ac yn ehangu i gwrdd ag anghenion cyflenwi ac asesu yn y diwydiant.

Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf mae £4m wedi ei fuddsoddi mewn ailadeiladu, ailwampio ac adnewyddu’r gweithdy peirianneg a chyfleusterau’r labordai. Fel rhan o’r adnewyddu gyda pheirianneg roedd datblygu ystafell Reoli Rithwir neilltuol. Mae’r ystafell hon yn gadael i fyfyrwyr hyfforddi mewn amgylchedd realistig. Defnyddir y system efelychu i hyfforddi myfyrwyr newydd ac adfywio staff gweithredu’r purfeydd. Mae meddalwedd hefyd yn cael ei ddatblygu a’i addasu i gefnogi systemau’r LNG a’r gorsafoedd pwer.

Mae’r gweithdy peiriannau wedi cael offer newydd gyda thurnau a llifanwyr ac mae mannau newydd wedi eu datblygu i gefnogi profi deunyddiau, hydroleg/niwmateg, cynnal a chadw, offeryniaeth a rheolaeth.

Mae Canolfan Peirianneg MITEC yn Aberdaugleddau wedi ei datblygu i gyflwyno cyrsiau Peirianneg ECITB at safon ddiwydiannol. Rhennir yr adeilad yn dri gweithdy ar wahân, weldio, gosod pibellau a phlatio a cheir man allanol ar gyfer hyfforddi ac asesu sydd wedi ei gosod fel purfa ffug sy’n caniatáu hyfforddi realistig yn y tair disgyblaeth uchod.

Caiff staff eu hannog i fynd ar raglenni datblygiad personol er mwyn cadw’n gyfoes â thechnoleg sy’n newid ac er mwyn cryfhau darpariaeth y Coleg. Bydd coleg Sir Benfro yn parhau â’r strategaeth o ddatblygu a gwella ei gyfleusterau a’i adnoddau i sicrhau bod cwrdd â gofynion y cyflogwyr.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ansawdd y ddarpariaeth a safonau’r dysgwyr

Mewn Peirianneg (SSA 4) mae’r canlyniadau wedi gwella’n gyson i bob mesurydd. Ar gyfer 2009/10, mae cyfraddau cwblhau’r cwrs yn llwyddiannus wedi cynyddu o 16 y cant ers 2006/07 at 82%, cyfraddau cyrhaeddiad wedi codi o 11 y cant at 91% a chyfraddau cwblhau cwrs o 7 y cant at 90% dros yr un cyfnod Cafodd y rhaglen Peirianneg Adeiladu a achredir gan ECITB yn y gweithdai a adeiladwyd yn unswydd yng nghanolfan MITEC y Coleg yn Aberdaugleddau ganlyniadau eithriadol yn ei blwyddyn gyntaf 2008/09 gyda 100% yn llwyddo i gwblhau’r cymwysterau a gynigir yn y Coleg. Parhaodd y gyfradd llwyddiant ragorol hon am ail flwyddyn yn olynol yn 2009/10.

Mae canlyniadau Dysgu yn y Gwaith wedi gwella’n sylweddol yn ystod y blynyddoedd diwethaf ac mae’r duedd hon wedi parhau. Ar gyfer 2009/10 gwellodd cyfraddau cyflawni’r fframwaith cyfan mewn Technoleg yn sylweddol, FMA i 87%, gwelliant o 20 y cant mewn dwy flynedd ac MA i 85%, gwelliant o un deg saith y cant mewn dwy flynedd. Cyflawnwyd canlyniadau fframwaith rhagorol mewn Diwydiant Cemegol (100% FMA a 100% AMA) ac Adeiladu Peirianyddol (100% FMA a 95% AMA).

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Mae Coleg Sir Gâr yn Goleg Addysg Bellach mawr, aml-safle. Mae ganddo tua 10,000 o ddysgwyr, y mae tua 3,000 ohonynt yn rhai amser llawn a 7,000 ohonynt yn rhai rhan-amser. Mae tua 950 o ddysgwyr addysg uwch.

Mae’r Coleg wedi’i leoli yn ne orllewin Cymru, ac mae ganddo bum prif gampws yn Llanelli (Graig), Caerfyrddin (Pibwrlwyd a Jobs Well), Rhydaman a Llandeilo (Gelli Aur). Mae hefyd yn cynnig ei ddarpariaeth ar-lein, trwy bartneriaethau mewn lleoliadau cymunedol, ac yn y gweithle. Mae’r campysau’n amrywio o ran eu maint a’u natur, ac yn cynnig amrywiaeth o bynciau. Yn gyffredinol, ni chaiff pynciau eu dyblygu ar draws y campysau oni bai bod galw uchel iawn yn cyfiawnhau hynny.

Mae gan y Coleg ystod gynhwysfawr ac eang o addysg academaidd a galwedigaethol, ynghyd â rhaglenni hyfforddi. Mae’r rhain yn amrywio o lefel cyn-mynediad i lefel ôl-raddedig, ac yn darparu gwasanaeth i’r gymuned ddysgu gyfan. Mae’n cynnig addysg bellach, dysgu oedolion yn y gymuned, addysg uwch a dysgu yn y gwaith. Mae hefyd yn darparu ar gyfer nifer fawr o ddisgyblion ysgol rhwng 14 a 16 oed, sy’n mynychu’r Coleg neu’n cael eu haddysgu gan staff y Coleg yn eu hysgolion.

Mae gan y Coleg drosiant blynyddol o £30m ac mae’n cyflogi cyfanswm o 854 o staff. O’r rhain, mae 451 ohonynt wedi’u cysylltu’n uniongyrchol ag addysgu ac mae 403 ohonynt mewn swyddogaethau cymorth a gweinyddol.

Yn ôl Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru (2011), mae sawl ardal o amddifadedd yn Sir Gâr, ac mae nifer fach ohonynt ymhlith y 10% mwyaf difreintiedig yng Nghymru. Mae’r rhain o gwmpas y canolfannau â’r poblogaethau mwyaf yn bennaf, sef Caerfyrddin, Llanelli a Rhydaman. Mae data gan yr Adran Addysg a Sgiliau (AdAS) yn dangos bod tuag 14.8% o ddysgwyr yn byw yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig yn Sir Gâr.

Mae data Llywodraeth Cymru ar gyfer Mawrth 2013 yn dangos bod 66.2% o drigolion Sir Gâr dros 16 oed mewn cyflogaeth o gymharu â’r cyfartaledd yng Nghymru, sef 67.3%. Mae’r data’n dangos bod 72% o’r oedolion o oed gwaith yn meddu ar gymhwyster lefel 2 o leiaf, o gymharu â 74% yng Nghymru. Mae 33% o’r oedolion o oed gwaith yn meddu ar gymhwyster lefel 4 neu’n uwch, o gymharu â’r cyfartaledd o 32% yng Nghymru. Canran yr oedolion o oed gwaith heb gymhwyster yw 13%, sydd ychydig yn uwch na’r cyfartaledd yng Nghymru, sef 11%. Mae tuag 8,500 o unedau busnes yn Sir Gâr. Mae’r gyfran uchaf o fusnesau yn ymwneud â’r tir, manwerthu, adeiladu a gweinyddu.

Yn ôl Cyfrifiad 2011, gall tua 46% o boblogaeth Sir Gâr siarad, darllen neu ysgrifennu yn Gymraeg. Dyma’r bedwaredd ganran uchaf yng Nghymru. Fodd bynnag, mae gan Sir Gâr y nifer fwyaf o siaradwyr Cymraeg yng Nghymru.

