Arfer effeithiol Archives - Page 31 of 70 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Feithrin Cogan ym Mhenarth ym Mro Morgannwg. Adeg yr arolygiad, roedd 50 o blant 3 i 4 mlwydd oed ar y gofrestr. Mae plant yn mynychu’n rhan-amser naill ai yn y bore neu’r prynhawn.

Adeg ysgrifennu’r darn hwn, nodwyd bod gan 16% o blant anghenion addysgol arbennig, ac mae tua 38% o blant yn dod o gefndir ethnig lleiafrifol neu’n siarad Saesneg fel iaith ychwanegol.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae cwricwlwm y cyfnod sylfaen wedi cael ei roi ar waith yn llawn yn Ysgol Feithrin Cogan. Mae ymarferwyr yn adolygu eu harferion yn gyson i sicrhau eu bod yn darparu’r gweithgareddau dysgu gorau posibl ar gyfer yr holl ddysgwyr. Caiff y gweithgareddau eu datblygu’n bennaf o ganlyniad i ddiddordebau’r plant. Trwy ddarparu’r cyfleoedd hyn, yn ogystal â rhywfaint o addysgu ar wahân, mae staff yn galluogi dysgwyr i ddatblygu ystod gynhwysfawr o fedrau a gwybodaeth wrth iddyn nhw chwarae.

Mae pob un o’r ymarferwyr yn dyfeisio, yn cynllunio ac yn gwerthuso gweithgareddau gyda’i gilydd. Mae trafodaethau’n cynnwys ystyried diddordebau presennol plant. Mae dealltwriaeth ymarferwyr o ddarpariaeth effeithiol yn y cyfnod sylfaen a datblygiad plant yn eu galluogi i gynorthwyo’r plant i arwain eu dysgu eu hunain wrth gymryd rhan yn y gweithgareddau. Mae gan yr ysgol ffocws cryf ar blant yn symud o gwmpas y ddarpariaeth dan do a’r ddarpariaeth yn yr awyr agored yn annibynnol, gydag ymarferwyr yn gweithredu i fonitro’r plant a’u cynorthwyo, yn ôl yr angen.

Mae’r pennaeth a’r llywodraethwyr yn Ysgol Feithrin Cogan yn credu mai ein hadnodd pwysicaf yw ein staff. O’r herwydd, gwnaed buddsoddiad sylweddol i sicrhau bod ansawdd yr addysgu yn ein hysgol feithrin yn dda, ac yn cyd-fynd yn llawn ag ethos y cyfnod sylfaen.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae disgwyliadau uchel o’r holl ymarferwyr, sy’n cael eu cefnogi i weithio fel tîm hynod effeithiol. Mae pob un ohonynt yn weithwyr proffesiynol hynod fedrus sy’n meddu ar ddealltwriaeth drylwyr o arfer yn y cyfnod sylfaen.

Caiff pob ymarferwr ei werthfawrogi, a chydnabyddir cryfderau pob unigolyn. Rhennir y cryfderau hyn ag ymarferwyr eraill i ddatblygu eu dealltwriaeth a’u harfer, yn ogystal ag arwain mentrau. Mae enghreifftiau’n cynnwys ymarferwyr sydd wedi eu hyfforddi mewn defnyddio iaith arwyddion yn rhannu’r wybodaeth hon â phobl eraill, fel bod arwyddo yn cael ei ddefnyddio gan bawb i gynorthwyo plant ag anawsterau cyfathrebu; ac mae aelod o staff sy’n hyfforddwr gymnasteg cymwys yn cynorthwyo aelodau eraill o staff i gyflwyno sesiynau gweithgarwch corfforol.

Mae gweithdrefnau cadarn ar waith i reoli perfformiad yr holl ymarferwyr, ac mae arweinwyr yn sicrhau bod pawb yn cael cyfleoedd addas ar gyfer datblygiad proffesiynol effeithiol. Mae hyfforddiant staff a datblygiad proffesiynol parhaus, yn ogystal â grymuso staff i gymryd cyfrifoldeb am eu harferion eu hunain, wedi cyfrannu at ansawdd cyson uchel yr addysgu a’r dysgu yn yr ysgol feithrin. Mae cysondeb ym mhopeth a wna ymarferwyr; er enghraifft, y defnydd ystyriol ac effeithiol a wneir o ystod o wahanol fathau o gwestiynau wrth herio plant i wella eu medrau, a datblygu eu dealltwriaeth.

