Arfer effeithiol Archives - Page 63 of 69 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Ysgol ddydd annibynnol gydaddysgol yw Ysgol y Gadeirlan yng Nghaerdydd ar gyfer disgyblion 3-16 oed.

Mae’r ysgol wedi bod yn awyddus i ddatblygu ansawdd hunanarfarnu trwy ddefnyddio tystiolaeth uniongyrchol er mwyn creu diwylliant o atebolrwydd ymhlith staff a disgyblion fel ei gilydd.

Disgrifiad o natur strategaeth neu weithgaredd

Ym Medi 2010, penododd yr ysgol fentoriaid athrawon allanol yn ymgynghorwyr i’r staff ar eu haddysgu. Yn ogystal ag arsylwadau addysgu a gynhelir gan uwch reolwyr, mae’r mentoriaid athrawon hyn (un yn y sector cynradd, un yn y sector uwchradd) yn arsylwi’r addysgu gan bob un o’r staff yn rheolaidd. Maent yn rhoi adborth i athrawon ar y gwersi y maent wedi’u harsylwi gan roi ffocws i agweddau penodol ar yr addysgu. Mae’r mentoriaid yn arolygwyr profiadol sy’n gweithio ar sail ymgynghorol i’r ysgol. Nid ydynt yn rhan o hierarchaeth yr ysgol, ac maent yn gweithredu fel ffrind beirniadol. Trafodir y cofnod arsylwi gwers yn fanwl gyda’r athro ar ôl y wers, a rhoddir copi i’r pennaeth sy’n ei ddefnyddio fel rhan o’r dystiolaeth uniongyrchol ar gyfer hunanarfarniad yr ysgol.

Mae mentoriaid yn ymweld pob wythnos ar ddiwrnodau gwahanol i sicrhau eu bod, dros flwyddyn academaidd, yn arsylwi ystod eang o addysgu a bod pob athro’n cael ei weld yn debyg o ran rheoleidd-dra. Mae pob mentor yn cyflwyno adroddiad tymhorol yn nodi cryfderau cyffredin mewn addysgu a’r meysydd hynny y mae angen eu datblygu ymhellach. Rhennir yr adroddiadau gyda’r staff ac maent yn sylfaen ar gyfer hyrwyddo arfer dda ymhlith athrawon.

Cyflwynwyd ‘Graddau Her’ ym Medi 2010 i ymateb i angen am ddefnyddio data academaidd yn well a monitro cynnydd disgyblion trwy bob cyfnod allweddol yn fwy effeithiol. Mae’r system wedi’i modelu ar arfer cyd-ysgol Woodard. Yn y sector uwchradd, caiff disgyblion brofion MidYIS pan fyddant yn dechrau ym Mlwyddyn 7, a defnyddir y data hwn i nodi’r radd y mae’r disgybl yn fwyaf tebygol o’i chael mewn TGAU ym mhob pwnc. Mae’r ysgol yn ychwanegu gradd lawn at hwn, ac fe gaiff y radd ddilynol ei galw’n ‘Radd Her’ (h.y. y radd yr ydym yn herio’r disgybl i’w chyflawni mewn TGAU). Bob chwe wythnos, caiff cyrhaeddiad disgyblion ym mhob pwnc ei gymharu â’u ‘Gradd Her’. Dyfernir gradd adolygu o +1, 0, -1 or -2 (yn nodi perfformiad uchod uwchlaw, yr un fath â, islaw neu ymhell islaw’r ‘Radd Her’) ac mae’r athro’n rhoi targed ar gyfer gwella. Trafodir yr adolygiad hwn rhwng tiwtoriaid dosbarth a’u disgyblion, a chytunir ar dargedau cyffredinol ar gyfer gwella. Gall rhieni ymateb i’r adolygiad pan gaiff ei anfon adref.

Ym Medi 2011, estynnwyd y ‘Graddau Her’ i gyfnod allweddol 2. Nodir ‘Graddau Her’ ar gyfer Saesneg, mathemateg, gwyddoniaeth, technoleg gwybodaeth a chyfathrebu, hanes a daearyddiaeth. Mae’r graddau hyn wedi’u seilio ar lefelau’r Cwricwlwm Cenedlaethol sy’n deillio o asesiadau safonedig ar ddiwedd cyfnod allweddol 1. Defnyddir symbolau lliw yn lle graddau adolygu i ddangos pa mor dda y mae disgyblion yn gwneud cynnydd tuag at gyflawni’r ‘Graddau Her’ hyn.

Mae’r Adolygiadau Blynyddol bob mis Medi gan bob adran a rhan o’r ysgol yn rhan allweddol arall o hunanarfarniad academaidd yr ysgol. Mae’r adolygiadau hyn yn nodi tystiolaeth o gryfderau a meysydd i’w datblygu mewn nifer o feysydd, fel cyflawniad academaidd, addysgu a dysgu, paratoi a hyfforddiant ac yn dangos strategaethau gwella addas. Mae’r broses yn arfarniad mewnol agored a realistig sydd wedi’i gynllunio i fod yn adeiladol a datblygiadol. Y ddogfen adolygu a’r cynllun datblygu adrannol sy’n ffurfio sylfaen y drafodaeth rhwng y pennaeth adran, y pennaeth a’r cyfarwyddwr astudiaethau. Caiff rhestr fer o bwyntiau gweithredu ei llunio, sy’n darparu fframwaith defnyddiol ar gyfer symud yr adran yn ei blaen. Hanner ffordd drwy’r flwyddyn, ailedrychir ar y pwyntiau gweithredu i asesu’r cynnydd a wnaed. Cynhelir Adolygiad Blynyddol gan yr adran iau ac adran y babanod.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r fenter ‘Graddau Her’ yn y sectorau cynradd ac uwchradd fel ei gilydd, wedi gwella’r defnydd effeithiol o ddata yn fawr, mae wedi gwella ansawdd yr adrodd i rieni, hyrwyddo uchelgais ymhlith y disgyblion a’u hathrawon, hwyluso trafodaeth ystyrlon rhwng disgyblion a thiwtoriaid am safonau a chynnydd, ac wedi galluogi disgyblion i fesur eu cyflawniad yn erbyn eu potensial, yn hytrach nag yn erbyn ei gilydd. Mae’r cyfnod byr rhwng pob adolygiad, pan fydd llechen lân, yn golygu bod gan ddisgyblion amserlen hylaw i wella. Fe wnaeth y canlyniadau TGAU yn 2011 ddangos cydberthynas gref iawn rhwng ‘Graddau Her’ a’r graddau a gyflawnodd y disgyblion.

Mae’r adroddiadau tymhorol gan y mentoriaid allanol yn adlewyrchu gwelliant mewn addysgu a dysgu. Mae disgyblion hefyd wedi gwneud sylwadau am welliannau mewn dulliau addysgu ac ansawdd eu profiadau dysgu yn yr ystafell ddosbarth a’r tu allan.

Mae data gwerth ychwanegol ar ddiwedd cyfnodau allweddol 2 a 4 yn dangos bod bron pob un o’r disgyblion yn gwneud cynnydd da iawn.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Ysgol ddydd annibynnol gydaddysgol yw Ysgol y Gadeirlan yng Nghaerdydd ar gyfer disgyblion 3-16 oed.

Yn y sector uwchradd, mae dau o bob tri o’r disgyblion wedi bod trwy’r ysgol gynradd ac mae traean o ddisgyblion wedi ymuno yn 11+ o ysgolion lleol eraill. Yng ngoleuni’r duedd genedlaethol i gyfnod allweddol 3 fod yn gyfnod ‘gostwng’ pan all disgyblion golli ffocws a pherfformio’n gymedrol, mae’r ysgol wedi darparu rhaglen gymell ar gyfer ffocws a chyflawniad yng nghyfnod allweddol 3, sy’n cael ei reoli gan ddisgyblion yn bennaf.

Disgrifiad o natur strategaeth neu weithgaredd

Mae rhaglen ‘Gwobr y Pennaeth’ yn dechrau ym Mlwyddyn 7 gyda safon ‘Efydd’. Mae’n parhau ym Mlwyddyn 8 gydag ‘Arian’ ac fe gaiff ei chwblhau ym Mlwyddyn 9 gyda safon ‘Aur’. Rhaid cwblhau pum adran ar gyfer efydd, arian ac aur, ond ar lefelau gwahaniaethol sy’n briodol i strwythur a threfniadaeth yr ysgol.

Dyma’r adrannau:

  • Academaidd;
  • Arweinyddiaeth;
  • Corfforol;
  • Datblygu medrau; a
  • Gweithgareddau ymestyn.

Rhaid cwblhau pob adran i safon addas trwy gael oedolyn cyfrifol i ddilysu’r hyn y mae’r disgybl wedi’i gwblhau mewn llyfr cofnodi.

Mae enghreifftiau o weithgareddau y gellir eu gwneud i gwblhau pob adran yn cynnwys:

Academaidd:

  • Ysgrifennu adolygiad gwreiddiol a chraff o lyfr, ffilm neu ddrama
  • Llunio arddangosiad wal ar faes astudio perthnasol mewn unrhyw bwnc
  • Rhoi cyflwyniad sy’n dangos syniadau ac ymchwil gwreiddiol
  • Mynychu rhaglen darlithoedd allgyrsiol yr ysgol yn rheolaidd, a llunio adroddiad byr

Arweinyddiaeth:

  • Cynnal teithiau ar gyfer ymwelwyr o gwmpas yr ysgol, gan esbonio’i hethos a’i nodau
  • Helpu mewn grŵp/gweithgaredd yn yr ysgol neu weithredu fel mentor i ddisgyblion iau
  • Cyfrannu at y gymuned trwy glwb, cymdeithas, eglwys neu sefydliad
  • Cymryd rhan weithredol mewn ymwybyddiaeth o elusennau a chodi arian iddynt

Corfforol:

  • Cynrychioli tŷ neu’r ysgol mewn cystadleuaeth chwaraeon
  • Ymgymryd â gweithgareddau Allanol amrywiol wedi’u trefnu gan yr ysgol, y teulu neu’r sgowtiaid
  • Mynychu sesiynau chwaraeon neu ffitrwydd yr ysgol yn rheolaidd i wella iechyd a ffitrwydd personol

Datblygu Medrau:

  • Neilltuo amser yn rheolaidd ar gyfer gweithgarwch wedi’i seilio ar fedrau trwy ymgymryd â gweithgaredd newydd sydd wedi’i seilio ar fedrau, neu ddatblygu diddordeb presennol mewn ffordd newydd neu i safon uwch
  • Perfformio’n gyhoeddus mewn un ffurf neu fwy o gelfyddydau mynegiannol mewn gweithgareddau mewnol yn yr ysgol

Gellir ymgymryd â Gweithgareddau Ymestyn mewn unrhyw faes. Yn y maes academaidd er enghraifft, gallai disgyblion wneud prosiect ymchwil a llunio adroddiad. Fel rhan o ddatblygiad corfforol neu fedr, gallai disgyblion gyfrannu’n rheolaidd ar lefel uchel at sefydliad y tu allan i’r ysgol.

