Codi safonau lles ymhlith disgyblion a staff
Gwybodaeth am yr ysgol
Yn fuan wedi cychwyn ar ei rôl, sylweddolodd y pennaeth bod gan nifer o ddisgyblion anawsterau emosiynol, ac yn ei chael hi’n anodd tawelu ar ôl amser chwarae. Roeddent yn cael trafferth canolbwyntio ar eu gwaith, mynegi eu teimladau ac ymgysylltu â dysgu. Trwy gynnal asesiadau mewnol, a chysylltu ag arbenigwyr a rhieni, aeth y staff ati i gynllunio strategaeth a threfnu ymyraethau penodol i wella lles a sicrwydd emosiynol y disgyblion.
Y mae gan yr ysgol weithdrefn effeithiol i dracio a monitro lles disgyblion yn ddyddiol, sy’n galluogi’r staff i ymateb yn syth i unrhyw bryderon sy’n codi. Cynhelir sesiynau ymyrraeth i hybu agweddau cadarnhaol ymhlith y disgyblion, sy’n eu galluogi i rannu eu gofidiau, trafod eu teimladau a modelu ymddygiad priodol sy’n eu galluogi i fynd i’r afael â’u teimladau. Er mwyn codi ymwybyddiaeth staff, rhoddwyd cyfleoedd defnyddiol i arweinwyr arsylwi ar strategaethau effeithiol mewn ysgol o fewn y consortiwm rhanbarthol. Yn dilyn yr ymweliad hwn, trefnwyd hyfforddiant penodol i ddisgyblion, staff, llywodraethwyr a rhieni. Ariannwyd y prosiect trwy grant.
Disgrifiad o natur y strategaeth neu’r gweithgaredd
Cynhelir asesiadau cyson i fonitro lles disgyblion ar draws yr ysgol. Yn ogystal â hyn dosberthir holiaduron penodol i holi disgyblion am eu teimladau a’u pryderon. Cynhelir gwasanaethau torfol i drafod moesau ac elfennau ysbrydol, sesiynau hybu perthnasoedd iach a chadarnhaol, sesiynau therapi, dosbarthiadau i rieni a rhaglen gofal cofleidiol. Mae staff yn ceisio sicrhau bod amgylchedd yn ysgol yn dawel, cartrefol, cefnogol a gofalgar. Rhoddir cyfle i ddisgyblion gyfrannu at yr ethos hwn trwy bostio negeseuon mewn blwch syniadau a chreu hawliau a gwerthoedd penodol sy’n ganolog i holl weithredoedd yr ysgol ac sy’n atgyfnerthu eu lles personol, cymdeithasol ac emosiynol yn llwyddiannus. Mae system ‘Bydis Buarth’ yn annog disgyblion i fod yn garedig ac i gynnwys eu holl gyfoedion mewn gweithgareddau yn ystod amseroedd chwarae.
Un o’r gweithgareddau sydd wedi bod fwyaf effeithiol i sicrhau bod disgyblion yn gweithredu hunanreolaeth yw’r sesiynau rheolaidd a weithredir iddynt ymlacio a thawelu ar wahanol adegau o’r dydd, ac yn arbennig ar ddiwedd amser chwarae. Mae’r sesiynau hyn yn hybu safonau meddylgarwch effeithiol y disgyblion a’r staff. Maent yn help i wella sgiliau canolbwyntio’r disgyblion, yn magu gwydnwch ynddynt, ac yn eu hannog i ymgysylltu â dysgu, gan ychwanegu gwerth at y rhaglenni addysg priodol sydd eisoes yn bodoli. Mae’r athrawon yn annod y disgyblion i ymarfer y sgiliau trosglwyddadwy hyn gartref yn ogystal ag yn yr ysgol.
Pa effaith y mae’r gwaith hwn wedi’i chael ar ddarpariaeth a safonau dysgwyr?