Yn yr ysgol feithrin, caiff y plant eu hannog i symud yn annibynnol o gwmpas yr ardaloedd niferus y tu mewn a’r tu allan. Y staff sy’n cael eu hamserlennu i fod mewn ardal benodol. Mae pob un o’r staff yn gweithio gyda’i gilydd i ddyfeisio a chynllunio’r profiadau dysgu gyda’i gilydd. Hefyd, mae hyn yn helpu sicrhau’r cysondeb mewn addysgu a dysgu sy’n amlwg.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r arfer hon wedi cael effaith sylweddol ar yr holl ddarpariaeth yn yr ysgol feithrin. Mae pob un o’r ymarferwyr yn weithwyr proffesiynol hynod fedrus sy’n meddu ar wybodaeth drylwyr am arfer yn y cyfnod sylfaen. Maent yn adnabod pob plentyn yn eithriadol o dda ac yn defnyddio’r wybodaeth hon i herio plant i gyflawni ar lefel uchel.

Mae pob un o’r staff yn dyfeisio ac yn cynllunio profiadau dysgu, ac yn eu gwerthuso gyda’i gilydd. Yn ystod gweithgareddau ac wrth gefnogi plant yn eu chwarae, mae ymarferwyr yn nodi anghenion a diddordebau’r plant yn fedrus ar unrhyw adeg, ac yn addasu eu cwestiynau a’u haddysgu yn unol â hynny.

Mae ymarferwyr yn sicrhau hefyd fod cydbwysedd o her a chymorth ar gyfer y plant, ac maent yn annog plant yn gyson i roi cynnig ar dasgau cyn ymyrryd. Mae hyn yn golygu, ar ôl cyfnod byr yn unig yn yr ysgol feithrin, bod y plant yn arwain eu dysgu eu hunain.

Caiff yr arfer hon effaith eithriadol o gadarnhaol ar y cynnydd a wna’r plant a’r safonau y maent yn eu cyflawni. Mae’r rhan fwyaf o blant yn ymuno â’r ysgol feithrin gyda medrau llythrennedd, rhifedd a medrau personol islaw’r rhai sy’n ddisgwyliedig ar gyfer eu hoedran. Mae bron pob un o’r plant yn gwneud cynnydd da mewn datblygu eu medrau yn ystod eu cyfnod yn yr ysgol feithrin, ac mewn llawer o achosion, maent yn gwneud cynnydd da iawn.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol feithrin wedi croesawu staff o lawer o ysgolion yn eu consortiwm i rannu eu harfer.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Feithrin Cogan ym Mhenarth ym Mro Morgannwg. Adeg yr arolygiad, roedd 50 3 i 4 mlwydd oed o blant ar y gofrestr. Mae plant yn mynychu’n rhan-amser naill ai yn y bore neu’r prynhawn.

Adeg ysgrifennu’r darn hwn, nodwyd bod gan 16% o blant anghenion addysgol arbennig, ac mae tua 38% o blant yn dod o gefndir ethnig lleiafrifol neu’n siarad Saesneg fel iaith ychwanegol.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae cwricwlwm y cyfnod sylfaen wedi cael ei roi ar waith yn llawn yn Ysgol Feithrin Cogan. Mae staff yn adolygu eu harferion yn gyson i sicrhau eu bod yn darparu’r gweithgareddau dysgu gorau posibl ar gyfer yr holl ddysgwyr. Caiff y gweithgareddau eu datblygu’n bennaf o ganlyniad i ddiddordebau’r plant. Trwy ddarparu’r cyfleoedd hyn, yn ogystal â rhywfaint o addysgu ar wahân, mae staff yn galluogi dysgwyr i ddatblygu ystod gynhwysfawr o fedrau a gwybodaeth wrth iddyn nhw chwarae.

Mae’r rhan fwyaf o blant yn ymuno â’r ysgol feithrin â medrau llythrennedd, rhifedd a medrau personol a chymdeithasol islaw’r rhai a ddisgwylir ar gyfer eu hoedran. Mae llawer o blant yn dechrau’r ysgol â gweithgareddau lleferydd ac iaith neu Saesneg fel iaith ychwanegol. Er gwaethaf hyn, mae llawer o blant yn gwneud cynnydd da yn datblygu eu medrau yn ystod eu cyfnod yn yr ysgol feithrin, ac mae llawer o blant yn gwneud cynnydd da iawn.

