Arfer effeithiol Archives - Page 13 of 67 - Estyn

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Mae Ysgol Gynradd Pont-lliw yn ysgol gynradd gymunedol sydd wedi’i lleoli ym mhentref Pont-lliw yn Nwyrain Abertawe.  

Mae’r ysgol yn darparu ar gyfer disgyblion rhwng tair ac un ar ddeg oed sy’n cael eu haddysgu mewn dosbarthiadau un oedran. Mae gan yr ysgol saith dosbarth un oedran a dosbarth meithrin yn y bore. Mae 223 o ddisgyblion ar y gofrestr ar hyn o bryd.  

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Ysgol Gynradd Pont-lliw yn ysgol anogol, hapus a gweithgar sy’n rhoi blaenoriaeth uchel i les ei staff a’i disgyblion. Mae arweinwyr wedi creu diwylliant cryf o gymorth ar y ddwy ochr wrth weithio gyda’i gilydd tuag at werthoedd craidd yr ysgol, sef ‘Parch, Gofal, Cymuned’. Rhennir y gwerthoedd hyn ar draws cymuned yr ysgol, ac maent yn annog parch a charedigrwydd rhwng staff a disgyblion. Mae staff yn sicrhau bod y gymuned leol yn rhan allweddol o fywyd a gwaith yr ysgol. O ganlyniad, mae’r ysgol yn ffurfio rhan ganolog o fywyd cymunedol a cheir diwylliant cryf o berthyn a balchder cymunedol. Wedi iddynt ddychwelyd ar ôl pandemig COVID-19, gwelodd staff fod llawer o ddysgwyr yn arddangos ymddygiadau gorbryderus. Ar ôl trafod eu pryderon gyda rhieni, daeth yn glir fod angen cymorth ychwanegol i rieni allu cael cymorth er mwyn gwella iechyd a lles y plant a’u teuluoedd. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae ethos Ysgol Gynradd Pont-lliw yn rhoi gwerth uchel ar y cyfraniad a wna rhieni a gofalwyr at fywyd yr ysgol a’r dysgu a ddarperir. Maent yn annog, yn datblygu ac yn dathlu perthnasoedd a chyfathrebu gyda dysgwyr, staff a’r gymuned leol fel mater o drefn ac yn systematig. Maent yn gweithio’n agos gyda rhieni a gofalwyr i sicrhau bod y tîm o amgylch y plentyn yn gryf a chefnogol. Gwneir hyn mewn llawer o ffyrdd trwy gydol y flwyddyn ysgol. 

Mae pryderon rhieni / gofalwyr bob amser yn cael eu gwerthfawrogi, a gweithredir yn unol â nhw. Mae’r ysgol yn gweithio’n agos gydag amrywiaeth o asiantaethau allanol, fel yr Hyb Cymorth Cynnar, i sicrhau bod teuluoedd bob amser yn gallu manteisio ar unrhyw gymorth ychwanegol y gallai fod ei angen arnynt ar unrhyw adeg benodol. Yn yr un modd, darperir parseli bwyd i’r rhai mewn angen i sicrhau bod cymorth ar waith hyd yn oed pan fydd y diwrnod ysgol yn dod i ben. Mae gan yr ysgol bolisi drws agored, lle caiff rhieni a gofalwyr eu hannog i siarad â staff am unrhyw gymorth sydd ei angen arnynt, ac fe gaiff staff eu hysbysu’n dda ynglŷn â sut i alluogi cymorth ychwanegol pan fydd angen. I gefnogi hyn, mae pob aelod o staff yn weladwy bob bore a gyda’r nos ar iard yr ysgol, felly gellir ymdrin ag ymholiadau a phryderon rhieni / gofalwyr mewn modd amserol. 

Mae’r ysgol wedi gweithio’n agos gydag ymarferwyr iechyd meddwl i ddarparu sesiynau iechyd a lles meddyliol ar gyfer cynorthwyo rhieni / gofalwyr â rheoli dicter a gorbryder. Roedd rhieni wedi nodi’r meysydd hyn lle roedd angen cymorth a strategaethau ychwanegol arnynt i’w defnyddio gartref er mwyn gwella bywyd teuluol. Darparwyd mynediad at wybodaeth a strategaethau ar gyfer rhieni, a chyswllt uniongyrchol gydag ymarferwr iechyd meddwl a lles. Cyflwynwyd gweithdy pontio Blwyddyn 6 i Flwyddyn 7 i gynorthwyo disgyblion a’u teuluoedd â’r heriau sy’n gallu codi yn sgil pontio i ysgol gyfun. Mae’r sesiynau hyn yn hygyrch ar wefan yr ysgol fel y gall rhieni / gofalwyr gyfeirio’n ôl atynt ar unrhyw adeg benodol. Mae hyn yn grymuso rhieni i gefnogi eu hiechyd meddwl eu hunain ac iechyd meddwl eu plant, trwy allu elwa ar wybodaeth, strategaethau a chymorth perthnasol. 

Wrth ddatblygu’r cwricwlwm, er enghraifft y Cwricwlwm i Gymru, ACRh, y Fframwaith Meddyliol ac Emosiynol, mae rhieni wedi cael eu cynnwys yn llawn â rhannu eu barn trwy holiaduron rheolaidd. Rhennir y dadansoddiad a’r ymateb i awgrymiadau gyda rhieni ac mae’n bwydo i’r cynllun datblygu ysgol. 

Bob tymor, rhoddir gwybod i rieni beth yw’r ‘Cwestiwn Mawr’ ar gyfer pob dosbarth, ac estynnir gwahoddiad iddynt rannu unrhyw arbenigedd a diddordebau a allai fod ganddynt er mwyn darparu cyfleoedd dysgu unigryw. Trwy hyn, mae rhieni’n cynnig sesiynau’n rheolaidd sy’n ennyn diddordeb y plant, gan amrywio o sut y caiff technoleg feddygol ei defnyddio i wella bywydau cleifion, i sut y caiff rhandiroedd lleol eu defnyddio i dyfu amrywiaeth o fwyd. Trwy’r sesiynau hyn, caiff dysgwyr gyfle i brofi gwahanol yrfaoedd, gan felly ehangu eu gorwelion a’u hysbrydoli ar gyfer eu gyrfaoedd yn y dyfodol. 

Caiff pontio rhwng dosbarthiadau ei gynllunio’n ofalus. Darperir cyfarfodydd pontio ar gyfer rhieni, lle byddant yn cael cyfle i gyfarfod â’r athro dosbarth nesaf, derbyn gwybodaeth bwysig a gofyn unrhyw gwestiynau a allai fod ganddynt. Mae’r ysgol yn cynnal boreau coffi ar gyfer rhieni disgyblion sy’n dechrau yn y dosbarthiadau meithrin a derbyn, i sicrhau bod perthnasoedd cadarnhaol a chysylltiadau cryf â rhieni / staff yn cael eu hannog a’u datblygu cyn gynted ag y bo modd. Yn ogystal â’n nosweithiau rhieni rheolaidd ac addysgiadol, mae’r ysgol yn croesawu rhieni i’r ysgol ar gyfer sesiynau ‘Edrych ar Lyfrau’ gyda’u plant. Yn ystod y sesiynau hyn, mae’r plant yn trafod eu taith ddysgu gyda rhieni / gofalwyr, ac mae athrawon wrth law i ddathlu’r llwyddiannau gyda theuluoedd. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r data canlynol o holiaduron rhieni a anfonwyd ar gyfer y Fframwaith Meddyliol ac Emosiynol: 

  • Mae’r staff yn trafod pwysigrwydd lles emosiynol a meddyliol gyda rhieni / gofalwyr yn rheolaidd: 98% 
  • Mae’r ysgol yn rhannu ei pholisïau gyda rhieni / gofalwyr i’n helpu i ddeall ymagwedd yr ysgol at les emosiynol a meddyliol: 98% 
  • Mae’r ysgol yn casglu adborth gan rieni / gofalwyr yn rheolaidd: 100% 
  • Mae’r ysgol yn rhoi cyfleoedd i rieni / gofalwyr fod yn rhan o ddatblygiad yr ysgol trwy arolygon, nosweithiau rhieni / gofalwyr, holiaduron, er enghraifft: 100% 
  • Mae’r ysgol yn gwrando ar lais rhieni: 100% 
  • Mae’r ysgol yn gwahodd gwahanol ymwelwyr i’r ysgol i hyrwyddo lles emosiynol a meddyliol, e.e. Young Minds, Nyrs Ysgol, ac ati. 100% 
  • Mae’r ysgol yn gweithio gyda chymuned yr ysgol gyfan, e.e. disgyblion, rhieni / gofalwyr, i ddatrys materion, ac yn hyrwyddo perthnasoedd cadarnhaol: 100% 
  • Mae rhieni / gofalwyr yn deall ymagwedd yr ysgol at ddatblygu amgylchedd cadarnhaol ar gyfer disgyblion yn yr ysgol: 100% 
  • Mae rhieni / gofalwyr yn deall ymagwedd yr ysgol at ddatblygu amgylchedd cadarnhaol ar gyfer disgyblion yn yr ysgol: 100% 
  • Mae’r ysgol yn rhannu gwybodaeth gyda rhieni / gofalwyr i gynorthwyo ein plant pan fydd angen cymorth ychwanegol arnynt: 98% 
  • Mae rhieni’n gwybod at bwy i droi yn yr ysgol am gymorth os bydd ei angen arnom: 98% 
  • Caiff rhieni gyfle i siarad yn agored am eu lles emosiynol a meddyliol gydag aelodau staff: 98% 
  • Caiff rhieni gyfle i fynegi eu syniadau i gefnogi’r ysgol: 100% 

The following data is from the school’s parental questionnaires:  

  • Mae’r ysgol yn helpu fy mhlentyn i fod yn annibynnol a chyfrifol – 100%   
  • Mae’r ysgol yn hyrwyddo iechyd meddwl da – 99%  
  • Mae fy mhlentyn yn mwynhau’r ysgol – 100%  
  • Mae fy mhlentyn yn cael cymorth a her briodol – 99%  
  • Gweledigaeth yr ysgol yw “Plannu’r hadau ar gyfer tyfu am oes” ochr yn ochr â’i gwerthoedd, sef parch, gofal a chymuned. Gwelir gweledigaeth yr ysgol yn ymarferol – 99%  
  • Ceir cyfathrebu da gan yr ysgol i roi gwybod i rieni am yr hyn sy’n digwydd – 99% 

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r ysgol wedi rhannu’i harfer effeithiol gydag ysgolion eraill yn y clwstwr lleol ac ar draws yr awdurdod lleol. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Canolfan Addysg Y Bont yn ysgol arbennig 3-19 sydd wedi ei lleoli yn nhref Llanfefni a hi yw’r unig ysgol arbennig gydaddysgol sydd yn gwasanaethu Ynys Môn. Mae’r disgyblion a myfyrwyr yn rhychwantu sbectrwm eang o anghenion sy’n cynnwys awtistiaeth, anawsterau cyfathrebu ac anableddau corfforol ac mae rhai yn gallu dangos ymddygiadau sy’n herio. Mae 125 o ddisgyblion ar y gofrestr ar hyn o bryd, mae 28% yn ferched a 72% yn fechgyn, o’r rhain mae 45% yn gymwys i ginio am ddim. Gwelwyd cynnydd o 35% mewn disgyblion yn ystod y pedwar blynedd ddiwethaf. Cymraeg ydi prif Iaith yr ysgol. Mae 64 o staff yn gweithio yn yr ysgol. 