Mae’r gwaith hwn wedi cyfrannu at godi safonau lles y disgyblion a’r staff, gan wella ymddygiad disgyblion ar draws yr ysgol. Mae’r disgyblion bellach yn tawelu’n syth ar ôl sesiynau lles, yn ffocysu’n well yn ystod gwersi, yn ymwybodol o sut i ymlacio ac yn medru trafod eu teimladau a rhannu gofidiau gyda’i gilydd a chyda’r staff. Mae’r holl strategaethau hyn wedi cyfrannu’n sylweddol at godi safonau ac ysbrydoli disgyblion i fod yn unigolion iach, hyderus ac uchelgeisiol.
Mae’r rhieni yn canmol effaith gadarnhaol y sesiynau trafod lles ar eu plant, gan dystio eu bod yn canolbwyntio am gyfnodau estynedig, yn ymrwymo’n well i’w ddysgu ac yn mynd adref ar ddiwedd diwrnod ysgol yn fwy cadarnhaol a thawel eu hagwedd. Yn y cyfnod sylfaen, mae llawer o fechgyn a merched wedi gwneud y cynnydd disgwyliedig neu’n well ym mron pob maes dysgu ac mae bron pob disgybl sy’n deilwng i dderbyn prydau ysgol am ddim mewn llythrennedd a datblygiad mathemategol eleni. Yng nghyfnod allweddol 2, mae’r rhan fwyaf wedi gwneud y cynnydd disgwyliedig neu’n well ym Mathemateg, Cymraeg a Gwyddoniaeth, tra bod y rhan fwyaf o’r bechgyn a bron pob un o’r merched wedi gwneud y cynnydd disgwyliedig yn Saesneg. Mae bron pob disgybl sy’n deilwng i dderbyn prydau ysgol am ddim wedi gwneud y cynnydd disgwyliedig neu’n well yn Saesneg, Cymraeg, Mathemateg a Gwyddoniaeth eleni.
Sut ydych chi wedi mynd ati i rannu eich arfer dda?
Mae’r ysgol yn rhannu ei harferion yn gyson gyda’r rhieni, y llywodraethwyr a’r gymuned leol trwy gyfrwng ei gwefan, a chyfrwng trydar yr ysgol. Mae’r arfer wedi ymddangos ar raglen deledu cyfrwng Cymraeg sydd wedi ei darlledu ar draws Cymru gyfan. Yn sgil y rhaglen honno, mae staff o ysgolion cynradd eraill yng Nghymru wedi ymweld â’r ysgol i arsylwi ar yr arfer dda o ran gwella lles disgyblion.
Ymwelodd Comisiynydd Plant Cymru â’r ysgol i arsylwi ar y ddarpariaeth a chafwyd canmoliaeth ganddi ar sut aeth yr ysgol ati yn annibynnol, a heb ddilyn unrhyw gynllun masnachol, i ddatblygu sgiliau lles ei disgyblion. Yn dilyn yr ymweliad, gwahoddwyd yr ysgol i gyflawni tasg arbennig i arolygu profiadau disgyblion o ran eu lles mewn ffurf adroddiad sydd wedi’i bersonoleiddio i Ysgol Gymraeg Brynsierfel. Mae’r arolwg wedi’i selio ar Fframwaith Hawliau Plant y Comisiynydd. Bydd y Comisiynydd Plant yn defnyddio’r data i ganfod arfer dda yng Nghymru ac i nodi themâu ar draws penodol a fydd yn help i gefnogi ysgolion eraill. Bydd y wybodaeth hon hefyd yn help i lywio blaenoriaethau’r Comisiynydd Plant ar gyfer plant a phobl ifanc fel rhan o ymgynghoriad cenedlaethol ‘Beth Nawr?’.
Dolenni defnyddiol
Adnoddau eraill gan y darparwr hwn
Llywodraethwyr Ysgol - Gweithredu fel ffrindiau beirniadol ac effaith hyfforddiant i lywodraethwyr
Cymorth effeithiol yn yr ysgol ar gyfer disgyblion sydd dan anfantais a disgyblion sy’n agored i niwed – astudiaethau achos arfe
pdf, 2.18 MB Added 18/02/2020