Mae pob un o’r staff yn dyfeisio, yn cynllunio ac yn gwerthuso gweithgareddau gyda’i gilydd. Mae
trafodaethau’n cynnwys ystyried diddordebau presennol plant. Mae dealltwriaeth staff o ddarpariaeth effeithiol yn y cyfnod sylfaen a datblygiad plant yn eu galluogi i gynorthwyo’r plant i arwain eu dysgu eu hunain wrth gymryd rhan yn y gweithgareddau.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae staff wedi ymgymryd ag ymchwil a hyfforddiant i ddatblygu eu dealltwriaeth ymhellach o sut i uchafu dysgu plant. Atgyfnerthodd arsylwadau o lefel ymglymiad plant fod plant yn cymryd mwy o ran mewn gweithgareddau a oedd wedi cael eu datblygu ar ôl ystyried eu diddordebau.

Penderfynwyd dyfeisio a chynllunio gweithgareddau mewn darpariaeth barhaus ac estynedig sy’n adeiladu ar ddiddordebau plant. Caiff gweithgareddau newydd eu modelu gan ymarferwyr trwy ddefnyddio ystod o gwestiynau, a gwahanol arddulliau o gwestiynau. Gall plant archwilio’r holl weithgareddau yn rhwydd – y tu mewn a’r tu allan. Trwy arsylwadau, mae ymarferwyr yn nodi sut mae’r plant yn defnyddio’r gweithgareddau a sut cânt eu gwella – naill ai gan y plant neu’r oedolion. Caiff gweithgareddau eu diweddaru neu’u newid bob wythnos. Defnyddir botymau neu gardiau cofnodadwy â chwestiynau penagored yn agos at y gweithgareddau fel sbardunau, ac i gynorthwyo’r dysgwyr i ddatblygu medrau ym mhob maes dysgu.

Mae ymarferwyr yn cynorthwyo plant i archwilio’r gwahanol weithgareddau ac olrhain datblygiad eu medrau mewn meysydd o gwricwlwm y cyfnod sylfaen, yn ogystal â phroffil y cyfnod sylfaen. Defnyddir amseryddion i gynorthwyo’r dysgwyr i reoli’r amser maen nhw’n ei dreulio yn ymgymryd â gweithgaredd. Mae hyn yn hynod effeithiol pan gyflwynir gweithgaredd newydd, neu os yw gweithgaredd yn hynod boblogaidd.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r arfer hon wedi cael effaith sylweddol ar y ddarpariaeth yn ein hysgol feithrin. Rhoddir ystyriaeth ofalus i ddiddordebau plant ac i’w cyfnod datblygu, wrth ddyfeisio, cynllunio a gwerthuso gweithgareddau.

Mae pob un o’r staff yn adnabod pob plentyn yn dda iawn. Maent yn adolygu’r gweithgareddau yn barhaus, ac mae llawer o drafodaeth broffesiynol am ddatblygiad pob plentyn.

Ar ôl cyfnod byr yn unig yn yr ysgol feithrin, mae bron pob un o’r plant yn ymgymryd â chyfleoedd dysgu newydd yn hyderus. Mae’r rhan fwyaf ohonynt yn dal ati i ganolbwyntio a dyfalbarhau mewn gweithgareddau. Maent yn gweithio’n annibynnol, gan fanteisio ar offer ac adnoddau priodol yn ôl yr angen. Mae bron pob un ohonynt yn barod i fentro, yn enwedig yn yr ardal awyr agored, ac maent yn datblygu gwydnwch yn dda. Mae’r rhan fwyaf ohonynt yn cydweithio’n dda, mewn parau a grwpiau bach, gan gynorthwyo’i gilydd i ddatrys gwrthdaro.