Mae’r Coleg wedi integreiddio’r angen i ddarparu cyfleoedd heriol i bob dysgwr ag anghenion dysgu ychwanegol, gan gynnwys y rhai mwy galluog a thalentog, yn ei strategaeth ar gyfer datblygu addysgu a dysgu. Mae’r coleg wedi mynd i’r afael ag anghenion y dysgwyr hyn mewn sawl ffordd:

•trwy gydweithio’n agos ag ysgolion partner i ddatblygu rhaglen atodol mwy galluog a thalentog ar gyfer eu disgyblion;
•trwy fentrau perthnasol fel ‘World Skills’;
•trwy ddarparu cyfleoedd a phrofiadau rhagorol nad ydynt yn rhan o’r cwricwlwm i ddysgwyr talentog; a
•thrwy rannu arfer dda mewn addysgu a dysgu.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

TY Rhaglen Atodol Mwy Galluog a Thalentog 14-19
Mae’r rhaglen hon yn rhoi cyfle i ddisgyblion ysgol mwy galluog a thalentog gynyddu eu gwybodaeth bynciol ymhellach, sy’n ategu’r gwaith maent yn ymgymryd ag ef ar hyn o bryd yn eu rhaglen astudio TGAU. Mae hefyd yn rhoi cyfle i ddisgyblion fynegi eu hunain a chael hwyl mewn amgylchedd lle nad ydynt yn cael eu hasesu. Mae’r rhaglen yn amlygu llwybrau dilyniant a gyrfa yn y dyfodol ac yn rhoi cyfle i ddisgyblion ymweld â diwydiant lleol a sefydliadau Addysg Uwch i siarad gyda staff am eu profiadau. Hefyd, mae disgyblion yn cydweithio ac yn meithrin perthynas â disgyblion mwy galluog a thalentog o ysgolion eraill, ac yn dod i adnabod tiwtoriaid profiadol sy’n arwain y rhaglen. Mae’r coleg yn rhoi tystysgrifau i ddisgyblion am bresenoldeb da a chyfranogiad gweithredol yn y cynllun.

World Skills
Mae lefel uchel y cyfranogiad mewn cystadlaethau medrau ar draws y coleg yn cyfrannu’n sylweddol at ddatblygu medrau galwedigaethol technegol dysgwyr. Cyfranogiad dysgwyr mewn cystadlaethau medrau yw un o dargedau strategol y coleg, a chyflawnwyd llwyddiant ar lefel leol, ranbarthol, genedlaethol a rhyngwladol. Y coleg yw’r unig goleg yng Nghymru sydd wedi darparu cystadleuwyr ar gyfer Team UK yng nghystadlaethau Worldskills International am ddwy gystadleuaeth ddwyflynyddol yn olynol, sef Calgary 2009 a Llundain 2011. Hefyd, darparodd y coleg ddau o’r pedwar cystadleuydd o Gymru ar gyfer y tîm a gynrychiolodd y Deyrnas Unedig yn 2013. Enillodd un o ddysgwyr y coleg y wobr Aur yn Euroskills yn 2012.

Mae’r coleg wedi cynnal cystadlaethau medrau rhanbarthol a chenedlaethol ac wedi’i ddewis gan Lywodraeth Cymru i reoli contract Cystadlaethau Sgiliau Cymru-gyfan bob blwyddyn ers eu dechrau yn 2011. Mae gan y coleg y lefel uchaf o gystadleuwyr yng Nghystadlaethau “Worldskills’ y DU o unrhyw goleg yng Nghymru. Yn y ‘Skills Show’ cyntaf yn y DU yn 2012, lle y cynhaliwyd rowndiau terfynol holl gystadlaethau’r DU, roedd y coleg ar y blaen yn y DU o ran nifer y medalau a enillwyd.

Academïau Chwaraeon Coleg Sir Gâr
Mae cysyniad Academi Chwaraeon Coleg Sir Gâr wedi datblygu dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf i roi cyfle i fyfyrwyr gyflawni eu llawn botensial mewn meysydd chwaraeon ac academaidd. Erbyn hyn, mae strwythur yr academi chwaraeon yn cynnwys pêl-rwyd, pêl-droed, rygbi a golff. Mae hefyd yn cefnogi perfformwyr unigol mewn chwaraeon fel athletau, golff, sboncen a jwdo. Mae gan yr academi gysylltiadau rhagorol â phartneriaid fel Undeb Rygbi Cymru (WRU), Clwb Rygbi’r Scarlets a Llanelli, Ymddiriedolaeth Pêl-droed Cymru (WFT), Cymdeithas Pêl-rwyd Cymru (WNA) ac Adran Datblygu Chwaraeon Cyngor Sir Gâr. Hefyd, mae gan yr Academi Golff bartneriaeth werthfawr â Chlwb Golff a Gwledig Machynys, lle gall myfyrwyr fanteisio ar ei gyfleusterau rhagorol a chael hyfforddiant proffesiynol.

Gall myfyrwyr yr academi fanteisio ar gyfleoedd am therapi chwaraeon a thylino yn y coleg. Mae Scarlets Llanelli a phartneriaid eraill yn defnyddio’r gwasanaeth hwn hefyd, sy’n cael ei ddarparu gan fyfyrwyr Coleg Sir Gâr. Gall holl fyfyrwyr yr academi ddefnyddio’r ystafell ffitrwydd i wneud ymarferion cyflyru aerobig ac ymwrthedd, a’r Ganolfan Dadansoddi Perfformiad, lle caiff eu cyflwr corfforol ei ddadansoddi’n wyddonol. Mae’r Academi Chwaraeon yn gysyniad cyffrous. Mae’n annog cyfranogiad mewn chwarae ac mae’r strwythur proffesiynol yn helpu myfyrwyr yng Ngholeg Sir Gâr i gyflawni eu potensial. Trwy gydweithio’n gadarnhaol â’n partneriaid, mae’r Coleg yn cynnig cymorth buddiol dros ben i fyfyrwyr, sydd wedi cyfrannu at sawl llwyddiant cenedlaethol a rhyngwladol.

Rhaglen Academaidd, Ddiwylliannol a Rhagoriaeth (ACE)
Nod rhaglen ‘ACE’ yw herio a chynorthwyo ein dysgwyr mwyaf galluog i’w helpu i gyflawni eu llawn botensial. Mae’r Coleg yn cydnabod bod angen rhaglenni penodol ar yr unigolion hyn, sydd wedi’u teilwra i helpu i’w cyfeirio tuag at eu prifysgol a’u gyrfa ddewisol. Mae staff Safon Uwch profiadol wedi rhoi rhaglen at ei gilydd a fydd yn ymestyn, herio a chyfoethogi dysgu ein myfyrwyr mwy galluog. Caiff dysgwyr ‘ACE’ gyfle i fanteisio ar ystod o weithgareddau mewn grwpiau tiwtorial arbenigol ar gyfer Meddygaeth, Milfeddygaeth, Deintyddiaeth, Mathemateg, Gwyddoniaeth, y Gyfraith ac Ieithoedd Tramor Modern i gymryd rhan mewn cyfleoedd cyfoethogi sy’n cynnwys cystadlaethau ‘World Skills’, cystadlaethau gwyddoniaeth a chymryd rhan mewn enghraifft o Gynhadledd y Cenhedloedd Unedig.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Mae lefelau hyder a medrau dysgwyr mwy galluog wedi gwella o ganlyniad i’r mentrau hyn. Mae’r rhaglen gydag ysgolion wedi helpu’r pontio i ddysgwyr a rhoi cyfle iddynt ymgysylltu â staff addysgu’r Coleg. Bu’r effaith ar gystadlaethau medrau yn nodedig hefyd, gan ganiatáu i ddysgwyr ddangos eu medrau galwedigaethau ar lefelau o safon fyd-eang. Mae hefyd wedi cael effaith ddwys ar brofiadau dysgu myfyrwyr ac wedi cynyddu ansawdd addysgu medrau galwedigaethol. Mae’r Academi Chwaraeon yn darparu cyfleoedd rhagorol i ddysgwyr yn eu disgyblaethau dewisol, ac wedi cyfrannu at nifer o lwyddiannau ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Mae’r Vocational Skills Partnership (VSP) yn gonsortiwm o bedwar darparwr preifat dysgu yn y gwaith yn Abercynon. Fe’i datblygwyd i fodloni’r heriau a nodir ar yr agenda ‘Trawsnewid Addysgu a Dysgu Ôl 16 yng Nghymru.