Gellir cael canmoliaeth ym mhob adran, naill ai yn ôl y safon eithriadol y caiff y gweithgaredd ei gwblhau neu yn ôl yr amrywiaeth o weithgareddau a wneir. O gael canmoliaeth, gall y disgybl gael Teilyngdod neu Anrhydedd, yn dibynnu ar nifer y canmoliaethau a sicrhawyd.

Ar ddiwedd y flwyddyn academaidd, gwahoddir rhieni i noson gyflwyno pan gyflwynir y gwobrau i’r rhai sydd wedi’u hennill, ac amlygir agweddau ar y gwaith a wnaed i ennill y wobr. Caiff y wobr ei hunanreoli gan ddisgyblion sy’n defnyddio llyfr cofnodi sy’n cael ei greu gan yr ysgol i olrhain eu cynnydd eu hunain. Er bod yr athro sydd â gofal am y wobr yn goruchwylio cynnydd disgyblion trwy’r adrannau, mae’r cyfrifoldeb ar ddisgyblion i benderfynu sut a ble i gwblhau’r wobr. Fel hyn, mae’r wobr yn hyrwyddo annibyniaeth a hunangymhelliant.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r wobr wedi datblygu rhinweddau arwain disgyblion a’u medrau rhyngbersonol yn arbennig

Mae’r ysgol wedi cynnal arolygon o ddisgyblion a rhieni, sydd wedi dangos bod cymryd rhan yn y wobr wedi:

  • helpu disgyblion â’u medrau trefnu a chyfathrebu, yn enwedig trwy’r adran academaidd;
  • gwella hyder disgyblion a’u helpu i ymgynefino’n haws yn yr ysgol, yn enwedig yr adran gorfforol ym Mlwyddyn 7;
  • datblygu rhinweddau arwain disgyblion a’u medrau rhyngbersonol yn arbennig;
  • gwella agweddau disgyblion tuag at feysydd o fywyd yr ysgol na fyddent efallai’n ymwneud â nhw fel arall;
  • annog disgyblion i roi cynnig ar bethau newydd a mentro, yn enwedig mewn gweithgareddau awyr agored ar gyfer gweithgareddau ymestyn;
  • cynyddu cyfranogiad disgyblion mewn digwyddiadau a chystadlaethau mewnol, yn enwedig mewn meysydd fel cerddoriaeth, drama a’r celfyddydau creadigol (yn cynnwys barddoniaeth, ffotograffiaeth a darluniau); a
  • gwella ymwybyddiaeth disgyblion o’r gymuned leol, yn enwedig trwy eu cynnwys mewn digwyddiadau elusennol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

             

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Mae’r cwricwlwm nodedig yng Ngholeg Elidyr yn pwysleisio dysgu trwy brofiad a dysgu ymarferol ac mae’n cynnig dull cyflawn o ddysgu sy’n defnyddio pynciau’r tir, pynciau galwedigaethol a chrefftau i helpu dysgwyr i ddatblygu medrau ar gyfer byw yn fwy annibynnol. 

Mae’r coleg wedi ymrwymo i’r gred fod pob un o’r dysgwyr, beth bynnag fo’u galluoedd neu’u hanghenion, yn gallu gwneud cyfraniad unigryw ac unigol at fywyd y gymuned trwy waith.  Fodd bynnag, erbyn 2011, roedd y newid ym mhroffil dysgwyr y coleg yn golygu bod y rhan fwyaf ohonynt yn annhebygol o gael swydd wedi iddyn nhw adael y coleg.  Y gyrchfan fwyaf tebygol ar gyfer y rhan fwyaf o ddysgwyr fyddai byw gyda chymorth mewn amgylchedd trefol.  Cydnabuwyd bod angen i staff ddatblygu dealltwriaeth newydd o sut gallai eu meysydd gwaith helpu dysgwyr i ddatblygu’r medrau roedd eu hangen arnynt i fanteisio ar y cyrchfannau o’u dewis.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

Y cam cyntaf i’r coleg oedd sefydlu dealltwriaeth well o ddiben pob pwnc neu faes gwaith, trwy ofyn y cwestiynau canlynol: pa fedrau sydd eu hangen ar bob dysgwr i drosglwyddo’n llwyddiannus i’w cyrchfan yn y dyfodol a sut gall pob maes dysgu gyfrannu at ddatblygu’r medrau hyn?  Yr hyn a ddaeth i’r amlwg o drafodaethau oedd cydnabyddiaeth bod meysydd dysgu’n cynnig cyfleoedd i ddatblygu ystod eang o fedrau trosglwyddadwy, ac yn galluogi dysgwyr i ddatblygu medrau galwedigaethol penodol yn ogystal.  Roedd y medrau hyn yn cynnwys llythrennedd, rhifedd, cyfathrebu, medrau cymdeithasol a medrau datrys problemau, yn ogystal â medrau yn gysylltiedig â gwaith, fel deall arferion gweithio, iechyd a diogelwch a gwaith tîm.

Darparodd y coleg hyfforddiant ar gyfer pob un o’r staff i wneud yn siŵr eu bod yn deall sut i integreiddio addysgu medrau trosglwyddadwy â’u haddysgu eu hunain sy’n benodol i bwnc.  Roedd cynlluniau sesiynau yn dangos yn glir sut byddai medrau trosglwyddadwy yn cael eu haddysgu ochr yn ochr â medrau galwedigaethol.  Datblygodd pob tiwtor ysgolion dilyniant ar gyfer eu maes gwaith neu’u maes pwnc eu hunain ac fe gafodd targedau eu gosod a’u hadolygu yn erbyn y rhain yn rheolaidd, yn unol â gallu pob dysgwr unigol.

Ar yr un pryd, penodwyd cydlynydd profiad gwaith gan y coleg.  Ei thasg gyntaf oedd ymestyn ystod y lleoliadau profiad gwaith allanol fel y gallai dysgwyr ddewis lleoliadau a oedd yn addas i’w diddordebau penodol ac yn cysylltu’n dda â’r dysgu roeddent yn ei wneud yn y coleg.  Cyfrannodd at asesu cynnydd yn y lleoliadau, gan sicrhau eu bod yn mynd i’r afael â thargedau dysgwyr yn y gweithle.

Yn ychwanegol, cynhaliodd y coleg adolygiad trylwyr o’r cyfleoedd ar gyfer profiad gwaith ar y safle.  Y flaenoriaeth oedd sicrhau bod y rhain yn adeiladu ar ddysgu blaenorol dysgwr tra’n datblygu’r medrau a’r hyder sydd eu hangen i fanteisio ar brofiad gwaith yn allanol.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Mae’r medrau sy’n cael eu datblygu gan ddysgwyr yng Ngholeg Elidyr yn eu galluogi i gymryd rhan yn llwyddiannus mewn profiad gwaith yn y coleg a’r tu allan.  Mae pob dysgwr yn cymryd rhan mewn profiad gwaith mewnol, gan gynnwys gwaith ar y fferm, yn y swyddfa ac yn yr ardd.

Mae llawer o’r dysgwyr yn mynd yn eu blaen i wneud profiad gwaith allanol rheolaidd ym Mlynyddoedd 2 a 3, gan gynnwys garddio a gweithio mewn siop gymunedol leol. 

Mae’r ffocws ar ddatblygu medrau yn paratoi dysgwyr yn eithriadol o dda ar gyfer bywyd ar ôl y coleg ac yn eu helpu i fagu hyder a hunan-barch.

Trwy gymryd rhan ym menter Datgloi Potensial Ysgolion Arbennig (UPOSS) AB yn Sir Gaerfyrddin, mae’r coleg wedi rhannu’r gwaith hwn gyda chynrychiolwyr o Goleg Sir Gâr, Gyrfa Cymru, Ysgol Arbennig Heol Goffa a’r awdurdod lleol. Yn ychwanegol, mae wedi rhannu’r arfer â cholegau arbenigol annibynnol eraill yng Nghymru trwy gyfleoedd rhwydweithio rheolaidd.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth gyd-destunol fras am y darparwr/y bartneriaeth

Mae Coleg Sir Benfro wedi cynnal y twf o ran ymrestriadau myfyrwyr ers 1993. Mae’r ddarpariaeth yn cynnwys AB ac AU amser llawn a rhan-amser, rhaglenni yn y gwaith a rhaglenni masnachol, allgymorth, cyrsiau cymunedol a dysgu ar-lein. Roedd mwy na 10,000 o fyfyrwyr amser llawn a rhan-amser wedi ymrestru yn ystod 2009/10 ac mae’r Coleg yn disgwyl recriwtio nifer tebyg ar gyfer 2010/11.

Mae’r cyfanswm ymrestru myfyrwyr ar gyfer 2009/10 yn cael ei ffurfio o’r categorïau canlynol:
Addysg Bellach Amser Llawn: 1758 Addysg Uwch Amser Llawn: 133
Addysg Bellach Rhan-amser: 7448 Addysg Uwch Rhan-amser: 337
Dysgu yn y Gwaith: 665

Mae dros 120 o fyfyrwyr rhyngwladol yn ymrestru gyda’r Coleg bob blwyddyn hefyd.

Mae’r prif gampws yn nhref sirol Hwlffordd (poblogaeth 17,000). Cafodd adeilad Canolfan Arloesi £3.2 miliwn, sy’n arbenigo mewn uwch dechnoleg, ei agor yn swyddogol ar y safle ym mis Tachwedd 2003. Mae Canolfan Adeiladu newydd hefyd wedi’i chodi ac agorodd honno i’r myfyrwyr ym mis Medi 2008 gan alluogi’r Coleg i adael safleoedd llai addas a oedd yn cael eu prydlesu oddi ar y safle. Yn ystod 2009, gwariwyd £4miliwn i ailwampio ac estyn yr asgell beirianneg a chwblhawyd y gwaith adeiladu ym mis Ionawr 2010. Mae’r cyfleusterau newydd hyn yn darparu’r adnoddau ynni adnewyddadwy, olew a nwy diweddaraf i gyflwyno cwricwlwm sy’n bodloni angen diwydiant lleol. Mae campws arall yn Aberdaugleddau ac yno cyflenwir cyrsiau cyfrifiadura, adeiladu cychod a pheirianneg a defnyddir canolfannau eraill yr AALl a mannau cymunedol i gyflenwi rhaglen STEP y Coleg. Yn y gorffennol, mae’r Coleg wedi etholfreinio ei holl ddarpariaeth AU o Brifysgol Morgannwg ond mae bellach yn datblygu ei berthynas â Phrifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant er mwyn darparu dilyniant i AU yn rhanbarthol ar amrywiaeth o raddau galwedigaethol.

