Article details

Farrukh
By Farrukh Khan, HMI
Postiadau blog |

Ein gwaith ar gydraddoldeb ac amrywiaeth

Share this page

Mae Farrukh Khan, arolygydd Estyn am yr 20 mlynedd diwethaf, ac AEM cyntaf Cymru heb fod yn wyn, yn esbonio’r hyn a wnawn i fynd i’r afael â materion sy’n ymwneud â chydraddoldeb ac amrywiaeth yn ein gweithgarwch arolygu a’n gwaith ehangach. Mae amrywiaeth yn holl bwysig i'n gweithgareddau. Mae amrywiaeth yn dod â chyfoeth o safbwyntiau a profiadau i’n harolygiadau a gwaith arall ac mae’n faes yr hoffem ei ddatblygu dros y blynyddoedd i ddod er mwyn adlewyrchu ein hamgylcheddau dysgu ledled Cymru yn well. 

Beth rydym ni’n ei wneud yn ystod arolygiad

Rydym yn cymryd y materion hyn o ddifrif, a daw hyn i’r amlwg ym mhob agwedd ar ein gwaith. Wrth arolygu ysgolion, byddwn yn edrych yn ofalus ac yn sensitif ar gydraddoldeb ac amrywiaeth, fel yr amlinellir yn ein dogfen arweiniad ‘Beth rydym yn ei arolygu’

Rydym yn arolygu pa mor dda y mae gwahanol grwpiau o ddisgyblion yn gwneud cynnydd ar draws yr ysgol trwy ddarganfod a yw disgyblion yn teimlo’n ddiogel ac yn saff, ac yn rhydd rhag cam-drin corfforol a geiriol. Rhaid i ddisgyblion deimlo eu bod yn cael eu parchu a’u trin yn deg, mae ein harolygwyr yn edrych ar ba mor dda y mae disgyblion yn datblygu i fod yn ddinasyddion moesegol a gwybodus. Rydym yn ystyried sut mae’r ysgol yn datblygu ei chwricwlwm i adlewyrchu natur ddiwylliannol, ieithyddol ac amrywiol Cymru a’r byd ehangach. Wedyn, mae ein harolygwyr yn gwerthuso pa mor dda y mae ysgolion yn cynllunio ar gyfer addysgu disgyblion am hanes a phrofiadau cymunedau pobl Dduon, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig a phobl LHDTC+ ac ar gyfer disgyblion â nodweddion gwarchodedig eraill.

Yn ystod ein harolygiadau, rydym yn adolygu pa mor dda y mae’r ysgol yn mynd i’r afael â bwlio, yn cynnwys digwyddiadau yn ymwneud â nodweddion gwarchodedig, bwlio yn gysylltiedig â rhagfarn, aflonyddu a gwahaniaethu. Hefyd, rydym yn edrych ar drefniadau’r ysgol i hyrwyddo a chefnogi diwylliant gwrthfwlio. Rydym yn ystyried barn disgyblion trwy holiadur cyn-arolygiad a thrwy siarad â nhw yn ystod wythnos yr arolygiad, gofyn cwestiynau penodol ynghylch teimlo’n ddiogel ac achosion o fwlio. Hefyd, rydym wedi creu arweiniad defnyddiol ar arolygu cydraddoldeb, hawliau dynol a Saesneg fel iaith ychwanegol. Mae hyn yn darparu mwy o gwestiynau ar gyfer arolygwyr, y gall arweinwyr eu defnyddio hefyd i werthuso a gwella cydraddoldeb ac amrywiaeth yn eu hysgolion.
 

Cael y wybodaeth ddiweddaraf

Rydym yn gweithio gyda sefydliadau arbenigol fel y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol a Dangos y Cerdyn Coch i Hiliaeth, i gael y wybodaeth ddiweddaraf yn y meysydd hyn. 

Adroddiadau thematig

Rydym yn casglu gwybodaeth ac yn adrodd ar faterion cydraddoldeb yn ein hadroddiadau thematig. Rydym wedi cyhoeddi llawer o adroddiadau thematig dros y blynyddoedd sy’n cwmpasu testunau yn gysylltiedig â chydraddoldeb. Mae ein hadroddiadau diweddar yn cynnwys Addysgu hanes Cymru gan gynnwys hanes, hunaniaeth a diwylliant Pobl Ddu, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig, Profiadau o aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion ymhlith disgyblion ysgolion uwchradd yng Nghymru, Dathlu amrywiaeth a hyrwyddo cynhwysiant a Darpariaeth ar gyfer disgyblion Sipsiwn, Roma a Theithwyr oed uwchradd.

Mae ein hadroddiadau’n amlygu meysydd y mae angen eu gwella ac arfer dda ym mhob agwedd ar gydraddoldeb. Er enghraifft, amlygodd ein hadroddiad ‘Gweithredu ar Fwlio’ enghreifftiau o arfer dda, a gwnaeth argymhellion ynghylch bwlio o ran y nodweddion gwarchodedig. Cyhoeddir arfer effeithiol yn rheolaidd ar ein gwefan

Dyletswydd cydraddoldeb y sector cyhoeddus

Mae dyletswydd cydraddoldeb y sector cyhoeddus yn golygu bod rhaid i ysgolion roi ystyriaeth briodol i’r angen i hyrwyddo cydraddoldeb, dileu gwahaniaethu a meithrin cysylltiadau da ar sail nodweddion gwarchodedig fel hil, rhyw, cyfeiriadedd rhywiol ac anabledd. Hefyd, mae ystod o ddyletswyddau penodol y dylai ysgolion yng Nghymru eu cwmpasu i helpu eu dyletswydd gyffredinol a chynorthwyo tryloywder.

Felly, beth allwch chi ei wneud i gefnogi cydraddoldeb ac amrywiaeth?

Os ydych chi’n ysgol neu’n ddarparwr addysg arall, gwnewch yn siŵr fod eich dysgwyr yn cydnabod ac yn parchu ystod eang yr amrywiaeth yng Nghymru a’r byd ehangach. Gwnewch yn siŵr fod pawb yn eich sefydliad yn cael eu trin yn deg ac yn gyfartal (nid ‘yr un fath’). Defnyddiwch ein fframweithiau arolygu a’n hadroddiadau thematig i gael cymorth. 

Ychwanegu sylw newydd

Testun plaen

  • No HTML tags allowed.
  • Llinellau a pharagraffau yn torri'n awtomatig.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.