Mae hyrwyddo lles dysgwyr yn gysyniad cymharol newydd ar gyfer dysgu yn y gwaith, ôl-16. Ar y cyd ag Acorn a Babcock, mae’r Bartneriaeth Sgiliau Galwedigaethol wedi nodi angen i allu hyrwyddo’r cysyniad yn effeithiol i ddysgwyr sy’n cael eu cyflogi ac wedi’u lleoli yn y gweithle yn bennaf. Yn dilyn amryw o gyfarfodydd rhwng y tri darparwr, cytunwyd y gallai datblygu un lleoliad lle gallai dysgwyr, cyflogwyr a chyflogeion gael y wybodaeth ddiweddaraf a chyngor ar sut i wella’u lles, neu les eu cyflogeion, fod yn hynod effeithiol.

Yn hytrach na datblygu tair strategaeth ar wahân, gweithiodd y tri darparwr gyda’i gilydd i greu canolfan ganolog o ran gwybodaeth am Les, a alwyd yn ‘My Wellbeing Hub’. I godi arian i ddatblygu’r fenter hon, cyflwynodd y tri phartner gais i Gronfa Gwella Ansawdd Llywodraeth Cymru.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

Yn dilyn y cais llwyddiannus i’r Gronfa Gwella Ansawdd, arweiniodd Partneriaeth VSP y gwaith o ddatblygu ‘My Wellbeing Hub’. Trefnodd y Bartneriaeth gyfarfodydd misol gydag Acorn a Babcock er mwyn cynllunio, lansio, monitro, adolygu a gwella ‘My Wellbeing Hub’ yn barhaus.

Recriwtiwyd gweithiwr prosiect graddedig ‘Go Wales’ gan VSP i archwilio’r themâu niferus sy’n gysylltiedig â lles ac i wneud ymchwil i’r mathau o adnoddau y dylid trefnu eu bod ar gael i’r dysgwyr. Fel rhan o’r broses hon, trefnwyd holiaduron a chynhaliwyd cyfweliadau gyda dysgwyr, cyflogwyr a rhanddeiliaid eraill i bennu’r galw am wybodaeth am destunau penodol a dealltwriaeth o’r meysydd pwysicaf i’w cynnwys yn ‘My Wellbeing Hub’. Fe wnaethom ymchwilio hefyd i ba gymorth y gallai asiantaethau cymorth amrywiol ei ddarparu, a chynhwysom ‘wasanaeth cyfeirio’ defnyddiol at y rhain.

Yn y pen draw, datblygom wefan hawdd i’w defnyddio i ddysgwyr y tu allan i Bartneriaeth VSP, Babcock ac Acorn yn y cyfeiriad canlynol: mywellbeinghub.co.uk. Rydym wedi gwneud y wefan yn rhyngweithiol drwy ei chysylltu â llwyfannau cyfryngau cymdeithasu, gan hyrwyddo trafodaeth am faterion yn ymwneud â lles dysgwyr a’u hannog i ofyn am arweiniad penodol os bydd angen. Rydym wedi sicrhau bod y cynnwys yn parhau’n gyfredol ac yn berthnasol trwy gysylltu porthiannau RSS (Rich Site Summary) i’r wefan gan ddangos y newyddion diweddaraf, erthyglau, cyngor ac arweiniad ar Les.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Mae ‘My Wellbeing Hub’ wedi cael effaith gadarnhaol ar ddysgwyr drwy roi iddynt y wybodaeth a’r ddealltwriaeth y mae arnynt eu hangen i reoli eu lles eu hunain.

Ers i’r wefan ddod yn ‘fyw’ ym Mai 2012, mae cyfartaledd o 745 o bobl wedi ymweld â’r wefan bob mis. O ganlyniad i ddefnyddio’r wefan, mae tiwtoriaid yn adrodd bod dysgwyr wedi gallu canolbwyntio’n well ar eu dysgu.

Mae llawer o ddysgwyr wedi rhoi adborth cadarnhaol. Mae achosion unigol yn cynnwys dysgwr a oedd eisiau rhoi’r gorau i ysmygu yn cael ei gyfeirio at ‘MyWellbeingHub’ gan ei Hasesydd Sgiliau. Roedd y gefnogaeth a gafodd o ganlyniad yn gymorth mawr ac, yn sgil hynny, nid yw wedi ysmygu ers 4 mis. Hefyd, datblygodd ddealltwriaeth gyffredinol well o sut i gadw’n iach, ac erbyn hyn mae’n gallu dysgu’n fwy effeithiol o ganlyniad i hynny.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Sefydlwyd ISA Training (ISA) ym 1998 yn ddarparwr dysgu yn y gwaith preifat, sydd wedi’i leoli yn Ne Cymru. Mae ISA yn cyflwyno rhaglenni dysgu yn y gwaith ledled Cymru a De Orllewin Lloegr, yn y sector gwallt a harddwch yn bennaf. Yng Nghymru, ariennir rhaglenni gan Adran Addysg a Sgiliau (AdAS) Llywodraeth Cymru.

Mae rhaglenni yn cynnwys Prentisiaethau Sylfaen, Prentisiaethau, a Dysgu Hyblyg a Ariennir. Mae ISA yn cyflwyno hyfforddeiaethau mewn gwallt a harddwch ar ran ITEC hefyd, yn ogystal â rhaglenni ar gyfer dysgwyr 14 i 19 oed mewn ysgolion yng Nghymru. Yn ychwanegol i raglenni dysgu yn y gwaith, mae ISA yn cyflwyno ystod o gyrsiau masnachol i’r sector gwallt a harddwch hefyd.

Mae ISA Training yn rhoi golwg gyfannol i ddysgwyr o’u llwybr gyrfa dewisol yn y sector gwallt, ac mae ganddo enw rhagorol am gael ei adnabod fel y darparwr hyfforddiant arbenigol yn y maes hwn.

Un o dri phrif nod strategol ISA yw ‘cyflawni rhagoriaeth:- sicrhau cyflwyno o ansawdd da a nodi a dangos arferion sy’n arwain y sector yn y sector gwallt a harddwch’.

Yr hyn sy’n bwysig ar hyn o bryd yw’r galw i reoleiddio’r diwydiant trwy gofrestru / rheoleiddio gan y wladwriaeth. Sefydlwyd y Cyngor Trin Gwallt gan Ddeddf Seneddol ym 1964. Bwriad y corff hwn oedd sicrhau ei bod yn orfodol i bobl trin gwallt gael eu cofrestru gan y wladwriaeth a sicrhau bod y DU yn debyg i broffesiynau eraill ledled Ewrop. Er na sicrhawyd adran orfodol y Ddeddf, cytunodd y Senedd i gofrestru gwirfoddol gan y wladwriaeth.

Mae’r Cyngor Sgiliau Sector Gwallt a Harddwch (HABIA) yn datgan mai rhaglen prentisiaeth trin gwallt lefel 3 yw’r lefel broffesiynol gydnabyddedig yn y sector. Yn y DU, mae cyfraddau dilyniant nodweddiadol o gymwysterau lefel 2 i lefel 3 yn llai na 28% ar gyfer trin gwallt.

Mae strategaeth ISA yn annog pob addysgwr a hyfforddwr sy’n gweithio yn y sector i ysbrydoli eu myfyrwyr a’u dysgwyr i gael eu cofrestru gan y wladwriaeth.