Nodwch sut mae’r maes arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector, a nodwyd yn ystod yr arolygiad, yn berthnasol i gwestiwn allweddol, dangosydd ansawdd a/neu agwedd arbennig:

Mae gwaith Llais y Dysgwr yn berthnasol i ddangosyddion ansawdd allweddol 1.2.3 a 3.2.1. Yng Ngholeg Sir Benfro mae Llais y Dysgwr yn canolbwyntio ar sut gall myfyrwyr gyfrannu at fywyd yn y Coleg, drwy gymryd rhan mewn amrywiaeth o wahanol weithgareddau. Mae’r myfyrwyr yn ystyried datblygu strategaeth y Coleg ar gyfer Llais y Dysgwr, ei gweithredu a’r effaith a gaiff ar ddysgu, cymorth a chyflwyno gwasanaethau i holl fyfyrwyr y Coleg.

Cyd-destun a chefndir i arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector

Mae Coleg Sir Benfro wedi annog ei ddysgwyr erioed i gyfrannu at y penderfyniadau sy’n effeithio ar eu bywydau a’u dysgu. Yn sefydliad, mae’r Coleg yn rhoi pwyslais cryf ar ddysgwyr yn cyfrannu at bob maes a dargedir i’w wella gan gynnwys addysgu, dysgu, darparu gwasanaeth a chymorth. Ers blynyddoedd lawer, bu’r Coleg yn cynnwys ei ddysgwyr yn y prosesau cynllunio strategol a gweithredol. Drwy Strategaeth Llais y Dysgwr, mae’r Coleg wedi arddangos ymrwymiad i feithrin arfer gyfredol ymhellach ac ymgynghori ac ymgysylltu ymhellach â’r dysgwyr mewn perthynas â phob agwedd ar fywyd y Coleg.

Bu’r Coleg yn cymryd rhan yng nghynllun peilot cenedlaethol Llais y Dysgwr ac, o ganlyniad, aeth ati i gwblhau ei  Strategaeth flwyddyn yn gynnar. Cafodd y dysgwyr a’r staff eu cynnwys wrth ysgrifennu’r strategaeth, sy’n berthnasol i’r safonau cenedlaethol. Datblygwyd y strategaeth hefyd ynghylch arfer dda bresennol ac mae’n ymgorffori cynllun gweithredu sy’n cynnwys lledaenu Llais y Dysgwr yn y Coleg a rolau penodol yr holl staff dan sylw. Cymeradwywyd y Strategaeth gan y Bwrdd Llywodraethwyr ac fe’i gweithredwyd ym mis Medi 2010.

Disgrifio natur y strategaeth neu’r gweithgaredd a nodwyd yn arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector

Mae rhaglen Llais y Dysgwr gynhwysfawr yn y Coleg sy’n cynnwys: pwyllgorau rhagweithiol Llais y Dysgwr, diwrnodau siarad â myfyrwyr (sy’n arwain at fonitro adroddiadau a chynlluniau gweithredu drwy’r Uwch Dîm Rheoli), etholiadau democratig o 96 o gynrychiolwyr cwrs, hyfforddiant mentor atal bwlio i 70 o ddysgwyr, grwpiau ffocws, dau fyfyriwrlywodraethwr wedi’u hyfforddi gan UCM, cyfleoedd Cyfoethogi a Gwella a ddewisir gan y dysgwyr, clybiau a chymdeithasau a arweinir gan y dysgwyr, cenhadon myfyrwyr, cynrychiolaeth a Chadeiryddiaeth y Cynulliad Ieuenctid a chynnwys y Cynulliad Ieuenctid ym Mhwyllgor Llais y Dysgwr, blwch sylwadau dysgwyr ac ymatebion, cyfranogi mewn mentrau cenedlaethol a rhanbarthol, cysylltiad ac aelodaeth ag UCM Cymru a chysylltiadau â Phartneriaid Addysg Uwch. Caiff Llais y Dysgwr ei gyflenwi a’i gyfeirio drwy system Mewnrwyd y Coleg (Nexus) sy’n cynnwys gwybodaeth i fyfyrwyr gan gynnwys fforwm rhyngweithiol.

O’r amrywiaeth hon o weithgareddau Llais y Dysgwr, cafwyd llawer enghraifft o newidiadau a wnaethpwyd yn dilyn cyfraniadau adeiladol gan fyfyrwyr, er enghraifft:

  • Newidiadau i raglen sefydlu a thiwtorial
  • Dewisiadau iachus yn y ffreutur
  • Gweithgareddau cyfoethogi a arweinir gan ddysgwyr
  • Symud yr ardal ysmygu
  • Amseroedd agor y ganolfan adnoddau dysgu
  • Defnyddio negeseuon testun i roi gwybod i ddysgwyr am ddigwyddiadau allweddol neu eu hatgoffa amdanynt
  • Diwygio’r polisi gliniaduron
  • Gweithredu cyfleusterau arian yn ôl
  • Ailwampio’r ffreutur

Mae’r Coleg yn datblygu adnoddau technegol ymhellach i Lais y Dysgwr ac mae’n gweithredu system gyfathrebu ar y we i gael barn dysgwyr drwy’r Coleg cyfan, sydd megis cynllun peilot i’r sector AB. Drwy Glwstwr Cwricwlwm a chyfarfodydd yr Uwch Dîm Rheoli, bydd y Coleg yn parhau i fonitro dulliau gweithredu a chyflenwi’r strategaeth. Bydd Cadeirydd Pwyllgor Llais y Dysgwr a’r Myfyriwr-Lywodraethwyr yn parhau i gael eu cefnogi i fynychu hyfforddiant allanol a hwylusir gan UCM Cymru a ColegauCymru. Cyflwynir hyfforddiant achrededig i gynrychiolwyr cwrs a bydd dysgwyr yn cael eu cynnwys yn helaethach yn holl brosesau allweddol y Coleg.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ansawdd y ddarpariaeth a safonau’r dysgwyr

Cafwyd nifer o fuddion yn sgil gweithredu strategaeth Llais y Dysgwr. Yn y Coleg, gwelwyd cyfraddau uwch o gyfranogiad, cadw, dilyniant a chyflawniad myfyrwyr ochr yn ochr â gwell dealltwriaeth o safbwyntiau’r dysgwyr sy’n cael ei defnyddio i sbarduno datblygiad proffesiynol a sefydliadol ac i wella ansawdd. Mae’r dysgwyr wedi helpu i lywio penderfyniadau ar ddyrannu adnoddau a buddsoddi, sydd wedi sicrhau eu cynnwys ac sydd wedi arwain at fyfyrwyr uwch eu cymhelliant ac awydd i roi rhywbeth yn ôl i’r Coleg. Erbyn hyn, y dysgwyr sy’n ysgogi’r gweithgareddau Cyfoethogi a Gwella.

Wrth i’r myfyrwyr ymgymryd â strategaeth Llais y Dysgwr, maent wedi cael profiad dysgu mwy cyflawn, mae medrau trosglwyddadwy wedi’u datblygu ymhellach a gellir defnyddio’r rhain yn eu gyrfaoedd yn y dyfodol. Mae’r dysgwyr wedi’u cynnwys mewn cynlluniau strategol a gweithredol ac maent hefyd wedi datblygu medrau cwnsela a mentora. Mae’r ffaith bod y myfyrwyr wedi cael eu cynnwys yn y prosesau penderfynu wedi arwain at well rhyngweithio a gwell perthynas waith â’r staff. Yn ddiweddarach, roedd cyfleoedd i gymryd rhan mewn arolygiad allanol ac roedd y dysgwyr yn falch o allu cyfrannu at y broses.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth gyd-destunol fras am y darparwr/y bartneriaeth (seiliwch y wybodaeth hon ar adran cyd-destun yr adroddiad gan gynnwys nodweddion sy’n berthnasol i’r astudiaeth achos)

Sefydlwyd Coleg Catholig Dewi Sant gan Archesgobaeth Caerdydd yn goleg chweched dosbarth Catholig ym 1987. Mae’r coleg ar un campws yng ngogledd-ddwyrain Caerdydd. Mae Coleg Dewi Sant yn rhoi cyfleoedd dysgu i ryw 1,550 o ddysgwyr amser llawn. Mae bron yr holl ddysgwyr rhwng 16 a 19 oed. Nid oes dysgwyr rhan-amser. Mae ychydig o dan 80% wedi ymrestru ar lefel 3, gyda 60% o’r rhain ar gyrsiau Safon Uwch/UG a 27% o’r rhain yn cymysgu cyrsiau Safon Uwch/UG â chyrsiau galwedigaethol Lefel 3. Mae tua 18% wedi ymrestru ar lefel 2 a rhyw 3% ar lefel 1. Daw rhan fwyaf y dysgwyr yn y coleg o Gaerdydd, ond daw tua 13% o fannau pellach i ffwrdd, gan gynnwys Casnewydd, Rhondda Cynon Taf, Caerffili a Phen-y-bont ar Ogwr. Mae tua 54% o’r dysgwyr yn ferched a 46% yn fechgyn. Daw tua 22% o’r dysgwyr o grwpiau lleiafrif ethnig. Daw tua 45% o’r dysgwyr o ardaloedd o amddifadedd addysgol.

Nodwch sut mae’r maes arfer ragorol/arfer sy’n arwain sector, a nodwyd yn ystod yr arolygiad, yn berthnasol i gwestiwn allweddol, dangosydd ansawdd a/neu agwedd arbennig

Cwestiwn allweddol: 1, 2 a 3
Dangosydd ansawdd: 1.1-Safonau; 2.2-Addysgu; 3.2- Gwella ansawdd.
Agwedd: 1.1.4 – medrau; 2.2.2 – asesu dysgu ac asesu ar gyfer dysgu; 3.2.1 – hunanasesu

Cyd-destun a chefndir i arfer ragorol/arfer sy’n arwain sector

Tan 2010, bu’r coleg yn gweithredu system dracio ar bapur yn seiliedig ar adegau adrodd sefydlog drwy gydol y flwyddyn academaidd. Dim ond ciplun o gynnydd y myfyrwyr yr oedd y drefn hon yn ei roi, yn seiliedig ar ddata asesu, targed a phresenoldeb. Y gwendid amlwg oedd bod data’n dyddio’n gyflym a bod y dysgwyr yn ymddieithrio yn sgil y data darfodedig yr oedd yn ei ddarparu. Bu’r coleg hefyd yn casglu llawer iawn o wybodaeth am y dysgwr ar adegau amrywiol a theimlwyd y dylai fod ar gael yn haws i’r dysgwyr ac i randdeiliaid eraill. Aeth uwch dîm rheoli’r coleg ati felly i ddyfeisio meini prawf perfformiad allweddol a geisiwyd o eGDU pwrpasol.