Nod yr ysgol yw cynorthwyo disgyblion i gyflawni eu llawn botensial trwy leihau agweddau negyddol eu hanabledd mewn amgylchedd sy’n cynnig cynhesrwydd, diogelwch, cysondeb a dealltwriaeth. Er mwyn cyflawni hyn rydym yn cynnig cwricwlwm strwythuredig, eang, cytbwys, perthnasol gan ddarparu profiadau a sgiliau i fyfyrwyr ddatblygu cymaint o annibyniaeth â phosibl. Mae gan ein disgyblion fynediad at hinsawdd addysgu ddigyffro a chyson, sydd yn llwyddo i ymateb i’w hanghenion dysgu a gofal unigol ychwanegol a mynd i’r afael â’u diagnosis. Mae cyfathrebu’n effeitiol ar sawl lefel yn ffactor allweddol. Mae gennym ddisgwyliadau uchel ac rydym yn credu bod partneriaeth agored ac onest gyda rhieni/uned deuluol a hefyd gydag ystod eang o asiantaethau allanol yn allweddol i gyflawni ein nodau a bwriadau dysgu cytunedig. 

Mae gan bob disgybl yn yr ysgol ddatganiad ADY (5%) a/neu Gynllun Datblygu Ysgol (95%). Mae’r ysgol wedi’i threfnu i dri phrif grŵp – Meithrin/Cynradd (7 dosbarth), Uwchradd (7 dosbarth), a dosbarth gofal arbennig. Mae’r holl ddisgyblion yn dilyn un neu ragor o’n 4 llwybr dysgu, sef y Llwybr Anffurfiol (gan gynnwys Cyn-Anffurfiol), Lled-ffurfiol neu Ffurfiol. Mae’r ysgol wedi ymgorffori Cwricwlwm i Gymru drwy asio’r llwybrau dysgu i’r ddarpariaeth arbenigol. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Gwnaethpwyd y penderfyniad i gynllunio ar gyfer gosod ffocws sylweddol ar ddatblygiad proffesiynol holl staff yr ysgol yn 2018. Mewn hinsawdd gynyddol hesb, ble mae/roedd gallu a chapasiti gwasanaethau eraill i gynnig mewnbwn a chefnogaeth i’r ysgol yn lleihau, cytunwyd bod angen i’r ysgol mynd ati i fod yn fwy hunan cynhaliol a sicrhau gwell dycnwch ac ansawdd i’r ddarpariaeth a’r gefnogaeth fewnol. 

Golyga hyn y byddai’r ysgol mewn gwell sefyllfa wrth ymateb yn flaengar ac yn gynhwysfawr er mwyn cynnal, ymestyn a gwella’r ddarpariaeth. Yn ogystal, rhoddwyd pwyslais penodol  ar y gynhaliaeth arbenigol yn gyffredinol, gan fod pwyslais arbennig ar ofal, lles ag iechyd mewn lleoliad addysgol o’r fath. Teimlad arweinwyr yr ysgol oedd bod datblygiadau o fewn y sector arbennig bellach yn digwydd yn aml ac yn gyflym ar draws yr ystod anghenion ychwanegol, a bod yna ddyletswydd arnynt i alluogi ymateb mwy effeithiol draws ysgol. Adlewyrchwyd hwn yn bennaf wrth i ddata ysgol ddangos yn glir y cynnydd sylweddol yn lefel anghenion y disgyblion, h.y. roeddynt yn gynyddol fwy dwys a chymhleth wrth gychwyn yn yr ysgol. Er enghraifft, bu cynnydd o 22% o ddisgyblion di-iaith ag awtistiaeth. Yn syml, penderfynwyd fod rhaid datblygu a gweithredu mewn ffordd fwy addas, arbenigol ac unigol, er mwyn osgoi gorddibyniaeth ar asiantaethau allanol. 

Magwyd a gwreiddiwyd consensws cadarn y bydd yr ysgol yn medru rheoli a monitro ansawdd a chysondeb y ddarpariaeth yn fwy effeithiol drwy gyflwyno sustemau a dulliau addysgu fyddai’n gwell adlewyrchu naratif a sefyllfa bresennol yr ysgol. Byddai hyn hefyd yn arwain at sefydlu gwell hyder yn ein trefniadau ymyrraeth gynnar a rhaglenni ymyrraeth  byddai’n targedu unigolion a grwpiau penodol. Roedd hyn hefyd yn cyd-fynd gyda chychwyn taith yr ysgol, wrth ddod i benderfyniadau cychwynnol ar ddatblygiad Cwricwlwm i Gymru o fewn yr ysgol. 

Aethpwyd ati i fuddsoddi amser ag arian mewn ystod eang o unigolion ag hyfforddiant arbenigol er mwyn gwireddu’r weledigaeth o gymuned ysgol sydd yn fwy hunan cynhaliol, fyddai hefyd yn ei dro yn arwain at hinsawdd barhaus o gynaladwyedd o fewn a thu hwnt i’r ysgol. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Arfarnwyd y ddarpariaeth, gan adnabod agweddau a meysydd ble roedd yr ysgol yn ystyried ei hun yn or-ddibynnol ar fewnbwn asiantaethau allanol. Yn greiddiol i’r amcan oedd adnabod arweinwyr ar bob lefel, gan gynnwys meysydd arbenigol, ble roedd lefel uchel o gymhelliant a pharodrwydd i uwchsgilio yr aelod staff yn angenrheidiol. Er mwyn hyrwyddo hyn roddwyd mwy o berchnogaeth a hynni’n wasgaredig i’r gweithlu, wrth iddynt gymryd fwy o gyfrifoldeb yn eu datblygiad proffesiynol parhaus. Rhannwyd y weledigaeth o fod yn ganolfan o ragoriaeth yn gyson, gan fapio’n glir y deilliannau fyddai’n dylanwadu’n ffafriol a dros gyfnod estynedig ar ansawdd y ddarpariaeth. Yn ganolog i’r weledigaeth oedd y ddamcaniaeth bod arweinwyr yn datblygu arweinwyr eraill. 

Yn anochel, roedd angen trafodaethau anffurfiol a ffurfiol gonest ac agored ar gychwyn cyflwyno’r strategaeth, gyda ffocws penodol ar adnabod unigolion, llunio amserlen DPP ac adnabod ffynonellau ariannu. Mae’n briodol nodi pwysigrwydd y gwaith ymchwil sydd yn allweddol wrth adnabod darparwyr addas o safon wrth ystyried natur arbennig y sector. Roedd angen sylw gofalus wrth ystyried unrhyw gynllun costio yn y Cynllun Gwella Ysgol. 

Amlygwyd dwy ffrwd amlwg i’r strategaeth; sef datblygu arweinwyr ar bob lefel a datblygu unigolion i arwain ar agweddau arbenigol. Wrth glustnodi arweinwyr i ddatblygu, bu rhaid cynnal trafodaethau agos gyda’r consortiwm i gefnogi’r amcan. Hyffroddwyd a chymhwyswyd 35 o staff mewn amrywiol feysydd dros gyfnod o 5 mlynedd a hyd at y presennol. Mae’n werth nodi bod yr ysgol wedi ystyried y risg, a chynllunio ar gyfer staff sydd yn debygol iawn o symud ymlaen (oherwydd dyrchafiad/ymestyn gyrfa), gan fod hyn yn greiddiol i’r cysyniad o greu cynaladwyedd o fewn y ddarpariaeth. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Dros gyfnod o amser ag yng nghyd-destun yr ystod uwch-sgilio, cryfhawyd y ddarpariaeth ar bob lefel ar draws ysgol. Dilyniant naturiol i hyn oedd yr effaith gadarnhaol iawn ar safonau’r dysgwyr, gan gynnwys eu hiechyd a lles. Mae hyn yn cynnwys; 

  • Bron pob un disgybl yn gwneud cynnydd nodweddiadol o’i man cychwyn, gan gynnwys mewn llafaredd, darllen a rhifedd. 

  • Cynnydd cadarn yn medrau cyfathrebu y rhan fwyaf o ddisgyblion ac y neu cyfranogiad. 

  • Cynnydd yn ansawdd rhyngberthnasu cadarnhaol disgyblion, eu hymddygiad a’u gallu i fynegi eu teimladau a rheoli eu hemosiynau. 

  • Datblygiad cadarnhaol ym medrau dysgu annibynnol disgyblion dros amser.

  • Cynnydd yn yr ystod o achrediadau a gynigir, ac mae data yn dangos cynnydd mewn cyrhaeddiad. 

  • Ychydig iawn o ddisgyblion wedi gwneud cynnydd arwyddocaol dros amser ac wedi trosglwyddo i ysgolion prif-lif yn llawn amser. 

  • Cynnydd yn nisgwyliadau athrawon o’u disgyblion. 

  • Cryfhau sylweddol i’r cydberthynas rhwng disgyblion a’r staff, a thystiolaeth glir fod gan staff adnabyddiaeth dda iawn o gryfderau ac anghenion eu disgyblion. 

  • Y cynllun DPP wedi creu ymdeimlad cryf o gydweithio fel tîm.  

Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?

Blaenoriaethwyd rhaglen fewnol o rannu arfer dda. Mae hyn wedi arwain at raglen o ddatblygiad proffesiynol cyson sydd yn gyrru gwelliant parhaus ar lawr dosbarth, ac sydd yn rhychwantu’r ystod arlwy diwrnodau HMS yr ysgol. Mae’r holl staff, boed yn newydd, yn ddibrofiad neu fel arall yn cael eu hannog i ‘daro i mewn’ i sesiynau ble mae arweinwyr yn arwain y dysgu. Yn aml cynhelir sesiynau hyfforddi ol-ysgol, a gweithredu’r sustem barhaus o gynnal sesiynau atgoffa a/neu anwytho. Prif ganlyniad medru trefnu hyfforddwyr cymwys yn fewnol i arwain ar hyfforddiant ydi bod modd bod yn hyblyg o ran amser, bod modd targedu unigolion a/neu grwpiau yn gyflym heb yr angen i ystyried cost neu faterion ymarferol megis gofod a darparwyr. Mae hyn hefyd yn creu mwy o amser i arweinwyr fynd i’r afael ar flaenoriaethau amgen sydd angen sylw. 