Amlygir pwysigrwydd cofrestru gan y wladwriaeth i broffesiynoldeb y diwydiant yn y cyfnod ymsefydlu fel bod dysgwyr yn deall gwerth eu galwedigaeth ar ddechrau’r dysgu.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

Fel rhan o nod ISA i arwain yn ôl esiampl, er 2008 mae pob dysgwr ar raglenni hyfforddiant lefel 3, sy’n cwblhau eu prentisiaeth wedi cael eu cofrestru gan y wladwriaeth, ac mae eu ffioedd cofrestru yn cael eu hariannu gan ISA Training am y flwyddyn gofrestru gyntaf. Rhaid i staff trin gwallt ISA gael eu cofrestru gan y wladwriaeth er mwyn cael eu cyflogi gan y cwmni.

Yn 2011, penodwyd rheolwr gyfarwyddwr ISA, Shirley Davis-Fox, i’r Cyngor Trin Gwallt, sef yr unig aelod sy’n cynrychioli Cymru. Mae hwn yn gam cadarnhaol wrth ddylanwadu ar y sector gwallt a chodi proffil a’r nifer sy’n cael eu cofrestru gan y wladwriaeth yng Nghymru.

Mae Shirley yn cefnogi cofrestru yn y cyfryngau yn barhaus. Mae hyn wedi cynnwys ymddangosiadau proffil uchel ar BBC Radio Wales yn ogystal â chyfraniadau i’r Western Mail, cyfnodolion y sector ac mewn cynadleddau gwallt a harddwch cenedlaethol.

Fel rhan o daith ymgyrchu ddiweddar yng Nghymru, ymwelodd Shirley â salonau a cholegau addysg bellach i siarad â dysgwyr, cyflogwyr a darlithwyr gan amlygu pwysigrwydd iddynt gael eu cofrestru gan y wladwriaeth. Mae wedi cyfarfod ag Aelodau Cynulliad Cymru hefyd a addawodd eu cefnogaeth barhaus i hyrwyddo cofrestru gan y wladwriaeth.

Yn ychwanegol, llwyddodd ISA i sicrhau cytundeb gan Rwydwaith Gwallt a Harddwch Cymru Gyfan y bydd Cymru yn anelu at sicrhau bod tri chwarter o’r dysgwyr sy’n dilyn prentisiaeth uwch trwy ddysgu yn y gwaith neu addysg amser llawn wedi cael eu cofrestru gan y wladwriaeth erbyn 2015.

Dim ond arbenigwyr ac enwogion o’r byd trin gwallt sydd wedi eu cofrestru gan y wladwriaeth, sy’n cael eu gwahodd i fynychu Salon Cymru, sef cystadleuaeth trin gwallt flynyddol ISA. Mae’r gofyniad hwn yn helpu i atgyfnerthu’r neges mai cofrestru gan y wladwriaeth yw’r ffordd ymlaen i yrfa lwyddiannus yn y diwydiant.

Mae pwysleisio pwysigrwydd cofrestru gan y wladwriaeth yn gwella natur fawreddog cymhwyster lefel 3, gan ei gwneud yn fwy dymunol i ddysgwyr barhau â’u hyfforddiant. Bydd y dull hwn yn gwella lefelau medrau yn y sector yn y pen draw. Mae ISA yn falch o arloesi gyda’r strategaeth hon yng Nghymru.

Mae gweld yr ymgyrch yn cael sylw parhaus gan y cyfryngau yn rhoi hyder i ddysgwyr ISA fod eu hyfforddwyr ISA yn bobl broffesiynol gwbl frwdfrydig sy’n gofalu am ddyfodol y diwydiant y maent yn dechrau eu gyrfa ynddo.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Dros gyfnod o dair blynedd ers dechrau hyrwyddo a manteisio ar gofrestru gan y wladwriaeth, mae cyrhaeddiad dysgwyr ar raglen prentisiaeth trin gwallt lefel 3 wedi cynyddu 14%. Mae’r strategaeth hon wedi cael effaith sylweddol ar y safonau cyflogadwyedd yn y sector hefyd, gan fod cofrestru gan y wladwriaeth yn annog perchnogion salonau i broffesiynoli eu gweithlu a recriwtio personél o safon uchel.

Gwahoddir dysgwyr cofrestredig i seremoni fawreddog yn Salon Cymru ISA i gael eu tystysgrif o flaen tua 500 o broffesiynolion y sector. Cyflwynir y tystysgrifau gan gofrestrydd y Cyngor Trin Gwallt a phobl trin gwallt enwog sy’n cefnogi cofrestru gan y wladwriaeth. Cyhoeddir lluniau yng nghylchgrawn ISA, ‘Hot Gossip’ a chyfnodolyn y Cyngor Trin Gwallt, sy’n hyrwyddo cofrestru gan y wladwriaeth ymhlith pobl eraill.

O ganlyniad i’r ymgyrch, mae ISA Training wedi siarad â thros 1,000 o ddysgwyr ledled Cymru ynglŷn â phwysigrwydd cofrestru gan y wladwriaeth. Hyd yn hyn, mae 350 o ddysgwyr ledled Cymru wedi cael eu cofrestru gan y wladwriaeth er 2008.

 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Sefydlwyd ISA Training (ISA) ym 1998 yn ddarparwr dysgu yn y gwaith preifat, sydd wedi’i leoli yn Ne Cymru. Mae ISA yn cyflwyno rhaglenni dysgu yn y gwaith ledled Cymru a De Orllewin Lloegr, yn y sector gwallt a harddwch yn bennaf. Yng Nghymru, ariennir rhaglenni gan Adran Addysg a Sgiliau (AdAS) Llywodraeth Cymru.

Mae rhaglenni yn cynnwys Prentisiaethau Sylfaen, Prentisiaethau, a Dysgu Hyblyg a Ariennir. Mae ISA yn cyflwyno hyfforddeiaethau mewn gwallt a harddwch ar ran ITEC hefyd, yn ogystal â rhaglenni ar gyfer dysgwyr 14 i 19 oed mewn ysgolion yng Nghymru. Yn ychwanegol i raglenni dysgu yn y gwaith, mae ISA yn cyflwyno ystod o gyrsiau masnachol i’r sector gwallt a harddwch hefyd.

Gweledigaeth y cwmni yw ‘bod yn gwmni o bobl ymroddgar sy’n cyflwyno dysgu o’r radd flaenaf i bawb’. Mae Strategaeth Oyster ISA yn dangos ymdrech y cwmni i sicrhau bod y genhadaeth hon yn cael ei phortreadu’n barhaus.

Pan luniwyd hi yn 2009, dechreuwyd Strategaeth Oyster i wella ystod ac ansawdd y profiadau dysgu a gwella cyfleoedd ar gyfer dysgwyr prentisiaeth. Nod y strategaeth oedd rhoi cyfleoedd i ddysgwyr ymestyn eu dyheadau gyrfa a chael profiad perthnasol mewn is-ddiwydiannau’r sector gwallt a harddwch.

Pan gyflwynwyd y strategaeth, dangosodd tueddiadau ymhlith prentisiaethau lefel uwch fod gostyngiad yn niferoedd y dysgwyr ar raglenni lefel 3 ac yn niferoedd y dysgwyr sy’n cwblhau rhaglen lefel 3 yn llwyddiannus. Roedd dadansoddiad o adborth dysgwr a chyflogwr, a gasglwyd fel rhan o adolygiad mewnol ac ymchwil y farchnad i’r rhesymau am y duedd hon, yn dangos bod y bwlch rhwng y medrau sydd eu hangen ar gyfer rhaglenni lefel 2 a lefel 3 wedi cynyddu. O ganlyniad, nid oedd gan lawer o ddysgwyr yr hyder a’r gallu technegol i wneud cynnydd esmwyth i raglen lefel uwch.

I bontio’r bwlch rhwng rhaglenni lefel 2 a lefel 3, estynnodd ISA ei Strategaeth Oyster i ymgorffori datblygiad medrau. Roedd y dull hwn wedi’i fwriadu er budd dysgwyr, cyflogwyr, y sector trin gwallt a’r economi trwy ddatblygu rhaglen bwrpasol ar gyfer blwyddyn i ffwrdd i gynorthwyo’r pontio o raglenni lefel 2 i lefel 3.