Byddai angen i eGDU Dewi Sant;

  • ddarparu data dibynadwy a chadarn i ddysgwyr, tiwtoriaid personol a thiwtoriaid pwnc ar ffurf sy’n hwyluso datblygu targedau heriol i ddysgwyr ac i’r timau cwrs;
  • bodloni anghenion dysgwyr unigol drwy nodi cyswllt cryf rhwng nodau gyrfa, hyfforddiant ac addysg;
  • sicrhau bod cymorth dysgu’n effeithio mor gadarnhaol â phosibl ar ddysgwyr drwy gael at ddata byw;
  • manteisio ar y cyswllt cryf rhwng cyflwyno’r cwricwlwm a chymorth bugeiliol;
  • sicrhau bod dysgwyr yn cael eu trin yn gyflawn o ran y cymorth a’r datblygiad a gânt;
  • nodi’r dysgwyr sy’n fwyaf tebygol o adael drwy greu ‘pwyntiau sbardun’ i ddata presenoldeb a chyrhaeddiad; a
  • darparu arf rheoli i fonitro ac asesu perfformiad y coleg o ran effaith ar ddysgwyr, perfformiad a lles.

Ar y dechrau, ceisiwyd gofynion yr holl randdeiliaid allweddol gan gynnwys dysgwyr, staff cwricwlwm, staff bugeiliol a rheolwyr. Drwy ddarparwr system gwybodaeth reoli’r coleg, trefnwyd ymweliadau â cholegau disglair yn Lloegr i weld eu e-GDUau.

Datblygwyd e-gynllun dysgu unigol (e-GDU) Dewi Sant yn system ar-lein a gynlluniwyd i helpu dysgwyr i ymgymryd yn barhaus ag asesu a chynllunio eu cynnydd. Erbyn hyn, mae’n helpu dysgwyr i ddeall yn gadarn eu perfformiad cyfredol, yr hyn y maent am ei gyflawni a sut gallent gyrraedd y nod. Wrth wraidd hyn y mae darparu data asesu, graddau targed a data presenoldeb byw. Drwy nodi nodau dysgu clir, mae’r e-GDU yn annog dysgwyr i gael mwy o berchenogaeth a chyfrifoldeb dros eu dysgu eu hunain. Mae‟n fecanwaith hanfodol i’r swyddogaeth fugeiliol yn y coleg gan ei fod yn galluogi tiwtoriaid bugeiliol i wneud eu gwaith yn hyfforddwyr dysgu, gan alluogi trafodaethau manwl am berfformiad a chynnydd y dysgwyr ar draws eu rhaglen astudio.

Mae’r e-GDU yn galluogi’r holl randdeiliaid i fonitro cynnydd dysgwyr drwy fewnrwyd y coleg. Gall myfyrwyr gael at helaethrwydd o ddata y mae’r coleg yn ei gasglu, gan ddarparu mwy o ddealltwriaeth a pherchenogaeth o’u hunain yn ddysgwyr. Er enghraifft, mae’r e-GDU yn rhoi gwybodaeth am ddulliau dysgu a ffefrir gan y dysgwyr a’u lefelau medrau sylfaenol; gan ychwanegu at y rhaglen fugeiliol a’r cymorth medrau. Gall y dysgwyr weld y wybodaeth sydd gan y coleg am eu hanghenion dysgu ychwanegol, gan sicrhau bod y trefniadau arholi ac asesu yn berthnasol. Un datblygiad arwyddocaol yw defnyddio’r e-GDU i ysgrifennu tystlythyrau a datganiadau UCAS. Mae’r myfyrwyr yn gallu gweld eu tystlythyrau UCAS pwnc a’r graddau a ragwelir iddynt, sy’n hwyluso ysgrifennu eu datganiadau personol. Caiff datganiadau UCAS eu cyfathreb’n electronig drwy’r e-GDU gan reoli a monitro proses UCAS yn well felly.

Disgrifio natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector

Mae’r fenter hon yn cysylltu â llawer o agweddau ar y fframwaith ansawdd a hefyd ar draws mwy nag un cwestiwn allweddol. Mae’r e-GDU yn dadansoddi proffil dysgu dysgwr yn llawn dros amser. Mae hyn yn cynnwys data personol ar gyrhaeddiad a chyflawniad blaenorol, anghenion dysgu ychwanegol, ffactorau risg sefydlog a dynamig, presenoldeb, contractau a chytundebau dysgwyr, cynllunio addysg uwch, yn ogystal â chyflawniad, asesu, adborth ansoddol a chynnydd cyfredol.

Mae blaenoriaethau ar gyfer datblygu yn y dyfodol yn cael eu gosod gan yr Uwch Dîm Arwain, ar y cyd â’r grwpiau perthnasol. Mae datblygiad pellach ar y gweill ar gyfraniad dysgwyr at brosesau hunanarfarnu a chynllunio cyn gweithredu. Mae mynediad i ddysgwyr, drwy i-Phones a dyfeisiau tebyg, wedi’i alluogi a bydd yn cael ei hyrwyddo. Nodwyd y blaenoriaethau hyn drwy adborth gan ddysgwyr. Mae’r rhieni wedi gofyn am fynediad drwy borth ar wahân sydd bellach yn cael ei datblygu. Bydd hwn yn galluogi’r cylch adrodd i fod yn broses barhaus yn hytrach na ‘chiplun’ ar bapur. Bydd y rhieni’n gallu cael trafodaethau ar-lein â staff yn seiliedig ar ddata’r e-GDU. Y bwriad yw y gall y staff fynd i mewn i’r system drwy ddyfeisiau cludadwy safonol a fydd yn cael eu prynu gan y coleg. Bwriedir y bydd y rhain yn cwtogi ar ddefnyddio adnoddau traul ac yn lleihau prosesau biwrocrataidd yn unol â pholisi’r coleg ar gynaliadwyedd amgylcheddol a rheoli llwyth gwaith.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ansawdd y ddarpariaeth a safonau’r dysgwyr

Mae’r e-GDU wedi effeithio’n amlwg ar gyflwyno’r cwricwlwm wrth ddarparu data dysgwyr a goladwyd. Mae data medrau sylfaenol, dulliau dysgu a chymwysterau wrth gyrraedd yn cael ei gasglu fesul dosbarth, gan wella cynlluniau gwers a sicrhau bod anghenion pob dysgwr yn cael eu bodloni. Mae polisi myfyrwyr a phresenoldeb y coleg hefyd yn cael ei gyflenwi drw’r e-GDU gyda’r gallu i gofnodi rhybuddion a rhoi contractau am fyfyrwyr da ar-lein. Mae’r tryloywder a geir drwy hyn yn hysbysu‟r holl randdeiliaid ac yn canolbwyntio ar ymddygiad cywirol. Mae’r presenoldeb ar draws y coleg wedi codi o 90% i 92% yn yr amser hwn. Mae’r staff cwricwlwm hefyd yn rhoi gwybod am newidiadau amlwg yn agwedd y myfyrwyr at eu hasesiad a gofnodir ar yr e-GDU. Mae’r ffaith bod yr asesu’n cael ei gofnodi’n fwy tryloyw yn cynyddu cymhelliant y myfyrwyr. Cryfheir y cyswllt rhwng ymdrech, perfformiad a chydnabyddiaeth wrth i’r myfyrwyr ymateb i’r adborth a gânt. Roedd adborth gan grŵp ffocws yn nodi bod y dysgwyr wedi derbyn yr e-GDU yn frwdfrydig yn y modd y mae’n cefnogi eu cynnydd ac yn rhoi adborth amdano.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth gyd-destunol fras am y darparwr

Mae Coleg Sir Benfro wedi cynnal twf mewn ymrestriadau myfyrwyr ers 1993. Mae’r ddarpariaeth yn cynnwys AB ac AU amser llawn a rhan amser, rhaglenni yn y gwaith a rhaglenni masnachol, allgymorth, cyrsiau cymunedol a dysgu ar-lein. Roedd mwy na 10,000 o fyfyrwyr amser llawn a rhan amser wedi ymrestru yn ystod 2009/10 ac mae’r Coleg yn disgwyl ffigwr recriwtio tebyg ar gyfer 2010/11.

Mae cyfanswm yr ymrestriadau myfyrwyr ar gyfer 2009/10 wedi ei wneud o’r categorïau canlynol:
Addysg Bellach Amser Llawn: 1758 Addysg Uwch Amser Llawn: 133
Addysg Bellach Rhan Amser: 7448 Addysg Uwch Rhan Amser: 337
Dysgu Seiliedig ar Waith: 665

Yn ychwanegol at hyn mae’r Coleg yn ymrestru dros 120 o fyfyrwyr rhyngwladol yn flynyddol.

Mae’r prif gampws yn nhref Hwlffordd (poblogaeth 17,000). Agorwyd adeilad Canolfan Arloesi gwerth £3.2 miliwn, yn arbenigo mewn uwch-dechnoleg, yn swyddogol ar y safle ym mis Tachwedd 2003. Mae Canolfan Adeiladu newydd hefyd wedi ei chodi ac agorwyd honno i fyfyrwyr ym mis Medi 2008 gan alluogi i’r Coleg dynnu’n ôl o’r eiddo oedd ganddo ar les ac a oedd yn llai addas oddi ar y safle. Cafwyd gwaith ailwampio ac estyniad ar yr adain beirianneg, gwerth £4 miliwn, yn ystod 2009 a chwblhawyd y gwaith adeiladu fis Ionawr 2010. Mae’r cyfleusterau hyn yn cynnig adnoddau ynni adnewyddol, olew a nwy gyda’r diweddaraf ar gyfer cyflwyno cwricwlwm i gwrdd ag anghenion diwydiant lleol. Ceir campws arall yn Aberdaugleddau lle mae cyrsiau cyfrifiadureg, adeiladu cychod a pheirianneg yn cael eu cyflwyno a defnyddir canolfannau eraill gan yr AALl a lleoliadau yn y gymuned i gyflwyno rhaglen STEP y Coleg. Yn y gorffennol mae’r Coleg wedi rhyddfreinio ei holl ddarpariaeth AU o Brifysgol Morgannwg er ei fod bellach yn datblygu ei berthynas gyda Phrifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant er mwyn darparu dilyniant i AU yn rhanbarthol ar ystod o raddau galwedigaethol eu gogwydd.

