Defnydd effeithiol yr ymarferwyr o iaith arwyddo er mwyn annog medrau cyfathrebu’r plant.
Quick links:
Cyd-destun a chefndir yr arfer effeithiol neu arloesol
Mae Ysgol Feithrin y Trallwng yn lleoliad blynyddoedd cynnar cyfrwng Cymraeg sydd wedi’i gydleoli ag Ysgol Gymraeg y Trallwng. Yr ystod oedran yw 2 i 4 oed. Mae’n cynnig lleoedd i Dechrau’n Deg, y Cynnig Addysgol ar gyfer Plant 3 oed ac yn hŷn, a’r Cynnig Gofal Plant.
Maent yn defnyddio dull penodol sef rhaglen iaith sy’n defnyddio arwyddion, symbolau a lleferydd i helpu pobl i gyfathrebu, yn enwedig y rhai ag anawsterau cyfathrebu a dysgu, gan gynnig cymorth gweledol a chlywedol ar gyfer datblygiad iaith.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd
Cyflwynwyd y dull ar ôl i arweinwyr o’r lleoliad fynychu hyfforddiant. Mae’r dull cyfathrebu ieithyddol wedi’i gynllunio i gynorthwyo unigolion sy’n cael anhawster yn deall neu’n mynegi eu hunain ar lafar, gan eu helpu i gynyddu geirfa, gwella amgyffrediad, ac ymestyn eu medrau cyfathrebu cyffredinol. Gwelodd staff fod yr iaith yn hawdd i’w defnyddio ac maent wedi ymestyn eu gwybodaeth trwy DPP ac adnoddau dysgu ychwanegol. Mae staff yn hyderus o ran defnyddio’r dull, ac fe gaiff ei ymgorffori yn y drefn ddyddiol. Caiff ei ddefnyddio’n gyson ar draws pob ardal o’r lleoliad.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar y ddarpariaeth ac ar safonau plant?
Mae carfan y plant yn dod o gefndir Saesneg yn bennaf, ac mae defnyddio’r dull cyfathrebu ieithyddol yn galluogi plant sy’n dechrau yn y lleoliad ac nad ydynt wedi cael eu cyflwyno i’r Gymraeg o gwbl i gyfleu eu hanghenion. Mae plant o amrywiaeth o ieithoedd cefndir cartref yn dechrau ar yr un lefel ieithyddol gyda’r dull hwn. Mae hyn yn helpu datblygu amgylchedd cynhwysol lle nad yw unrhyw blentyn dan anfantais oherwydd anallu i gyfathrebu’n yn Gymraeg gan fod y dull yn pontio’r bylchau cyfathrebu.
Caiff adnoddau gweledol eu harddangos ar draws y lleoliad, ac arddangosir cyfeiriadau hanfodol ym mhob ardal gweithgaredd. Pan fydd ardaloedd yn cael eu newid neu feysydd testun newydd yn cael eu cyflwyno, mae cynhyrchu adnoddau penodol yn rhan annatod o’r broses.
Caiff y dull ei integreiddio ym mhob gweithgaredd, amseroedd prydau bwyd, amser cylch, adrodd storïau, canu a chwarae yn yr awyr agored. Mae defnyddio’r dull yn helpu plant i gysylltu’r gair llafar gyda’r arwydd cysylltiedig, ac yn hynod ddefnyddiol ar yr adegau prin lle mae plentyn sy’n “ddieiriau” yn dechrau yn y lleoliad. Wedyn, mae’r dull yn galluogi cyfathrebu dwy ffordd rhwng staff a’r plentyn, a rhwng y plant. Felly, roedd yn lleihau’r rhwystredigaeth a’r teimlad o eithrio y mae plant dieiriau’n ei brofi.
Wrth asesu cynnydd plant, mae eu hyder wrth ddefnyddio arwyddion yn arwydd arall wrth i arweinwyr ystyried a oes angen asesiad llawn. Gall hefyd fod yn arwydd o oedi datblygiadol.
Sut rydych chi wedi rhannu eich arfer dda?
Mae’r awdurdod lleol wedi rhannu elfennau o waith y lleoliad ar gyfryngau cymdeithasol, gan helpu amlygu gwerth y gwaith.
Mae’r lleoliad wedi cynnal cyfarfodydd ‘Rhwydwaith a Sgwrsio’ (‘Network & Natter’) yr awdurdod lleol. O ganlyniad, mae ymarferwyr wedi gallu arsylwi’r amgylchedd dysgu i hyrwyddo’r dull penodol hwn a’i effaith ar gyfathrebu plant.
Mae’r lleoliad hefyd yn cynnal ac yn mynychu cyfarfodydd Mudiad Meithrin yn rheolaidd lle maent yn trafod ac yn rhannu arfer effeithiol gyda lleoliadau eraill.