I greu rhaglen oedd yn cynnwys cydbwysedd addas, cynlluniwyd blwyddyn i ffwrdd ISA nid yn unig i wella medrau technegol dysgwyr ond hefyd i baratoi dysgwyr yn fwy effeithiol ar gyfer natur newidiol eu rôl yn y gweithle trwy ddatblygu eu cyflogadwyedd, eu hyder a’u medrau cymdeithasol.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

Cyflwynwyd Strategaeth Oyster yn wreiddiol i hwyluso ac annog dilyniant yn nysgu pobl ifanc a’u hysbrydoli i sylweddoli bod y ‘byd i gyd o’u blaenau’ (‘the world is their oyster’). Fe’i cynlluniwyd hefyd i roi cyfleoedd addas i ddysgwyr gael profiadau y tu allan i brofiadau arferol y diwydiant trin gwallt a harddwch cyffredinol o ddydd i ddydd. Agwedd arall ar y strategaeth oedd gwella ac ehangu dyheadau dysgwyr a’u hannog i ddod â syniadau newydd i’w gweithle.

Mae’r strategaeth yn cynnwys tair elfen, sef:

  • profiadau, fel cymryd rhan mewn gweithdai technegol uwch a sesiynau tynnu lluniau;
  • teithiau cyfnewid, rhwng Cymru a Lloegr i ddechrau, ac yn ehangach ledled Ewrop erbyn hyn; a
  • rhaglen bwrpasol ar gyfer blwyddyn i ffwrdd sy’n pontio’r bwlch rhwng prentisiaethau lefel 2 a lefel 3.

Mae Strategaeth Oyster yn parhau i ddatblygu, ac mae pob un o’r tair elfen wedi bod yn gwbl weithredol er 2012. Mae dysgwyr wedi cael cyfleoedd i ymweld â salonau eraill sydd â dimensiynau gwahanol i’w cyflogwyr eu hunain i annog trinwyr gwallt i rannu arfer orau. Nod y strategaeth felly oedd ceisio rhoi cyfleoedd i ddysgwyr ehangu eu profiadau a datblygu a chymhwyso eu medrau mewn lleoliad y tu allan i’r amgylchedd trin gwallt traddodiadol. Roedd y profiadau a ddarperir yng ngham 1 yn ymgorffori nifer o fentrau i ddatblygu hyder a medrau cymdeithasol dysgwyr, er enghraifft trwy brofiadau fel diwrnodau rhagflas yn y diwydiannau gwallt a cholur teledu, gwaith cystadleuaeth, sesiynau tynnu lluniau ac arfer addysgol.

Ar gyfer y teithiau cyfnewid, ein gweledigaeth oedd creu cyfleoedd i ddysgwyr gymryd rhan mewn gweithgareddau lleoliad gwaith mewn gwahanol leoliadau yn y DU ac mewn gwledydd Ewropeaidd eraill. I ddechrau, bu dysgwyr yn cyfnewid rhwng salonau yng Nghymru a Lloegr. Fodd bynnag, ym Mai 2013, bydd grŵp o 10 o ddysgwyr prentisiaeth yn rhan o ymweliad symudedd/profiad gwaith â Sbaen, a ariennir gan brosiect symudedd Leonardo. I ddatblygu’r strategaeth ymhellach a pharhau i wella cwmpas y rhaglen gyfnewid, mae cynnig i gymryd rhan mewn taith gyfnewid â Cyprus yn 2014 yn cael ei wneud ar hyn o bryd. Yn y dyfodol, ein nod yw darparu ystod gynyddol o brofiadau cyfnewid ledled yr Undeb Ewropeaidd ac yn fyd-eang.

Mae’r rhaglen blwyddyn i ffwrdd yn rhaglen bwrpasol sydd wedi bod yn weithredol am flwyddyn. Mae’r rhaglen yn ymgorffori’r canlynol:

  • medrau cyfathrebu dysgwyr;
  • medrau technegol uwch dysgwyr;
  • deallusrwydd emosiynol dysgwyr;
  • medrau cyflogadwyedd dysgwyr;
  • medrau gwrando dysgwyr; a
  • medrau sylfaenol dysgwyr.

Mae’r cyfuniad hwn o fedrau technegol a chymdeithasol yn ychwanegu at y profiadau eraill hynny sydd wedi eu cynllunio i ddatblygu hunanhyder a chymhwysedd dysgwyr yn eu dewis proffesiwn. Er bod y strategaeth hon yn cyfrannu’n sylweddol at fusnesau yng Nghymru a’r economi leol a chenedlaethol, mae’r rhaglen blwyddyn i ffwrdd yn helpu i bontio’r bwlch rhwng y gwahanol lefelau o brentisiaeth ac yn darparu pecyn sy’n cefnogi dysgwyr i ddatblygu ystod eang o fedrau. Mae’r profiadau a’r medrau hyn yn helpu’r dysgwr i ddatblygu fel unigolyn ac aelod o dîm, i ymgysylltu â’i ddysgu, a chaffael yr aeddfedrwydd angenrheidiol i gwblhau prentisiaeth uwch yn llwyddiannus.

Mae’r flwyddyn i ffwrdd wrthi’n cael ei datblygu ymhellach ar hyn o bryd ar y cyd â’r sefydliad dyfarnu, sef yr Ymddiriedolaeth Elusennol Hyfforddiant Galwedigaethol (VTCT). Y bwriad yw creu rhaglen wedi’i theilwra, y gellir ei chynnig ar y Fframwaith Cymwysterau a Chredydau (FfCCh), i efelychu’r rhaglen ar gyfer y sector trin gwallt a’r rhwydwaith dysgu yn y gwaith.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Ers dechrau Strategaeth Oyster, cynhaliwyd dros 30 o brofiadau dysgu. Mae’r rhain yn cynnwys amrywiaeth o weithgareddau fel gweithdai creu wigiau a gwallt i fyny, yn ogystal â phrofiad gwaith yn y BBC yn gweithio ar set ac oddi ar set ar gyfer cynhyrchiad cerddorol.

O’r 26 o ddysgwyr a gofrestrodd ar y rhaglen blwyddyn i ffwrdd, mae 81% wedi cwblhau pob rhan yn llwyddiannus. O’r rhai sydd wedi cwblhau’r rhaglen, mae 62% wedi mynd ymlaen i astudiaethau eraill sy’n gysylltiedig â gwallt a harddwch. Mae tri deg un y cant o’r dysgwyr hyn wedi dechrau prentisiaethau uwch, tra bod 23% wedi dechrau prentisiaethau gwaith barbwr, ac mae 8% wedi mynd i rolau rheoli neu wedi cael rolau uwch yn eu gweithleoedd.

Dysgwyr blwyddyn i ffwrdd oedd nifer o’r dysgwyr a aeth ar y lleoliad gwaith yn Sbaen. Byddwn yn monitro ac yn adrodd ar eu cynnydd dros y 3 blynedd nesaf i’n helpu i asesu effaith y fenter.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Coleg Cymunedol YMCA Cymru (y Coleg) yw’r lleiaf o blith y sefydliadau addysg yng Nghymru a ariennir gan Lywodraeth Cymru. Mae’r Coleg yn gweithredu ledled Cymru gan weithio mewn partneriaeth â sefydliadau eraill i ddarparu cyfleoedd dysgu rhan-amser mewn lleoliadau cymunedol. (caiff 57% o ddysgwyr eu recriwtio o’r ardaloedd mwyaf difreintiedig ledled Cymru).

Mae’r Coleg wedi ehangu’n sylweddol er 1993 o ran ei gyllid, gan gynyddu o £12,000 y flwyddyn ym 1993 i £904,000 yn 2010/11, a’i garfan o ddysgwyr, o 100 o ymrestriadau ym 1993 i 6,500 yn 2010/11.