Mae cronfa gwsmeriaid y Coleg mor amrywiol ag y gellid ei disgwyl mewn sefydliad AB cyffredinol. Mae’r rhan fwyaf o fyfyrwyr amser llawn yn 16-19 oed er bod eithriadau e.e. Cyrsiau mynediad i ddysgwyr sy’n dychwelyd ac mae peth mewnlenwi ar gyrsiau amser llawn. Mae oedolion yn ymrestru ar gyfer cyrsiau galwedigaethol rhan amser, AU, amser llawn a rhan amser, ac ar batrwm o raglenni gyda’r nos a rhai yn y gymuned sy’n targedu dysgwyr sy’n anodd eu cyrraedd. Mae a wnelo’r trydydd brif gategori o gwsmeriaid â chyflogwyr a busnesau ac mae hwn yn faes mae’r Coleg wrthi’n ehangu arno ar hyn o bryd. Yn ychwanegol at yr uchod, mae’r Coleg eisoes yn cael mwy o alw am weithio mewn partneriaeth ar fentrau 14-16 oed gyda’r ysgolion; datblygu meysydd cwricwlwm arbenigol gan weithio gyda’r diwydiannau ynni presennol a’r rhai sy’n dod i’r amlwg; a’r angen am gefnogi datblygiadau lleol yn y sector twristiaeth trwy raglenni traws-Golegol.

Nodwch sut mae’r maes arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector, a nodwyd yn ystod yr arolygiad, yn berthnasol i gwestiwn allweddol, dangosydd ansawdd a/neu agwedd arbennig

Mae’r maes hwn o arfer ragorol/arfer sy’n arwain sector yn perthyn yn uniongyrchol i ddangosydd ansawdd allweddol 2.4 Yr Amgylchedd Dysgu. Mae’r Coleg wedi buddsoddi tua £8 miliwn yn yr ystad ers 2007 ac mae dau faes sydd wedi bod ar eu hennill yn benodol, sef Adeiladu a Pheirianneg, yn perthyn yn uniongyrchol i anghenion diwydiant lleol.

Cyd-destun a chefndir i arfer ragorol/arfer sy’n arwain sector

Yn y blynyddoedd diweddar mae Sir Benfro wedi gweld buddsoddi mawr yn y diwydiant ynni gan gwmnïau rhyngwladol. Dros amser mae’r Coleg wedi meithrin cysylltiadau helaeth gyda chyflogwyr lleol yn y sector blaenoriaeth hwn drwy Grŵp Datblygu Gweithlu’r Sector Ynni (PESWDG). Sefydlwyd y grŵp hwn yn 2006 mewn ymateb i Gynllun Gofodol Aberdaugleddau ac mae’n cynnwys y chwaraewyr pwysicaf yn y sectorau Ynni a Pheirianneg ac yn cwrdd bob yn eilfis. Mae’r PESWDG yn cynnwys cynrychiolwyr o ddiwydiannau’r sector ynni, gan gynnwys cynrychiolwyr cwmnïau cleientiaid, y prif gontractwyr, is-gontractwyr, cynrychiolwyr o COGENT, yr ECITB, Cyngor Sir Penfro, Gyrfaoedd Gorllewin Cymru, Menter Busnes Sir Benfro a Llywodraeth Cynulliad Cymru (Rheolwr Sgiliau Sector Ynni APADGOS). Mae’r grŵp hwn wedi datblygu cynllun cynhwysfawr i lywio ei gamau gweithredu ac wedi llwyddo i ennill arian o Ewrop i uwchsgilio’r gweithlu presennol.

Sefydlwyd fforwm cyflogwyr arall, sef Grŵp Cyflogwyr Adeiladu Peirianyddol, yn 2008 pan oedd cyfleusterau newydd yn cael eu dylunio yng Nghanolfan MITEC Aberdaugleddau i gyflwyno weldio, gosod pibellau a phlatio diwydiannol. Mae ymwneud y cyflogwyr mewn dylunio neu gyfarparu’r cyfleusterau hyn wedi cynorthwyo gyda datblygu perthynas ragorol gyda’r sector pwysig hwn.

Disgrifio natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer ragorol/arfer sy’n arwain y sector

Mae Coleg Sir Benfro yn ddiweddar wedi ymgymryd ag ailwampio’r cyfleusterau peirianneg sydd ganddo fel rhan o’i ymrwymiad i gyflwyno’r addysg a’r hyfforddiant o’r ansawdd uchaf i sectorau ynni a pheirianneg y sir. Mae darparu technoleg ac adnoddau safon y diwydiant yn gydran hanfodol o’r ymrwymiad hwn.

Ar wahân i’r purfeydd olew sydd yn Sir Benfro mae datblygiadau diweddar ym maes LNG gydag agor safleoedd LNG South Hook a Dragon. Yn ychwanegol at hyn, mae gorsaf bwer nwy newydd wrthi’n cael ei hadeiladu. Mae diwydiannau cadwyni cyflenwi yn mynd o nerth i nerth ar y cyd â’r datblygiadau hyn gan fynnu bod staff tîm peirianneg y Coleg yn cynnal eu galluedd ac yn ehangu i gwrdd ag anghenion cyflenwi ac asesu yn y diwydiant.

Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf mae £4m wedi ei fuddsoddi mewn ailadeiladu, ailwampio ac adnewyddu’r gweithdy peirianneg a chyfleusterau’r labordai. Fel rhan o’r adnewyddu gyda pheirianneg roedd datblygu ystafell Reoli Rithwir neilltuol. Mae’r ystafell hon yn gadael i fyfyrwyr hyfforddi mewn amgylchedd realistig. Defnyddir y system efelychu i hyfforddi myfyrwyr newydd ac adfywio staff gweithredu’r purfeydd. Mae meddalwedd hefyd yn cael ei ddatblygu a’i addasu i gefnogi systemau’r LNG a’r gorsafoedd pwer.

Mae’r gweithdy peiriannau wedi cael offer newydd gyda thurnau a llifanwyr ac mae mannau newydd wedi eu datblygu i gefnogi profi deunyddiau, hydroleg/niwmateg, cynnal a chadw, offeryniaeth a rheolaeth.

Mae Canolfan Peirianneg MITEC yn Aberdaugleddau wedi ei datblygu i gyflwyno cyrsiau Peirianneg ECITB at safon ddiwydiannol. Rhennir yr adeilad yn dri gweithdy ar wahân, weldio, gosod pibellau a phlatio a cheir man allanol ar gyfer hyfforddi ac asesu sydd wedi ei gosod fel purfa ffug sy’n caniatáu hyfforddi realistig yn y tair disgyblaeth uchod.

Caiff staff eu hannog i fynd ar raglenni datblygiad personol er mwyn cadw’n gyfoes â thechnoleg sy’n newid ac er mwyn cryfhau darpariaeth y Coleg. Bydd coleg Sir Benfro yn parhau â’r strategaeth o ddatblygu a gwella ei gyfleusterau a’i adnoddau i sicrhau bod cwrdd â gofynion y cyflogwyr.

Pa effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ansawdd y ddarpariaeth a safonau’r dysgwyr

Mewn Peirianneg (SSA 4) mae’r canlyniadau wedi gwella’n gyson i bob mesurydd. Ar gyfer 2009/10, mae cyfraddau cwblhau’r cwrs yn llwyddiannus wedi cynyddu o 16 y cant ers 2006/07 at 82%, cyfraddau cyrhaeddiad wedi codi o 11 y cant at 91% a chyfraddau cwblhau cwrs o 7 y cant at 90% dros yr un cyfnod Cafodd y rhaglen Peirianneg Adeiladu a achredir gan ECITB yn y gweithdai a adeiladwyd yn unswydd yng nghanolfan MITEC y Coleg yn Aberdaugleddau ganlyniadau eithriadol yn ei blwyddyn gyntaf 2008/09 gyda 100% yn llwyddo i gwblhau’r cymwysterau a gynigir yn y Coleg. Parhaodd y gyfradd llwyddiant ragorol hon am ail flwyddyn yn olynol yn 2009/10.

Mae canlyniadau Dysgu yn y Gwaith wedi gwella’n sylweddol yn ystod y blynyddoedd diwethaf ac mae’r duedd hon wedi parhau. Ar gyfer 2009/10 gwellodd cyfraddau cyflawni’r fframwaith cyfan mewn Technoleg yn sylweddol, FMA i 87%, gwelliant o 20 y cant mewn dwy flynedd ac MA i 85%, gwelliant o un deg saith y cant mewn dwy flynedd. Cyflawnwyd canlyniadau fframwaith rhagorol mewn Diwydiant Cemegol (100% FMA a 100% AMA) ac Adeiladu Peirianyddol (100% FMA a 95% AMA).

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Mae Coleg Sir Gâr yn Goleg Addysg Bellach mawr, aml-safle. Mae ganddo tua 10,000 o ddysgwyr, y mae tua 3,000 ohonynt yn rhai amser llawn a 7,000 ohonynt yn rhai rhan-amser. Mae tua 950 o ddysgwyr addysg uwch.

Mae’r Coleg wedi’i leoli yn ne orllewin Cymru, ac mae ganddo bum prif gampws yn Llanelli (Graig), Caerfyrddin (Pibwrlwyd a Jobs Well), Rhydaman a Llandeilo (Gelli Aur). Mae hefyd yn cynnig ei ddarpariaeth ar-lein, trwy bartneriaethau mewn lleoliadau cymunedol, ac yn y gweithle. Mae’r campysau’n amrywio o ran eu maint a’u natur, ac yn cynnig amrywiaeth o bynciau. Yn gyffredinol, ni chaiff pynciau eu dyblygu ar draws y campysau oni bai bod galw uchel iawn yn cyfiawnhau hynny.

Mae gan y Coleg ystod gynhwysfawr ac eang o addysg academaidd a galwedigaethol, ynghyd â rhaglenni hyfforddi. Mae’r rhain yn amrywio o lefel cyn-mynediad i lefel ôl-raddedig, ac yn darparu gwasanaeth i’r gymuned ddysgu gyfan. Mae’n cynnig addysg bellach, dysgu oedolion yn y gymuned, addysg uwch a dysgu yn y gwaith. Mae hefyd yn darparu ar gyfer nifer fawr o ddisgyblion ysgol rhwng 14 a 16 oed, sy’n mynychu’r Coleg neu’n cael eu haddysgu gan staff y Coleg yn eu hysgolion.

Mae gan y Coleg drosiant blynyddol o £30m ac mae’n cyflogi cyfanswm o 854 o staff. O’r rhain, mae 451 ohonynt wedi’u cysylltu’n uniongyrchol ag addysgu ac mae 403 ohonynt mewn swyddogaethau cymorth a gweinyddol.

Yn ôl Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru (2011), mae sawl ardal o amddifadedd yn Sir Gâr, ac mae nifer fach ohonynt ymhlith y 10% mwyaf difreintiedig yng Nghymru. Mae’r rhain o gwmpas y canolfannau â’r poblogaethau mwyaf yn bennaf, sef Caerfyrddin, Llanelli a Rhydaman. Mae data gan yr Adran Addysg a Sgiliau (AdAS) yn dangos bod tuag 14.8% o ddysgwyr yn byw yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig yn Sir Gâr.