Ar ddiwedd eu cyfnod yn yr ysgol feithrin, mae’r rhan fwyaf o blant yn gwneud cynnydd da ac mae llawer o blant yn gwneud cynnydd da iawn mewn datblygu eu gwybodaeth a’u medrau.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol feithrin wedi croesawu staff o lawer o ysgolion yn eu consortiwm i rannu eu harfer o ran grymuso plant i arwain eu dysgu eu hunain.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Addysgu ac asesu – Dysgu gweithredol a thrwy brofiad

Mae Pennod 4 y ffilm hon ar ddysgu gweithredol a thrwy brofiad yn edrych ar addysgu ac asesu yn y cyfnod sylfaen. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Safonau mewn llythrennedd a rhifeddn – Dysgu gweithredol a thrwy brofiad

Mae Pennod 1 y ffilm hon ar ddysgu gweithredol a thrwy brofiad yn edrych ar safonau mewn llythrennedd a rhifedd yn y cyfnod sylfaen. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Llais ac annibyniaeth disgyblion – Dysgu gweithredol a thrwy brofiad

Mae Pennod 2 y ffilm hon ar ddysgu gweithredol a thrwy brofiad yn edrych ar lais ac annibyniaeth disgyblion yn y cyfnod sylfaen.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Darpariaeth ar gyfer llythrennedd a rhifedd – Dysgu gweithredol a thrwy brofiad

Mae Pennod 3 y ffilm hon ar ddysgu gweithredol a thrwy brofiad yn edrych ar ddarpariaeth ar gyfer llythrennedd a rhifedd yn y cyfnod sylfaen.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Arweinyddiaeth: Dysgu gweithredol a thrwy brofiad

Mae Pennod 5 y ffilm hon ar ddysgu gweithredol a thrwy brofiad yn edrych ar arweinyddiaeth yn y cyfnod sylfaen.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Arfer orau mewn addysgu a dysgu yn y celfyddydau creadigol yng nghyfnod allweddol 2

Mae ffilm fer yn dangos strategaethau arfer orau ar gyfer addysgu a dysgu yn y celfyddydau creadigol mewn ysgolion cynradd. Mae staff o chwe ysgol ledled Cymru yn esbonio’r modd y mae eu strategaethau wedi datblygu medrau disgyblion mewn celf a dylunio, cerddoriaeth, dawns a drama.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 
 

Gwybodaeth

Mae Coleg Elidyr yn goleg arbenigol annibynnol preswyl i bobl ifanc rhwng 18 a 30 oed sydd ag awtistiaeth, anawsterau dysgu ac anableddau. Mae’r holl ddysgwyr yn byw yn un o chwe thŷ preswyl y coleg, sydd wedi’u lleoli mewn 180 erw yng nghefn gwlad Sir Gaerfyrddin.

Mae’r safle’n cynnwys ei siop groser, tyddyn a gardd gegin, man gwely a brecwast, a menter gwneud sebonau a bomiau bath. Hefyd, mae’n gartref i 27 o bobl ifanc eraill sydd ag anawsterau dysgu ac anableddau.

Cenhadaeth y coleg yw galluogi pobl ag anawsterau dysgu ac anableddau i ddatblygu’u gwybodaeth a’u medrau, a chyrraedd eu potensial llawn, gan fyw a gweithio mewn cymuned.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer

Mae gan yr holl ddysgwyr yng Ngholeg Elidyr anghenion cymhleth ac nid yw llawer ohonynt yn eiriol neu maent yn defnyddio bach iawn o eiriau. Yn nodweddiadol, mae mwy na hanner y dysgwyr yng Ngholeg Elidyr ag awtistiaeth ac mae gan un o bob pump arall nodweddion awtistig. Mae gan bob un ohonynt anawsterau cyfathrebu, o ran cael eu deall gan eraill a deall beth sy’n cael ei gyfleu iddyn nhw.

Mae llawer o ddysgwyr yn cael anawsterau prosesu synhwyraidd a heriau wrth ddelio â newidiadau wedi’u cynllunio a rhai annisgwyl, ac ar adegau o drawsnewid, er enghraifft wrth adael y coleg a dychwelyd iddo, symud rhwng amgylcheddau preswyl ac addysg neu rhwng sesiynau ar eu hamserlen ddyddiol.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd a nodwyd yn arfer effeithiol neu arloesol

Mae cyfathrebu cyflawn yn ddull sy’n cael ei ddefnyddio i gynorthwyo â chyfathrebu am ddymuniadau ac anghenion sylfaenol ac i alluogi unigolion i ddod yn llai dibynnol ar eraill. Mae’n hwyluso cynhwysiant trwy ddarparu strwythur a threfn er mwyn osgoi rhwystredigaeth a gorbryder. Hefyd, mae’n rhoi cyfleoedd rhyngweithio cymdeithasol ac mae’n cynorthwyo unigolion i reoli trawsnewidiadau. Mae’n gosod pwyslais ar gefnogi angen unigolyn am amser prosesu digonol a sut gall hynny amrywio dros amser ac ar draws sefyllfaoedd. Mae cyfathrebu cyflawn effeithiol hefyd yn galw am lefel uchel o gyfathrebu effeithiol rhwng staff.