Mae’r ysgol yn rhannu arfer dda ac yn cynghori ysgolion prif-lif ble’r mae’r angen yn codi ac amser yn caniatáu. Yn aml mae athrawon a/neu cymhorthyddion o sefydliadau eraill yn ymweld er mwyn gweld yr arfer dda ar waith, ac er mwyn sefydlu rhaglenni ymyrraeth debyg. Mae arweinwyr o fewn yr ysgol yn cynghori ysgolion ar lunio Cynlluniau Datblygu Unigol effeithiol wrth i’r Bil ADY ddod i rym statudol. Rhenni’r arfer dda’r ysgol ymhlith rhanddeiliaid allweddol megis ysgolion arbennig y ranbarth, Gwasanaethau Arbenigol Plant a cholegau lleol, mae hyn yn cael effaith pwrpasol ar hyrwyddo unrhyw gynlluniau trosiannol neu drefniadau gofal sydd yn gyffredin rhwng sefydliadau.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Crëwyd Consortiwm Grŵp Llandrillo Menai ar ôl uno Coleg Llandrillo a Choleg Menai yn 2012. Ers yr arolygiad blaenorol gan Estyn ym mis Tachwedd 2013, cafodd Hyfforddiant Gogledd Cymru ei gaffael gan Grŵp Llandrillo Menai yn 2019. Daeth Grŵp Llandrillo Menai yn ddarparwr arweiniol Llywodraeth Cymru (LlC) ar gyfer cyflwyno rhaglenni prentisiaethau ar ddechrau’r contract newydd yn 2021. Mae’n gweithio gyda rhwydwaith bach o bartneriaid cyflenwi ac is-gontractwyr.

Mae aelodau presennol o Gonsortiwm Grŵp Llandrillo Menai yn cynnwys Grŵp Llandrillo Menai, Hyfforddiant Arfon Dwyfor, Hyfforddiant Gogledd Cymru, Achieve More Training, Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru, Tempdent a Sgil Cymru.

Mae contract presennol Consortiwm Grŵp Llandrillo Menai ar gyfer cyflwyno rhaglenni prentisiaethau dysgu yn y gwaith yn werth £13.15m yn 2022 i 2023. Mae’r consortiwm yn cyflwyno rhaglenni ledled gogledd Cymru yn bennaf, gydag ychydig bach o ddarpariaeth yng Ngheredigion.

Mae Consortiwm Grŵp Llandrillo Menai yn cyflwyno prentisiaethau ar draws y sectorau canlynol:

  • Amaethyddiaeth a’r Amgylchedd
  • Busnes a Rheoli
  • Arlwyo a Lletygarwch
  • Gwasanaethau Gofal Plant  
  • Gwasanaethau Adeiladu  
  • Diwylliant, y Cyfryngau a Dylunio
  • Technoleg Ddigidol
  • Ynni
  • Peirianneg
  • Gwasanaethau Addysg a Gwybodaeth
  • Bwyd a Diod
  • Gwallt a Harddwch
  • Gofal Iechyd  
  • Gwasanaethau Iechyd a Gofal Cymdeithasol
  • Gwasanaethau Cyfreithiol ac Ariannol
  • Gwasanaethau Bywyd
  • Gwasanaethau Eiddo
  • Gwasanaethau Cyhoeddus
  • Manwerthu
  • Teithio, Twristiaeth a Hamdden  

Adeg yr arolygiad, roedd gan y consortiwm tua 2,800 o ddysgwyr yn y gwaith yn ymgymryd â hyfforddiant ar raglenni prentisiaethau wedi’u hariannu gan Lywodraeth Cymru.

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae Consortiwm Grŵp Llandrillo Menai yn eang iawn o ran ei ddarpariaeth a’i wasgariad daearyddol. Un o fanteision allweddol y consortiwm yw arbenigedd cyfoethog ac eang ei staff, ac mae rhannu arfer dda a mynd i’r afael â meysydd cyffredin i’w datblygu wedi bod yn thema allweddol ar gyfer gweithgareddau dysgu proffesiynol ers dechrau’r bartneriaeth. 

Er mwyn hwyluso rhannu arbenigedd a datblygu medrau ymhellach, dechreuodd y Consortiwm gyflwyno diwrnodau datblygiad staff ar draws y consortiwm ym mis Mai 2012. Mae hyn yn rhoi cyfle i’r holl staff cyflwyno ar draws y Consortiwm gyfarfod ac ymgymryd ag amrywiaeth o weithgareddau dysgu proffesiynol.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae’r consortiwm yn gweithio gyda’i gilydd yn effeithiol i benderfynu ar flaenoriaethau a themâu dysgu proffesiynol ar gyfer diwrnodau hyfforddi. Mae’r rhain wedi’u seilio ar adborth gan staff, dysgwyr a chyflogwyr.

Mae testunau a gwmpaswyd yn y dysgu proffesiynol diweddaraf yn cynnwys:

  • Medrau gwaith: sut i arloesi a medrau gwaith digidol  
  • Technolegau cynorthwyol: Cyflwyniad i ddarllen ac ysgrifennu
  • Ymwybyddiaeth o Awtistiaeth
  • Gwydnwch ac ymwybyddiaeth a chymorth iechyd meddwl
  • Dwyieithrwydd a Sgiliaith, gan gynnwys ymgorffori dwyieithrwydd mewn adolygiadau dysgu yn y gwaith
  • Defnyddio adnoddau Sgilliaith i ddatblygu medrau Cymraeg aseswyr a dysgwyr
  • Lles
  • Cymorth â dyslecsia: ffyrdd ymarferol o gynorthwyo dysgwyr â dyslecsia yn effeithiol
  • Rhoi adborth effeithiol i ddysgwyr gan ddefnyddio arfer dda i helpu aseswyr i ddarparu adborth mewn adolygiadau sy’n defnyddio targedau clyfar ac yn ymgorffori themâu trawsbynciol.

Wrth i’r consortiwm esblygu, mae ei ymagwedd at ddysgu proffesiynol wedi esblygu hefyd. Mae adborth staff a dysgwyr yn sbardun allweddol wrth bennu blaenoriaethau ar gyfer hyfforddiant, a thrafodir y rhain o fewn cyfarfodydd rheolwyr y consortiwm.

Mae’r consortiwm yn cydweithio i rannu cyflwyno ac adnoddau ar ystod o weithgareddau dysgu proffesiynol. Mae hyn yn galluogi’r consortiwm i fanteisio ar arbenigedd ar draws y bartneriaeth. Mae enghreifftiau allweddol yn cynnwys hyfforddiant ar draws y consortiwm ar ddiwygio ADY, ymwybyddiaeth o awtistiaeth, holi a gwahaniaethu effeithiol ac ymgorffori themâu trawsbynciol yn effeithiol. Mae’r berthynas weithio agos hon ar draws y consortiwm hefyd wedi galluogi partneriaid i gynorthwyo’i gilydd mewn datblygiadau cenedlaethol fel Digidol Anedig.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae adborth gan staff o gynadleddau a diwrnodau dysgu proffesiynol yn dangos bod staff wedi gwerthfawrogi’r cyfle i rwydweithio â chydweithwyr ar draws y consortiwm, i rannu arfer dda a meithrin perthnasoedd proffesiynol. Amlygodd llawer o fynychwyr fod y sesiynau a ganolbwyntiodd ar wydnwch, meddylfryd twf ac ymgysylltu â chyflogwyr yn hynod berthnasol a gwerthfawr. Roedd awydd clir am fwy mewn hyfforddiant wyneb yn wyneb, gyda sawl un yn nodi cymaint y gwnaethant fwynhau hyn.

Caiff yr adborth cadarnhaol gan staff ar eu dysgu proffesiynol ei gefnogi mewn arolygon dysgwyr a chyflogwyr, hefyd. Yn 2022/2023, gellir gweld effaith datblygiad staff ar themâu trawsbynciol, er enghraifft, yn y 98% o ddysgwyr sy’n cytuno bod darparwyr yn llwyddiannus wrth gynorthwyo dysgwyr i ddeall a pharchu pobl o wahanol gefndiroedd a diwylliannau. Mae’r datblygiad mewn medrau i gefnogi gwydnwch ac iechyd meddwl dysgwyr hefyd wedi cael effaith gadarnhaol ar ddysgwyr, gyda 95% yn cytuno bod y cymorth ar gyfer materion personol wedi’u helpu i aros mewn hyfforddiant. Yn ychwanegol, roedd deilliannau cyffredinol y consortiwm ar gyfer 2021/2022 uwchlaw’r cymharydd cenedlaethol terfynol, gyda chryfderau penodol wedi’u nodi mewn prentisiaethau sylfaen a phrentisiaethau uwch.

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Rhennir adborth o ddigwyddiadau ar draws y consortiwm sy’n helpu llywio datblygiadau yn y dyfodol, ac mae’r Grŵp wedi sefydlu partneriaeth gymdeithasol leol ar gyfer dysgu proffesiynol yn ddiweddar i rannu syniadau a chyfeirio cyfleoedd dysgu yn y dyfodol.

Rhannwyd adborth o’r arolygiad yn y Rhwydwaith Rheolwyr Ansawdd Dysgu yn y Gwaith.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol neu’r darparwr

Consortiwm Dysgu yn y Gwaith sy’n cynnwys y partneriaid canlynol;  

  • Grŵp Llandrillo Menai  

  • Hyfforddiant Gogledd Cymru  

  • Hyfforddiant Arfon Dwyfor  

  • Achieve More  

  • Tempdent 

  • Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru  

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Mae aelodau’r consortiwm yn gweithio gyda’i gilydd yn dda i gytuno ar lefel y lles a’r cymorth cofleidiol y mae’n ei darparu i’w brentisiaid. Nododd y consortiwm yn glir pa gymorth, gan gynnwys arfer orau, y mae ei aelodau yn ei ddarparu i’w ddysgwyr. Maent yn defnyddio’r wybodaeth hon yn dda i gytuno ar ddarpariaeth gyffredinol y bydd pob partneriaeth yn ei chynnig i’w phrentisiaid. Wedi i’r cynnig presennol gael ei nodi a’i gytuno, cyflwynodd y consortiwm ddysgu proffesiynol helaeth i aseswyr i wneud yn siŵr eu bod wedi’u harfogi â’r wybodaeth a’r medrau i allu darparu cymorth cofleidiol i ddysgwyr. Mae’r consortiwm yn hyrwyddo’r cynnig i brentisiaid trwy’r Hyb lles ar-lein, postiadau e-bortffolio, cyfryngau cymdeithasol a sesiynau un i un gyda’u haseswyr. 

Gellir gweld effaith y cymorth trwy ymatebion cadarnhaol gan ddysgwyr pan ofynnir iddynt am eu lles mewn arolygon, teithiau dysgu ac mewn adolygiadau un i un gydag aseswyr.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae consortiwm dysgu yn y gwaith Grŵp Llandrillo Menai yn gwneud cynnig cyffredinol o gymorth cofleidiol lles, cymorth a chyngor ynghylch anghenion dysgu ychwanegol (ADY) i’r holl brentisiaid, ac arweiniad sy’n canolbwyntio ar 4 piler GLLM 4 y strategaeth lles.   

Mae’r holl brentisiaid newydd yn cwblhau cyfnod ymsefydlu sy’n amlinellu’r cymorth â lles ac ADY sydd ar gael iddynt yn gynhwysfawr. Mae ymsefydlu yn cynnwys diogelu a sut i roi gwybod i’r aelod priodol o staff am bryderon. Mae dysgwyr hefyd yn datblygu eu dealltwriaeth o Atal (Prevent) trwy gwblhau modiwlau dysgu ar-lein. Mae Grŵp Llandrillo Menai yn darparu mynediad at hyb lles a diogelu GLLM ar gyfer holl ddysgwyr y consortiwm. Mae’r adnodd hwn yn rhoi ystod eang o wybodaeth i brentisiaid am berthnasoedd iach, lles, sut i gysylltu a chadw’n egnïol, aflonyddu rhwng cyfoedion, camddefnyddio sylweddau, bwlio, rheoli arian a sut i gadw’n ddiogel. Mae’r hyb lles a diogelu yn darparu cymorth ar gyfer cyfeirio at asiantaethau ac elusennau allanol perthnasol a gwybodaeth am sut gall dysgwyr droi at y tîm lles o bell. 