Mae data Llywodraeth Cymru ar gyfer Mawrth 2013 yn dangos bod 66.2% o drigolion Sir Gâr dros 16 oed mewn cyflogaeth o gymharu â’r cyfartaledd yng Nghymru, sef 67.3%. Mae’r data’n dangos bod 72% o’r oedolion o oed gwaith yn meddu ar gymhwyster lefel 2 o leiaf, o gymharu â 74% yng Nghymru. Mae 33% o’r oedolion o oed gwaith yn meddu ar gymhwyster lefel 4 neu’n uwch, o gymharu â’r cyfartaledd o 32% yng Nghymru. Canran yr oedolion o oed gwaith heb gymhwyster yw 13%, sydd ychydig yn uwch na’r cyfartaledd yng Nghymru, sef 11%. Mae tuag 8,500 o unedau busnes yn Sir Gâr. Mae’r gyfran uchaf o fusnesau yn ymwneud â’r tir, manwerthu, adeiladu a gweinyddu.

Yn ôl Cyfrifiad 2011, gall tua 46% o boblogaeth Sir Gâr siarad, darllen neu ysgrifennu yn Gymraeg. Dyma’r bedwaredd ganran uchaf yng Nghymru. Fodd bynnag, mae gan Sir Gâr y nifer fwyaf o siaradwyr Cymraeg yng Nghymru.

Mae’r Coleg wedi integreiddio’r angen i ddarparu cyfleoedd heriol i bob dysgwr ag anghenion dysgu ychwanegol, gan gynnwys y rhai mwy galluog a thalentog, yn ei strategaeth ar gyfer datblygu addysgu a dysgu. Mae’r coleg wedi mynd i’r afael ag anghenion y dysgwyr hyn mewn sawl ffordd:

•trwy gydweithio’n agos ag ysgolion partner i ddatblygu rhaglen atodol mwy galluog a thalentog ar gyfer eu disgyblion;
•trwy fentrau perthnasol fel ‘World Skills’;
•trwy ddarparu cyfleoedd a phrofiadau rhagorol nad ydynt yn rhan o’r cwricwlwm i ddysgwyr talentog; a
•thrwy rannu arfer dda mewn addysgu a dysgu.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

TY Rhaglen Atodol Mwy Galluog a Thalentog 14-19
Mae’r rhaglen hon yn rhoi cyfle i ddisgyblion ysgol mwy galluog a thalentog gynyddu eu gwybodaeth bynciol ymhellach, sy’n ategu’r gwaith maent yn ymgymryd ag ef ar hyn o bryd yn eu rhaglen astudio TGAU. Mae hefyd yn rhoi cyfle i ddisgyblion fynegi eu hunain a chael hwyl mewn amgylchedd lle nad ydynt yn cael eu hasesu. Mae’r rhaglen yn amlygu llwybrau dilyniant a gyrfa yn y dyfodol ac yn rhoi cyfle i ddisgyblion ymweld â diwydiant lleol a sefydliadau Addysg Uwch i siarad gyda staff am eu profiadau. Hefyd, mae disgyblion yn cydweithio ac yn meithrin perthynas â disgyblion mwy galluog a thalentog o ysgolion eraill, ac yn dod i adnabod tiwtoriaid profiadol sy’n arwain y rhaglen. Mae’r coleg yn rhoi tystysgrifau i ddisgyblion am bresenoldeb da a chyfranogiad gweithredol yn y cynllun.

World Skills
Mae lefel uchel y cyfranogiad mewn cystadlaethau medrau ar draws y coleg yn cyfrannu’n sylweddol at ddatblygu medrau galwedigaethol technegol dysgwyr. Cyfranogiad dysgwyr mewn cystadlaethau medrau yw un o dargedau strategol y coleg, a chyflawnwyd llwyddiant ar lefel leol, ranbarthol, genedlaethol a rhyngwladol. Y coleg yw’r unig goleg yng Nghymru sydd wedi darparu cystadleuwyr ar gyfer Team UK yng nghystadlaethau Worldskills International am ddwy gystadleuaeth ddwyflynyddol yn olynol, sef Calgary 2009 a Llundain 2011. Hefyd, darparodd y coleg ddau o’r pedwar cystadleuydd o Gymru ar gyfer y tîm a gynrychiolodd y Deyrnas Unedig yn 2013. Enillodd un o ddysgwyr y coleg y wobr Aur yn Euroskills yn 2012.

Mae’r coleg wedi cynnal cystadlaethau medrau rhanbarthol a chenedlaethol ac wedi’i ddewis gan Lywodraeth Cymru i reoli contract Cystadlaethau Sgiliau Cymru-gyfan bob blwyddyn ers eu dechrau yn 2011. Mae gan y coleg y lefel uchaf o gystadleuwyr yng Nghystadlaethau “Worldskills’ y DU o unrhyw goleg yng Nghymru. Yn y ‘Skills Show’ cyntaf yn y DU yn 2012, lle y cynhaliwyd rowndiau terfynol holl gystadlaethau’r DU, roedd y coleg ar y blaen yn y DU o ran nifer y medalau a enillwyd.

Academïau Chwaraeon Coleg Sir Gâr
Mae cysyniad Academi Chwaraeon Coleg Sir Gâr wedi datblygu dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf i roi cyfle i fyfyrwyr gyflawni eu llawn botensial mewn meysydd chwaraeon ac academaidd. Erbyn hyn, mae strwythur yr academi chwaraeon yn cynnwys pêl-rwyd, pêl-droed, rygbi a golff. Mae hefyd yn cefnogi perfformwyr unigol mewn chwaraeon fel athletau, golff, sboncen a jwdo. Mae gan yr academi gysylltiadau rhagorol â phartneriaid fel Undeb Rygbi Cymru (WRU), Clwb Rygbi’r Scarlets a Llanelli, Ymddiriedolaeth Pêl-droed Cymru (WFT), Cymdeithas Pêl-rwyd Cymru (WNA) ac Adran Datblygu Chwaraeon Cyngor Sir Gâr. Hefyd, mae gan yr Academi Golff bartneriaeth werthfawr â Chlwb Golff a Gwledig Machynys, lle gall myfyrwyr fanteisio ar ei gyfleusterau rhagorol a chael hyfforddiant proffesiynol.

Gall myfyrwyr yr academi fanteisio ar gyfleoedd am therapi chwaraeon a thylino yn y coleg. Mae Scarlets Llanelli a phartneriaid eraill yn defnyddio’r gwasanaeth hwn hefyd, sy’n cael ei ddarparu gan fyfyrwyr Coleg Sir Gâr. Gall holl fyfyrwyr yr academi ddefnyddio’r ystafell ffitrwydd i wneud ymarferion cyflyru aerobig ac ymwrthedd, a’r Ganolfan Dadansoddi Perfformiad, lle caiff eu cyflwr corfforol ei ddadansoddi’n wyddonol. Mae’r Academi Chwaraeon yn gysyniad cyffrous. Mae’n annog cyfranogiad mewn chwarae ac mae’r strwythur proffesiynol yn helpu myfyrwyr yng Ngholeg Sir Gâr i gyflawni eu potensial. Trwy gydweithio’n gadarnhaol â’n partneriaid, mae’r Coleg yn cynnig cymorth buddiol dros ben i fyfyrwyr, sydd wedi cyfrannu at sawl llwyddiant cenedlaethol a rhyngwladol.

Rhaglen Academaidd, Ddiwylliannol a Rhagoriaeth (ACE)
Nod rhaglen ‘ACE’ yw herio a chynorthwyo ein dysgwyr mwyaf galluog i’w helpu i gyflawni eu llawn botensial. Mae’r Coleg yn cydnabod bod angen rhaglenni penodol ar yr unigolion hyn, sydd wedi’u teilwra i helpu i’w cyfeirio tuag at eu prifysgol a’u gyrfa ddewisol. Mae staff Safon Uwch profiadol wedi rhoi rhaglen at ei gilydd a fydd yn ymestyn, herio a chyfoethogi dysgu ein myfyrwyr mwy galluog. Caiff dysgwyr ‘ACE’ gyfle i fanteisio ar ystod o weithgareddau mewn grwpiau tiwtorial arbenigol ar gyfer Meddygaeth, Milfeddygaeth, Deintyddiaeth, Mathemateg, Gwyddoniaeth, y Gyfraith ac Ieithoedd Tramor Modern i gymryd rhan mewn cyfleoedd cyfoethogi sy’n cynnwys cystadlaethau ‘World Skills’, cystadlaethau gwyddoniaeth a chymryd rhan mewn enghraifft o Gynhadledd y Cenhedloedd Unedig.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Mae lefelau hyder a medrau dysgwyr mwy galluog wedi gwella o ganlyniad i’r mentrau hyn. Mae’r rhaglen gydag ysgolion wedi helpu’r pontio i ddysgwyr a rhoi cyfle iddynt ymgysylltu â staff addysgu’r Coleg. Bu’r effaith ar gystadlaethau medrau yn nodedig hefyd, gan ganiatáu i ddysgwyr ddangos eu medrau galwedigaethau ar lefelau o safon fyd-eang. Mae hefyd wedi cael effaith ddwys ar brofiadau dysgu myfyrwyr ac wedi cynyddu ansawdd addysgu medrau galwedigaethol. Mae’r Academi Chwaraeon yn darparu cyfleoedd rhagorol i ddysgwyr yn eu disgyblaethau dewisol, ac wedi cyfrannu at nifer o lwyddiannau ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Mae’r Vocational Skills Partnership (VSP) yn gonsortiwm o bedwar darparwr preifat dysgu yn y gwaith yn Abercynon. Fe’i datblygwyd i fodloni’r heriau a nodir ar yr agenda ‘Trawsnewid Addysgu a Dysgu Ôl 16 yng Nghymru.

Mae hyrwyddo lles dysgwyr yn gysyniad cymharol newydd ar gyfer dysgu yn y gwaith, ôl-16. Ar y cyd ag Acorn a Babcock, mae’r Bartneriaeth Sgiliau Galwedigaethol wedi nodi angen i allu hyrwyddo’r cysyniad yn effeithiol i ddysgwyr sy’n cael eu cyflogi ac wedi’u lleoli yn y gweithle yn bennaf. Yn dilyn amryw o gyfarfodydd rhwng y tri darparwr, cytunwyd y gallai datblygu un lleoliad lle gallai dysgwyr, cyflogwyr a chyflogeion gael y wybodaeth ddiweddaraf a chyngor ar sut i wella’u lles, neu les eu cyflogeion, fod yn hynod effeithiol.