Mae cyfathrebu cyflawn yn cyfuno siarad, arwyddo ac adnoddau ffisegol ynghyd. Caiff arwyddion eu defnyddio bob amser i ategu cyfathrebu geiriol a defnyddir amrywiaeth o offer arall, yn dibynnu ar angen y dysgwr. Ar draws safle’r coleg, mae adnoddau cyfathrebu cyflawn yn cefnogi dealltwriaeth dysgwyr, er enghraifft trwy fyrddau cyfathrebu mewn tai preswyl ac ar draws ardaloedd gweithdy’r coleg ac ardaloedd y cwricwlwm.

Mae adnoddau ffisegol yn cynnwys byrddau ‘nawr a nesaf’ a rhestri tasgau sy’n defnyddio symbolau gweledol a thestun i ategu dealltwriaeth. Gall adnoddau eraill, fel ‘matiau siarad’, gael eu defnyddio ar ddiwedd sesiwn addysgu i gynorthwyo dysgwyr nad ydynt yn eiriol i fyfyrio ar y sesiwn a’r cynnydd a wnânt yn ôl eu nodau dysgu. Mae defnyddio ‘llithryddion dilyniant’, sy’n esbonio’r camau sy’n ofynnol i gwblhau tasgau penodol, yn gallu cael effaith arwyddocaol ar gefnogi annibyniaeth dysgwyr. Er enghraifft, gallant gael eu defnyddio gan ddysgwyr i symud o gwmpas safle’r coleg heb i neb eu hebrwng. I lawer o bobl ifanc, dyma fydd eu profiad cyntaf o annibyniaeth o’r fath. Caiff ‘straeon cymdeithasol’ eu defnyddio i esbonio sefyllfaoedd, digwyddiadau neu weithgareddau, a defnyddir ‘gwrthrychau cyfeirio’ ochr yn ochr ag arwyddo a lleferydd i ategu dealltwriaeth dysgwyr.

Mae dull cyfathrebu cyflawn y coleg yn golygu na chaiff yr un dysgwr ei hepgor o ryngweithiadau ffurfiol ac anffurfiol dyddiol ar draws y coleg. I helpu i gynnal y dull hwn, mae’r holl staff yn cwblhau cwrs arwyddo, wedi’i ddilysu’n allanol, i bobl ag anawsterau dysgu ac anableddau. Hefyd, mae gan y coleg gydlynydd cyfathrebu cyflawn pwrpasol sy’n gweithio ar draws yr amgylcheddau gofal ac addysg i sicrhau dulliau cyson. Yn ogystal, mae’r holl fyfyrwyr a staff yn cymryd rhan mewn sesiynau 90 munud wythnosol, pwrpasol, ar gyfathrebu cyflawn, lle maent yn meithrin ac yn atgyfnerthu medrau.

Yr effaith ar y ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Mae seilwaith cyfathrebu cyflawn yn magu hyder dysgwyr yn eu hamgylchedd ac ynddyn nhw eu hunain. Mae’n cynorthwyo dysgwyr i gyfathrebu mewn ffyrdd nad oeddent, efallai, yn gallu gwneud o’r blaen, gan annog mwy o ryngweithiadau, hunaneiriolaeth, llesiant, hunanddibyniaeth a gwydnwch. Trwy ddefnyddio adnoddau perthnasol cyfathrebu cyflawn, gall dysgwyr ddilyn eu targedau a monitro’u cynnydd eu hunain yn hawdd.

O ganlyniad i ymagwedd y coleg at gyfathrebu cyflawn, sydd wedi’i chydlynu’n dda, gall pobl ifanc a allai, yn y gorffennol, fod wedi’u heithrio o fwyafrif helaeth y rhyngweithiadau o’u cwmpas, fyw mewn amgylchedd cwbl gynhwysol lle y gallant ddeall a chael eu deall.