Mae posteri diogelu ac amddiffyn plant yn weladwy ym mhob canolfan, gyda gwybodaeth sy’n cynnwys lluniau a rhifau cyswllt y tîm diogelu a gwybodaeth am les / llesiant a pha gymorth sydd ar gael i ddysgwyr, staff, rhieni ac ymwelwyr. Caiff yr holl bolisïau ar ddiogelu a gyda phwy i gysylltu mewn achosion am bryderon ynghylch diogelu eu rhannu gyda phrentisiaid mewn llyfrau ymsefydlu, e-bortffolios, ac ar fewnrwyd a gwefannau darparwyr. 

Mae’r consortiwm yn codi ymwybyddiaeth am ymgyrchoedd trwy wasanaethau a diwrnodau gwybodaeth. Efallai bod y diwrnodau hyn yn wahanol, yn dibynnu ar y darparwr, a pha mor aml y mae’r dysgwr yn mynd i ganolfan hyfforddi’r partner. Er enghraifft, byddai prentis sy’n cael ei asesu yn gyfan gwbl yn y gweithle yn gallu cael y wybodaeth hon ar-lein trwy’r calendr dysgwyr a’r hyb lles. 

Mae cynnig cyffredinol hefyd i’r holl ddysgwyr yn y gwaith ddefnyddio cyfleusterau pob partner i helpu gwella lles. Mae hyn yn cynnwys defnyddio canolfannau ffitrwydd GLLM, cyfle i fanteisio ar y cynnig brecwast cyffredinol a defnydd o lyfrgelloedd.  

Mae’r consortiwm wedi ymrwymo i hyrwyddo cynnig lles cyffredinol sydd yr un fath â’r cynnig cyffredinol a gaiff dysgwyr eraill. Trwy ddefnyddio eu cerdyn adnabod myfyriwr, mae’r cynnig cynhwysfawr hwn yn cynnwys cynhyrchion urddas mislif am ddim, mynediad i gampfeydd a llyfrgelloedd, a chymryd rhan mewn digwyddiadau cyfoethogi. Mae’r dull cyfannol hwn nid yn unig yn meithrin amgylchedd mwy cynhwysol a chefnogol, ond hefyd yn cyd-fynd ag egwyddorion tegwch a lles myfyrwyr a fabwysiadwyd gan bartneriaid y consortiwm.  

Mae’r consortiwm yn gweithio’n effeithiol i nodi anghenion dysgu ychwanegol dysgwyr unigol. Caiff aseswyr eu hyfforddi i nodi a chynorthwyo dysgwyr ag anghenion amrywiol, fel cyflwr y sbectrwm awtistiaeth, yn ogystal ag anawsterau dysgu eraill fel dyslecsia a dyspracsia. Mae arbenigwyr yn y darparwr ac mewn prifysgol gyfagos yn asesu anghenion dysgu dysgwyr y brentisiaeth sy’n cael eu cyfeirio atynt.  

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r cydweithio llwyddiannus hwn i roi cynnig lles cyffredinol i’r holl ddysgwyr yn y gwaith sy’n dilyn prentisiaethau yn y consortiwm wedi gwella darpariaeth i ddysgwyr a chynyddu cyflawniad yn sylweddol. Trwy flaenoriaethu buddsoddiad yn lles cyfannol dysgwyr, mae wedi creu amgylchedd cefnogol sy’n ymestyn ymgysylltu, yn lleihau straen dysgwyr, ac yn meithrin profiad dysgu cadarnhaol, sydd wedi cefnogi lefelau uchel o ddeilliannau prentisiaeth.  

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Rhwydwaith Rheolwyr Ansawdd Dysgu yn y Gwaith 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y coleg

Mae Coleg Cambria yn goleg addysg bellach mawr yng ngogledd ddwyrain Cymru. Crëwyd y coleg ar ôl uno Coleg Glannau Dyfrdwy a Choleg Iâl ym mis Awst 2013. Mae ganddo bum campws ar draws Wrecsam, Sir y Fflint a Sir Ddinbych. Mae’r campysau sy’n cael eu defnyddio gan Goleg Cambria yng Nghei Connah, sy’n cynnwys canolfan chweched dosbarth Glannau Dyfrdwy; Iâl yn Wrecsam, sy’n cynnwys canolfan chweched dosbarth; Ffordd Y Bers yn Wrecsam; Llysfasi a Llaneurgain. Mae’r coleg yn cynnig ystod eang o gyrsiau sy’n cyflwyno rhaglenni o lefel cyn-mynediad i Lefel 7 ar draws ardal ddaearyddol fawr, gyda chyfleoedd ar gael ar y rhan fwyaf o gyrsiau i symud ymlaen i’r lefel nesaf, neu symud ymlaen i brentisiaethau ac addysg uwch. Mae’r cyrsiau hyn yn cynnwys: 

  • Safon Uwch 

  • Mynediad at addysg uwch 

  • Trin gwallt, harddwch, sba a therapïau cyflenwol 

  • Busnes 

  • Iechyd a gofal cymdeithasol a gofal plant 

  • Adeiladu, peirianneg a thechnolegau digidol 

  • Chwaraeon a gwasanaethau cyhoeddus 

  • Amaethyddiaeth a gofal anifeiliaid 

  • Medrau sylfaen a Saesneg ar gyfer Siaradwyr Ieithoedd Eraill 

  • Y cyfryngau a’r diwydiannau creadigol 

  • Lletygarwch ac arlwyo a theithio a thwristiaeth 

  • Medrau byw yn annibynnol 

Mae 11,701 o ddysgwyr wedi eu cofrestru yn y coleg, ac mae 8,154 o’r rhain wedi eu cofrestru ar ddarpariaeth addysg bellach. Mae gan y coleg 5,952 o ddysgwyr addysg bellach amser llawn, a 2,217 o ddysgwyr addysg bellach rhan-amser. O’r dysgwyr amser llawn, mae 4,541 yn dilyn cyrsiau galwedigaethol, a 1,411 yn dilyn cyrsiau addysg gyffredinol yn y canolfannau chweched dosbarth yn Iâl a Glannau Dyfrdwy. Mae’r coleg yn cyflogi 1,294 o staff. 

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Nododd y coleg gynnydd sylweddol mewn datgeliadau ac atgyfeiriadau iechyd meddwl a lles er 2019-2020, gyda’r pandemig yn amlwg yn effeithio ar ymateb i drawma mewn llawer o bobl ifanc. Hefyd, roedd niferoedd y disgyblaethau ar gyfer dysgwyr o’r ddengradd isaf yn fwy na’r rhai o ddengraddau eraill. Mae’r rhain yn ddysgwyr y nodwyd mai nhw sydd fwyaf tebygol o fod wedi cael profiadau niweidiol yn ystod plentyndod. O ganlyniad, rhoddodd y coleg ddull cynhwysfawr ar waith ar draws y coleg ar gyfer arfer sy’n ystyriol o drawma, sy’n cyd-fynd â’r Fframwaith Trawma dilynol ar gyfer Cymru. 

Datblygwyd y dulliau hyn trwy ‘Fethodoleg sy’n Ystyriol o Drawma’ a chânt eu cefnogi gan staff arbenigol a Strategaeth Coleg Cynhwysol. Mae’r fenter yn sicrhau bod staff wedi’u harfogi i gynorthwyo dysgwyr a chydweithwyr fel ei gilydd. Mae’r coleg wedi datblygu a rhoi cynllun gweithredu sy’n ystyriol o drawma ac amserlen codi ymwybyddiaeth a hyfforddiant ar waith ar draws y coleg. O ganlyniad i hyn, mae staff wedi cael eu hyfforddi’n dda ac yn defnyddio strategaethau cadarnhaol ac effeithiol sy’n cefnogi lles a chadw. Trwy ymchwil a hyfforddiant manwl, mae dulliau lles, prosesau’r coleg ac addysgu a dysgu wedi cael eu gweld trwy ‘lens sy’n ystyriol o drawma’,  sy’n arwain at arwyddion cynnar o les gwell ar gyfer staff a dysgwyr, fel ei gilydd. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Mae Coleg Cambria yn arloeswr enwebedig ar gyfer y sector yng Nghymru. Mae’r fenter hon yn flaengar ac yn berthnasol i’r hinsawdd bresennol o ran iechyd meddwl a lles. Mae’n ddull newydd ar gyfer cynorthwyo staff a dysgwyr trwy strategaethau sy’n ystyriol o drawma, tra’n galluogi ymrwymiad ar draws y coleg i wella profiad a chadw pobl y mae trawma yn cael effaith niweidiol arnynt. Gellir addasu’r dulliau hyn a’u rhoi ar waith mewn amrywiaeth o amgylcheddau dysgu.  

Fel rhan o’r fenter hon, comisiynodd y coleg ddatblygu Tystysgrif PG deilwredig mewn Trawma ac Ymlyniad. Galluogodd hyn i 14 aelod o staff arbenigol allweddol wneud gwaith ymchwil o fewn y coleg a thu hwnt, yn canolbwyntio’n benodol ar y glasoed a byd oedolion, ac effaith trawma ar addysg ôl-16.  

Mae’r fenter yn dangos prosesau nodi, rheoli, atgyfeirio a chymorth mewnol / allanol effeithiol ar gyfer dysgwyr a staff sydd â phroblemau iechyd meddwl. I nodi dysgwyr a allai elwa ar gael cymorth, mae dysgwyr yn cynnal arolwg lles sy’n gweithredu fel gwasanaeth atgyfeirio a chyfeirio, fel ei gilydd. Caiff cymorth iechyd meddwl ei frysbennu gan yr Ymarferwr Iechyd Meddwl a Lles, sydd â phrofiad helaeth mewn arfer sy’n ystyriol o drawma. Caiff yr holl atgyfeiriadau dysgwyr eu rheoli a’u monitro yn rhagweithiol. Mae’r coleg wedi datblygu Dull Graddedig Iechyd Meddwl sy’n Ystyriol o Drawma a phroses atgyfeirio ar gyfer staff a dysgwyr.  

Mae bron pob un o’r tiwtoriaid a’r staff cymorth wedi ymgymryd â hyfforddiant trawma cynhwysfawr, ac mae llawer ohonynt wedi manteisio ar yr hyfforddiant teilwredig ar-lein. Mae adborth yn dangos bod bron pob un ohonynt wedi gweld yr hyfforddiant yn addysgiadol a difyr, ac roeddent yn cytuno eu bod yn teimlo’n fwy hyderus yn cynorthwyo cydweithwyr a dysgwyr mewn ffordd sy’n ystyriol o drawma ar ôl yr hyfforddiant.   