Yn hytrach na datblygu tair strategaeth ar wahân, gweithiodd y tri darparwr gyda’i gilydd i greu canolfan ganolog o ran gwybodaeth am Les, a alwyd yn ‘My Wellbeing Hub’. I godi arian i ddatblygu’r fenter hon, cyflwynodd y tri phartner gais i Gronfa Gwella Ansawdd Llywodraeth Cymru.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

Yn dilyn y cais llwyddiannus i’r Gronfa Gwella Ansawdd, arweiniodd Partneriaeth VSP y gwaith o ddatblygu ‘My Wellbeing Hub’. Trefnodd y Bartneriaeth gyfarfodydd misol gydag Acorn a Babcock er mwyn cynllunio, lansio, monitro, adolygu a gwella ‘My Wellbeing Hub’ yn barhaus.

Recriwtiwyd gweithiwr prosiect graddedig ‘Go Wales’ gan VSP i archwilio’r themâu niferus sy’n gysylltiedig â lles ac i wneud ymchwil i’r mathau o adnoddau y dylid trefnu eu bod ar gael i’r dysgwyr. Fel rhan o’r broses hon, trefnwyd holiaduron a chynhaliwyd cyfweliadau gyda dysgwyr, cyflogwyr a rhanddeiliaid eraill i bennu’r galw am wybodaeth am destunau penodol a dealltwriaeth o’r meysydd pwysicaf i’w cynnwys yn ‘My Wellbeing Hub’. Fe wnaethom ymchwilio hefyd i ba gymorth y gallai asiantaethau cymorth amrywiol ei ddarparu, a chynhwysom ‘wasanaeth cyfeirio’ defnyddiol at y rhain.

Yn y pen draw, datblygom wefan hawdd i’w defnyddio i ddysgwyr y tu allan i Bartneriaeth VSP, Babcock ac Acorn yn y cyfeiriad canlynol: mywellbeinghub.co.uk. Rydym wedi gwneud y wefan yn rhyngweithiol drwy ei chysylltu â llwyfannau cyfryngau cymdeithasu, gan hyrwyddo trafodaeth am faterion yn ymwneud â lles dysgwyr a’u hannog i ofyn am arweiniad penodol os bydd angen. Rydym wedi sicrhau bod y cynnwys yn parhau’n gyfredol ac yn berthnasol trwy gysylltu porthiannau RSS (Rich Site Summary) i’r wefan gan ddangos y newyddion diweddaraf, erthyglau, cyngor ac arweiniad ar Les.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Mae ‘My Wellbeing Hub’ wedi cael effaith gadarnhaol ar ddysgwyr drwy roi iddynt y wybodaeth a’r ddealltwriaeth y mae arnynt eu hangen i reoli eu lles eu hunain.

Ers i’r wefan ddod yn ‘fyw’ ym Mai 2012, mae cyfartaledd o 745 o bobl wedi ymweld â’r wefan bob mis. O ganlyniad i ddefnyddio’r wefan, mae tiwtoriaid yn adrodd bod dysgwyr wedi gallu canolbwyntio’n well ar eu dysgu.

Mae llawer o ddysgwyr wedi rhoi adborth cadarnhaol. Mae achosion unigol yn cynnwys dysgwr a oedd eisiau rhoi’r gorau i ysmygu yn cael ei gyfeirio at ‘MyWellbeingHub’ gan ei Hasesydd Sgiliau. Roedd y gefnogaeth a gafodd o ganlyniad yn gymorth mawr ac, yn sgil hynny, nid yw wedi ysmygu ers 4 mis. Hefyd, datblygodd ddealltwriaeth gyffredinol well o sut i gadw’n iach, ac erbyn hyn mae’n gallu dysgu’n fwy effeithiol o ganlyniad i hynny.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Sefydlwyd ISA Training (ISA) ym 1998 yn ddarparwr dysgu yn y gwaith preifat, sydd wedi’i leoli yn Ne Cymru. Mae ISA yn cyflwyno rhaglenni dysgu yn y gwaith ledled Cymru a De Orllewin Lloegr, yn y sector gwallt a harddwch yn bennaf. Yng Nghymru, ariennir rhaglenni gan Adran Addysg a Sgiliau (AdAS) Llywodraeth Cymru.

Mae rhaglenni yn cynnwys Prentisiaethau Sylfaen, Prentisiaethau, a Dysgu Hyblyg a Ariennir. Mae ISA yn cyflwyno hyfforddeiaethau mewn gwallt a harddwch ar ran ITEC hefyd, yn ogystal â rhaglenni ar gyfer dysgwyr 14 i 19 oed mewn ysgolion yng Nghymru. Yn ychwanegol i raglenni dysgu yn y gwaith, mae ISA yn cyflwyno ystod o gyrsiau masnachol i’r sector gwallt a harddwch hefyd.

Mae ISA Training yn rhoi golwg gyfannol i ddysgwyr o’u llwybr gyrfa dewisol yn y sector gwallt, ac mae ganddo enw rhagorol am gael ei adnabod fel y darparwr hyfforddiant arbenigol yn y maes hwn.

Un o dri phrif nod strategol ISA yw ‘cyflawni rhagoriaeth:- sicrhau cyflwyno o ansawdd da a nodi a dangos arferion sy’n arwain y sector yn y sector gwallt a harddwch’.

Yr hyn sy’n bwysig ar hyn o bryd yw’r galw i reoleiddio’r diwydiant trwy gofrestru / rheoleiddio gan y wladwriaeth. Sefydlwyd y Cyngor Trin Gwallt gan Ddeddf Seneddol ym 1964. Bwriad y corff hwn oedd sicrhau ei bod yn orfodol i bobl trin gwallt gael eu cofrestru gan y wladwriaeth a sicrhau bod y DU yn debyg i broffesiynau eraill ledled Ewrop. Er na sicrhawyd adran orfodol y Ddeddf, cytunodd y Senedd i gofrestru gwirfoddol gan y wladwriaeth.

Mae’r Cyngor Sgiliau Sector Gwallt a Harddwch (HABIA) yn datgan mai rhaglen prentisiaeth trin gwallt lefel 3 yw’r lefel broffesiynol gydnabyddedig yn y sector. Yn y DU, mae cyfraddau dilyniant nodweddiadol o gymwysterau lefel 2 i lefel 3 yn llai na 28% ar gyfer trin gwallt.

Mae strategaeth ISA yn annog pob addysgwr a hyfforddwr sy’n gweithio yn y sector i ysbrydoli eu myfyrwyr a’u dysgwyr i gael eu cofrestru gan y wladwriaeth.

Amlygir pwysigrwydd cofrestru gan y wladwriaeth i broffesiynoldeb y diwydiant yn y cyfnod ymsefydlu fel bod dysgwyr yn deall gwerth eu galwedigaeth ar ddechrau’r dysgu.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

Fel rhan o nod ISA i arwain yn ôl esiampl, er 2008 mae pob dysgwr ar raglenni hyfforddiant lefel 3, sy’n cwblhau eu prentisiaeth wedi cael eu cofrestru gan y wladwriaeth, ac mae eu ffioedd cofrestru yn cael eu hariannu gan ISA Training am y flwyddyn gofrestru gyntaf. Rhaid i staff trin gwallt ISA gael eu cofrestru gan y wladwriaeth er mwyn cael eu cyflogi gan y cwmni.

Yn 2011, penodwyd rheolwr gyfarwyddwr ISA, Shirley Davis-Fox, i’r Cyngor Trin Gwallt, sef yr unig aelod sy’n cynrychioli Cymru. Mae hwn yn gam cadarnhaol wrth ddylanwadu ar y sector gwallt a chodi proffil a’r nifer sy’n cael eu cofrestru gan y wladwriaeth yng Nghymru.

Mae Shirley yn cefnogi cofrestru yn y cyfryngau yn barhaus. Mae hyn wedi cynnwys ymddangosiadau proffil uchel ar BBC Radio Wales yn ogystal â chyfraniadau i’r Western Mail, cyfnodolion y sector ac mewn cynadleddau gwallt a harddwch cenedlaethol.

Fel rhan o daith ymgyrchu ddiweddar yng Nghymru, ymwelodd Shirley â salonau a cholegau addysg bellach i siarad â dysgwyr, cyflogwyr a darlithwyr gan amlygu pwysigrwydd iddynt gael eu cofrestru gan y wladwriaeth. Mae wedi cyfarfod ag Aelodau Cynulliad Cymru hefyd a addawodd eu cefnogaeth barhaus i hyrwyddo cofrestru gan y wladwriaeth.

Yn ychwanegol, llwyddodd ISA i sicrhau cytundeb gan Rwydwaith Gwallt a Harddwch Cymru Gyfan y bydd Cymru yn anelu at sicrhau bod tri chwarter o’r dysgwyr sy’n dilyn prentisiaeth uwch trwy ddysgu yn y gwaith neu addysg amser llawn wedi cael eu cofrestru gan y wladwriaeth erbyn 2015.

Dim ond arbenigwyr ac enwogion o’r byd trin gwallt sydd wedi eu cofrestru gan y wladwriaeth, sy’n cael eu gwahodd i fynychu Salon Cymru, sef cystadleuaeth trin gwallt flynyddol ISA. Mae’r gofyniad hwn yn helpu i atgyfnerthu’r neges mai cofrestru gan y wladwriaeth yw’r ffordd ymlaen i yrfa lwyddiannus yn y diwydiant.

Mae pwysleisio pwysigrwydd cofrestru gan y wladwriaeth yn gwella natur fawreddog cymhwyster lefel 3, gan ei gwneud yn fwy dymunol i ddysgwyr barhau â’u hyfforddiant. Bydd y dull hwn yn gwella lefelau medrau yn y sector yn y pen draw. Mae ISA yn falch o arloesi gyda’r strategaeth hon yng Nghymru.

Mae gweld yr ymgyrch yn cael sylw parhaus gan y cyfryngau yn rhoi hyder i ddysgwyr ISA fod eu hyfforddwyr ISA yn bobl broffesiynol gwbl frwdfrydig sy’n gofalu am ddyfodol y diwydiant y maent yn dechrau eu gyrfa ynddo.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Dros gyfnod o dair blynedd ers dechrau hyrwyddo a manteisio ar gofrestru gan y wladwriaeth, mae cyrhaeddiad dysgwyr ar raglen prentisiaeth trin gwallt lefel 3 wedi cynyddu 14%. Mae’r strategaeth hon wedi cael effaith sylweddol ar y safonau cyflogadwyedd yn y sector hefyd, gan fod cofrestru gan y wladwriaeth yn annog perchnogion salonau i broffesiynoli eu gweithlu a recriwtio personél o safon uchel.

Gwahoddir dysgwyr cofrestredig i seremoni fawreddog yn Salon Cymru ISA i gael eu tystysgrif o flaen tua 500 o broffesiynolion y sector. Cyflwynir y tystysgrifau gan gofrestrydd y Cyngor Trin Gwallt a phobl trin gwallt enwog sy’n cefnogi cofrestru gan y wladwriaeth. Cyhoeddir lluniau yng nghylchgrawn ISA, ‘Hot Gossip’ a chyfnodolyn y Cyngor Trin Gwallt, sy’n hyrwyddo cofrestru gan y wladwriaeth ymhlith pobl eraill.