Daw llawer o ddysgwyr y Coleg o grwpiau bregus, ac nid yw llawer ohonynt wedi bod yn llwyddiannus yn eu profiadau dysgu blaenorol bob amser. Mae’r Coleg yn cynnig dysgu i droseddwyr a gweithwyr ieuenctid. Cynigir ystod gyfyngedig o ddarpariaeth i ddysgwyr cymunedol hefyd. Mae’r Coleg yn gweithredu system gyflwyno hyblyg, gyda’r rhan fwyaf o ddysgwyr yn mynychu cyrsiau byr neu brofiadau dysgu. Mae pob cwrs wedi’i achredu.

Y Coleg yw’r darparwr mwyaf o ran hyfforddiant cychwynnol ar gyfer gweithwyr ieuenctid yng Nghymru a hyfforddiant ar gyfer dysgwyr sy’n droseddwyr ar orchmynion gwaith heb dâl. Mae’r Coleg yn cyflwyno dysgu ym mhob awdurdod lleol ledled Cymru, mae’n gweithio gydag ystod eang o bartneriaid ac yn cyflwyno’r rhan fwyaf o’i waith mewn partneriaeth ag Ymddiriedolaeth Gwasanaethau Prawf Cymru a gwasanaethau ieuenctid awdurdodau lleol a’r trydydd sector ledled Cymru.

Yn ystod y cyfnod o dwf yn y Coleg, h.y. 1993 – 2003, cafodd y Coleg drafferth dod o hyd i’w hunaniaeth o fewn y farchnad addysg bellach. Brandiodd ei hun yn ddarparwr Dysgu Oedolion yn y Gymuned i ddechrau, a thros gyfnod, daeth yn amlwg fod y Coleg yn un darparwr ymhlith llawer o ddarparwyr, a’r unig nodweddion canfyddadwy oedd ei statws Cymru gyfan a thraddodiadau ei riant sefydliad o weithio gyda phobl fregus trwy fodel gwaith ieuenctid.

Fel sefydliad bach gyda chyllid cyfyngedig, roedd angen i’r Coleg ganfod ffordd lle gallai wneud y mwyaf o’i feysydd arbenigedd.

Disgrifiad o natur strategaeth neu weithgaredd

Strategaeth y Coleg oedd canolbwyntio’r ddarpariaeth y mae’n ei chynnig ar sail ei dri maes arbenigedd – sef dysgu troseddwyr, hyfforddiant gwaith ieuenctid a dysgu datblygiad cymunedol. I sicrhau ei fod yn cynnal statws Cymru gyfan, sefydlodd y Coleg bartneriaethau strategol allweddol gyda’r pedwar gwasanaeth prawf yng Nghymru, a frandiwyd yn fwy diweddar fel Ymddiriedolaeth Gwasanaethau Prawf Cymru, a’r gwasanaethau ieuenctid awdurdodau lleol a’r sector gwirfoddol yng Nghymru.

Mae’r Coleg a’i bartneriaid yn adolygu’r cwricwlwm yn rheolaidd, gan roi ystyriaeth dda i ddatblygiadau addysgol a pholisi newydd. Gan ddefnyddio profiad partneriaid, fel Ymddiriedolaeth Gwasanaethau Prawf Cymru, mae’r Coleg wedi datblygu ystod briodol o gyrsiau achrededig unigol yn seiliedig ar fedrau ar gyfer dysgwyr sy’n droseddwyr, sy’n galluogi’r dysgwyr hyn i ddatblygu gwybodaeth, dealltwriaeth a medrau newydd, beth bynnag fo’u cefndir addysgol.

Mae pob un o systemau canolog y Coleg ar gyfer llywodraethu, rheoli staff a darparu a rhyngweithio â dysgwyr wedi’u seilio ar egwyddorion cadarn lle’r oedd y Coleg yn parhau i ganolbwyntio ar y dysgwr.

Dros gyfnod o chwe blynedd, mae’r Coleg wedi sicrhau bod llais y dysgwyr yn cael ei glywed ym mhob cam o gynllunio a chyflwyno’r ddarpariaeth.

Mae’r Coleg wedi arwain ar ddatblygu cymwysterau gwaith ieuenctid ar lefel addysg bellach yng Nghymru.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r Coleg wedi cynyddu faint o hyfforddiant gwaith ieuenctid cyfrwng Cymraeg y mae’n ei gyflwyno trwy gyfrwng y Gymraeg o 250% er 2006/07 ac wedi cynllunio cymhwyster yn seiliedig ar fodiwl ar gyfer dysgwyr sy’n droseddwyr.

Mae’r egwyddorion a’r gweithdrefnau a fabwysiadwyd gan y Coleg wedi galluogi iddo gynnal lefelau uchel o gyfraddau cwblhau a llwyddiant dysgwyr dros gyfnod helaeth.

Er 2006/07, nid yw’r cyfraddau cwblhau wedi bod yn is na 99% ac nid yw’r cyfraddau llwyddo wedi bod yn is na 94.8%

Mae dau adroddiad gan Estyn yn Rhagfyr 2006 a Mai 2011 wedi nodi bod darpariaeth y Coleg ar draws pob un o’r cwestiynau allweddol (yn 2006) a phob un o’r dangosyddion allweddol (Mai 2011) yn rhagorol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun

Coleg addysg bellach yng Ngogledd Cymru yw Coleg Llandrillo Cymru.

Strategaeth

Mae’r coleg yn cynnig ymateb wedi’i deilwra i anghenion dysgwyr unigol. Gwnaeth dysgwr ifanc gais am le ar gwrs adeiladu, ond nid oedd ganddo’r cymwysterau derbyn gofynnol. Cynigiodd y coleg le i’r dysgwr ar gwrs cymorth i ennill y cymwysterau perthnasol. Ers ennill y cymwysterau, mae’r dysgwr wedi gallu mynd ymlaen i’w ddewis gwrs.

Gweithredu

Nododd yr asesiad cychwynnol fod medrau rhifedd y dysgwr ar lefel mynediad 1. Cymraeg yw ei famiaith, ac mae ganddo nam ar ei glyw. Mae’n darllen gwefusau yn Gymraeg ac yn gallu deall iaith arwyddion, ond nid yw’n ei defnyddio. Nid oedd am fanteisio ar gymorth y tu allan i’r dosbarth ac nid oedd am gael ei drin yn wahanol i’r dysgwyr eraill.

Darparodd y coleg gefnogwr a oedd yn medru’r Gymraeg, yn gwneud iaith arwyddion ac yn cefnogi anghenion rhifedd. Galluogodd hyn i’r dysgwr fanteisio ar bob rhan o’r cwrs cymorth. Gweithiodd y cefnogwr yn agos â thiwtoriaid y cwrs a thiwtor personol y dysgwr i gynllunio’r dysgu. Erbyn diwedd y flwyddyn, roedd y dysgwr wedi ennill cymhwyster lefel mynediad 3.

Deilliannau

Mae’r dysgwr wedi goresgyn rhwystrau sylweddol rhag dysgu ac wedi mynd ymlaen i gwrs adeiladu lle mae’n parhau i gael cymorth ar gyfer datblygu ei fedrau rhifedd. Mae ar y ffordd i ennill lefel 1, cymhwyso rhif, erbyn diwedd Rhagfyr ac mae cymorth yn yr arfaeth iddo ennill lefel 2 erbyn diwedd y flwyddyn academaidd ym mis Gorffennaf.

 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Ysgol arbennig ddydd awdurdod lleol yw Ysgol Tŷ Gwyn sydd wedi’i lleoli yn ardal Trelái yng Nghaerdydd. Mae lle ar gyfer hyd at 150 o blant a phobl ifanc 3-19 oed sydd ag anawsterau dysgu dwys a lluosog yn yr ysgol. Mae llawer o ddisgyblion ar y sbectrwm awtistig hefyd, ac mae eu hymddygiad yn heriol a difrifol.