Erbyn hyn, mae gan bob un o’r tiwtoriaid arbenigol Dystysgrif Lefel 7 PG mewn Trawma yn y Glasoed ac maent yn defnyddio’r wybodaeth hon i ddatblygu arfer a chynorthwyo dysgwyr yn briodol. Dywed pob un ohonynt fod hyn wedi gwneud gwahaniaeth sylweddol yn eu dealltwriaeth a’u dulliau asesu, yn enwedig gyda dysgwyr a fyddai wedi cael eu cynorthwyo trwy strategaethau ADHD yn unig fel arall.  

Caiff y fenter hon ei chymeradwyo trwy’r Uwch Dîm Arweinyddiaeth, ac mae’n cyd-fynd â Chynllun Strategol a Strategaeth Iechyd a Lles y coleg. Caiff cynnydd tuag at gwblhau’r targedau o fewn y cynllun gweithredu eu hadrodd i’r Uwch Dîm Rheoli. Mae pob un o’r rheolwyr, uwch reolwyr, arweinwyr a llywodraethwyr wedi ymgymryd â hyfforddiant ymwybyddiaeth sy’n ystyriol o drawma.  

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Mae’r fenter hon yn galluogi’r coleg i gael dealltwriaeth ddyfnach o brofiadau pob un o’r dysgwyr, a’r ffyrdd y dylai ymdrin â phob dysgwr ar sail angen. Un o’r elfennau sy’n ategu ei ddull sy’n ystyriol o drawma yw ymyrraeth gynnar trwy gymorth graddedig. Caiff lles dysgwyr ei nodi ar dair adeg allweddol o’r flwyddyn academaidd trwy arolygon a gefnogir. Mae hyn yn galluogi atgyfeirio amserol i wasanaethau cymorth.  

Mae’r dull hwn sy’n ystyriol o drawma nid yn unig wedi effeithio ar y ffyrdd y mae staff yn deall perthynas dysgwyr â thrawma, ond hefyd eu perthynas nhw eu hunain. Mae’n rhoi lles ac ymyrraeth i gefnogi iechyd meddwl yn ganolog i weithgareddau’r coleg, ac mae staff a dysgwyr yn elwa ar ffocws cyfannol ar draws y coleg ar hyn. Ers gweithredu Dull sy’n Ystyriol o Drawma, a ffocws cynyddol ar les cyffredinol, bu gostyngiad yn nifer y diwrnodau staff a gollir yn y coleg o ganlyniad i absenoldeb. Mae hefyd yn dechrau gweld effaith ar ddata disgyblu dysgwyr ac mae disgyblaethau o fewn y ddengradd isaf bellach yn deg â’r rhai o’r dengraddau uwch.  

Mae’r coleg wedi buddsoddi hefyd mewn gwella’i arlwy lles i gynorthwyo’r rhai sydd wedi profi trawma. Mae hyn yn cynnwys datblygu gofodau lles meddwl, cyflogi cynorthwywyr lles a Chydlynydd Iechyd Meddwl a Lles. 

Mae Dull llawn sy’n Ystyriol o Drawma wedi cael ei beilota mewn un gyfarwyddiaeth, lle mae’r holl staff cymorth a chyflwyno wedi cael eu hyfforddi mewn trawma ac ymlyniad. Mae adborth yn dangos cynnydd mewn deall trawma emosiynol a mwy o hyder yng ngallu staff i gynorthwyo dysgwyr yn yr ystafell ddosbarth a’r tu allan. Mae adborth gan staff yn datgan bod bron pob un o’r  staff yn teimlo’n fwy hyderus i gynorthwyo dysgwyr ac aelodau staff eraill ar ôl hyfforddiant sy’n ystyriol o drawma.  

Mae’r Dull sy’n Ystyriol o Drawma ynglŷn ag ymgorffori strategaethau yn holistaidd i gynorthwyo pawb i deimlo’n ddiogel, ni waeth beth yw eu profiad yn y byd ehangach. Mae ynglŷn â gwneud y coleg yn ofod diogel a chroesawgar, lle nad ydynt efallai yn cael hyn fel arall. Mae’r gwaith hwn yn helpu sicrhau bod cymuned y coleg cyfan yn lle croesawgar, diogel a saff i bawb. Mae arolygon y coleg yn dangos bod bron pob un o’r dysgwyr yn cytuno eu bod yn teimlo’n ddiogel yn y coleg ac yn cael cymorth da. Mae arolwg pellach hefyd yn cadarnhau bod y rhan fwyaf o rieni / gofalwyr yn teimlo bod eu person ifanc yn cael cymorth da ac yn gwybod gyda phwy i siarad os bydd ganddo / ganddi bryderon.  

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Mae’r coleg wedi datblygu perthnasoedd ag ymarferwyr eraill sy’n ystyriol o drawma, ac yn rhan o rwydwaith rhagweithiol, yn seiliedig ar weithredu, sy’n cynnwys y GIG, gwasanaethau camddefnyddio cyffuriau ac alcohol a darparwyr addysg. Mae’r coleg hefyd yn ymgysylltu’n rheolaidd ag Iechyd Cyhoeddus Cymru, cymuned ymarfer a phanelau cyfeirio arbenigol fel rhan o weithgorau sector sy’n cynnwys colegau a lleoliadau addysg uwch eraill. Mae’n cyd-fynd â Deddf Cenedlaethau’r Dyfodol i sicrhau bod profiadau niweidiol yn ystod plentyndod yn cael eu lliniaru a’u gostwng, ac mae trawma yn ffocws allweddol i’r coleg. Mae’r coleg yn parhau i lobïo a chefnogi ar hyn ar draws y sector ehangach.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y lleoliad

Sefydlwyd Academi Sgiliau Cymru yn bartneriaeth dysgu yn y gwaith yn 2009. Caiff ei harwain gan Grŵp Colegau NPTC, ac mae pum partner sy’n is-gontractwyr yn gweithio gyda naw sefydliad ychwanegol sy’n is-gontractwyr i ddarparu ar gyfer tua 2,800 o ddysgwyr prentisiaeth yng Nghymru. Mae’r bartneriaeth yn gweithredu ledled de ddwyrain, de orllewin a Chanolbarth Cymru ac mae ganddi ddarpariaeth fach yng ngogledd Cymru. Mae’n gweithio mewn partneriaeth â mwy na 1,000 o gyflogwyr, gan gynnwys cwmnïau angor, cwmnïau rhyngwladol, busnesau bach a chanolig a microfusnesau. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer sy’n arwain y sector

Mae gan Fwrdd Gweithredol Academi Sgiliau Cymru weledigaeth glir ar gyfer y bartneriaeth ac mae’n gosod y cyfeiriad strategol ar gyfer ei darpariaeth dysgu yn y gwaith, gan roi ystyriaeth dda i flaenoriaethau lleol, rhanbarthol a chenedlaethol. Mae wedi bod yn hynod effeithiol yn meithrin ac yn symud capasiti o fewn y bartneriaeth i gychwyn ac ymateb i anghenion hyfforddi busnesau nawr ac yn y dyfodol o fewn yr ardal ddaearyddol fawr y mae’n ei gwasanaethu. 

Mae uwch arweinwyr o fewn Academi Sgiliau Cymru yn ymgymryd yn rheolaidd â phrosiectau ag iddynt bwysigrwydd rhanbarthol, gan gynnwys y rhai o fewn Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, Twf Canolbarth Cymru a Bargeinion Dinesig Bae Abertawe, gan gyfrannu at gynlluniau yn ymwneud â gofynion datblygu’r gweithlu nawr ac yn y dyfodol. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Un o nodweddion cryf iawn Academi Sgiliau Cymru yw ei hymgysylltiad rhagweithiol â phrosiectau rhanbarthol i ragweld a chefnogi datblygiad ac adfywiad. Mae’n defnyddio deallusrwydd y farchnad lafur yn dda i gynllunio a ffurfio’i darpariaeth i ddiwallu anghenion busnesau lleol o ran gweithlu, a datblygiadau arfaethedig. Mae’r bartneriaeth yn gweithio’n effeithiol iawn gydag amrywiaeth eang o gyflogwyr. Mae’n llwyddo i sefydlu a chynnal perthnasoedd â chwmnïau angor a busnesau mawr, gan hefyd ddarparu ar gyfer anghenion y nifer sylweddol o fusnesau bach a chanolig a micro sefydliadau sy’n un o nodweddion craidd economi Cymru. Mae’r ymgysylltu rhagweithiol hwn yn helpu lliniaru’r pwysau sylweddol ar y gweithlu sydd wedi bod yn cronni ar draws sawl sector allweddol, fel gofal cymdeithasol, gofal plant, adeiladu, peirianneg, logisteg a rheilffyrdd. 

Mae Academi Sgiliau Cymru yn rhoi ystyriaeth dda iawn i flaenoriaethau economaidd a chymdeithasol ac wedi sefydlu perthnasoedd cydweithredol effeithiol â rhanddeiliaid allweddol, gan gynnwys fforymau lleol a rhanbarthol, i nodi ac ymateb i anghenion medrau nawr ac yn y dyfodol. Er enghraifft, trefnodd darparwr arweiniol y bartneriaeth, sef Grŵp Colegau NPTC, gyfarfod gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe i drafod eu hymagwedd strategol at ddatblygu’r gweithlu ac archwilio sut gallai’r bartneriaeth helpu eu cynorthwyo i fynd i’r afael â phrinderau o ran medrau. O ganlyniad, cytunwyd y byddai academi prentisiaethau yn cael ei sefydlu i hyrwyddo a hwyluso darpariaeth prentisiaethau ar draws y bwrdd iechyd. Ei nod fyddai recriwtio, hyfforddi ac uwchsgilio staff newydd neu staff presennol mewn rolau clinigol ac anghlinigol. Darparodd Grŵp Colegau NPTC arbenigedd a buddsoddiad ariannol i gefnogi sefydlu’r academi prentisiaethau. Ers ei sefydlu, mae’r academi wedi hyfforddi dros 500 o brentisiaid y GIG, gan wneud cyfraniad allweddol at ymateb y bwrdd iechyd i’w hanghenion brys o ran recriwtio a hyfforddi. Ers hynny, mae’r model arloesol hwn wedi cael ei gopïo gan fyrddau iechyd eraill ledled Cymru. 

Mae partneriaid sefydlu eraill Academi Sgiliau Cymru hefyd yn gweithio’n rhagweithiol yn y modd hwn. Ymgysylltodd Coleg y Cymoedd â Trafnidiaeth Cymru i adolygu eu hanghenion datblygu’r gweithlu ac archwilio sut gallai darpariaeth partneriaethau nawr ac yn y dyfodol gefnogi eu heriau recriwtio a’u twf sefydliadol. Arweiniodd y trafodaethau cychwynnol hyn at ffurfio gweithgor a chynllun datblygu i fynd i’r afael ag anghenion Trafnidiaeth Cymru o ran recriwtio a datblygu’r gweithlu. Ar ôl hynny, cymerodd Coleg y Cymoedd yr awenau o ran datblygu fframwaith prentisiaeth Gyrwyr Trên Lefel 3. Cyflawnwyd hyn mewn cydweithrediad â rhanddeiliaid allweddol, gan gynnwys cynrychiolwyr, sefydliadau cyrff dyfarnu, undebau perthnasol a Llywodraeth Cymru. Sefydlwyd y rhaglen prentisiaethau yn llwyddiannus mewn cyfnod cymharol fyr, ac ers ei lansio yn 2019, mae wedi cyfrannu’n sylweddol tuag at ddiwallu’r angen am yrwyr trên cymwys trwy hyfforddi dros 300 o brentisiaid.   