Yn ei arolygiad diweddar o’r coleg yn Hydref 2019, nododd arolygwyr Estyn:

“Mae ymddygiad dysgwyr o gwmpas y coleg yn rhagorol. Mae hyn oherwydd, wrth iddynt ddatblygu’r medrau i gyfathrebu’n fwy effeithiol, maent yn dysgu mynegi eu hemosiynau a rheoli eu hymddygiadau.”

“Mae’r coleg yn darparu lefelau eithriadol o uchel o ofal, cymorth ac arweiniad ar gyfer dysgwyr. Yn benodol, mae strategaeth effeithiol iawn y coleg cyfan ar gyfer cyfathrebu’n llwyr yn galluogi dysgwyr i ddatblygu eu medrau dysgu a’u medrau cymdeithasol, ac yn eu paratoi yn eithriadol o dda ar gyfer bywyd oedolyn.”

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon
 

Gwybodaeth

Mae Coleg Elidyr yn goleg arbenigol annibynnol preswyl i bobl ifanc rhwng 18 a 30 oed sydd ag awtistiaeth, anawsterau dysgu ac anableddau. Mae’r holl ddysgwyr yn byw yn un o chwe thŷ preswyl y coleg, sydd wedi’u lleoli mewn 180 erw yng nghefn gwlad Sir Gaerfyrddin.

Mae’r safle’n cynnwys ei siop groser, tyddyn a gardd gegin, man gwely a brecwast, a menter gwneud sebonau a bomiau bath. Hefyd, mae’n gartref i 27 o bobl ifanc eraill sydd ag anawsterau dysgu ac anableddau.

Cenhadaeth y coleg yw galluogi pobl ag anawsterau dysgu ac anableddau i ddatblygu’u gwybodaeth a’u medrau, a chyrraedd eu potensial llawn, gan fyw a gweithio mewn cymuned.

Cyd-destun a chefndir i’r ymarfer

Mae gan Goleg Elidyr dros ddeugain mlynedd o brofiad o ddefnyddio gweithgareddau pwrpasol amlsynhwyraidd i annog dysgu a datblygiad. Yn y coleg, cynigir crefftau traddodiadol gwehyddu, gwaith coed glas a gwaith saer ochr yn ochr â gwneud printiau, canhwyllau a sebon. I lawer o ddysgwyr, mae’r prosesau a’r rhythm sy’n gysylltiedig â chreu gwrthrychau crefft yn lleihau pryderon a gorlwytho synhwyraidd. Yn aml, mae natur gweithgareddau ailadroddol yn rhoi sicrwydd a rhagweladwyedd i fagu hyder dysgwyr yn eu hamgylcheddau. Wrth i lesiant a hunansicrwydd gynyddu, mae eu parodrwydd i dderbyn cyfleoedd dysgu yn cynyddu hefyd. Mae cymryd rhan mewn gweithgareddau crefydd yn cynnig cyfleoedd anuniongyrchol am ryngweithiadau pwrpasol hefyd.

Mae’r ddealltwriaeth hon o sut mae gweithgareddau penodol iawn yn gallu gwella gallu unigolion i ymgysylltu â dysgu wedi llywio dull y coleg o greu rhaglenni dysgu sydd wedi’u gwahaniaethu’n sylweddol. Mae rhaglenni dysgu’n sicrhau bod gwybodaeth a dealltwriaeth ynghylch gofynion therapiwtig a chymorth dysgwyr yn cyfateb yn dda i’w hanghenion datblygu a’u dyheadau ar ôl gadael y coleg.

Ar gyfer dysgwyr unigol, mae hyn yn golygu bod gweithgareddau amlsynhwyraidd ystyrlon sy’n gwella llesiant wedi’u hintegreiddio i raglenni dysgu unigol (RhDU) yn y saith maes canlynol: dinasyddiaeth, iechyd a llesiant, hunaneiriolaeth, medrau dysgu annibynnol, medrau’r cartref, llythrennedd digidol, llythrennedd a rhifedd.