O ganlyniad i’r ymgyrch, mae ISA Training wedi siarad â thros 1,000 o ddysgwyr ledled Cymru ynglŷn â phwysigrwydd cofrestru gan y wladwriaeth. Hyd yn hyn, mae 350 o ddysgwyr ledled Cymru wedi cael eu cofrestru gan y wladwriaeth er 2008.

 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Cyd-destun a chefndir i arfer sy’n arwain y sector

Sefydlwyd ISA Training (ISA) ym 1998 yn ddarparwr dysgu yn y gwaith preifat, sydd wedi’i leoli yn Ne Cymru. Mae ISA yn cyflwyno rhaglenni dysgu yn y gwaith ledled Cymru a De Orllewin Lloegr, yn y sector gwallt a harddwch yn bennaf. Yng Nghymru, ariennir rhaglenni gan Adran Addysg a Sgiliau (AdAS) Llywodraeth Cymru.

Mae rhaglenni yn cynnwys Prentisiaethau Sylfaen, Prentisiaethau, a Dysgu Hyblyg a Ariennir. Mae ISA yn cyflwyno hyfforddeiaethau mewn gwallt a harddwch ar ran ITEC hefyd, yn ogystal â rhaglenni ar gyfer dysgwyr 14 i 19 oed mewn ysgolion yng Nghymru. Yn ychwanegol i raglenni dysgu yn y gwaith, mae ISA yn cyflwyno ystod o gyrsiau masnachol i’r sector gwallt a harddwch hefyd.

Gweledigaeth y cwmni yw ‘bod yn gwmni o bobl ymroddgar sy’n cyflwyno dysgu o’r radd flaenaf i bawb’. Mae Strategaeth Oyster ISA yn dangos ymdrech y cwmni i sicrhau bod y genhadaeth hon yn cael ei phortreadu’n barhaus.

Pan luniwyd hi yn 2009, dechreuwyd Strategaeth Oyster i wella ystod ac ansawdd y profiadau dysgu a gwella cyfleoedd ar gyfer dysgwyr prentisiaeth. Nod y strategaeth oedd rhoi cyfleoedd i ddysgwyr ymestyn eu dyheadau gyrfa a chael profiad perthnasol mewn is-ddiwydiannau’r sector gwallt a harddwch.

Pan gyflwynwyd y strategaeth, dangosodd tueddiadau ymhlith prentisiaethau lefel uwch fod gostyngiad yn niferoedd y dysgwyr ar raglenni lefel 3 ac yn niferoedd y dysgwyr sy’n cwblhau rhaglen lefel 3 yn llwyddiannus. Roedd dadansoddiad o adborth dysgwr a chyflogwr, a gasglwyd fel rhan o adolygiad mewnol ac ymchwil y farchnad i’r rhesymau am y duedd hon, yn dangos bod y bwlch rhwng y medrau sydd eu hangen ar gyfer rhaglenni lefel 2 a lefel 3 wedi cynyddu. O ganlyniad, nid oedd gan lawer o ddysgwyr yr hyder a’r gallu technegol i wneud cynnydd esmwyth i raglen lefel uwch.

I bontio’r bwlch rhwng rhaglenni lefel 2 a lefel 3, estynnodd ISA ei Strategaeth Oyster i ymgorffori datblygiad medrau. Roedd y dull hwn wedi’i fwriadu er budd dysgwyr, cyflogwyr, y sector trin gwallt a’r economi trwy ddatblygu rhaglen bwrpasol ar gyfer blwyddyn i ffwrdd i gynorthwyo’r pontio o raglenni lefel 2 i lefel 3.

I greu rhaglen oedd yn cynnwys cydbwysedd addas, cynlluniwyd blwyddyn i ffwrdd ISA nid yn unig i wella medrau technegol dysgwyr ond hefyd i baratoi dysgwyr yn fwy effeithiol ar gyfer natur newidiol eu rôl yn y gweithle trwy ddatblygu eu cyflogadwyedd, eu hyder a’u medrau cymdeithasol.

Natur strategaeth neu weithgaredd a nodwyd yn arfer sy’n arwain y sector

Cyflwynwyd Strategaeth Oyster yn wreiddiol i hwyluso ac annog dilyniant yn nysgu pobl ifanc a’u hysbrydoli i sylweddoli bod y ‘byd i gyd o’u blaenau’ (‘the world is their oyster’). Fe’i cynlluniwyd hefyd i roi cyfleoedd addas i ddysgwyr gael profiadau y tu allan i brofiadau arferol y diwydiant trin gwallt a harddwch cyffredinol o ddydd i ddydd. Agwedd arall ar y strategaeth oedd gwella ac ehangu dyheadau dysgwyr a’u hannog i ddod â syniadau newydd i’w gweithle.

Mae’r strategaeth yn cynnwys tair elfen, sef:

  • profiadau, fel cymryd rhan mewn gweithdai technegol uwch a sesiynau tynnu lluniau;
  • teithiau cyfnewid, rhwng Cymru a Lloegr i ddechrau, ac yn ehangach ledled Ewrop erbyn hyn; a
  • rhaglen bwrpasol ar gyfer blwyddyn i ffwrdd sy’n pontio’r bwlch rhwng prentisiaethau lefel 2 a lefel 3.

Mae Strategaeth Oyster yn parhau i ddatblygu, ac mae pob un o’r tair elfen wedi bod yn gwbl weithredol er 2012. Mae dysgwyr wedi cael cyfleoedd i ymweld â salonau eraill sydd â dimensiynau gwahanol i’w cyflogwyr eu hunain i annog trinwyr gwallt i rannu arfer orau. Nod y strategaeth felly oedd ceisio rhoi cyfleoedd i ddysgwyr ehangu eu profiadau a datblygu a chymhwyso eu medrau mewn lleoliad y tu allan i’r amgylchedd trin gwallt traddodiadol. Roedd y profiadau a ddarperir yng ngham 1 yn ymgorffori nifer o fentrau i ddatblygu hyder a medrau cymdeithasol dysgwyr, er enghraifft trwy brofiadau fel diwrnodau rhagflas yn y diwydiannau gwallt a cholur teledu, gwaith cystadleuaeth, sesiynau tynnu lluniau ac arfer addysgol.

Ar gyfer y teithiau cyfnewid, ein gweledigaeth oedd creu cyfleoedd i ddysgwyr gymryd rhan mewn gweithgareddau lleoliad gwaith mewn gwahanol leoliadau yn y DU ac mewn gwledydd Ewropeaidd eraill. I ddechrau, bu dysgwyr yn cyfnewid rhwng salonau yng Nghymru a Lloegr. Fodd bynnag, ym Mai 2013, bydd grŵp o 10 o ddysgwyr prentisiaeth yn rhan o ymweliad symudedd/profiad gwaith â Sbaen, a ariennir gan brosiect symudedd Leonardo. I ddatblygu’r strategaeth ymhellach a pharhau i wella cwmpas y rhaglen gyfnewid, mae cynnig i gymryd rhan mewn taith gyfnewid â Cyprus yn 2014 yn cael ei wneud ar hyn o bryd. Yn y dyfodol, ein nod yw darparu ystod gynyddol o brofiadau cyfnewid ledled yr Undeb Ewropeaidd ac yn fyd-eang.

Mae’r rhaglen blwyddyn i ffwrdd yn rhaglen bwrpasol sydd wedi bod yn weithredol am flwyddyn. Mae’r rhaglen yn ymgorffori’r canlynol:

  • medrau cyfathrebu dysgwyr;
  • medrau technegol uwch dysgwyr;
  • deallusrwydd emosiynol dysgwyr;
  • medrau cyflogadwyedd dysgwyr;
  • medrau gwrando dysgwyr; a
  • medrau sylfaenol dysgwyr.

Mae’r cyfuniad hwn o fedrau technegol a chymdeithasol yn ychwanegu at y profiadau eraill hynny sydd wedi eu cynllunio i ddatblygu hunanhyder a chymhwysedd dysgwyr yn eu dewis proffesiwn. Er bod y strategaeth hon yn cyfrannu’n sylweddol at fusnesau yng Nghymru a’r economi leol a chenedlaethol, mae’r rhaglen blwyddyn i ffwrdd yn helpu i bontio’r bwlch rhwng y gwahanol lefelau o brentisiaeth ac yn darparu pecyn sy’n cefnogi dysgwyr i ddatblygu ystod eang o fedrau. Mae’r profiadau a’r medrau hyn yn helpu’r dysgwr i ddatblygu fel unigolyn ac aelod o dîm, i ymgysylltu â’i ddysgu, a chaffael yr aeddfedrwydd angenrheidiol i gwblhau prentisiaeth uwch yn llwyddiannus.

Mae’r flwyddyn i ffwrdd wrthi’n cael ei datblygu ymhellach ar hyn o bryd ar y cyd â’r sefydliad dyfarnu, sef yr Ymddiriedolaeth Elusennol Hyfforddiant Galwedigaethol (VTCT). Y bwriad yw creu rhaglen wedi’i theilwra, y gellir ei chynnig ar y Fframwaith Cymwysterau a Chredydau (FfCCh), i efelychu’r rhaglen ar gyfer y sector trin gwallt a’r rhwydwaith dysgu yn y gwaith.

Effaith mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Ers dechrau Strategaeth Oyster, cynhaliwyd dros 30 o brofiadau dysgu. Mae’r rhain yn cynnwys amrywiaeth o weithgareddau fel gweithdai creu wigiau a gwallt i fyny, yn ogystal â phrofiad gwaith yn y BBC yn gweithio ar set ac oddi ar set ar gyfer cynhyrchiad cerddorol.

O’r 26 o ddysgwyr a gofrestrodd ar y rhaglen blwyddyn i ffwrdd, mae 81% wedi cwblhau pob rhan yn llwyddiannus. O’r rhai sydd wedi cwblhau’r rhaglen, mae 62% wedi mynd ymlaen i astudiaethau eraill sy’n gysylltiedig â gwallt a harddwch. Mae tri deg un y cant o’r dysgwyr hyn wedi dechrau prentisiaethau uwch, tra bod 23% wedi dechrau prentisiaethau gwaith barbwr, ac mae 8% wedi mynd i rolau rheoli neu wedi cael rolau uwch yn eu gweithleoedd.

Dysgwyr blwyddyn i ffwrdd oedd nifer o’r dysgwyr a aeth ar y lleoliad gwaith yn Sbaen. Byddwn yn monitro ac yn adrodd ar eu cynnydd dros y 3 blynedd nesaf i’n helpu i asesu effaith y fenter.