Er mwyn ymateb ymhellach i anghenion gweithlu’r diwydiant rheilffyrdd, mae Coleg y Cymoedd wedi gweithio mewn cydweithrediad â Phrifysgol De Cymru i ddatblygu rhaglen prentisiaeth gradd Lefel 6 mewn peirianneg rheilffyrdd. Mae’r ddarpariaeth hon yn cyd-fynd yn agos â sefydlu’r Ganolfan Fyd-eang er Rhagoriaeth Rheilffyrdd a fydd wedi’i lleoli yng Nghwm Nedd.   

Mae’r model llwyddiannus hwn o gydweithio rhwng Academi Sgiliau Cymru a diwydiant, wedi cael ei ddefnyddio’n effeithiol hefyd i ymateb i’r anghenion recriwtio a medrau mewn meysydd blaenoriaeth allweddol eraill. Er enghraifft, sefydlwyd trefniadau strategol effeithiol gydag ystod eang o gyflogwyr o fewn y sector trafnidiaeth a logisteg, gan gynnwys Y Gymdeithas Cludo Llwythi, Y Gymdeithas Cludo ar y Ffyrdd a’r Academi Logisteg Genedlaethol. Mae’r bartneriaeth yn defnyddio’r perthnasoedd hyn yn dda i lywio a chyflwyno hyfforddiant prentisiaethau ychwanegol i ymateb i’r prinder sylweddol o yrwyr cerbydau LGV sy’n parhau i effeithio ar y sector. 

At y dyfodol, mae’r darparwyr partner sy’n ffurfio Academi Sgiliau Cymru yn parhau i ymgysylltu’n effeithiol â rhanddeiliaid allweddol a phartneriaethau strategol i ragweld a mynd i’r afael ag anghenion datblygu’r gweithlu yn y dyfodol. Er enghraifft, mae un partner wrthi’n gweithio gyda Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd a’r colegau AB sydd wedi’u lleoli yn ne ddwyrain Cymru i gefnogi trawsnewidiad arfaethedig Gorsaf Bŵer Aberddawan. Y nod yw datblygu gweithlu sy’n gallu cynhyrchu atebion cynaliadwy ac ynni gwyrdd sy’n bwysig ac arloesol. 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Mae’r arfer gydweithredol gref rhwng Academi Sgiliau Cymru a rhanddeiliaid allanol wedi arwain at ystod o ddarpariaeth prentisiaethau sydd mewn sefyllfa dda i ddiwallu anghenion dysgwyr, cyflogwyr penodol a’r farchnad lafur ehangach. Mae darparwyr o fewn y bartneriaeth wedi llwyddo i ymgymryd â gwaith, a’i ysgogi, i ddatblygu darpariaeth bwysig sy’n paratoi ac yn datblygu medrau dysgwyr i’w helpu i gynnal cyflogaeth a chyfrannu at dwf economaidd. Mae gwaith y darparwr wedi helpu cyflogeion presennol a dysgwyr prentisiaethau newydd i ddatblygu’n llwyddiannus y wybodaeth, y medrau a’r profiad y mae galw amdanynt ar hyn o bryd, a hefyd y rhai y rhagwelir y bydd galw amdanynt yn y dyfodol agos. Mae hyn yn helpu cefnogi economi Cymru yn unol ag uchelgais Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol 2015.  

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Caiff arfer dda ei rhannu’n rheolaidd o fewn partneriaeth Academi Sgiliau Cymru a’i dathlu mewn Nosweithiau Gwobrau a digwyddiadau rhwydweithio addysg a hyfforddiant eraill.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Ysgol Gyfun Gymraeg Plasmawr wedi ei lleoli yng Nghaerdydd. Mae tua 1,155 o ddisgyblion yn yr ysgol, tua 218 ohonynt yn y chweched dosbarth. Mae tua 12% o ddisgyblion yn gymwys i brydau ysgol am ddim, sydd yn is na’r cyfartaledd cenedlaethol o tua 20%. Mae tua 46% o’r disgyblion yn siarad Cymraeg gartref. 

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Gweledigaeth yr ysgol yw creu amgylchedd Cymraeg a Chymreig sy’n gynhwysol, diogel, hapus a gofalgar, lle gall disgyblion a staff ffynnu a chyflawni eu llawn potensial. Mae’r ysgol yn cynnig amrywiaeth o gyrsiau Lefel 3, gan gynnwys pynciau Safon A a galwedigaethol yn y Chweched Dosbarth. Mae pob myfyriwr yn astudio’r Tystysgrif Her Sgiliau ym Mlwyddyn 12. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Mae’r chweched dosbarth yn chwarae rôl amlwg iawn ym mywyd yr ysgol. Mae gan bob dosbarth Blwyddyn 7 swyddogion chweched sy’n mynychu’r dosbarth o leiaf un cynfod cofrestru pob wythnos. Yn ogystal, mae mentoriaid lles sydd wedi derbyn hyfforddiant priodol ac yn cefnogi’r Tiwtor Personol mewn amrwyiaeth o ddosbarthiadau Cyfnod Allweddol 3, ac yn gweithio un i un gyda disgyblion sydd angen cefnogaeth benodol. 

Mae bron pob aelod o Flwyddyn 12 wedi cyfrannu at gefnogaeth academaidd plant iau drwy’r Sgwadiau Sgiliau ar waith rhwng mis Medi a Chwefror. Creuwyd grwpiau targed o blant Blwyddyn 7 ac 8 a fyddai’n elwa o hwb sgiliau sylfaenol darllen a thrafod yn y Gymraeg a’r Saesneg, ac o fewn Rhifedd. Hyfforddwyd Blwyddyn 12 gan arbenigwyr o’r adrannau craidd, a gan cwnselydd yr ysgol. Rhedwyd y cynllun yn dorfol am un wers pob wythnos, gydag aelodau o’r chweched yn gweithio un-i-un gyda phlentyn iau dan oruchwyliaeth aelod o staff arbenigol.   

Mae’r Grŵp Tafod er mwyn hybu’r Gymraeg yn cael ei arwain gan ddisgyblion chweched dosbarth ac mae eu cyfraniad at wella agweddau disgyblion tuag at yr Iaith Gymraeg yn amhrisiadwy i’r ysgol. Maent yn gweithio er mwyn ceisio sicrhau bod disgyblion yn gweld yr iaith Gymraeg yn fyw, yn hwylus ac yn iaith i’w defnyddio tu hwnt i’r ystafell ddosbarth. 

Mae grwpiau Cydraddoldeb yn hyrwyddo cymdeithas gydradd, aml-ddiwylliannol, gynhwysol. Mae’r ysgol fel cymuned yn ymfalchio yn ei gwahaniaethau ac yn eu dathlu. Mae’r grwpiau yn benodol gyda goruchwyliaeth o faterion a hunaniaethau fyddai’n cael eu gwarchod o fewn deddf cydraddoldeb 2010. Mae tri grŵp cydraddoldeb sy’n cwrdd ar wahân ar adegau gwahanol o’r wythnos: 

Balch (Grŵp gwrth–hiliaeth a gwahaniaethu ar sail ethnigrwydd, cred neu grefydd)  

balchMae mewnbwn y grŵp wedi bod yn estynedig ers sawl blwyddyn, gan lunio polisiau ysgol a dylanwadu ar ddysgu ac addysgu a chynrychiolaeth yn y cwricwlwm. Bu’r grŵp hefyd yn llythyru y Senedd ar un o’u hymgyrchoedd mwyaf pellgyrhaeddol erioed gan herio pam nad oes athrawon du neu o leiafrifoedd ethnig eraill yn addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg? Cafodd hwn ei dderbyn gan y Gweinidog Addysg a’i ymateb oedd cais i ddod i gwrdd â grwpiau Digon a Balch i drafod y mater ymhellach. Mae Balch wedi bod yn gyfrifol hefyd am helpu athrawon i ddeall yr heriau mae pobl ddu a lleiafrifoedd ethnig yn eu hwynebu yn ddyddiol. Gweithiodd y grŵp ar hyfforddiant i athrawon ar duedd ddiarwybod. Cafwyb adborth hynod o gadarnhaol gan athrawon ac mae’r gwaith wedi ei rannu gyda’r consortiwm rhanbarthol.

Digon (Grŵp gwrth fwlian homoffobaidd, deuffobaidd a thrawsffobaidd)  

digonMae Digon wedi bod yn gweithio yn gyson ers 2011 ar geisio dod i’r afael a ieithwedd HDT. Dros y blynyddoedd mae’r grŵp wedi cael profiadau anhygoel gan gynnwys cyrraedd rhestr fer ‘Person ifanc y flwyddyn’ yng ngwobrau Dewi Sant yn 2014, gwahoddiadau i baneli LHDTC+ yn Eisteddfod yr Urdd ac yn yr Eisteddfod Genedlaethol, cyfweldiad ar raglen deledu Heno, a chyfweliad gyda Newyddion Saith adeg Cwpan y Byd am farn y grŵp ar sefyllfa pobl LHDTC+ yng Nghatar. Maent wedi gweithio gyda’r Athro EJ Renold i archwilio syniadau ac arbrofi gyda gwersi ACRh. Maent wedi siarad mewn cynhadleddau ac wedi sefydlu cynhadledd Cymru Gyfan eu hunain oedd yn llwyddiannus gydag athrawon a disgyblion yn mynychu ac yn gweithio tuag at greu ysgolion cynhwysol, diogel i bawb. Agorodd y grŵp Eisteddfod yr Urdd Caerdydd a’r Fro gydag oedfa arbennig dan eu gofal a gafodd ei ddarlledu ar Radio Cymru.

Newid Ffem (Grŵp ffeministiaeth a materion benywaidd)  

newid ffemMae Newid ffem wedi bod ynghlwm â sawl prosiect yn yr ysgol gyda’r bwriad o uchafu gweladwyedd merched llwyddiannus mewn amrywiaeth o yrfaoedd. Eleni, mae Newid Ffem wedi bod yn edrych ar y tai bach yn benodol gan gydnabod bod llawer o bobl ifanc o fewn eu cymuned yn ei chael hi’n anodd i brynnu tamponiau a nwyddau mislif eraill oherwydd y gost a/neu embaras. I wella’r sefyllfa, mae nwyddau o bob math ar gael ac mae rota toiledau lle mae aelod o’r grŵp yn gwarchod y fasged amser egwyl a chinio. Mae hyn yn gwarchod y nwyddau rhag cael eu camddefnyddio ond ymhellach mae’n strategaeth gwrth fwlio hynod effeithiol sydd yn golygu bod gan aelod o’r chweched dosbarth bresenoldeb cyfeillgar ond awdurdodol o fewn y tai bach er mwyn sicrhau nad ydynt yn dod yn lefydd aniogel.   

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?