Mae dalgylch yr ysgol yn cynnwys Dinas a Sir Caerdydd a’r awdurdodau lleol cyfagos yn Ne Ddwyrain Cymru. Daw’r disgyblion o ystod eang o gefndiroedd.

Mae 120 o ddisgyblion ar y gofrestr ar hyn o bryd. Mae gan bob disgybl Ddatganiad o Anghenion Addysgol Arbennig neu mae eu hanghenion yn cael eu hasesu ar hyn o bryd. Mae tri deg dau y cant o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Mae hyn islaw cyfartaledd Cymru ar gyfer ysgolion arbennig, sef 42.8%. Daw tua hanner o’r disgyblion o gartrefi lle nad y Saesneg yw’r brif iaith. Nid yw unrhyw ddisgyblion yn dod o gartref Cymraeg.

Mae ychydig dros 100 aelod o staff, yn cynnwys nifer o weithwyr iechyd proffesiynol. Mae gwaith tîm aml ddisgyblaethol yn agwedd arwyddocaol ar waith yr ysgol.

Mae’r ysgol yn addysgu pynciau’r Cwricwlwm Cenedlaethol. Nod cwricwlwm yr ysgol yw cynnig profiadau dysgu ystyrlon, perthnasol a chymhellol i ddisgyblion, sy’n bodloni eu hanghenion penodol ac yn ehangu eu datblygiad yn gyffredinol. Mae cyrsiau achrededig ar gael i ddisgyblion cyfnod allweddol 4 ac ôl-16, ynghyd â phrofiad gwaith a chyrsiau cyswllt coleg.

Cafodd yr ysgol ei hadleoli mewn adeilad newydd pwrpasol ym Medi 2010. Mae’n cynnwys ystafelloedd therapi’r synhwyrau a chyffwrdd, man chwarae meddal, gerddi synhwyraidd dan do ac yn yr awyr agored, yn ogystal ag ystafelloedd arbenigol ar gyfer celf a serameg, technoleg bwyd a cherddoriaeth.

Mae gan ddisgyblion yn Nhŷ Gwyn anawsterau dysgu dwys a lluosog. Mae llawer ohonynt ar y sbectrwm awtistig hefyd, ac mae eu hymddygiad yn heriol a difrifol. Mae tua 88% o ddisgyblion yn cymryd rhan yn y cwricwlwm ar Lefel-P 6 ac islaw. Mae hyn yn cynnwys 42% o ddisgyblion sy’n cymryd rhan mewn Llwybrau ar gyfer Dysgu.

Ers symud i’r safle newydd yn 2010, mae Tŷ Gwyn wedi buddsoddi’n sylweddol mewn defnyddio technoleg gwybodaeth a chyfathrebu i wella medrau cyfathrebu a chael gwared ar rwystrau rhag dysgu.

Mae’r ysgol yn credu y dylai pob disgybl gael y cyfle i ddysgu a chyflawni eu potensial mewn amgylchedd lle maent yn hapus, yn cael eu cefnogi’n dda a’u herio i gyflawni cymaint ag y bo modd, beth bynnag fo’u galluoedd.

Mae gan Dechnoleg Gynorthwyol rôl arwyddocaol wrth gyflawni’r weledigaeth hon.

Disgrifiad o natur strategaeth neu weithgaredd

Agorwyd Canolfan Technoleg Gynorthwyol yr ysgol ym Medi 2010. Mae’r Ganolfan Addysg Ymgynghorol yn disgrifio Technoleg Gynorthwyol fel ‘unrhyw offer neu system a ddefnyddir i gynyddu neu wella galluoedd swyddogaethol unigolion ag anableddau’. Llwyddodd pedwar aelod o staff i ennill cymwysterau mewn Technoleg Gynorthwyol wedi’u hachredu gan Brifysgol Fetropolitan Manceinion.

Addysgu a Monitro
Mae’r Ganolfan Technoleg Gynorthwyol yn gweithio ar draws parthau:

  • cyfathrebu;
  • cwricwlwm;
  • llais y disgybl;
  • annibyniaeth; a
  • chymorth rhieni / teulu.

Mae gan bob disgybl broffil Technoleg Gynorthwyol sy’n cynnwys eu cwricwlwm unigol, eu targedau iechyd a chwarae a dulliau mynediad addas. Mae’r dulliau hyn yn cynnwys:

  • cymhorthion cyfathrebu technoleg uchel ac isel;
  • cadeiriau olwyn â phŵer;
  • gemau wedi’u haddasu â switshis fel Scalextric a Playstation;
  • meddalwedd llythrennedd fel iPads a Clicker; a
  • defnyddio technoleg amlgyfrwng i ymgymryd â gweithgareddau asesu ar gyfer dysgu.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Cyfathrebu
Mae Technoleg Gynorthwyol wedi cael effaith sylweddol ar ddeilliannau disgyblion fel y dengys nifer gynyddol y disgyblion sydd yn awr yn defnyddio cymorth cyfathrebu technoleg uwch. Mae ein hasesiadau yn cadarnhau bod y systemau hyn yn cyfrannu’n uniongyrchol at y cynnydd sylweddol yn y Lefel-P gyfartalog fesul disgybl.

Cwricwlwm – Deilliannau Llythrennedd
Mae’r Ganolfan Technoleg Gynorthwyol wedi gwella mynediad disgyblion ac wedi hyrwyddo ymgysylltu gwell â’r cwricwlwm yn well. Mae wedi gweithio gyda’r cydlynydd llythrennedd i ddatblygu ymagwedd hygyrch at gynllun darllen y Rhaglen Hyfforddiant ar Ymwybyddiaeth o Ffonemau (POPAT). Mae’r cynnydd Lefel-P cyfartalog fesul disgybl yn dangos bod yr ymagweddau hyn wedi bod yn hynod effeithiol.

Llais y Disgybl
Mae’r Ganolfan Technoleg Gynorthwyol wedi datblygu strategaethau i roi cyfleoedd ehangach i ddisgyblion ag anghenion dysgu dwys wneud penderfyniadau am eu bywyd yn yr ysgol. Mae cyngor myfyrwyr bywiog yn Nhŷ Gwyn erbyn hyn. Mae pob aelod o’r cyngor yn defnyddio system gyfathrebu benodol i fynegi eu safbwyntiau ar ran yr holl fyfyrwyr. Yn ychwanegol, mae nifer gynyddol o ddisgyblion yn defnyddio technoleg i gyfrannu at eu cyfarfodydd adolygu blynyddol.

Annibyniaeth
Lansiwyd ysgol yrru ‘iDrive’ gan y Ganolfan Technoleg Gynorthwyol y llynedd, gyda’r nod o addysgu disgyblion sut i weithio cadair olwyn â phŵer trydan. Mae sesiynau asesu cychwynnol a rhaglen addysgu drylwyr wedi galluogi wyth myfyriwr i gael eu cadeiriau â phŵer trydan eu hunain.

Cymorth Rhieni a Theulu
Yn ogystal â gweithio gyda disgyblion unigol, llwyddodd y Ganolfan Technoleg Gynorthwyol i sicrhau cyllid gan fusnesau lleol i ddatblygu Prosiect Mynediad i Chwarae. Mae’r fenter hon yn helpu rhieni a gofalwyr i gael eitemau arbenigol o offer i gynorthwyo dysgu’r disgyblion.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Ysgol arbennig ar gyfer hyd at 135 o ddisgyblion rhwng 11 ac 19 oed yw Ysgol Maes Hyfryd. Agorwyd yr ysgol ym Medi 2009 yn dilyn ad-drefnu darpariaeth addysgol arbennig yn Sir y Fflint. Mae’r ysgol yn gweithredu ar ddau safle. Mae’r brif ysgol, a adeiladwyd yn bwrpasol, yn rhannu campws gydag Ysgol Uwchradd y Fflint. Mae canolfan adnoddau addysgu ychwanegol ar gyfer hyd at 12 disgybl, sef Cyswllt, yn Ysgol Uwchradd Elfed, Bwcle.