Mae tîm amlddisgyblaeth sy’n cynnwys tiwtoriaid, staff cymorth dysgu, cydlynwyr y cwricwlwm, rheolwyr tai a thîm therapiwtig sy’n cynnwys cydlynydd cyfathrebu cyflawn, therapydd galwedigaethol, a therapydd iaith a lleferydd yn cytuno ar Raglenni Dysgu Unigol, ac yn eu monitro a’u hadolygu.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd a nodwyd yn arfer effeithiol neu arloesol

Yn dilyn asesiad gwaelodlin chwe wythnos cychwynnol o alluoedd dysgwyr yn holl feysydd y RhDU, mae’r tîm amlddisgyblaeth yn cytuno ar dargedau tymor byr a nodau tymor canol a hwy ym mhob maes y RhDU. Mae nodau dysgu yn cyfrif am ffactorau a nodwyd, fel anawsterau prosesu synhwyraidd, cyfyngiadau corfforol ac anghenion hunanreoleiddio, ac eir i’r afael â’r rhain trwy feysydd y cwricwlwm ynghyd ag yn ystod y nosweithiau a’r penwythnosau.

Yn ymarferol, er enghraifft, gall y therapydd galwedigaethol fod wedi nodi sut gallai dysgwr elwa o weithgareddau sy’n cynnwys ymwrthedd corfforol er mwyn caniatáu iddo hunanreoleiddio a rheoli’i bryderon. Ar yr un pryd, gallai’r therapydd iaith a lleferydd fod wedi argymell y byddai’r un dysgwr yn elwa o fwy o gyfleoedd i gychwyn cyfathrebu cymdeithasol. Trwy gynnwys yr argymhellion hyn i ategu datblygiad medrau ym mhob maes y RhDU, gallai dysgwr gael ei arwain i gymryd cyfrifoldeb am ddanfon llaeth o siop y coleg i’w dai preswyl. Trwy ddefnyddio whilber i ddanfon llaeth, caiff angen y dysgwr am weithgareddau ymwrthedd corfforol ei fodloni. Hefyd, bydd yn gofyn i’r dysgwr gymryd rhan mewn rhyngweithiadau cymdeithasol gyda dysgwyr a staff mewn tai wrth wneud y danfoniadau.

Hefyd, bydd yn cynorthwyo â datblygiad medrau yn holl feysydd y RhDU. Er enghraifft:

  • Dinasyddiaeth: trwy ddatblygu dealltwriaeth o’i hunan ac eraill, trwy gyfrannu at fyw’n gymunedol
  • Iechyd a llesiant: trwy ymarfer corff i hybu iechyd corfforol a llesiant meddyliol
  • Hunaneiriolaeth: trwy gyfathrebu â dysgwyr eraill a staff
  • Medrau dysgu annibynnol: trwy ddatrys problemau’n gysylltiedig ag ymgymryd â thasgau gydag annibyniaeth gynyddol
  • Medrau’r cartref: trwy ddatblygu dealltwriaeth o laeth fel nwydd y cartref
  • Llythrennedd digidol: fel y bo’n briodol i’r unigolyn, ond gallai gynnwys e-bostio i gadarnhau archebion llaeth
  • Llythrennedd a rhifedd: trwy ddeall a chofnodi faint o laeth ddylai gael ei ddanfon i bob tŷ

Wrth i ddysgwyr symud ymlaen yn eu rhaglenni, cânt gymorth i drosglwyddo medrau galwedigaethol a bywyd i’r gymuned ehangach, er enghraifft trwy weithio mewn archfarchnad neu gynllunio a phontio i fywyd ar ôl y coleg.

Yr effaith ar y ddarpariaeth a safonau dysgwyr

Mae’r coleg wedi datblygu prosesau trylwyr i gydnabod a chofnodi cynnydd sy’n dangos galluoedd dysgwyr yn glir a’r cynnydd a wnaed yn eu rhaglenni dysgu unigol. Mae’r dull hwn yn caniatáu am fesur y camau datblygiadol rhwng lefelau a theilwra cymorth. Hefyd, mae’n sicrhau bod ffocws i ddatblygiad medrau a’u bod wedi’u seilio mewn gweithgareddau pwrpasol.

Yn ei arolygiad diweddar o’r coleg yn Hydref 2019, nododd arolygwyr Estyn:

“Mae bron pob un o’r dysgwyr yn gwneud cynnydd rhagorol. O ran eu mannau cychwyn unigol, mae bron pob un o’r dysgwyr yn rhagori ar eu targedau personol ac yn gwneud cynnydd eithriadol o dda tuag at gyflawni eu potensial. O ganlyniad, maent yn gadael y coleg wedi eu paratoi’n well ar gyfer y cyfnod nesaf yn eu bywydau.”