Gwerthusir gwaith y Sgwadiau Sgiliau a’r Mentoriaid Lles yn anffurfiol, a thrwy holiaduron. Mae adborth cadarnhaol am y cynllun, gyda’r dysgwyr ifanc yn nodi bod y tiwtora wedi codi hyder, a’r chweched yn adrodd ar welliannau fel darllen yn fwy rhugl a deall geirfa. Roedd yr adborth rhifedd gan Flwyddyn 7 yn nodi bod tiwtoriaid yn “esbonio mewn ffordd syml” ac yn amyneddgar. Mae’r grwpiau cydraddoldeb oll yn cael effaith gadarnhaol ar gymuned yr ysgol, ac wedi cael effaith tu hwnt i’r ysgol ar lefel genedlaethol. Maent yn cyfrannu at ethos ofalgar yr ysgol gan weithio’n ddi-baid i sicrhau bod yr ysgol yn le diogel i bawb ac i gyfrannu ar lefel genedlaethol i roi llais i bobl ifanc. Mae gwaith y chweched dosbarth yn holl bwysig yn yr ysgol a’u cyfraniad yn amhrisiadwy i sicrhau llais i bob un ac i baratoi disgyblion i fod yn arweinwyr yn y dyfodol. 

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr ysgol

Mae Educ8 Training Group yn ddarparwr hyfforddiant annibynnol. Mae Educ8 yn gweithio gyda phedwar is-gontractwr i gyflwyno rhaglenni prentisiaeth i ryw 2500 o ddysgwyr, ac yn cyflogi bron i 200 o staff. Mae Educ8 a’i bartneriaid yn cyflwyno rhaglenni prentisiaeth ar lefelau 1 i 5 ar draws y meysydd dysgu iechyd a gofal cymdeithasol, gofal plant, gofal am geffylau ac anifeiliaid, trin gwallt, medrau rheoli a digidol. 

Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol

Ym mis Ebrill 2018, recriwtiodd Educ8 aelod o staff arweiniol ar gyfer y cwricwlwm digidol. Cynlluniwyd y rôl hon i ddatblygu a gweithredu technolegau newydd, arloesol a oedd yn cyfoethogi addysgu a dysgu prentisiaethau, yn enwedig cyflwyno ar-lein. Roedd y buddsoddiad cynnar hwn yn hanfodol pan gyrhaeddodd y pandemig yn 2020. Roedd Educ8 yn gallu symud yn gyflym i addysgu a dysgu ar-lein, ac roedd staff eisoes yn gyfarwydd ag e-bortffolios ac amgylcheddau dysgu rhithwir. 

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgarwch

Er 2020, mae Educ8 wedi datblygu eu hamgylchedd dysgu rhithwir (ADRh), Moodle, ymhellach i gynnwys yr holl feysydd dysgu. Mae strategaeth y cwricwlwm yn ymrwymo i greu arlwy arloesol, difyr a heriol. Mae’r cwricwlwm eang yn helpu datblygu medrau personol, cymdeithasol a galwedigaethol dysgwyr. Caiff cynnwys y cwricwlwm a sut caiff ei gyflwyno i ddysgwyr, ac yn rhyngweithio â nhw, ei ddatblygu’n gyfan gwbl mewn partneriaeth â rhanddeiliaid allweddol. 

Yn ogystal â chynnwys sy’n alwedigaethol benodol, mae pob cwrs Moodle yn cynnwys amrywiaeth o offer addysgu a chynnwys rhyngweithiol sydd wedi’u dylunio gan ystyried y dysgwr. Er enghraifft, gall dysgwyr Trin Gwallt gymryd rhan mewn amrywiaeth o sesiynau tiwtorial fideo ymarferol, tra caiff dysgwyr Rheoli eu harwain at ddarllen pellach a phodlediadau pynciol arbenigol. Mae staff cyflwyno yn defnyddio cynnwys Moodle mewn ymweliadau wyneb yn wyneb neu ar-lein i gynorthwyo’u strategaeth addysg, a gallant osod gweithgareddau ychwanegol neu hunanastudio dan arweiniad fel blaengynllun. Mae Moodle hefyd yn storio ystod eang o adnoddau llythrennedd, rhifedd a llythrennedd digidol, sy’n cynorthwyo dysgwyr i ddatblygu’r medrau hyn trwy gydol y rhaglen, ac yn darparu dysgu tuag at gymwysterau medrau hanfodol. Caiff themâu trawsbynciol, testunau lles dysgwyr a datblygiad medrau personol eu storio o fewn Moodle, hefyd.

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau dysgwyr?

Roedd amgylchedd dysgu rhithwir Moodle yn werthfawr yn ystod cyfnod y pandemig. Cyrhaeddodd ymgysylltu ar y platfform dros 80% o ddysgwyr yn ystod cyfnodau clo, ac roedd dysgwyr yn gallu parhau â’u haddysgu a’u dysgu, hyd yn oed os na ellid cynnal asesiad ffurfiol. Ar ôl y pandemig, mae ymgysylltu’n parhau ar gyfraddau tebyg a dywed dysgwyr fod Moodle yn cefnogi eu datblygiad galwedigaethol a phersonol yn effeithiol, ac yn eu hannog i gymryd perchnogaeth o’u dysgu, gweithio’n annibynnol ac yn eu cymell i ddatblygu medrau lefel uwch.  
 
Tra bod cynlluniau dysgu yn unigol, gall staff cyflwyno, dysgwyr a chyflogwyr weld cynllun gwaith argymelledig ar gyfer pob uned a pharatoi ar gyfer modiwlau yn y dyfodol. Mae swyddogaethau asesu ffurfiannol ar Moodle wedi rhoi’r gallu i staff cyflwyno a dysgwyr wirio a chadarnhau cynnydd dysgu i lywio cynllunio asesu yn effeithiol. Mae Moodle wedi galluogi i fedrau personol a phroffesiynol a themâu trawsbynciol fod ar gael i ddysgwyr o ddechrau eu rhaglen. Gall staff cyflwyno gyfeirio dysgwyr at destunau perthnasol ar gyfer ymchwil a thrafod ac mae hyn ar gael trwy gydol eu dysgu. Dywed dysgwyr eu bod yn cael mynediad haws at destunau sy’n ddiddorol, yn eu barn nhw, ac yn bwysig, gallant elwa ar ystod o adnoddau lles a allai fod yn rhy bersonol i’w trafod gyda’u hasesydd. 

Sut ydych chi wedi rhannu eich arfer dda?

Yn fewnol, newidiwyd y Moodle dysgwyr i ‘Moodle staff’. Mae’r platfform yn cynnal sesiynau ymsefydlu ar gyfer staff newydd, sesiynau dysgu a datblygu a sesiynau dysgu proffesiynol galwedigaethol. Mae platfform Moodle wedi’i glonio i’w ddefnyddio ar draws is-gontractwyr, gan roi’r gallu iddynt addasu eu hadnoddau eu hunain a brand eu sefydliad.  

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am y lleoliad

Mae Cylch Meithrin Hill Street wedi’i leoli mewn adeilad symudol ar safle Ysgol Plas Coch. Ar hyn o bryd, mae ganddo 16 o blant, dau aelod staff amser llawn ac un aelod staff rhan-amser. Mae ganddo rieni Saesneg, yn bennaf, ynghyd â nifer fach o deuluoedd Cymraeg eu hiaith. Mae’r rhan fwyaf o’r plant sy’n mynychu’r Cylch yn symud ymlaen i’r dosbarth meithrin yn yr ysgol.

Cyd-destun a chefndir i’r arfer effeithiol neu arloesol

Mae’r Cylch yn ceisio sicrhau ei fod yn bodloni anghenion y plant unigol wrth sicrhau eu bod yn rhan o’r Cylch. Ei nod yw bod y plant yn cyd-chwarae’n hapus â’i gilydd a bod pob plentyn yn cael yr un cyfleoedd i archwilio, tyfu a datblygu yn yr amgylchedd naturiol sydd newydd ei ddatblygu. Mae ymarferwyr yn credu’n gryf mewn rhoi’r dechrau gorau posibl mewn bywyd i bob plentyn yn y Cylch ac yn ceisio cefnogi plant ag anghenion unigol i ddatblygu eu llawn botensial.

Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd

Yn ystod yr arolygiad diweddar gan Estyn, cydnabuwyd y lleoliad am ei arfer dda o ran creu amgylchedd cynhwysol i blant ag anghenion unigol ychwanegol. Mae cyfarfodydd tîm rheolaidd i drafod y plant er mwyn addasu arfer a darpariaeth yn ôl eu hanghenion.

Yn ddiweddar, mae’r lleoliad wedi datblygu’r canlynol: trefn arferol, meysydd diddordeb a gwahoddiadau i ddysgu ar sail diddordebau’r plant. Mae wedi sefydlu ardal byd bach deinosoriaid o rilenni er mwyn i blentyn allu chwarae’n agos at yr ardal hunangofrestru ac amser stori. Mae ymarferwyr hefyd wedi addasu amser croeso i fod yn fyrrach ac wedi defnyddio lluniau mawr, sy’n golygu y gall y gweithgaredd o ddewis lluniau gael ei gwblhau’n annibynnol ac yn gyflym.

Mae’r lleoliad hefyd wedi ymestyn chwarae rhydd yn ystod y sesiwn er mwyn rhoi amser i’r plant archwilio a chwarae’n annibynnol yn yr ardaloedd heb darfu ar eu chwarae. Mae hyn yn gweithio’n dda ac mae plant ag anghenion ychwanegol wedi ymgartrefu’n fwy ac yn hapusach wrth chwarae. Mae ymarferwyr wedi addasu elfen o’u sesiynau ioga dyddiol hefyd er mwyn i un plentyn gael cyfle i archwilio symudiadau y tu allan, gan ganiatáu i’r plant eraill fwynhau’r profiad. Ychwanegwyd blychau bach o ‘ddarnau rhydd’ i’r amgylchedd hefyd i ennyn diddordeb y plant.

Mae’r lleoliad wedi cydweithio’n agos â rhieni a gofalwyr i gwblhau proffiliau un-dudalen i ddatblygu cynlluniau penodol i blant unigol. Yn yr un modd, mae’r holl aelodau staff yn cael gwybod am bethau sy’n gofidio plentyn neu nad yw’n eu hoffi er mwyn sicrhau bod profiad pob plentyn yn un hapus.

 

Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau plant?

Wrth weithio tuag at y cwricwlwm newydd, mae’r lleoliad wedi cyflwyno amgylchedd naturiol sydd â phwyslais ar ddarnau rhydd. Mae hyn wedi cael effaith fawr ar ddysgu’r plant. Mae ymarferwyr yn teimlo bod hyn wedi caniatáu i’r amgylchedd ganolbwyntio ar y plentyn ac i blant gael profiadau chwarae ar eu lefel a’u cyflymder eu hunain. Bu hyn o fudd i les y plant ac mae wedi rhoi cyfle iddynt lwyddo, sy’n rhan bwysig iawn o addysg gynnar plentyn ifanc. Mae’r holl ymarferwyr yn rhyngweithio’n sensitif â’r plant ac yn ofalus i’w cefnogi yn ôl yr angen, heb ymyrryd yn rhy fuan. Mewn cyfarfodydd staff, mae ymarferwyr yn trafod datblygiad a chynnydd pob un o’r plant mewn medrau gwahanol ac yn siarad am yr hyn y gellir ei wneud i’w hannog a’u cefnogi orau.