Mae gan ddisgyblion yn Ysgol Maes Hyfryd ystod eang o anghenion addysgol arbennig. Mae’r rhain yn cynnwys anawsterau dysgu cymedrol, difrifol a chymhleth, yn cynnwys anhwylderau’r sbectrwm awtistig. Mae gan lawer o ddisgyblion anawsterau cyfathrebu, ymddygiadol neu synhwyraidd cysylltiedig. Mae gan bob disgybl ddatganiadau o anghenion addysgol arbennig.

Mae tua hanner disgyblion Ysgol Maes Hyfryd yn treulio rhan o’r wythnos mewn dosbarthiadau prif ffrwd yn datblygu eu medrau a’u hannibyniaeth, ac maent yn dilyn cyrsiau prif ffrwd achrededig.

Mae Ysgol Maes Hyfryd yn ysgol arbennig sydd wedi buddsoddi yn y technolegau diweddaraf i’w defnyddio gan ddisgyblion a staff. Nod yr ysgol yw gwella’r defnydd o dechnoleg gwybodaeth a chyfathrebu (TGCh) yn sylweddol mewn dosbarthiadau, gwella effeithiolrwydd yr addysgu a’r dysgu, a pharatoi disgyblion â’r medrau fydd eu hangen arnynt yn y dyfodol. Mae e-ddiogelwch, diogelwch ar y rhyngrwyd a bwlio seiber yn faterion pwysig sy’n effeithio ar fywydau pobl ifanc heddiw. Mewn adroddiad i Lywodraeth Cymru: ‘Gweddnewid Ysgolion gyda TGCh’, dyfynnwyd ymchwil gan Becta (2006), a orffennodd trwy ddweud mai’r ‘enghraifft fwyaf cyffredin o dorri rheolau yw edrych ar ddeunydd anaddas ar-lein’.

Mae darparu mynediad da i adnoddau ac offer dysgu ar-lein yn cyfrannu’n sylweddol at sicrhau bod technoleg gwybodaeth a chyfathrebu’n effeithio ar ddysgu disgyblion a chodi safonau. Ar yr un pryd, mae sicrhau diogelwch ar-lein yn her i bob ysgol. Nod Ysgol Maes Hyfryd yw ennyn diddordeb dysgwyr a staff yn weithredol i greu amgylchedd dysgu ar-lein sy’n rhoi grym i ddysgwyr tra’n eu cadw’n ddiogel.

Ar lefel awdurdod lleol, mae gweithdrefnau i gloi’r system i lawr a gosod wal dân ar wefannau anaddas, ond roedd yn hanfodol i’r ysgol ddod o hyd i ffordd o fonitro’r sefyllfa o ddydd i ddydd. Archwiliodd Ysgol

Maes Hyfryd ystod o ddewisiadau a phenderfynodd ddefnyddio offeryn ar-lein sy’n monitro diogelwch cyfrifiaduron yn ogystal â chefnogi addysgu technoleg gwybodaeth a chyfathrebu.

Disgrifiad o natur strategaeth neu weithgaredd

Y system
Mae’r ysgol yn defnyddio offeryn meddalwedd ar y we i reoli ystafelloedd dosbarth, a ddyluniwyd i athrawon ryngweithio â disgyblion a’u haddysgu’n unigol, fel grŵp a dosbarth llawn. Mae’r athro TGCh yn monitro’r defnydd o gyfrifiaduron ym mhob dosbarth ac yn rhyngweithio gyda disgyblion trwy negeseuon cyflym, cyfarwyddyd clywedol ac arddangosiadau grŵp. Mae hyn yn golygu y gellir rhoi cymorth i ddisgyblion unigol. Tynnir cipluniau o sgriniau i helpu monitro pa mor effeithiol y defnyddir TGCh ar draws y cwricwlwm. Mae hefyd yn offeryn gwerthfawr i’r technegydd sy’n cywiro problemau o bell ac yn monitro gweithgareddau disgyblion amser cinio ac amser egwyl.

Addysgu a Monitro
Mewn TGCh, mae disgyblion yn dilyn y Cwricwlwm Cenedlaethol yng nghyfnodau allweddol 3 a 4 a chynlluniau gwaith sy’n gysylltiedig ag achrediad OCR ar Lefel Mynediad i Gymwysterau Cenedlaethol OCR Lefel 2. Mae’r feddalwedd hon yn cynorthwyo staff i asesu pa mor dda y mae myfyrwyr yn defnyddio’r medrau y maent yn eu caffael mewn gwersi TGCh ar draws pynciau eraill. Gall yr athro TGCh ddadansoddi a dehongli data trwy arsylwi medrau myfyrwyr, addasu’r cwricwlwm yn briodol a rhoi cyfarwyddiadau a gweithgareddau dysgu sy’n bodloni anghenion unigol disgyblion.

Mae staff yn gweld yr offeryn meddalwedd yn hawdd i’w ddefnyddio. Mae wedi gwneud rheoli cyfrifiaduron yn fwy effeithiol, ac mae hyn wedi gwella sylw a rhyngweithio disgyblion yn sylweddol. Mae disgyblion yn deall bod yr holl gyfrifiaduron ar gael i’r athro. Mae hyn yn atal bwlio seiber a lawrlwytho deunydd anghyfreithlon neu amhriodol. Mae’n gwneud addysgu TGCh yn fwy effeithiol, gyda defnydd gwell o amser gwersi a pherfformiad gwell gan ddisgyblion.

Defnyddir yr offeryn meddalwedd i:

  • ddarlledu a rhannu gwybodaeth;
  • recordio sgrin y tiwtor ar gyfer ei chwarae’n ôl mewn gwersi;
  • dangos sgrin y disgybl i ddisgyblion eraill ar gyfer asesu cyfoedion;
  • gwneud nodiadau ar arddangosiadau byw;
  • monitro a chofnodi gweithgarwch disgyblion, defnyddio cymwysiadau, argraffu a gwefannau; a
  • chymryd amser ac enwi cipluniau stamp o sgriniau disgyblion at ddibenion asesu.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r system yn helpu cadw’r disgyblion yn ddiogel. Mae’n rhoi gwybod i’r athro pan gaiff geiriau allweddol eu teipio, yn rhestru gwefannau penodol sydd wedi’u gwahardd ac yn rhoi gwybod i’r athro os yw disgyblion yn ceisio cael mynediad at safleoedd sydd wedi’u gwahardd.

Mae’r offeryn ar y we yn galluogi’r athro i reoli cyfrifiaduron o un weithfan ganolog. Gall yr athro neu’r rheolwr rhwydwaith greu cyfyngiadau ar y rhyngrwyd a chymwysiadau i gynnal diogeledd. Mae hon yn rhan bwysig wrth gynnal e-ddiogelwch yn yr ystafell ddosbarth.

Mae’r dystiolaeth a gasglwyd gan yr ysgol trwy ddefnyddio clipiau fideo a saethiadau sgrin wedi dangos bod cymhelliant, canolbwyntio ac annibyniaeth dysgwyr wedi gwella, yn ogystal â’u medrau mewn meddwl beirniadol a gwaith tîm.

Mae’r offeryn meddalwedd yn monitro faint o gyfrifiaduron a ddefnyddir bob dydd, medrau trosglwyddadwy disgyblion unigol a datblygu gallu disgyblion mewn TGCh. Ers i’r ysgol ddechrau defnyddio’r dull newydd hwn, bu cynnydd sylweddol yn nifer y cyfrifiaduron a ddefnyddir ym mhob maes pwnc, gyda disgyblion yn cymryd rhan fwy uniongyrchol yn y gweithgareddau dysgu.

Mae TGCh wedi helpu i wella dull dysgu sy’n canolbwyntio mwy ar y disgybl a hyrwyddo annibyniaeth ar draws yr ysgol.