Sut ydych wedi rhannu eich arfer dda?

Yn y gorffennol, mae ymarferwyr wedi rhannu arfer dda â lleoliadau eraill drwy ymweliadau a’r tu allan i’r sir hefyd, wrth i leoliadau ymweld â’u hathrawon ymgynghorol. Maent hefyd yn rhannu arfer ddyddiol â rhieni a gofalwyr drwy dudalen gaeedig ar gyfryngau cymdeithasol ac yn rhannu arfer dda â chyd-ymarferwyr drwy luniau ar dudalen Facebook caeedig ar gyfer Addysg Gynnar a Ariennir yn Sir Wrecsam.

Math o Adnodd Gwella: Arfer effeithiol

Rhannu'r dudalen hon

Gwybodaeth am yr Awdurdod Addysg Lleol

Mae gan Awdurdod Addysg Lleol Gwynedd weledigaeth glir yng nghyd destun addysg trwy gyfrwng Y Gymraeg ar gyfer dysgwyr trwy gydol eu cyfnod ym myd addysg. Mae Polisi Iaith Gwynedd yn anelu at fagu dysgwyr a dinasyddion dwyieithog hyderus. Yng Ngwynedd mae’r Gymraeg yn perthyn i bawb a’r polisi yn gosod cyfeiriad ac atebolrwydd clir i’r holl ysgolion. 

Mae Adran Addysg Cyngor Gwynedd yn ymroddedig i gyfrannu tuag at strategaethau a deddfwriaeth cenedlaethol o ran hybu a chynyddu defnydd o’r Gymraeg. I’r perwyl hwn, mae’r adran wedi paratoi a chyflwyno Cynllun Strategol y Gymraeg mewn Addysg (CSGA) sy’n amlinellu gweledigaeth addysg cyfrwng Cymraeg o fewn yr awdurdod dros y deng mlynedd nesaf.  Yn unol â’r gofyn statudol mae’r Cyngor hefyd o dan adran 44 Mesur Y Gymraeg (Cymru) 2011 wedi llunio a chyhoeddi strategaethau sirol sydd yn amlinellu sut y byddant yn cyfrannu at y nod cenedlaethol a osodir yn Strategaeth Y Gymraeg Llywodraeth Cymru, Cymraeg 2050, i gynyddu nifer y siaradwyr ledled Cymru ac i gynyddu’r cyfleoedd i bobl ddefnyddio’r Gymraeg o ddydd i ddydd. Mae Strategaeth Iaith sirol Gwynedd (Cynllun Hybu’r Gymraeg yng Ngwynedd 2018-23) yn gosod yr ymrwymiad a’r weledigaeth ar gyfer y sir, ac mae gwaith yr Adran Addysg a nodau’r CSGA yn cyfrannu at amcanion y strategaeth sirol honno. 

Datblygu adnoddau Cymraeg ar gyfer dysgwyr ag anghenion dysgu ychwanegol a chynhwysiad

Mae’r awdurdod, ar y cyd â Chyngor Sir Ynys Môn, wedi buddsoddi mewn gwasanaeth Anghenion Dysgu Ychwanegol a Chynhwysiad (ADY a Ch) canolog. Mae’r gwasanaeth hwn ar gael i bob darparwr addysg o fewn y sir ar gyfer darparu cefnogaeth a chyngor ar gyfer dysgwyr sydd ag anghenion ADY a Ch neu ar gyfer atal yr anghenion hyn rhag datblygu. Mae hyn trwy ddarparu adnoddau, hyfforddiant a mewnbwn uniongyrchol ar gyfer ysgolion a dysgwyr. 

Mae’r gwasanaeth ADY a Ch yn darparu gwasanaeth cwbl ddwyieithog, gyda phob aelod o staff y gwasanaeth yn medru darparu trwy gyfwng Y Gymraeg. Pwysleisir yr angen am ddarpariaeth yn y Gymraeg o fewn y broses recriwtio. 

Mae datblygu adnoddau trwy gyfrwng y Gymraeg yn rhan annatod o’r gwaith yma, ac mae’r hyfforddiant sydd yn cael ei ddarparu gan y tîm ar gael trwy gyfrwng y Gymraeg. Ceir ystod eang o adnoddau pwrpasol sydd yn cael eu datblygu yn barhaus i gyd-fynd â’r angen sydd yn cael ei adnabod, ac i gyd-fynd â’r ddarpariaeth sydd yn cael ei chynnig. Mae hyn yn cynnwys meysydd cynnal ymddygiad, llesiant a iechyd meddwl, anghenion dysgu penodol (llythrennedd a rhifedd), cyfathrebu a rhyngweithio, ac anghenion synhwyraidd, meddygol a chorfforol. Mae gwefan benodol wedi ei sefydlu ar gyfer defnydd rhieni a gofalwyr, a gwefan benodol ar gyfer staff ysgolion sydd yn eu galluogi i lawrlwytho adnoddau, ynghyd â dosbarth ar lein ar gyfer adnoddau anghenion dysgu penodol. Mae popeth ar y wefan ar gael yn ddwyieithog: www.adyach.cymru. Mae’r Cynllun Datblygu Unigol ar lein hefyd yn gwbl ddwyieithog fel bod modd cwblhau yn iaith ddewis y teulu. 

Golyga’r uchod bod y ddarpariaeth ADY a Ch yn cyd-fynd gyda’r ethos a’r ddarpariaeth addysgu o fewn y sir, ac yn hybu medrau a dwyieithrwydd y dysgwyr o’r cychwyn. Mae’n golygu hefyd bod modd i rieni a gofalwyr gyfrannu at drafodaethau person ganolog eu plant trwy’r Gymraeg neu Saesneg gyda staff sydd yn medru’r ddwy iaith. 

Y gyfundrefn addysg drochi

Er mwyn i bolisi iaith yr Awdurdod fod yn gynhwysol, darperir gwasanaeth arbenigol o fewn y sir, sef Y Gyfundrefn Addysg Drochi.  Ers ei sefydlu ar ei newydd wedd ym mis Ionawr 2023 ceir chwe lleoliad strategol ar draws y sir sy’n darparu gwasanaeth i hwyrddyfodiaid i gaffael y Gymraeg. 

Er mwyn sicrhau cyfleoedd modern a chyfoes i’r dysgwyr ymarfer geirfa a phatrymau iaith yn y canolfannau trochi mae staff y Gyfundrefn Addysg Drochi wedi cydweithio gydag unigolion a chwmni allanol i greu pentref rhithwir arloesol. Mae’r prosiect hwn wedi ei ddatblygu gydag arian grant refeniw Llywodraeth Cymru. Mae’r cynllun newydd hwn yn seiliedig ar bentref dychmygol o’r enw Aberwla ac mae’n ymgorffori patrymau iaith penodol o fewn y continwwm iaith yng Nghwricwlwm i Gymru.  Mae’n gynllun perthnasol i’r unfed ganrif ar hugain ac yn adlewyrchu’r Gymru gyfoes. Dyma brosiect sy’n galluogi hwyrddyfodiaid i gamu i Aberwla ar blatfform rhithwir i ymarfer patrymau iaith mewn amrywiol leoliadau yn y pentref.  Ar y platfform digidol hwn caiff y dysgwyr gyfle i chwarae gemau gyda’i gilydd, e.e. wrth lenwi eu basged yn yr archfarchnad neu trwy ddarllen cyfarwyddiadau a dilyn rhestr siopa. Cânt hefyd gyfarfod cymeriadau a chreaduriaid gwahanol i’r arfer ar Fferm Tyddyn Swnllyd ac aros am noson neu ddwy yn y Cae Glampio. Yn ogystal cânt dreulio amser yn y ganolfan hamdden, yr amgueddfa neu helpu Ceri’r mecanic yn y Garej. Hefyd mae’n bosib benthyg drôn o’r siop gajets i hedfan uwchben y pentref i ymarfer patrymau gorchmynnol a chyfeiriadau, e.e. de a chwith, ymlaen ac yn ôl. 

Mae swyddogion Llywodraeth Cymru yn awyddus iawn i Wynedd rannu’r adnodd hwn yn genedlaethol ac wedi rhyddhau cyllid i hwyluso hyn.  Mae’r awdurdod yn falch o’r cyfle i’w rannu er budd dysgwyr a chefnogi nod y Llywodraeth yn Cymraeg 2050 ar hyd a lled Cymru. Mae croeso i bob awdurdod yng Nghymru i ddefnyddio’r adnodd hwn trwy gysylltu â  

Mae adnoddau amlgyfrwng i atgyfnerthu patrymau iaith a geirfa yn werthfawr, yn enwedig adnoddau digidol rhithwir sy’n apelio i blant a phobl ifanc. Mae’r adnodd hwn yn gyfrwng i atgyfnerthu’r medrau angenrheidiol i alluogi dysgwyr i ddefnyddio’r Gymraeg mewn cyd destunau ffurfiol ac anffurfiol. 

Yr hyn sy’n dod yn amlwg yw’r diddordeb sydd gan y dysgwyr yn yr adnodd. Mae’n apelio’n fawr at hwyrddyfodiaid o’r cynradd i’r uwchradd. Mae’r elfen rithwir yn fodd i alluogi’r dysgwyr i ymgolli yn y gweithgaredd ac wrth gamu ar y platfform maent yn hapus i roi cynnig arni i gyfathrebu trwy’r Gymraeg. Mae’r elfen o hwyl a’r pleser sydd ynghlwm â’r adnodd yn sicr yn dylanwadu’n gadarnhaol ar eu datblygiad ac yn gyfrwng i normaleiddio’r Gymraeg a’i gwneud yn gyfoes yn y maes rhithwir a digidol. 

Adnodd blaengar arall gwerth ei rannu yn genedlaethol yng nghyd destun addysg Gymraeg yw’r podlediad ‘Am filiwn’, sydd yn trin a thrafod agweddau ar fyd athro sy’n arwain at gynyddu a datblygu disgyblion i fod yn siaradwyr Cymraeg ac anelu at greu miliwn o siaradwyr. Mae’r podlediad hwn yn mynd o dan groen addysg drochi a’r hyn sydd yn digwydd yn y canolfannau iaith o fewn y Gyfundrefn Addysg Drochi.  Yn y podlediad mae rhai o’r dysgwyr a’u rhieni yn rhannu eu profiadau wrth iddynt fynychu’r unedau trochi iaith yng Ngwynedd i ddysgu Cymraeg.  Yn ogystal mae athro profiadol yn sgwrsio am y prif egwyddorion trochi sydd wedi profi’n llwyddiannus  o fewn Cyfundrefn Addysg Drochi Gwynedd. Dyma adnodd gwerthfawr i fyfyrwyr sy’n dilyn cwrs hyfforddi athrawon, i athrawon newydd gymhwyso neu i athrawon ar ddechrau eu gyrfa i godi ymwybyddiaeth ac i ddysgu am egwyddorion a strategaethau trochi effeithiol. Datblygwyd y  Podlediad Am Filiwn (ypod.cymru) mewn cyfres o bodlediadau ar gyfer AGA, Prifysgol Bangor mewn cydweithrediad gyda sefydliadau Addysg Gychwynnol Athrawon Cymru trwy nawdd Y Coleg Cymraeg Cenedlaethol.